ranitidine

Introductie

Ranitidine is een maagzuurremmer. Het behoort tot de H2-blokkers. Het vermindert de aanmaak van zuur in de maag.

Ranitidine wordt gebruikt bij maagklachten en maag- of darmzweren.


Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen


Highlight

  • Ranitidine zorgt voor minder maagzuur.
  • Bij maagklachten zoals brandend maagzuur, maagzweren en darmzweren.
  • Ranitidine helpt ook uw maag te beschermen als u andere medicijnen gebruikt die maagklachten geven. U hoeft ranitidine dan alleen te slikken op de dagen dat u medicijnen gebruikt die de maag kunnen beschadigen.
  • Binnen een paar dagen heeft u minder last van uw maag.
  • Gebruikt u de tabletten? Neem deze met een half glas water in.
  • Gebruikt u de bruistabletten? Doe de bruistablet in een glas water. Wacht tot het gestopt is met bruisen en drink dan het glas leeg.
  • Hoelang u ranitidine moet gebruiken, hangt af van uw ziekte. Soms moet u het langdurig gebruiken, zodat uw maagklachten niet terugkomen.
  • U kunt misselijk worden of buikpijn krijgen. Ook kunt u last krijgen van diarree, verstopping, hoofdpijn en duizeligheid. Heeft u veel last van bijwerkingen? Vraag uw arts of apotheker om advies.
  • Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. Laat uw apotheker daarom controleren of u ranitidine samen met uw andere medicijnen kunt gebruiken. Ook medicijnen die u zonder recept heeft gekocht.


Werking

Maagklachten

Er zijn verschillende soorten maagklachten. Het meest komen voor brandend maagzuur, pijn in de bovenbuik en oprispingen. Soms gaat dit samen met misselijkheid, een opgeblazen gevoel of een vol gevoel na het eten.

Brandend maagzuur 
Brandend maagzuur merkt u aan een zeurderige of scherpe pijn. Deze pijn voelt u vooral vlak na het eten, omdat dan de aanmaak van maagzuur het grootst is. Maagzuur is een vloeistof in de maag die nodig is om voedsel te verteren. Bij te veel maagzuur of als er wondjes in het maagslijmvlies zitten, kunt u last krijgen van dit zuur.

Oprispingen (refluxklachten)
Bij oprispingen komt een deel van de zure maaginhoud naar boven. Dit kunt u proeven in de mond of keel. En het maagzuur kan de slokdarm irriteren. U kunt er misselijk van worden. Dit kan ook veroorzaakt worden doordat het klepje tussen de slokdarm en maag niet goed sluit.

Meestal is er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen. Vaak gaat het om een combinatie van factoren. Roken en stress kunnen maagklachten uitlokken. Ook bepaalde voedingsmiddelen kunnen een rol spelen. Bijvoorbeeld te veel of te vet eten, koffie, alcohol of koolzuurhoudende dranken (met ‘prik’).

Behandeling
Soms helpt het als u uw eetgewoonten aanpast. Neem bijvoorbeeld 3 tot 6 kleine maaltijden per dag, in plaats van 1 of 2 grote. Vermijd voedsel en drank waar u snel last van krijgt, zoals alcohol of scherpe kruiden. Ook als u stopt met roken, kunnen maagklachten verminderen.

Helpen deze adviezen niet voldoende? Uw arts schrijft dan meestal een medicijn voor dat het maagzuur bindt, zoals Antagel. Werkt dat ook onvoldoende? Uw arts kan dan een maagzuurremmer voorschrijven, zoals ranitidine.

Ook sommige medicijnen kunnen maagklachten geven. Overleg met uw arts als u denkt dat uw maagklachten door medicijnen komen.

Werking 
Ranitidine remt de aanmaak van maagzuur. Doordat er minder zuur in de maag komt, kan het maagslijmvlies genezen. U merkt binnen enkele dagen dat u minder last heeft van uw maag

Lees meer over maagklachten . "

Maagzweer en darmzweer

Verschijnselen
Mensen met een maag- of darmzweer (ulcus) hebben vaak een zeurende pijn in de bovenbuik. Meestal is de pijn ’s nachts het ergst en neemt de pijn af door wat te eten. Soms treedt de pijn echter juist op vlak na het eten. Ook een opgeblazen gevoel, misselijkheid en braken komen voor.

Oorzaak
Het slijmvlies beschermt de maagwand. Bij een maag- of darmzweer is er een wondje in dit slijmvlies. Hierdoor kan het maagzuur de maagwand irriteren en kunnen zweren ontstaan.

Mogelijke oorzaken hiervoor zijn:

  • Al lange tijd te veel maagzuur in de maag. Dit kan het geval zijn als u rookt.
  • Een infectie met een bacterie (Helicobacter pylori). Deze kan in de maagwand gaan zitten. Het irriteert op den duur het maagslijmvlies, waardoor er een zweertje kan ontstaan.
  • Ook sommige medicijnen kunnen het maagslijmvlies irriteren. Bijvoorbeeld bepaalde bloedverdunners, zoals acetylsalicylzuur en carbasalaatcalcium. En ook ontstekingsremmende pijnstillers van het NSAID-type (zoals ibuprofen, naproxen en diclofenac) en bijnierschorshormonen (corticosteroïden, zoals prednisolon).

Behandeling 
Soms helpt het als u uw eetgewoonten verandert. Neem bijvoorbeeld 3 tot 6 kleine maaltijden per dag, in plaats van 1 of 2 grote. Vermijd voedsel en drank waar u snel last van krijgt, zoals alcohol of scherpe kruiden. Ook als u stopt met roken kunnen maagklachten verminderen.
Helpen deze adviezen niet voldoende?  Uw arts schrijft dan meestal eerst een medicijn voor dat het maagzuur bindt, zoals Antagel. Werkt dat ook onvoldoende? Uw arts kan een maagzuurremmer voorschrijven, zoals ranitine. Dat kan voor korte tijd, meestal enkele weken. Als u vaker last heeft van een zweer, kan uw arts het jarenlang voorschrijven. Hiermee voorkomt u dat de zweer terugkomt.

Is een infectie met de Helicobacter-bacterie de oorzaak van de zweer? Dan krijgt u meestal een antibioticumbehandeling. Overleg daarover met uw arts.

Denkt u dat uw klachten door medicijnen komen? Overleg dan met uw arts. Misschien is een ander medicijn meer geschikt voor u.

Moet u gedurende langere tijd een medicijn gebruiken waarvan bekend is dat het slecht voor de maag is? Artsen schrijven dan vaak een ander medicijn voor om maagzweren te voorkomen, zoals omeprazol. Als u dat niet mag gebruiken, kan uw arts u ranitidine voorschrijven.

Werking 
Ranitidine remt de aanmaak van maagzuur. Doordat er minder zuur in de maag komt, kan het maagslijmvlies genezen. U merkt binnen enkele dagen dat u minder last heeft van uw maag. Het kan echter 4 tot 8 weken duren voor een zweer genezen is.

Lees meer over maagzweer en darmzweer . "


Bijwerkingen

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, diarree of verstopping. 

    Deze klachten kunnen ontstaan bij daarvoor gevoelige personen. Ze zijn het gevolg van minder maagzuur in de maag. Als u hier na enkele dagen nog steeds last van heeft, moet u uw arts raadplegen.

  • Hoofdpijn en duizeligheid

  • Haaruitval

    Als u met dit medicijn stopt, gaan deze bijwerkingen weer over.

  • Wazig zien

  • Spier- of gewrichtspijn

  • Psychische klachten kunnen ontstaan of verergeren. Zoals in de war zijn (verwardheid), depressie en kunt u dingen gaan zien, horen of voelen die er niet zijn (hallucinaties).

    Als u deze bijwerkingen opmerkt, neem dan contact op met uw arts of apotheker.

  • Jeuk en huiduitslag

    Jeuk en huiduitslag kunnen wijzen op een overgevoeligheid, maar dat hoeft niet. (zie hieronder bij Overgevoeligheid). Raadpleeg uw arts bij huiduitslag.

  • Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dat aan huiduitslag, galbulten of jeuk.

    Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts. 
    In zeer zeldzame gevallen kan een ernstige huidziekte ontstaan met een uitgebreide roodheid, bulten of blaren op de huid of opgezwollen lippen, tong of gezicht, benauwdheid en flauwvallen. Waarschuw in deze gevallen direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.
    Als u overgevoelig blijkt, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef dit door aan de apotheker. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

  • Te snelle hartslag of te trage hartslag

    Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

  • Oncontroleerbare bewegingen, bijvoorbeeld slingeren met een arm of been.

    Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft. Als u stopt met ranitidine gaat dit weer over.

  • Ontsteking van de nieren, alvleesklier of lever en bloedafwijkingen. Bij minder plassen, troebel plas, pijn in de zij of plotselinge hevige pijn in uw bovenbuik, een gele kleur van uw huid en oogwit, onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid of keelpijn met koorts en blaren in de keel moet u direct een arts waarschuwen.

  • Bij mannen: borstvorming en erectiestoornissen. 

    Deze bijwerkingen gaan over als u stopt met dit medicijn. Neem contact op met uw arts, als u hier last van heeft.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen


Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?

  • Tabletten: innemen met een half glas water.
  • Bruistabletten: los de bruistablet op in een glas water. Wacht tot het bruisen is gestopt en drink op. Spoel het glas daarna met water en drink dat ook op.
  • Injecties: deze worden toegediend door een arts of verpleegkundige.

Wanneer?

  • Gebruikt u dit medicijn 1 keer per dag? U mag het medicijn innemen op elk moment van de dag. Heeft u vooral 's nachts klachten? Neem het dan 's avonds na de maaltijd of voor u gaat slapen in.
  • Gebruikt u dit medicijn 2 keer per dag? Neem dit medicijn dan 's ochtends na het ontbijt en 's avonds na de avondmaaltijd of voor u gaat slapen. Op deze momenten is de aanmaak van zuur het grootst, zodat u dan het meest profijt heeft van de zuurremmende werking.
  • Heeft u voornamelijk klachten tijdens het eten? Neem dit medicijn dan een uur voor de maaltijd in.

Hoelang?
Het hangt af van uw klachten hoe lang u het moet gebruiken. Een maag- of darmzweer kan in 4 tot 8 weken genezen. Soms schrijft uw arts het medicijn meerdere maanden tot jaren voor om te voorkomen dat de zweer terugkomt.

 


Vergeten

  • Gebruikt u dit medicijn 1 keer per dag? Duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
  • Gebruikt u dit medicijn 2 keer per dag ? Duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.


Verboden

autorijden?
Sommige mensen zijn de eerste dagen duizelig. Na een aantal dagen is dat meestal weer over en is autorijden geen probleem.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de maag. Drink daarom liever geen alcohol.

alles eten?
U kunt alles wat uw maag verdraagt eten. Bepaalde soorten voedsel zijn echter af te raden als u last heeft van uw maag.
Klik hier voor meer informatie over wat u zelf kunt doen bij maagklachten.


Wisselwerking

Dit middel heeft wisselwerkingen met veel andere medicijnen. In de tekst hieronder staan meestal alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

  • Ulipristal, een morning-afterpil. Ranitidine kan de betrouwbaarheid van deze morning-afterpil verminderen. Overleg hierover met uw arts.
  • Itraconazol-tabletten en posaconazol-drank (antischimmelmiddelen). Deze medicijnen hebben een zure maaginhoud nodig om in het bloed opgenomen te worden. Ranitidine verlaagt juist de hoeveelheid zuur in de maag, waardoor te weinig van de antischimmelmiddelen in het bloed komt. Overleg hierover met uw arts. Deze wisselwerking is niet van toepassing voor de drank met itraconazol en de tabletten met posaconazol. Hiervoor is geen zure maaginhoud nodig.
  • Ketoconazol-tabletten, een medicijn tegen het syndroom van Cushing (ziekte van de bijnierschors). Dit medicijn heeft een zure maaginhoud nodig om in het bloed opgenomen te worden. Ranitidine verlaagt juist de hoeveelheid zuur in de maag, waardoor te weinig van de ketoconazol in het bloed komt. Overleg hierover met uw arts of apotheker.
  • Cefuroxim (antibioticum). Bij gelijktijdig gebruik met ranitidine wordt dit middel niet voldoende opgenomen en werkt het minder goed. Overleg met uw arts of een ander antibioticum voor u mogelijk is.
  • Bosutinib, ceritinib, dasatinib, erlotinib, gefitinib, lapatinib en pazopanib (medicijnen tegen kanker). Bij gelijktijdig gebruik met ranitidine worden deze middelen niet voldoende opgenomen en werken ze minder goed. Overleg hierover met uw arts. U kunt het best deze middelen 2 uur gebruiken vóórdat u ranitidine neemt. U kunt ze ook op hetzelfde moment nemen.
  • Sommige medicijnen tegen hic (virus waar u aids van kunt krijgen) en hepatitis C (een vorm van leverontsteking). Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.


Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen zonder nadelige gevolgen voor hun kind.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in vrij grote hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar is niet schadelijk voor het kind.


Stoppen

Gebruikt u dit medicijn langer dan 8 weken achter elkaar? Dan kunt u beter niet in één keer stoppen. Uw maag reageert dan namelijk met de aanmaak van extra veel maagzuur, waardoor uw klachten weer terugkomen. U kunt het gebruik het beste in 2 tot 3 weken langzaam afbouwen om dit te voorkomen. Overleg hierover met uw apotheker of arts.

Heeft u het korter dan 8 weken gebruikt? Dan kunt u wel in één keer stoppen.


Handelsinformatie

Ranitidine is sinds 1981 internationaal op de markt. Het is verkrijgbaar onder de merknaam Zantac en als het merkloze Ranitidine en Ranitidinum.

De tabletten met de sterkte 75 mg zijn zonder recept verkrijgbaar. Voor de sterkere tabletten en de bruistabletten en injecties is een recept nodig.


Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.