Zo kan je makkelijk alle informatie vinden in het "Mijn apotheek" menu. Heb je een andere apotheek nodig? Tik dan op "Kies een andere apotheek".
Hydroxychloroquine heeft een meervoudige werking. Het remt het ontstekingen bij reuma, lupus erytematodes (LE) en lichtovergevoeligheid. Verder doodt het bepaalde parasieten, zoals de malariaparasiet.
Artsen schrijven het voor bij reumatoïde artritis, juveniele idiopathische artritis (jeugdreuma), lupus erythematodes (LE), lichtovergevoeligheid en bij malaria.
Artsen schrijven het soms voor bij Q-koorts en bij lichen planus.
Verschijnselen
Reumatoïde artritis is een chronische ontsteking in gewrichten. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld de handen, polsen, enkels of voeten. Meestal zijn de verschijnselen zowel links als rechts in dezelfde gewrichten aanwezig. Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur raken de gewrichten beschadigd.
Oorzaak
Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam antistoffen maakt tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de gewrichten. Hierdoor ontstaat een ontsteking die het gewricht verder beschadigt. Het is onbekend waarom het lichaam zich keert tegen de eigen cellen.
Werking
Hydroxychloroquine remt ontstekingen in de gewrichten. Hoe het effect precies tot stand komt is onbekend.
Hydroxychloroquine is een DMARD: een zogenaamde Disease Modifying Antirheumatic Drug. Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door reuma afremmen. Ze hebben geen snel effect op de pijn, maar ze onderdrukken de ontstekingsverschijnselen.
Behandeling
Artsen schrijven hydroxychloroquine voor als andere DMARD’s, zoals methotrexaat, onvoldoende effect hebben.
Effect
Net als de andere DMARD’s werkt hydroxychloroquine niet meteen. De werking is meestal binnen 2 tot 3 maanden merkbaar.
Artsen schrijven hydroxychloroquine voor bij kinderen met juveniele idiopathische artritis (jeugdreuma).
Bij jeugdreuma zijn bepaalde gewrichten ontstoken. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld handen, polsen, enkels of voeten. Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur kunnen de gewrichten beschadigd raken of kan groeiachterstand optreden.
Werking en effect
Hydroxychloroquine remt ontstekingen in de gewrichten. Hoe het effect precies tot stand komt is onbekend.
Hydroxychloroquine is een DMARD: een zogenaamde Disease Modifying Antirheumatic Drug. Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door reuma afremmen. Ze hebben geen snel effect op de pijn, maar ze onderdrukken de ontstekingsverschijnselen. De klachten als pijn en stijfheid nemen meestal binnen 2 tot 3 maanden af.
Behandeling
Artsen schrijven hydroxychloroquine voor als andere DMARD’s onvoldoende effect hebben.
Verschijnselen
Lupus erythematodes, ook wel LE genoemd, is een chronische ontsteking van de huid. Behalve de huid kunnen ook gewrichten, nieren, longen en andere organen ontstoken zijn. Dan noemt men het wel ‘systemische LE’ of ‘SLE’. De ziekte komt in aanvallen, maar kent ook rustige periodes.
Een aanval lijkt op een ernstige griepperiode met koorts, spierpijn, gewrichtspijn en vermoeidheid. Bovendien komen er meestal huidafwijkingen voor, zoals rode vlekken in het gezicht en verschillende soorten huiduitslag.
Oorzaak
LE is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam antistoffen maakt tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de huid, gewrichten, nieren en longen. Hierdoor ontstaan ontstekingen. Het is onbekend waarom het lichaam zich keert tegen de eigen cellen.
Behandeling
Lupus erythematodes wordt meestal behandeld met ontstekingsremmende bijnierschorshormonen, zoals prednisolon. Deze remmen de ontstekingen. Als u alleen huidklachten hebt, kunt u ook bijnierschorshormonen in een zalf of crème gebruiken.
Als bijnierschorshormonen niet voldoende helpen, kan de arts een ander medicijn proberen, zoals hydroxychloroquine.
Werking
Hoe hydroxychloroquine werkt bij LE is niet bekend. Meestal gebruikt u het tijdens een aanval in hoge dosering gedurende enkele weken. Daarna is een lagere dosering gedurende langere tijd voldoende om de verschijnselen voor een groot deel te onderdrukken.
Lichtovergevoeligheid heet ook wel zonneallergie. Zonlicht bevat UV-A licht en UV-B licht. Bij zonnebrand is UV-B de grootste boosdoener; bij zonneallergie is dat UV-A licht.
Verschijnselen
Als uw huid overgevoelig is voor zonlicht, krijgt u huiduitslag nadat u in de zon bent geweest. U krijgt dan jeuk, roodheid, galbulten en een schilferende huid. Meestal begint de huidirritatie als de zon krachtiger wordt. Dus in het voorjaar of het begin van de zomer. De klachten kunnen elk jaar erger worden.
Oorzaak
Vaak is onbekend waarom de huid overgevoelig op de zon reageert.
Behandeling
Bij overgevoeligheid voor licht is het advies om het zonlicht zo veel mogelijk te vermijden. Bij minder ernstige vormen kunt u ook uw huid in het voorjaar geleidelijk aan de zon laten wennen. Gebruik daarbij een goed zonnebrandmiddel. Eventueel kunt u ook uw huid laten wennen door in het voorjaar lichttherapie te ondergaan.
Als wennen van de huid niet helpt, kan de arts een ontstekingsremmende crème of zalf voorschijven. Deze onderdrukken de verschijnselen, zoals jeuk, roodheid en schilfering.
In ernstige gevallen en als andere medicijnen niet helpen, kan de arts hydroxychloroquine voorschrijven. U mag het dan alleen gebruiken in periodes dat u veel last heeft van de zon, zoals in de zomer.
Werking
Hoe hydroxychloroquine werkt bij lichtovergevoeligheid is niet bekend.
Oorzaak
Bij reizen naar, of verblijf in, de tropen moet u rekening houden met malaria. Malaria ontstaat door besmetting met een parasiet. Deze parasiet komt via de steek van een besmette mug in het bloed.
Een groot deel van de muggen in tropische landen is besmet met de malariaparasiet. De parasieten nestelen zich eerst in de lever. Als ze het volwassen stadium bereiken, verhuist een deel van deze parasieten naar de rode bloedcellen. In de rode bloedcellen ontwikkelen de parasieten zich verder, waardoor de rode bloedcellen kapot gaan. Dit veroorzaakt de malaria-aanval. De parasieten die in de lever zijn achtergebleven, kunnen weken tot maanden later op dezelfde manier een nieuwe malaria-aanval veroorzaken.
Verschijnselen
Als de parasiet in de rode bloedcellen zit ontstaat koorts. U merkt malaria dan ook aan een grieperig gevoel, gevolgd door koude rillingen en koortspieken.
Malaria voorkómen (profylaxe)
U kunt malaria voorkomen met een combinatie van malariatabletten en beschermende maatregelen tegen muggenbeten:
Er zijn veel verschillende medicijnen tegen malaria. Uw huisarts, apotheek, GGD of reisorganisatie geeft advies welke geschikt is voor u. Dat is afhankelijk van het gebied waar u heen gaat, hoelang u gaat en hoe primitief u daar verblijft. Verder is belangrijk of u zwanger bent of een chronische ziekte heeft.
Hydroxychloroquine wordt in Nederland nauwelijks meer voorgeschreven om malaria te voorkomen. Andere medicijnen werken beter en hebben minder bijwerkingen.
Malaria behandelen
Een enkele keer blijkt toch een infectie op te treden. U merkt dat u malaria heeft als u last krijgt van griepachtige verschijnselen, zoals hoofdpijn, spierpijn, misselijkheid, braken en diarree. Koortspieken met daartussen perioden waarin u geen koorts heeft, zijn typerend voor malaria.
Gebruikte u medicijnen om malaria te voorkomen en krijgt u toch malaria? Dan kan het zijn dat u geen koorts krijgt. En heeft u soms alleen last van een grieperig gevoel. Raadpleeg altijd bij griepverschijnselen een arts. Ook als u al weken of maanden thuis bent na uw reis naar de tropen.
Een malaria-aanval kan namelijk nog weken of maanden na terugkomst optreden. Uw arts zal u een medicijn voorschrijven om de parasiet te bestrijden, zoals hydroxychloroquine. U moet dan een korte kuur met een hoge dosis volgen om er zeker van te zijn dat alle malariaparasieten worden gedood.
Lees meer over malaria . "
Q-koorts is een infectie met een bacterie. De infectie kan van dieren worden overgebracht op mensen. In Nederland zijn dit meestal geiten, en soms schapen. De bacterie zit in de mest, urine en melk van het dier. Als het dier lammetjes krijgt, komen bij de bevalling extra veel bacteriën in de lucht. Als u de lucht met Q-koortsbacteriën inademt, kunt u na 2 tot 6 weken Q-koorts krijgen.
Verschijnselen
Sommige mensen merken niets van een besmetting. Mensen die wel ziek worden, voelen zich grieperig. Ze krijgen koorts, hoofdpijn, koude rillingen, spierpijn en moeten hoesten. De ziekte kan soms na 1 of 2 weken vanzelf weer overgaan. Soms verloopt de ziekte ernstiger. U kunt een longontsteking krijgen, of een leverontsteking met misselijkheid, braken en diarree.
Ongeveer een kwart van de mensen heeft na een jaar nog last van de Q-koorts. U kunt dan vermoeid blijven, spier- en gewrichtspijn hebben en zich moeilijk concentreren. In zeldzame gevallen ontstaan ontstekingen aan hart en bloedvaten. Dit veroorzaakt ernstige vermoeidheid en benauwdheid, wat de conditie nog slechter maakt.
Behandeling
Als u Q-koorts heeft zal uw arts u een antibioticum voorschrijven, zoals doxycycline, voor een periode van 2 tot 3 weken.
Als u chronische Q-koorts heeft, schrijft uw arts meestal hydroxychloroquine voor, samen met het antibioticum doxycycline.
In sommige gevallen schrijft uw arts ook deze combinatie voor als u Q-koorts heeft zonder dat het nog chronisch is. Het kan dan voorkomen dat de infectie chronisch wordt.
Bij lichen planus zitten er ontstekingen in de huid of de slijmvliezen. Slijmvlies is huid met een dun laagje slijm.
Lichen planus op de huid
Op de huid is lichen planus te herkennen aan rode of paarse platte bultjes. Er kunnen kleine witte streepjes op de bultjes zitten. En meestal jeuken de bultjes. De bultjes zitten vaak op de polsen, onder aan de rug, in de nek en op de enkels. Bij mannen kunnen de bultjes op de penis zitten en bij vrouwen op de buitenkant van de schaamlippen.
Op de plaats waar de huid beschadigd is, kan een nieuwe lichen planus plek ontstaan. Bijvoorbeeld doordat u krabt.
De klachten zijn niet steeds aanwezig, maar komen in periodes voor. Meestal is de ziekte binnen 2 jaar over.
Lichen planus op de slijmvliezen
Op de slijmvliezen is lichen planus te herkennen aan witte streepjes en rode plekken die op schaafwonden lijken. Lichen planus op de slijmvliezen doet vaak pijn en kan een branderig gevoel geven.
Lichen planus komt vooral voor in de mond. Bij mannen kan lichen planus ook voorkomen op de eikel en de binnenkant van de voorhuid. En bij vrouwen aan de binnenkant van de schaamlippen en in de vagina.
De klachten zijn niet steeds aanwezig, maar komen in periodes voor. Lichen planus op de slijmvliezen gaat meestal niet over.
Oorzaak
Hoe de ontsteking ontstaat bij lichen planus is niet duidelijk. Waarschijnlijk zijn er verschillende oorzaken.
Misschien maakt het lichaam antistoffen tegen eigen lichaamscellen. Uw eigen afweer valt dan gezonde cellen aan in uw huid of slijmvliezen. Mensen krijgen soms lichen planus door het gebruik van sommige medicijnen, erfelijke aanleg of na infecties met virussen. Ook door stress kan lichen planus erger worden. En soms blijken amalgaamvullingen in het gebit lichen planus in de mond te veroorzaken. Of door bijvoorbeeld een allergie voor tandpasta.
Behandeling
Soms zijn de plekjes niet pijnlijk en gaan ze vanzelf over. Dan is behandeling niet nodig. Bij lichen planus in de mond helpt het soms om sterk gekruid eten, citrusfruit en knapperig eten zoals chips of toast te vermijden.
Bij jeuk, pijn en een branderig gevoel door lichen planus schrijft de arts meestal een bijnierschorshormoon (corticosteroïd) voor. Bijvoorbeeld in een crème, zalf of mondpasta. Werkt het plaatselijk behandelen van klachten niet goed genoeg? Dan kan uw arts hydroxychloroquine voorschrijven.
Lees meer over lichen planus . "
Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.
Meestal zijn er weinig bijwerkingen bij de toepassing om malaria te voorkomen, omdat hierbij de dosering veel lager en de tijdsduur korter is dan bij de andere toepassingen.
De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.
Weinig eetlust
Huiduitslag, jeuk, galbulten, haaruitval en zwartblauwe verkleuring van nagels of slijmvliezen.
Als u psoriasis heeft, kunt u meer last krijgen van deze aandoening. Ook kunnen de psoriasisplekken veranderen, bijvoorbeeld met meer puistjes.
Deze bijwerkingen verdwijnen weer als u stopt met dit medicijn.
In zeldzame gevallen kunt u plekken met rode jeukende bultjes op uw lichaam krijgen. Deze huiduitslag kan het gevolg zijn van overgevoeligheid, maar dat hoeft niet. Raadpleeg uw arts bij huiduitslag.
Neem contact op met uw arts als u meer last krijgt van psoriasis.
Hoofdpijn en duizeligheid.
Oorsuizen, draaiduizeligheid en doofheid. Krijgt u last van oorsuizen of kunt u minder goed horen? Waarschuw dan een arts.
Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, buikpijn, diarree en braken.
Om misselijkheid te voorkomen, kunt u dit medicijn innemen tijdens of vlak na het eten of met wat voedsel.
Zenuw- en spieraandoeningen, zoals tintelingen of een doof gevoel in armen of benen, epilepsie, spierzwakte en verminderde reflexen. Mensen met de spierziekte myasthenia gravis of met epilepsie kunnen extra last van hun aandoening krijgen.
Overleg hierover met uw arts.
Bij langdurig gebruik wordt het aangeraden om regelmatig de spieren en reflexen te laten controleren.
Psychische klachten, zoals een zenuwachtig, opgewonden of onrustig voelen, angstig, depressief of juist heel blij voelen, sneller geëmotioneerd zijn, ernstige verwardheid waarbij u dingen ziet, voelt of hoort die er niet zijn (hallucinaties) of gedachten aan zelfmoord.
Merkt u dat u last heeft van 1 of meer van deze bijwerkingen? Neem dan direct contact op met uw arts.
Oogaandoeningen, zoals aandoeningen van het hoornvlies of het netvlies. Soms merkt u dit niet. Soms ziet u wazig, ziet u een kleurloze ring rond lampen (halo's), bent u gevoelig voor fel licht, ziet u kleuren anders, ziet u lichtflitsen of heeft u moeite met lezen.
Het risico is groter als u jarenlang hoge doseringen gebruikt.
Als u hydroxychloroquine langdurig gebruikt, zal uw arts uw ogen controleren. Dit gebeurt binnen een jaar nadat u bent gestart met dit medicijn. Daarna worden uw ogen vaker gecontroleerd, meestal jaarlijks. Soms controleert uw arts uw ogen meerdere keren per jaar, bijvoorbeeld als u dit middel langer dan 5 jaar gebruikt of een hoge dosering gebruikt.
Gevoeligheid van de huid voor zon of zonnebank.
Hoewel dit medicijn bij de meeste mensen werkt tegen lichtovergevoeligheid, kan het bij sommige mensen juist zonnebrand, huiduitslag en jeuk veroorzaken. Blijf in dat geval uit de zon en ga niet onder de zonnebank.
Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, galbulten of jeuk.
Raadpleeg dan uw arts.
Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid, ernstige duizeligheid of een opgezwollen gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Waarschuw dan direct een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.
Als u overgevoelig bent voor hydroxychloroquine, mag u het niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of daarop lijkende medicijnen niet opnieuw krijgt.
Ernstige hartklachten of hartritmestoornissen. U merkt ritmestoornissen soms alleen aan hartkloppingen, plotselinge duizelingen of als u even wegraakt.
U kunt ook eerder hartfalen krijgen. Dit merkt u aan benauwdheid, ernstige vermoeidheid of aan zwellingen in de benen.
Vooral mensen met de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op.
Gebruik dit medicijn NIET als u deze hartritmestoornis heeft.
Leveraandoeningen en bloedafwijkingen. Waarschuw uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: plotselinge hevige pijn in de bovenbuik, gele verkleuring van de huid of het oogwit, onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid, keelpijn met koorts en blaren in de keel of bloedneuzen.
Mensen met de stofwisselingsziekte enzymtekort G6PD kunnen door hydroxychloroquine een ernstige bloedafwijking krijgen. Heeft u last van vermoeidheid, duizeligheid, bleekheid, gele huid, buikpijn, rugpijn of kortademigheid? Stop dan het gebruik en neem contact op met uw arts.
Meld het enzymgebrek ook altijd in uw apotheek. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u alleen medicijnen krijgt die veilig zijn bij G6PD.
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.
Wanneer?
Neem dit medicijn tijdens of na het eten. U heeft dan minder kans op misselijkheid.
Hoelang?
Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:
autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.
Dit middel kan wisselwerkingen hebben met andere medicijnen. In de tekst hieronder staat alleen de werkzame stof van dit medicijn, dus niet de merknaam. Of uw medicijn die werkzame stof bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.
De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.
Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.
Zwangerschap
Malaria
Een malaria-aanval vormt tijdens de zwangerschap een groot risico voor de zwangere vrouw en de baby. Daarom kunnen zwangere vrouwen beter niet reizen naar een gebied waar malaria voorkomt. Als dit toch nodig is:
Reumatoïde artritis, lupus erythematodes (LE), lichtovergevoeligheid of Q-koorts
Gebruikt u dit medicijn bij reumatoïde artritis, lupus erythematodes (LE), lichtovergevoeligheid of Q-koorts? Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap bij deze aandoeningen is nog te weinig bekend. Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Samen kunt u bespreken wat het risico is voor de baby als u doorgaat met dit medicijn. Of wat het risico voor u of de baby is als u met dit medicijn stopt. Soms kan het ook schadelijk voor de baby zijn als een aandoening niet goed wordt behandeld.
Overleg daarom met de arts over de voor- en nadelen. Zo mogelijk kan de arts u een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat het veilig is.
Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Dit medicijn komt in kleine hoeveelheden in de moedermelk. Dit is niet slecht voor de baby.
Als u dit medicijn gebruikt tegen lupus erythematodes, reumatoïde artritis, lichtovergevoeligheid of lichen planus kunt u in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen.
Als u dit medicijn gebruikt tegen malaria of Q-koorts, moet u de kuur afmaken. Als u de kuur niet afmaakt, is de kans groot dat u alsnog last krijgt van een infectie of dat de infectie nog niet over is. Stop wel als u een allergische reactie of ernstige bijwerkingen krijgt van het medicijn. Neem in dat geval direct contact op met een arts.
Ja, u heeft een recept nodig.
Hydroxychloroquine is sinds 1956 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Plaquenil en als het merkloze hydroxychloroquine.
Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.