Introductie

Methylprednisolon behoort tot de groep geneesmiddelen die bijnierschorshormonen of corticosteroïden worden genoemd. Natuurlijke bijnierschorshormonen remmen ontstekingen en overgevoeligheidsreacties en zijn nodig voor het vrijmaken en opslaan van energie, mineralen en zouten.

Een plaatselijke injectie wordt meestal gespoten in en rond ontstoken gewrichten (intra-articulair) of huidaandoeningen (intradermaal). Aan de te injecteren vloeistof is vaak een snelwerkend verdovingsmiddel toegevoegd om de injectie minder pijnlijk te maken.

Methylprednisolon wordt ingespoten in of rond zeer veel aandoeningen waarbij plaatselijke ontstekingsverschijnselen een rol spelen, zoals bij gewrichtsklachten (bijvoorbeeld schouderklachten, tenniselleboog, jicht en reumatoïde artritis), huidverdikkingen (zoals bij lupus erythematodes (LE), psoriasis en littekens) en bij overige huidaandoeningen (zoals een bepaalde vorm van kaalheid, cysten en huidafwijkingen door gebruik van insuline).

Werking

Gewrichtspijn

Methylprednisolon-injecties worden gebruikt bij pijnlijke of ontstoken gewrichten, pezen of slijmbeurzen, bijvoorbeeld bij tenniselleboog, schouderklachten, bepaalde vorm van knieslijtage. Het wordt soms gebruikt bij een tenniselleboog.

Plaatselijke injecties met methylprednisolon worden ook gebruikt bij reumatoïde artritis en jicht (zie hieronder).

Werking
Methylprednisolon remt ontstekingen en vermindert pijn.

Behandeling
Uw arts schrijft eerst een pijnstiller voor zoals paracetamol. Heeft u dan nog veel klachten? Dan kunt uw arts methylprednisolon-injecties geven.

Effect
Een injectie bij een ontstoken gewricht kan de pijn snel verminderen. Daardoor kunt u het gewricht vaak beter bewegen en dat is goed voor het herstel. De injectie werkt gedurende enkele weken.

Dit middel geneest de aandoening niet, maar zorgt dat u er gedurende enkele weken minder last van heeft. In de tussentijd kan de aandoening wel uit zichzelf verbeteren.

Bij schouderklachten geeft de arts dit medicijn maximaal 2 keer. Hierna heeft het weinig effect.

Bij een tenniselleboog geeft dit medicijn meer kans op terugkeer van de klachten. Daarom geeft uw arts dit medicijn eerst niet. Pas als u na 6 weken nog veel klachten heeft, kan uw arts u dit medicijn geven. U heeft dan een snelle verlichting van de pijn. Uw arts geeft dit medicijn maximaal 3 keer.

Jicht

Jicht en pseudo-jicht zijn gewrichtsontstekingen. Meestal van de grote teen, soms van andere gewrichten in de voet, enkel, knie of pols.

Verschijnselen en oorzaak
Bij jicht is het gewricht rood, gezwollen, warm en pijnlijk. Bewegen is erg pijnlijk. De ontsteking is heftig en komt meestal plotseling opzetten.

De oorzaak is dat urinezuur ‘neerslaat’ in het gewricht, in de vorm van kristallen. Dit kan gebeuren als u te veel urinezuur in het bloed heeft. De kristallen veroorzaken de ontsteking en de pijn. Bij pseudo-jicht is het calciumpyrofosfaat dat uit het bloed in het gewricht neerslaat.

Behandeling
De ontsteking geneest binnen één tot drie weken. U kunt de pijn verzachten door rust te nemen en het gewricht te koelen. Tegen de pijn schrijven artsen meestal een ontstekingsremmende pijnstiller en/of colchicine voor. Als dat onvoldoende helpt of als die behandeling niet mogelijk is, schrijven dienen artsen soms een methylprednisolon-injectie toe.

Werking
Methylprednisolon remt ontstekingen en vermindert pijn.

Effect
Een injectie bij een ontstoken gewricht vermindert de pijn binnen 24 uur. De injectie werkt gedurende enkele weken.

Reumatoïde artritis

Verschijnselen
Reumatoïde artritis (RA) is een ontsteking van de gewrichten. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld de handen, polsen, enkels of voeten. Meestal zijn de verschijnselen zowel links als rechts in dezelfde gewrichten aanwezig. Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur raken de gewrichten beschadigd.

Behandeling

Reumatoïde artritis wordt meestal behandeld met DMARD’s, een speciale groep medicijnen die een sterke werking heeft bij reuma en de voortgang van de gewrichtsbeschadiging kan afremmen.

Helpen deze DMARD’s onvoldoende en geven één of enkele grote gewrichten ernstige klachten, dan kan de arts bij deze gewrichten een plaatselijke injectie geven met methylprednisolon.

Werking
Methylprednisolon remt ontstekingen en vermindert pijn.

Effect
Een injectie bij een ontstoken gewricht kan de pijn snel verminderen. De injectie werkt gedurende enkele weken.

Lupus Erythematodes (LE)

Verschijnselen
Deze ziekte kan zich op verschillende manieren uiten. Eén van deze uitingen is rode vlekken meestal in het gezicht, vooral op de neus. Maar ze kunnen zich ook bevinden op de borst, handen, voeten, ellebogen en knieën.

De ernst en de vorm van de huidaandoening variëren sterk. Sommige mensen hebben er nauwelijks last van, bij anderen zijn de verschijnselen heel opvallend. De vlekken kunnen klein en vlak zijn, op de huid liggen of er juist in. In dit laatste geval zijn de plekken vaak pijnlijk.

Kenmerkend bij LE zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering.

Werking
Methylprednisolon vermindert de overmatige huidgroei en remt de ontsteking.

Psoriasis

Verschijnselen
Psoriasis is een chronische aandoening, waarbij de bovenste laag van de huid te snel groeit. Hierdoor ontstaan verdikkingen en schilfers. Bovendien is de huid ontstoken en jeukt deze vaak sterk.

De ernst van de aandoening varieert van één tot twee kleine plekjes tot een uitgebreide schilfering van de huid. Kenmerkend zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering.

Werking
Een methylprednisolon-injectie vermindert de verdikkingen en overmatige huidgroei, remt de ontsteking en stilt de jeuk. De huid kan hierdoor tot rust komen en zal daardoor minder jeuken en er beter uitzien.

Overige huidaandoeningen

Deze injecties worden ook  bij nog een aantal huidaandoeningen gebruikt, zoals

• bepaalde huidverdikkingen die bijvoorbeeld kunnen ontstaan bij littekens;
• huidbeschadigingen die kunnen ontstaan rond de injectieplaats van insuline;
• bij bepaalde zwellingen of cysten in de huid of rond gewrichten.

Kaalheid

Methylprednisolon-injecties worden soms gebruikt bij een bepaalde vorm van kaalheid: alopecia areata.

Verschijnselen
Soms kan haaruitval plotseling op een bepaalde plek optreden. U krijgt dan ronde of ovale kale plekken in 'normaal' haar, zoals op de hoofdhuid, wenkbrauwen, de baard- of schaamstreek. De oorzaak hiervan is onbekend.

Behandeling
Meestal groeit er bij alopecia areata binnen een half jaar weer haar op de aangedane plekken. Is dat niet het geval dan gebruiken artsen wel eens plaatselijke methylprednisolon-injecties om de haargroei te stimuleren.

Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Pijn op de injectieplaats. Aan de injectie wordt altijd een plaatselijk verdovend middel toegevoegd om de pijn te verminderen. Toch kan de pijn nog enkele dagen aanhouden. U kunt tegen deze pijn bijvoorbeeld paracetamol gebruiken.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Opvliegers (aanvallen met een warmtegevoel en rood hoofd).

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Uitblijven of tijdelijk veranderen van de menstruatie of bloedverlies bij vrouwen die al in de overgang zijn geweest.
• Bij mensen met diabetes (suikerziekte) kan de bloedglucose tijdelijk verhogen.

Zeer zelden, bij toediening in de huid

• Ontkleuring of bruin worden van de huid.
• Bij huidaandoeningen: deukje in de huid op de plaats van de injectie.

Zeer zelden, bij toediening rond of in een gewricht

• Beschadiging van het bot. Daarom gaat men uit van maximaal vijf injecties in hetzelfde gewricht gedurende het hele leven.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Hoe vaak en hoe lang?

• Schouderklachten: bij onvoldoende verbetering kan de injectie na 2 tot 4 weken worden herhaald. U mag maximaal 2 injecties op die plaats krijgen. Hierna heeft het weinig effect.
• Tenniselleboog: bij onvoldoende verbetering kan de injectie na 2 weken worden herhaald. U mag maximaal 3 injecties op die plaats krijgen. Als u dit vaker gebruikt heeft u meer kans op terugkeer van de klachten.
• Gewrichtsklachten, zoals reuma of jicht: de injecties worden herhaald als de klachten weer opspelen, maar om blijvende beschadiging van het gewricht te voorkomen niet meer dan vijfmaal in hetzelfde gewricht.
• Huidaandoeningen: de injecties kunnen wekelijks worden herhaald.

Vergeten

Niet van toepassing.

Verboden

autorijden, alcohol drinken of alles eten?
Bij dit middel zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
U zult samen met uw arts een afweging moeten maken tussen de voordelen van de behandeling en de risico's voor het kind. De effecten op het ongeboren kind zijn nog niet allemaal bekend, maar bij veel injecties of hoge doseringen kan het kind minder goed groeien.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit middel in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander middel voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Stoppen

Bij plaatselijke injecties van dit middel kunt u in een keer stoppen.

Handelsinformatie

Methylprednisolon is sinds 1956 internationaal op de markt. Voor injectie in of rond een gewricht of huidaandoening is het op recept verkrijgbaar als DepoMedrol. In combinatie met het plaatselijk verdovende middel lidocaïne is het verkrijgbaar als DepoMedrol met lidocaïne.

Methylprednisolon is ook verkrijgbaar in injecties voor toediening in een bloedvat of in een spier, van waaruit de werkzame stof in het bloed kan worden opgenomen. In tegenstelling tot de plaatselijke injectie hebben dit type injecties een werking in het hele lichaam. Lees hiervoor de tekst van methylprednisolon.

Deze tekst gaat alleen over de injectie in of rond een gewricht of huidaandoening.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.