Kunstspeeksel

Introductie

Kunstspeeksel bevat een verdikkingsmiddel. Zoals carmellose, mucine of methylcellulose. 

Soms bevat kunstspeeksel ook fluoride om het gebit te beschermen.

Artsen schrijven het voor bij droge mond, zoals bij het Syndroom van Sjögren.

Belangrijk om te weten over kunstspeeksel

  • Kunstspeeksel bevat een verdikkingsmiddel. Zoals carmellose of mucine. 
  • Bij droge mond. Zoals bij het syndroom van Sjögren.
  • Kunstspeeksel is er als spray en gel. U kunt de spray en gel zo vaak op een dag gebruiken als u nodig heeft. U kunt het gebruiken zolang u te weinig speeksel aanmaakt.
  • Er zijn geen bijwerkingen bekend van kunstspeeksel.
  • Of u kunstspeeksel mag gebruiken tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding hangt af van het product dat u gebruikt. Lees altijd goed de bijsluiter van het product. Maakt u zich zorgen? Overleg dan met uw apotheker of arts.

Wat doet kunstspeeksel en waarbij gebruik ik het?

Droge mond

Een droge mond en keel voelt onaangenaam aan en geeft problemen met kauwen, slikken en spreken.

Oorzaken
Een droge mond ontstaat door te weinig aanmaak van speeksel. Dit kan verschillende oorzaken hebben.

  • Te weinig drinken, waardoor uitdrogingsverschijnselen ontstaan.
  • Het gebruik van bepaalde medicijnen, bijvoorbeeld tegen depressie.
  • Bestraling van hoofd of hals bij kanker.
  • Ziekte van Sjögren.

Behandeling
Soms kunt u de speekselafgifte stimuleren met voedsel waarop u goed moet kauwen, zoals bruinbrood, wortels, komkommer of radijs. Zuur voedsel, zoals fruit, is ook stimulerend op de speekselafgifte.

Te vaak (zuur) voedsel in de mond is echter slecht voor het gebit. Beter is dan te  kauwen op suiker- en zuurvrije kauwgom of pastilles of ergens op te sabbelen.
Verder is het soms mogelijk de mond voldoende vochtig te houden door vaak kleine slokjes water te drinken.

In ernstige gevallen helpen deze maatregelen onvoldoende en kunt u beter kunstspeeksel gebruiken. Het is beschikbaar in mondspray of mondgel. Kies daarbij voor een  product dat niet is aangezuurd, omdat dit schadelijk is voor het gebit. Mensen met een kunstgebit kunnen wel een aangezuurd product kiezen.

Werking
Het verdikkingsmiddel in het kunstspeeksel zorgt dat de gel of spray aan de slijmvliezen in mond en keel blijft kleven en zo de slijmvliezen bedekt. Het houdt de mond daardoor 1-2 uur vochtig.

Er worden in kunstspeeksel verschillende soorten verdikkingsmiddel gebruikt, die elk andere eigenschappen hebben. Als het ene middel niet voldoende verlichting geeft, is het vaak nuttig een ander product te proberen.

Verder bevat kunstspeeksel soms toevoegingen, zoals fluor om het gebit te beschermen.

Lees meer over droge mond . "

Syndroom van Sjögren

Oorzaak en verschijnselen
Bij het syndroom van Sjögren is het eigen afweersysteem actief tegen de eigen traan-, speeksel- en slijmklieren. Daardoor werken deze klieren niet meer of onvoldoende.  De slijmvliezen van onder andere ogen, mond, neus en keel zijn droger dan normaal.

Behandeling van droge mond
De aandoening is niet te genezen. Wel kunt u de klachten verminderen.  Meestal zal de arts u aanraden kunstspeeksel te gebruiken. 

Het is beschikbaar in mondspray of mondgel. Kies daarbij voor een  product dat niet is aangezuurd, omdat dit schadelijk is voor het gebit. Mensen met een kunstgebit kunnen wel een aangezuurd product kiezen.

Werking
Het verdikkingsmiddel in het kunstspeeksel zorgt dat de gel of spray aan de slijmvliezen in mond en keel blijft kleven. Het houdt de mond daardoor 1-2 uur vochtig.

Er worden in kunstspeeksel verschillende soorten verdikkingsmiddel gebruikt, die elk andere eigenschappen hebben. Als het ene middel niet voldoende verlichting geeft, is het vaak nuttig een ander product te proberen.

Verder bevat kunstspeeksel soms toevoegingen, zoals fluor om het gebit te beschermen.

Lees meer over syndroom van sjögren . "

Wat zijn mogelijke bijwerkingen?

Er zijn geen bijwerkingen bekend van kunstspeeksel.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Hoe gebruik ik dit medicijn?

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe en wanneer?

  • Spray: per keer kunt u een aantal keer sprayen. Doe dit onder de tong en in beide zijden van de wangen.
  • Gel: breng 1 tot 2 cm van de gel op uw tong. Verspreid de gel goed in uw mond. 

U kunt de spray en gel zo vaak op een dag gebruiken als u nodig heeft.

Hoelang?
U kunt dit middel gebruiken zolang u te weinig speeksel aanmaakt.

Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten?

Breng het speeksel aan zolang u het nodig heeft. Het is niet erg als u het snel erna opnieuw gebruikt.

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

 

Mag ik kunstspeeksel gebruiken met andere medicijnen?

Van dit middel zijn geen belangrijke wisselwerkingen bekend.

Mag ik dit medicijn gebruiken als ik zwanger ben, wil worden of borstvoeding geef?

Of u kunstspeeksel mag gebruiken tijdens de zwangerschap en het geven van borstvoeding hangt af van het product dat u gebruikt. Lees altijd goed de bijsluiter van het product. Maakt u zich zorgen? Overleg dan met uw apotheker of arts.

Mag ik zomaar met dit medicijn stoppen?

U kunt op elk moment in één keer stoppen met het gebruik van kunstspeeksel.

Heb ik een recept nodig?

Nee, u heeft geen recept nodig.

Kunstspeeksel bevat een verdikkingsmiddel en soms toevoegingen, zoals fluor, om het gebit te beschermen. Het is zonder recept te krijgen in mondspray of een gel.

De verdikkingsmiddelen die het meest worden gebruikt in kunstspeeksel zijn carmellose (carboxymethylcellulose) en mucine. Soms ook xanthaangom, polyacrylzuur en methylcellulose.

Een aantal merknamen van mondsprays zijn Biotène, Bioxtra, Dental Xeros, Glandosane, Saliva Orthana, Saliva Medac, Sensodyne Oasis, Xialine en Xialine GS.

Een aantal merknamen van mondgels zijn Biotène Oral Balance, Bioxtra, Dental Xeros en GUM Hydral.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.