Modafinil

Modafinil verbetert de aandacht en voorkomt slaperigheid en slaapaanvallen.

Artsen schrijven het voor bij extreme slaperigheid overdag, zoals bij narcolepsie.

• Modafinil zorgt ervoor dat u beter kunt opletten. Het voorkomt slaapaanvallen.
• Bij narcolepsie (slaapziekte).
• Werkt binnen 3 uur.
• Gebruikt u dit medicijn 1 keer per dag? Slik het in de ochtend. Bijvoorbeeld bij uw ontbijt.
• Gebruikt u dit medicijn 2 keer per dag? Slik het in de ochtend en in de middag. Bijvoorbeeld bij het ontbijt en de lunch. Neem de laatste tablet niet te laat. Anders kunt u in de avond moeilijk in slaap komen.
• U kunt last krijgen van buikpijn, misselijk voelen, diarree of verstopping. Heeft u hier last van? Neem dit medicijn dan met wat voedsel.
• De eerste paar dagen kunt u hoofdpijn krijgen. Andere bijwerkingen zijn nerveus en duizelig voelen, in de war zijn en wazig zien en een droge mond.
• Rijd geen auto duizelig, nerveus of verward bent. Of als u wazig ziet.
• Let op met alcohol. Alcohol kan de bijwerkingen van dit medicijn erger maken.
• Wisselwerkingen met andere medicijnen, zoals de pil. Raadpleeg uw apotheker.
• Niet gebruiken als u zwanger bent. Dit medicijn is slecht voor de baby in uw buik.
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt. En of het slecht voor de baby is. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Narcolepsie

Verschijnselen en oorzaak
Narcolepsie is een slaap- en waakstoornis met slaapaanvallen overdag

Hierbij heeft u overdag aanvallen van onbedwingbare slaap.
Bovendien is uw slaap `s nachts vaak onderbroken, waardoor u overdag moe bent.
Bij veel mensen met narcolepsie kunnen ook de spieren opeens verslappen (kataplexie). Meestal als reactie op hevige emoties, zoals lachen of schrikken. Een dergelijke aanval duurt een paar seconden tot een paar minuten. U bent bij deze aanval bij bewustzijn.
Ook slaapverlamming komt vaak voor. Hierbij verslappen uw spieren net voor u in slaap valt of als u net wakker bent. U kunt zich dan even niet bewegen.
Bovendien kunnen mensen met narcolepsie zeer levendige dromen hebben, die nauwelijks van de werkelijkheid zijn te onderscheiden.

De ziekte is zeer zeldzaam en uit zich meestal tussen het 15e en 30e levensjaar. De oorzaak is onbekend.

Behandeling
In eerste instantie bestaat de behandeling uit het leren afstemmen van uw activiteiten op de slaapaanvallen en door overdag dutjes in te plannen.
Als dit onvoldoende werkt, schrijft uw arts meestal het medicijn methylfenidaat voor. Mocht dat onvoldoende werken of bij u te veel bijwerkingen geven, dan kan de arts modafinil voorschrijven.

Werking
Modafinil blijkt slaapaanvallen te kunnen voorkomen. Het zorgt ervoor dat u overdag alerter bent en niet meer zomaar in slaap valt. Het werkt niet tegen de spierverslapping of spierverlamming.
Binnen ongeveer 3 uur merkt u dat u beter wakker kunt blijven. Het werkt ongeveer 1 dag lang. 

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn

  Dit gaat binnen een paar dagen over als u gewend bent geraakt aan het medicijn. Blijft u last houden? Raadpleeg dan uw arts. Zeer zelden migraine.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals buikpijn, misselijkheid, verminderde eetlust, verstopping of juist diarree.

  Misselijkheid is meestal te voorkomen door de tablet met wat voedsel in te nemen.
  Zeer zelden winderigheid, opkomend maagzuur, braken, moeite met slikken.
  Door de maagdarmklachten en afname van de eetlust, kunt u gewicht verliezen. Raadpleeg uw arts als het eten echt een probleem gaat worden.

• Droge mond

  Hierdoor zeer zelden zweertjes in de mond, dorst, veranderde smaak. Als u veel last heeft van een droge mond, kunt u de aanmaak van speeksel stimuleren met (suikervrije) kauwgom of door te zuigen op ijsblokjes.

• Nervositeit, angstgevoelens en prikkelbaarheid.

  Hierdoor kunt u moeite hebben om in te slapen. Zeer zelden abnormale dromen.
  Daarom is het belangrijk de tabletten niet later dan 2 uur in de middag te nemen.

• Depressieve of abnormale gedachten, verwardheid.

  Zeer zelden snel van slag zijn, spraak- en geheugenproblemen. Overleg met uw arts als u deze bijwerkingen merkt.

• Duizeligheid

  Zeer zelden draaiduizeligheid.

• Slaperigheid of zwak gevoel.

  Hoewel dit medicijn meestal juist wakker houdt, kan het zelden ook slaperigheid veroorzaken.

• Tintelingen of doof gevoel in handen of voeten.

• Wazig zien

  Dit komt soms door droge ogen.

• Opvliegers (warmte-aanvallen met een rood hoofd).

• Loopneus, ontstoken neusslijmvlies.

• Hartkloppingen, versnelde hartslag en pijn op de borst.

  Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft. Zeer zelden een te hoge of juist te lage bloeddruk. U arts zal uw bloeddruk en hartslag regelmatig controleren.

• Huiduitslag, jeuk, acne.

  Neem contact op met uw arts. Dit kunnen verschijnselen zijn van overgevoeligheid (zie Zeer zelden, Overgevoeligheid), maar dat hoeft niet.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor modafinil. U kunt dit onder andere merken aan een loopneus, hoesten, benauwdheid, jeukende ogen, huiduitslag, jeuk en galbulten.

  Overleg in deze gevallen met uw arts.
  In zeer zeldzame gevallen ontstaat een zeer ernstige overgevoeligheid met koorts, huiduitslag of benauwdheid, flauwvallen en zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel, of blaren op de huid en in de mond. Waarschuw in deze gevallen meteen een arts of ga naar de Eerstehulpdienst.
  Blijkt u inderdaad overgevoelig voor dit medicijn, meld dat dan aan uw apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Spier- of gewrichtspijn, gespannen spieren, spierkrampen, trillen, moeite met bewegen, onhandigheid.

• Vasthouden van vocht in handen en voeten.

• Minder zin in seks.

• Ontstoken keel en bijholtes.

• Opgezette lymfeklieren.

  Neem contact op met uw arts.

• Verandering van persoonlijkheid, zoals toename van vijandige gevoelens naar zichzelf of anderen. Dit kan zich uiten in zelfverwonding of gedachten aan zelfmoord.

  Neem contact op met uw arts als u dit merkt. Ook kunnen wanen (u gelooft of denkt dingen die niet kloppen) en hallucinaties (u ziet, voelt of hoort dingen die er niet zijn) optreden.

• Een tekort aan witte bloedcellen. Neem contact op met uw arts bij keelpijn, koorts, blaren in de mond of infecties.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?

Tabletten: slikken met een half glas water.
Heeft u maagklachten? Slik de tabletten dan met wat voedsel. 

Wanneer? 

U gebruikt dit medicijn 1 of 2 keer per dag. 

Moet u dit medicijn 1 keer per dag gebruiken? Neem het dan in de ochtend. Bijvoorbeeld bij uw ontbijt. 

Moet u het 2 keer per dag gebruiken? Neem het dan in de ochtend en in de middag. Bijvoorbeeld bij het ontbijt en bij de lunch. Neem dit medicijn niet te laat. Anders kunt u in de avond moeilijker in slaap vallen. 

Vaak krijgt u modafinil om elke dag te gebruiken. Soms krijgt u modafinil en hoeft u het alleen te gebruiken als u iets doet waarbij u niet in slaap mag vallen. Zoals een vergadering of concert. 

Hoelang?

U kunt dit medicijn blijven gebruiken zolang u het nodig heeft. 

Is het nog vroeg op de dag? Neem de vergeten dosis alsnog in. 

Let op: modafinil zorgt ervoor dat u moeilijker kunt slapen. Is het al tegen het einde van de middag of in de avond? Sla dan de vergeten dosis over. 

autorijden?
Dit medicijn kan bijwerkingen veroorzaken, zoals nerveus, duizelig, verward of slaperig zijn. En u kunt last krijgen van wazig zien. Dan mag u niet autorijden. Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen zo lang u last heeft van deze bijwerkingen. Deze bijwerkingen komen vooral de eerste dagen voor. U kunt extra last krijgen van deze bijwerkingen als de dosering omhoog gaat.
Gebruikt u meer dan 400 mg modafinil per dag? Overleg met uw arts of apotheker.

Let op: ook slaapziekte kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) wilt autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol versterkt de bijwerkingen van modafinil. Drink daarom liever niet. 

alles eten?
U mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Dit middel heeft wisselwerkingen met veel andere medicijnen. In de tekst hieronder staan meestal alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Anticonceptiepil, vaginale ring en de anticonceptiepleister. Modafinil vermindert de betrouwbaarheid van de pil. Hierdoor stijgt de kans op een zwangerschap. Overleg met uw arts. Mogelijk vervangt uw arts modafinil door een ander medicijn. Of misschien adviseert uw arts u een ander anticonceptiemiddel, zoals een spiraaltje of de prikpil. Als dit niet mogelijk is, kunt u condooms gebruiken.
  Bent u minder dan een maand geleden gestopt met modafinil? Na stoppen is de pil nog nog 4 weken onbetrouwbaar.
• Ciclosporine, een afweeronderdrukkend medicijn. Modafinil vermindert het effect van ciclosporine. Overleg met uw arts. Mogelijk vervangt uw arts modafinil door een ander medicijn. Kan dat niet, dan zal uw arts de hoeveelheid ciclosporine in uw bloed controleren en de dosering eventueel verhogen.
  Als u stopt met het gebruik van modafinil, moet de dosering van ciclosporine weer worden verlaagd. Stop daarom alleen met modafinil in overleg met uw arts.
• Sommige medicijnen tegen hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Dit medicijn is slecht voor de baby. Het kan aangeboren afwijkingen bij de baby veroorzaken. Gebruikt u dit medicijn? Overleg dan met uw arts of apotheker. Misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn dat wel veilig is tijdens de zwangerschap.

Borstvoeding 
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht voor de baby is. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen. De verschijnselen kunnen dan wel terug komen.

Ja, u heeft een recept nodig.

Modafinil is sinds 1994 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Modiodal en als het merkloze Modafinil.

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.