Terug naar medicijninformatie

metformine

• Inleiding

  Metformine is een verlager van het bloedglucose. Het behoort tot de biguaniden. Het vermindert de hoeveelheid glucose in het bloed en vermindert de eetlust.

  Artsen schrijven het voor bij diabetes mellitus (suikerziekte) en bij verminderde vruchtbaarheid.

• Bijwerkingen

  Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

  De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

  Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

  • Maagdarmklachten, zoals diarree, misselijkheid, braken en een drukkend of vol gevoel in de maag. Deze bijwerking hoort na enkele dagen over te gaan, als u aan het medicijn gewend bent. Door de tabletten bij de maaltijd in te nemen, heeft u hier minder last van. Ook kan de arts besluiten om de dosering langzaam te verhogen. Dan heeft u ook minder kans op maag- en darmklachten.
  • Verminderde eetlust, dit kan een voordeel zijn bij mensen met overgewicht.

  Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Smaakstoornissen, zoals een metaalsmaak. Deze bijwerking wordt soms na verloop van tijd niet minder. Neem in dat geval contact op met uw arts. Als u stopt met de metformine zal deze bijwerking weer verdwijnen.
  • Wazig zien in het begin van de behandeling. Ook kan uw gezichtvermogen de eerste maanden veranderen. Dit komt doordat uw ogen aan de veranderingen in het bloedglucose moeten wennen. Wacht dus liefst nog een aantal weken met het aanmeten van een (nieuwe) leesbril.

  Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Huiduitslag, rode huid, galbulten en jeuk.
  • Leveraandoeningen. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid. Waarschuw dan een arts.
  • Ernstige veranderingen in het bloed (een melkzuuracidose). Bij een melkzuuracidose verandert de zuurgraad van uw bloed. Dit kan erg gevaarlijk zijn voor uw gezondheid. U heeft hier vooral kans op als uw nieren (plotseling) niet meer goed werken. Of als u overmatig veel alcohol drinkt. Als uw lever daarnaast ook minder goed werkt, is het risico op een melkzuuracidose nog groter. De verschijnselen van een acidose treden bij hen heel snel op en zijn misselijkheid, braken, diarree, buikpijn, snelle ademhaling en bewustzijnsverlies. Neem bij deze verschijnselen onmiddellijk contact op met een arts.

  Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

  Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

  Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

  Uitleg frequenties

  Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
  Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
  Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
  Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

• Gebruik

  Hoe?
  Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

  • Gewone tabletten: innemen met een half glas water.
  • Tabletten met verlengde afgifte: slik de tabletten zonder kauwen in zijn geheel door met een half glas water. De tabletten zijn voorzien van een beschermende laag die het werkzame bestanddeel langzaam gedurende de hele dag afgeeft aan het lichaam. Als u de tabletten kauwt of fijnmaakt gaat het beschermende laagje kapot en komt al het werkzame bestanddeel onbedoeld tegelijk vrij.

  Wanneer?
  Neem de tablet tijdens of vlak na de maaltijd. Dan veroorzaakt het minder maagdarmklachten.

  Gewone tabletten

  • Gebruikt u dit medicijn 1 keer per dag? Neem het dan bij voorkeur bij het ontbijt in.
  • Gebruikt u het 2 keer per dag? Neem het dan bij het ontbijt en bij de avondmaaltijd in.

  Tabletten met verlengde afgifte (Glucient)

  • Gebruikt u dit medicijn 1 keer per dag? Neem het dan bij voorkeur bij de avondmaaltijd in.
  • Gebruikt u het 2 keer per dag? Neem het dan bij het ontbijt en bij de avondmaaltijd in.

  Ramadan
  Als u diabetes heeft en u wilt vasten tijdens de ramadan: dit kan uw bloedglucose ontregelen. U kunt overdag eerder een 'hypo' krijgen en 's nachts kan te veel glucose in het bloed komen door de zware maaltijd (iftar).

  Overleg met uw arts of apotheker hoe u uw medicijnen moet aanpassen omdat u overdag niet eet. Meestal moet u tijdens het vasten het medicijn op andere tijden en in een andere dosering gebruiken.

• Vergeten

  Het is belangrijk dat u dit medicijn consequent in neemt. Bent u toch een dosis vergeten?

  Gewone tabletten

  • Gebruikt u dit medicijn 1 keer per dag 's morgens? Slik de vergeten tablet dan bij de eerstvolgende maaltijd. Dus bij de lunch of de avondmaaltijd. Ontdekt u het pas na de avondmaaltijd? Sla de vergeten tablet dan over.
  • Gebruikt u dit medicijn 2 keer per dag? Neem de tablet die u 's morgens bent vergeten alsnog bij de lunch. Ontdekt u het pas na de lunch, sla de vergeten tablet dan over. Bent u de tablet bij de avondmaaltijd vergeten? Neem hem dan alsnog met wat voedsel in.
  • Gebruikt u dit medicijn 3 keer per dag? Neem de vergeten tablet dan alsnog in met wat voedsel. Ontdekt u het pas als het al tijd is voor de volgende dosis, sla de vergeten tablet dan over.

  Tabletten met verlengde afgifte (Glucient): neem de vergeten tablet dan alsnog in met wat voedsel. Ontdekt u het pas als het al tijd is voor de volgende dosis, sla de vergeten tablet dan over.

• Let op

  autorijden?
  Als u metformine gebruikt in combinatie met een ander glucoseverlagend medicijn heeft u kans op een hypo. Het kan dan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen. U mag daarom alleen autorijden als u doorgaans een hypo goed voelt aankomen. U kunt hier dan op een goede manier op reageren. Overleg hierover met uw arts.

  Let op: ook diabetes kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Hiervoor gelden bepaalde keuringseisen. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR. Op deze website kunt u ook de brochure 'Diabetes mellitus en het rijbewijs' vinden.
  
  Mag u wel autorijden?
  Houd dan rekening met de volgende adviezen.

  • Rijd alleen als u zich goed voelt.
  • Meet altijd voor u vertrekt uw bloedglucose.
  • Zorg dat u druivensuiker of suikerklontjes in de auto bij de hand heeft.
  • Heeft u tijdens het autorijden een (dreigende) hypo?
    - Zoek een veilige plek en breng de auto daar tot stilstand.
    - Eet wat druivensuiker of suikerklontjes.
    - Controleer uw bloedglucose en rijd pas verder als deze hoger is dan 6
    mmol/liter.

  alcohol drinken?
  Beperk het gebruik van alcohol. Een grote hoeveelheid alcohol kan samen met metformine een ernstige verstoring in het bloed veroorzaken: een melkzuuracidose.

  Drink niet meer dan een tot twee glazen per dag en drink niet elke dag alcohol.

  De verschijnselen van een melkzuuracidose zijn misselijkheid, braken, diarree, buikpijn, snelle ademhaling en bewustzijnsverlies. Neem bij deze verschijnselen onmiddellijk contact op met een arts.

  alles eten?
  Houd bij wat en hoeveel u eet. Bij diabetes is een goed gewicht erg belangrijk. Als u overgewicht heeft is het daarom aan te raden af te vallen. Raadpleeg eventueel een diëtist. Verder is het belangrijk dat u de koolhydraten in uw eten zo veel mogelijk over de dag verspreidt. Koolhydraten zitten vooral in voedingmiddelen als brood, rijst, aardappelen, fris, koek, snoep en chips.

• Wisselwerking

  Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen.

  In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

  De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

  • Andere glucoseverlagende medicijnen. Door de combinatie kunt u sneller last krijgen van een 'hypo'. Vaak is het de bedoeling verschillende glucoseverlagers te gebruiken, als een van deze medicijnen afzonderlijk niet meer voldoende werkt.
  • De antistollingsmiddelen, acenocoumarol en fenprocoumon. De werking van acenocoumorol en fenprocoumon kan afnemen. Meld het aan de trombosedienst als u metformine gaat gebruiken, als de dosering wijzigt of als u gaat stoppen met metformine.
  • Vandetanib, een medicijn tegen kanker. De werking en bijwerkingen van metformine kunnen toenemen. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk past uw arts de dosering aan.
  • Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

  Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang zijn? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

• Zwangerschap

  Zwangerschap
  
  Diabetes
  Gebruik dit medicijn alleen na overleg met uw arts. Over het gebruik van metformine tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Als u zwanger bent of binnenkort wilt worden, kunt u beter insuline gebruiken. Meestal zal uw arts u (tijdelijk) laten overstappen op dit medicijn. Overleg hierover met uw arts.

  U moet tijdens uw zwangerschap onder strikte controle blijven. Grote schommelingen in uw bloedglucose kunnen schadelijk zijn voor u en voor de groei en ontwikkeling van uw kind. Neem daarom contact op met uw arts zodra u zwanger bent of dit binnenkort wilt worden.

  Verminderde vruchtbaarheid
  Gebruik dit medicijn alleen na overleg met uw arts. Over het gebruik van metformine tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Het is belangrijk dat u zeker weet dat u niet zwanger bent als u met dit medicijn begint.
  
  Borstvoeding
  U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar is niet schadelijk voor het kind.

• Stoppen

  Diabetes
  Als u stopt met dit medicijn zal uw bloedglucose waarschijnlijk weer stijgen. Stop daarom alleen als uw arts dat adviseert, bijvoorbeeld omdat u overstapt op een andere glucoseverlager.

  Bij ernstige ziekte en als u moet worden geopereerd, kan uw bloedglucose te sterk stijgen of te veel variëren. Dit medicijn voldoet dan niet. U zult dan tijdelijk moeten overstappen op insuline. Overleg met de behandelend arts wat u in dit specifieke geval moet doen.

  Verminderde vruchtbaarheid
  Stop met dit medicijn zodra u weet dat u zwanger bent.

• Handelsinformatie

  Metformine is sinds 1959 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten als het merkloze Metformine. Het is ook onder de merknaam Glucient verkrijgbaar in tabletten met verlengde afgifte.
  
  Metformine wordt ook gebruikt in combinatie met andere werkzame stoffen onder de merknamen Avandamet, Competact, Eucreas, Glucovance, Janumet, Jentadueto, Komboglyze, Segluromet, Synjardy en Velmetia.

• Disclaimer

  Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.