Terug naar medicijninformatie

lenalidomide

• Inleiding

  Lenalidomide is een medicijn dat de afweerreactie van het lichaam wijzigt.
  
  Artsen schrijven het voor bij kanker (multipel myeloom, de ziekte van Kahler en lymfeklierkanker).

• Bijwerkingen

  Behalve het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven.

  De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

  Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

  • Bloedafwijkingen, zoals een tekort aan witte bloedcellen, rode bloedcellen en bloedplaatjes. Als u onverklaarbare koorts, keelpijn of blaasjes in de mond en keel, plotselinge blauwe plekken, neusbloedingen of extreme vermoeidheid krijgt, kan dat duiden op bloedafwijkingen. Waarschuw dan uw arts.

  Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

  • Maagdarmklachten, zoals verstopping, diarree, misselijkheid, braken, verminderde eetlust en buikpijn. Bij misselijkheid helpt het om het middel met wat voedsel in te nemen.
  • Vermoeidheid, zwak gevoel, duizeligheid, wazig zien, depressie en slapeloosheid.
  • Huiduitslag en jeuk. Dit kan wijzen op overgevoeligheid, maar dat hoeft niet. Zie Zeer zelden Overgevoeligheid.
  • Huidkanker van het type plaveiselcel-carcinoom. Dit type huidkanker is goed te behandelen door het weg te snijden uit de huid. Als dit op tijd gebeurt, is de kans op uitzaaiing gering. Daarom is het belangrijk elke huidverandering direct te melden aan de arts.
  • Ernstige zenuwbeschadiging. U merkt dit aan een doof gevoel in voeten of handen, pijnlijke spierkrampen, tintelingen in benen en armen, trillen en moeite met staan en lopen. Waarschuw dan direct uw arts. Door stoppen met het gebruik van lenalidomide, verdwijnen de klachten soms weer, maar niet altijd. Het is belangrijk als de zenuwbeschadiging ontstaat, deze op te sporen door een regelmatig zenuwonderzoek. Door op tijd te stoppen, is de kans groter dat de zenuwbeschadiging weer herstelt.
  • Hoesten, kortademigheid en luchtweginfecties.
  • Trombose. Dit kunt u herkennen aan een dikke, harde, rode en pijnlijke plek op het been, soms aan pijn in de kuit en een zwaar gevoel in het been, zelden aan plotseling optredende kortademigheid, soms met pijn of het ophoesten van bloed. Waarschuw in deze gevallen onmiddellijk een arts of ga meteen naar de Eerste-Hulpdienst.
  • Longembolie merkt u aan snel en oppervlakkig ademhalen, benauwdheid en pijn op de borst. Waarschuw onmiddellijk een arts.

  Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Een hartinfarct merkt u aan hevig drukkende of snoerende pijn op de borst. Soms straalt de pijn uit naar de linkerarm of naar de kaken. Vaak bent u misselijk, en zweterig en klam. Waarschuw onmiddellijk een arts.
  • Een beroerte merkt u aan plotselinge klachten. Deze kunnen zijn verlammingen in het gezicht (scheve mond bijvoorbeeld), verward spreken en denken, verlammingen aan arm of been, verlies van gezichtsvermogen, en tintelingen. Waarschuw onmiddellijk een arts.
  • Een te snelle schildklierwerking. Dit merkt u aan een aantal of alle van de volgende verschijnselen: nervositeit, gewichtsverlies, diarree, een warme of vochtige huid, veel transpireren, uitpuilende ogen, pijn in of achter de ogen, hartkloppingen en trillen. Raadpleeg uw arts als u denkt dat de werking van uw schildklier verandert.

  Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Leveraandoeningen. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele verkleuring van het oogwit of van de huid. Waarschuw dan een arts. Zeer zelden kan de leveraandoening het gevolg zijn van het opvlammen van een hepatitis-B-virusinfectie.
  • Opvlammen van een herpesinfectie, zoals koortslip, genitale wratten of gordelroos.
  • Overgevoeligheid voor dit medicijn. U kunt dan huiduitslag, galbulten of jeuk krijgen. Raadpleeg dan uw arts.
    Ook kan een zwelling ontstaan van gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden.
    In zeer zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Ook kan een ernstige overgevoeligheidsreactie optreden met koorts, gezwollen lymfeklieren en huiduitslag.
    In al deze gevallen moet u onmiddellijk een arts waarschuwen of naar de Eerste-Hulpdienst gaan.
    Als u overgevoelig bent voor lenalidomide mag u het niet meer gebruiken. Geef dit aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

  Bij gebruik door vrouwen die zwanger zijn of door mannen die tijdens de behandeling een kind hebben verwekt

  Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

  • Ernstige afwijkingen aan de ongeboren baby, zelfs na een enkele dosis. Als u zwanger bent of zwanger raakt tijdens de behandeling of binnen een maand na het laatste gebruik is de kans op deze afwijkingen zeer groot.
    • Vrouwen: u mag het middel daarom NIET GEBRUIKEN bij zwangerschap of als daar kans op is. Uw specialist zal met u bespreken wat voor u de beste methode van anticonceptie is. Voor, tijdens en tot een maand na het laatste gebruik zal regelmatig een zwangerschapstest worden gedaan. Meer informatie en regels over het gebruik bij zwangerschap, vindt u onder het kopje 'Zwangerschap'.
    • Mannen: lenalidomide kan in de zaadvloeistof terechtkomen. Daarom mogen mannen geen kinderen verwekken tot en met een maand na het laatste gebruik van dit middel. Hun partners dienen dezelfde maatregelen te nemen ter voorkoming van zwangerschap zoals hierboven beschreven bij 'Vrouwen'. Meer informatie en regels over het gebruik bij zwangerschap, vindt u onder het kopje 'Zwangerschap'.

  Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

  Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

  Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

  Uitleg frequenties

  Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
  Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
  Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
  Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

• Gebruik

  Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek. Lees ook de speciale Patiëntenbrochure.
  
  Hoe?
  De capsules zonder kauwen doorslikken met een half glas water.
  
  Wanneer?
  Neem dit medicijn altijd op ongeveer hetzelfde tijdstip van de dag in. Als u last van misselijkheid heeft, kunt u het beste eerst wat eten voordat u de capsules inneemt.
  
  Hoe lang?
  U gebruikt dit medicijn elke dag of in de vorm van een kuur samen met dexamethason of prednisolon met melfalan. De kuur bestaat uit cyclussen van 4 weken. Van elke cyclus van 4 weken gebruikt u lenalidomide gedurende de eerste 3 weken, waarna een week pauze volgt. Dexamethason of prednisolon met melfalan gebruikt u volgens een apart schema op bepaalde dagen; de specialist zal u dit uitleggen.
  
  Het aantal kuren dat nodig is, is afhankelijk van de ziekte en kan enkele jaren bedragen.

• Vergeten

  Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen.
  
  Mocht u toch een dosis vergeten zijn: duurt het nog meer dan twaalf uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan twaalf uur? Sla de vergeten dosis dan over.

• Let op

  autorijden?
  Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Dit komt door bijwerkingen, zoals slaperigheid, vermoeidheid, duizeligheid, verwardheid, problemen met het geheugen en wazig zien. U mag steeds de eerste paar dagen dat u dit medicijn (weer) gebruikt niet autorijden.
  Na een paar dagen zijn de meeste mensen voldoende gewend geraakt aan de effecten. U mag dan weer autorijden. Maar doe dat alleen als u geen last meer heeft van de bijwerkingen.
  
  Let op: als u kanker heeft, kan dat ook een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.
  
  Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

  alles eten en alcohol drinken?
  Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

• Wisselwerking

  Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen.
  
  In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.
  
  De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden zijn de volgende.

  • Oestrogeenhormonen, zoals in de gewone anticonceptiepil en speciale middelen bij overgangsklachten. Oestrogeenhormonen kunnen de kans op trombose verhogen, net als lenalidomide. Daarom mag u geen oestrogeenhormonen gebruiken als u lenalidomide gebruikt. Omdat oestrogeenhormonen in veel anticonceptiepillen zijn verwerkt, mag u ook veel soorten anticonceptiepillen niet gebruiken. Een goede anticonceptie is echter wel belangrijk als u dit middel gebruikt. De specialist zal u voordat u dit middel gaat gebruiken daarover uitleg geven.
  • Vaccins. Dit medicijn kan de werkzaamheid van sommige soorten vaccins verminderen en de kans op bijwerkingen door de vaccins vergroten. Overleg met uw apotheker of arts als u gevaccineerd moet worden.

  Het is belangrijk dat uw arts weet welke medicijnen u nog meer gebruikt. Neem daarom uw medicatieoverzicht mee als u naar het ziekenhuis gaat. Dit is een overzicht waarop staat welke medicijnen u gebruikt, maar ook of u bijvoorbeeld allergisch bent voor bepaalde medicijnen. U kunt dit overzicht bij uw eigen apotheek opvragen. Krijgt u in het ziekenhuis nieuwe medicijnen, of verandert er iets aan uw medicijngebruik? Geef dit dan ook weer door aan uw eigen apotheek. Dan blijft uw medicatieoverzicht actueel.

• Zwangerschap

  Zwangerschap.
  U mag dit medicijn NIET gebruiken tijdens de zwangerschap of als u binnenkort zwanger wilt worden. Dit medicijn is namelijk schadelijk voor de ongeboren baby. Vrouwen moeten voor gebruik zeker weten dat ze niet zwanger zijn. Bent u een vrouw in de vruchtbare leeftijd? Dan gelden er bepaalde regels, voordat u dit medicijn mag innemen.

  • De behandeling mag slechts beginnen als u minimaal 4 weken anticonceptie heeft gebruikt en daarna een zwangerschapstest heeft gedaan, waaruit blijkt dat u niet zwanger bent.
  • De arts zal in de 3 dagen voor aanvang van de behandeling deze zwangerschapstest bij u uitvoeren.
  • De arts zal vervolgens elke maand een zwangerschapstest bij u uitvoeren.
  • De arts zal elke keer een recept schrijven voor maximaal 1 maand. Voor elke maand heeft u een nieuw recept nodig.
  • U moet het recept steeds binnen 7 dagen inleveren in de apotheek. Daarna is het niet geldig meer.
  • U moet een instemmingsverklaring ondertekenen, waarin u bevestigt dat u op de hoogte bent van de ernstige bijwerking op de ongeboren baby en dat u de patiëntenbrochure heeft ontvangen en gelezen.
  • U moet betrouwbare anticonceptie gebruiken tijdens het gebruik van lenalidomide en tot en met een maand na stoppen van lenalidomide. Dat kan bijvoorbeeld met een implantatiestaafje, de prikpil, de minipil (dit is een anticonceptiepil met alleen een progestageen) of een spiraaltje met levonorgestrel. Een spiraaltje moet wel al ruim vóór u met lenalidomide begint zijn ingebracht, omdat lenalidomide de kans vergroot dat de ingreep een infectie veroorzaakt. De 'gewone' pil of een koperhoudend spiraaltje zijn niet geschikt voor vrouwen die lenalidomide gebruiken. De 'gewone' pil (combinatiepil) bevat onder andere oestrogeenhormoon, waardoor de kans op trombose door lenalidomide groter is. Een koperhoudend spiraaltje geeft extra veel bloedverlies tijdens de menstruatie. Dat verergert de bijwerkingen van lenalidomide op het bloed. Overleg met uw arts welke anticonceptie goed is voor u.
  • Denkt u dat u toch zwanger bent of bent geworden? Stop dan meteen met het gebruik van lenalidomide. Neem direct contact op met uw arts.

  Ook voor mannen die lenalidomide gebruiken, gelden bepaalde regels:

  • Mannen moeten ook anticonceptieve maatregelen nemen. Zij moeten condooms gebruiken tijdens het gebruik van lenalidomide en tot en met een maand na stoppen van lenalidomide. Zelfs als de man gesteriliseerd is. Het middel komt namelijk in de spermavloeistof terecht en geeft daardoor een groot risico op aangeboren afwijkingen bij de baby.
  • U moet een instemmingsverklaring ondertekenen, waarin u bevestigt dat u op de hoogte bent van de ernstige bijwerking op de ongeboren baby en dat u de patiëntenbrochure heeft ontvangen en gelezen.
  • Heeft u seks gehad met een vrouw en denkt u dat zij toch zwanger is of is geworden? Neem dan direct contact op met uw arts.

  
  Borstvoeding
  Gebruik dit middel NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Er zijn geen gegevens bekend of dit middel in de moedermelk terechtkomt. Maar omdat het middel ernstige bijwerkingen heeft, is het niet veilig voor de zuigeling en moet elk risico worden vermeden.

• Stoppen

  Soms zal de arts u adviseren te stoppen als de bijwerkingen op het bloed te heftig zijn. Soms kunt u dan na een bepaalde periode weer met een lagere dosis beginnen.

  Bent u gestopt met lenalidomide, maar heeft u nog tabletten over? Breng deze dan terug naar de apotheek. Geef uw medicijnen nooit aan iemand anders. U moet ervoor tekenen dat u hiermee akkoord gaat.

• Handelsinformatie

  Lenalidomide is sinds 2005 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Revlimid in capsules.
  
  Dit medicijn kan ernstige bijwerkingen bij de ongeboren baby geven. Het voorschrijven, afleveren en gebruik van lenalidomide kan alleen als aan strenge regels van de overheid met betrekking tot het Zwangerschaps Preventie Programma is voldaan.
  
  De regels van dit Zwangerschaps Preventie Programma vindt u onder het kopje 'Zwangerschap'. Dit programma is zowel voor vrouwen als voor mannen van belang.

• Disclaimer

  Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. De officieel geregistreerde gegevens van dit medicijn bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen vindt u op: www.cbg-meb.nl . Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst.