Introductie

Feneticilline behoort tot de penicilline-antibiotica. Het werkt tegen infecties met bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals luchtweginfecties (keelpijn door keelontsteking, longontsteking) en huidinfecties, zoals krentenbaard.

Artsen schrijven het ook voor uit voorzorg om complicaties door een infectie te voorkomen.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Feneticilline doodt bacteriën (antibioticum). Werkt binnen enkele dagen.
• Bij infecties van de luchtwegen (keelinfecties) en huid (zoals krentenbaard).
• Capsules: neem in met een half glas water.
• Drank: goed omschudden voor gebruik. Meet de hoeveelheid af met een maatbeker of maatlepel.
• Feneticilline werkt het best als u het op een lege maag inneemt. Dat is 1 uur voor of 2 uur na een maaltijd. Het lichaam neemt dit middel met voedsel namelijk minder goed op. Verdeel de innames bovendien gelijkmatig over de dag.
• U kunt misselijk worden of gaan braken. Ook kunt u last krijgen van lichte buikkrampen of diarree. Dit gaat vanzelf weer over.
• Huiduitslag komt voor. Een enkele keer komt dit door overgevoeligheid. Ook kunt u dan benauwd worden, koorts krijgen of flauwvallen. Als u overgevoelig bent, mag u dit medicijn niet meer gebruiken. Geef dat door aan uw apotheker.
• Een kuur duurt meestal 5 tot 10 dagen. Maak de hele kuur af. Ook als de infectie genezen lijkt, want misschien zijn er nog bacteriën over.

Werking

Infecties met bacteriën

Werking
Feneticilline doodt een aantal soorten bacteriën. Het werkt vooral goed tegen bacteriën van de streptokokkensoort. Na inname verspreidt het medicijn zich via het bloed over het lichaam. Het komt vooral terecht in de longen, luchtpijp, keel en huid en wordt met name gebruikt bij infecties op deze plaatsen met de streptokok-bacterie.

Effect
De capsule en de drank  beginnen na ongeveer 1 uur te werken. Eén dosis werkt 6 tot 8 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Uit voorzorg
Feneticilline kan uit voorzorg worden gebruikt bij mensen die eerder na een keelontsteking acuut reuma of infectie in het hart of van de hartkleppen hebben gekregen. Meestal is de streptokok-bacterie de oorzaak. U moet dan het antibioticum jarenlang gebruiken.

Feneticilline wordt ook wel uit voorzorg toepast bij mensen die geen milt meer hebben of bij wie de milt niet goed werkt. Verder bij mensen die sikkelcelziekte hebben. Dit is een ziekte van de rode bloedcellen. In deze gevallen zijn deze mensen extra vatbaar voor een infectie met bepaalde bacteriën. Om deze infecties te voorkomen, kan de arts feneticilline voor langere tijd voorschrijven.

Feneticilline wordt ook uit voorzorg toegepast bij mensen die blootgesteld zijn geweest aan miltvuurbacteriën (anthrax). Anthrax is gebruikt als biologisch wapen in terroristische aanslagen (poederbrieven). Door het inhaleren van het poeder of door wondjes op de huid kan de anthrax-bacterie binnendringen en ernstige ziekteverschijnselen veroorzaken. Door kort na de blootstelling feneticilline te gebruiken, is de infectie te voorkomen. De kuur duurt dan 7 tot 10 dagen.

Keelpijn

Oorzaak
Keelpijn is meestal het gevolg van irritatie van de keel, bijvoorbeeld door verkeerd stemgebruik of sigarettenrook. Ook kan een virus de keel infecteren en dan keelpijn veroorzaken. Soms is een infectie met een bacterie de oorzaak van de keelpijn, zoals de streptokok-bacterie.

Verschijnselen
Als keelpijn plotseling komt opzetten, is meestal sprake van een keelinfectie. U heeft dan een ontstoken, ruwe, rode keel. De keel doet pijn bij het slikken en praten.

Behandeling
Keelpijn gaat meestal binnen een week vanzelf over. De keelpijn kunt u verminderen door te zuigen op een snoepje en vaak wat te drinken.

Als de keelpijn niet vanzelf wegtrekt en u ernstig ziek wordt van de keelontsteking, kan uw arts een antibioticum voorschrijven. Dat is alleen zinvol als een bacterie de veroorzaker is. Meestal schrijft de arts dan feneticilline, fenoxymethylpenicilline of azitromycine voor.

Uit voorzorg
Artsen schrijven feneticilline ook voor aan mensen die een acute reuma-aanval hebben gehad na een keelontsteking door de streptokokbacterie. Er is een kans dat de ziekte zich uitbreidt. Dat kan leiden tot een ontsteking aan de binnenkant van het hart, vooral als men al iets aan de hartkleppen heeft.

Om een nieuwe acute reuma-aanval en ontsteking in het hart te voorkomen, schrijven artsen uit voorzorg feneticilline voor.

Werking
Feneticilline doodt de streptokok-bacterie. Na inname verspreidt het medicijn zich via het bloed over uw lichaam onder meer in het slijmvlies van uw keel. Hierdoor bestrijdt het de keelontsteking.

Effect
De capsule of drank begint na 1 uur te werken. Eén dosis werkt 6 tot 8 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Longontsteking

Verschijnselen
Een longontsteking is een infectie van het longweefsel. U voelt zich flink ziek, heeft koorts en moet vaak hoesten. Ook kunt u slijm ophoesten. Het ademen kan pijnlijk zijn en vaak bent u benauwd.

Behandeling
Meestal zijn andere antibiotica eerste-keuze-middelen bij longontsteking, zoals amoxicilline, doxycycline of azitromycine. Een enkele keer kan de arts feneticilline voorschrijven.

Huidinfectie

Feneticilline wordt toegepast bij huidinfecties die diep in de huid zitten en worden veroorzaakt door de streptokok-bacterie. Voorbeelden hiervan zijn erysipeloïd en wondroos. Daarnaast kan feneticilline worden toegepast bij een ernstige kaakontsteking met zweren die zich uitbreiden.

Erysipeloïd
De infectie ontstaat meestal rondom een wondje. De huid rondom de wond wordt paars-rood en de vlek breidt zich uit. De plek rondom de wond gaat zwellen en is pijnlijk. De infectie komt vooral voor bij mensen die met rauw vlees, vis of gevogelte in aanraking komen. Zoals slagers, vissers en poeliers.

Meestal gaat de infectie vanzelf over. Er is kans dat de ziekte zich uitbreidt. Dit kan leiden tot gewrichtsontsteking, hersenvliesontsteking of ontsteking binnen het hart. Daarom zal de arts in de meeste gevallen toch een antibioticumkuur voorschrijven, zoals met feneticilline.

Wondroos
Zie hiervoor de aandoening Wondroos.

Werking
Feneticilline doodt onder andere de streptokok-bacterie. Na inname verspreidt het medicijn zich via het bloed over uw lichaam onder meer in uw huid. Hierdoor bestrijdt het de huid- of kaakinfectie.

Effect
De capsule of drank begint na 1 uur te werken. Eén dosis werkt 6 tot 8 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Wondroos

Wondroos wordt ook wel belroos of erysipelas genoemd. Het is een plotseling opkomende ontsteking diep in de huid, veroorzaakt door een bacterie.

Verschijnselen
De ontsteking zit vaak in en rond een zwakke plek in de huid, zoals een wond, doorligplek of een insectenbeet. De ontstoken plek op de huid is rood, dik, warm en pijnlijk. Bovendien kunt u zich flink ziek voelen, met koorts, koude rillingen, misselijkheid en hoofdpijn.

Behandeling
Meestal zal de arts een antibioticum voorschrijven tegen de infectie, zoals flucloxacilline of claritromycine.

Voorkomen van wondroos
Sommige mensen hebben vaker last van wondroos. Dat is bijvoorbeeld het geval bij mensen met een verminderde weerstand, mensen met diabetes, of bij mensen met een verminderde doorbloeding in de onderbenen.
Als u vaker wondroos krijgt, kan de arts ook uit voorzorg een antibioticum voorschrijven, zoals feneticilline. U gebruikt dan een wat lagere dosis per dag 1 tot 2 jaar lang. Hierdoor heeft u minder kans dat de infectie terugkeert.

Krentenbaard

Deze aandoening komt vooral voor bij kinderen rond de leeftijd van 5 tot 7 jaar, maar ook volwassenen kunnen het krijgen. Het wordt ook wel impetigo genoemd. Krentenbaard is zeer besmettelijk.

Verschijnselen
Bij krentenbaard infecteren bacteriën de huid rond mond en neus, soms ook op armen en benen. Er vormen zich jeukende rode blaasjes met gele korsten. Indien u veel plekken heeft, kunt u ook koorts en opgezette klieren in de hals, oksels of liezen krijgen.

Behandeling
Artsen schrijven vaak in eerste instantie fusidinezuur in een crème of zalf voor. Wanneer de infectie erg uitgebreid is en u koorts heeft, kan de arts een antibioticum om in te nemen voorschrijven, zoals feneticilline.

Werking
Feneticilline doodt de bacterie die verantwoordelijk is voor krentenbaard.
De capsule of drank begint na 1 uur te werken. Eén dosis werkt 6 tot 8 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie afnemen.

Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals diarree, slappe ontlasting, misselijkheid, braken en lichte buikkrampen.
  In zeldzame gevallen ontstaat een ernstige diarree (meer dan 7 keer per dag) met buikkrampen en soms met koorts. Waarschuw dan een arts. Drink voldoende vocht als u diarree heeft, anders raakt u uitgedroogd.
• Huiduitslag, rode huid en jeuk. Dit kan ook nog enkele dagen na afloop van de kuur ontstaan. Meestal is de uitslag onschuldig en verdwijnt binnen een week. Huiduitslag kan ook het gevolg zijn van overgevoeligheid voor dit medicijn. Heeft u huiduitslag? Laat uw arts het controleren, zodat deze kan bepalen of het overgevoeligheid betreft.
• Pijnlijke mond en tong, zwarte tong. Dit kan komen door een candida-infectie (schimmel) in de mond. Dat komt omdat het normale evenwicht tussen de verschillende soorten bacteriën en schimmels is verstoord. Raadpleeg uw arts als u last krijgt van wit beslag in uw mond of een zwarte tong.
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, puistjes, galbulten, paarse vlekjes op de huid en jeuk. Raadpleeg dan uw arts.
  Zeer zelden kunt u benauwd of duizelig worden, flauwvallen of koorts krijgen. Of u kunt zwellingen krijgen in het gezicht, de lippen, mond en keel. U kunt hierbij erg benauwd worden.
  In zeldzame gevallen kan een ernstige huidaandoening ontstaan met blaarvorming. De blaren ontstaan met name op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Waarschuw in deze gevallen direct een arts, of ga naar de Eerste-hulpdienst.
  Als blijkt dat u overgevoelig bent voor feneticilline, mag u dit medicijn of erop lijkende antibiotica niet meer gebruiken. Geef dit aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of soortgelijke medicijnen niet opnieuw krijgt.
• Minder rode en witte bloedcellen en minder bloedplaatjes. Waarschuw uw arts bij extreme vermoeidheid en een bleke huid, bij koorts, keelpijn en blaasjes in de mond en bij bloedneuzen en blauwe plekken.
• Mensen met de spierziekte myasthenia gravis kunnen extra last van hun aandoening krijgen. Overleg hierover met uw arts.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Capsules: innemen met een half glas water of andere drank.
• Drank: schud de fles voor gebruik. Meet de juiste hoeveelheid af met het maatbekertje of de maatlepel en slik de drank door. Spoel het maatbekertje of de lepel na met wat water en drink dat ook op.

Wanneer?
U kunt dit medicijn het beste op een lege maag innemen. Dat is 1 uur voor of 2 uur na de maaltijd. Voedsel vermindert namelijk de opname van dit medicijn. Verdeel de doses zo goed mogelijk over de dag, voor een constant effect.
Bijvoorbeeld als u het 3 keer per dag gebruikt: om 7 uur 's ochtends, 3 uur 's middags en 10 uur 's avonds. Het beste kunt u vaste tijdstippen kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoelang?
De kuurduur hangt af van de plaats en de ernst van de infectie. Normaal gesproken duurt een kuur 5 tot 10 dagen.

Gebruikt u dit medicijn uit voorzorg om te voorkomen dat u na een keelontsteking andere infecties krijgt, zoals van uw gewrichten of uw hart? Of gebruikt u dit medicijn bij sikkelcelziekte of als uw milt niet goed werkt of verwijderd is? In deze gevallen kan een kuur jarenlang duren.

Houd er rekening mee dat u de kuur niet mag onderbreken en dat u hem helemaal moet afmaken. Ook al merkt u van de infectie al vóór afloop van de kuur niets meer; dit betekent nog niet dat alle bacteriën verdwenen zijn.

Vergeten

• Als u dit medicijn 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voordat u de volgende dosis moet innemen? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duur het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over en hervat uw normale schema.
• Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voordat u de volgende dosis moet innemen? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duur het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over en hervat uw normale schema.
• Als u dit medicijn 4 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 1 uur voordat u de volgende dosis moet innemen? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duur het nog minder dan 1 uur? Sla de vergeten dosis dan over en hervat uw normale schema.

De vergeten dosis neemt u aan het eind van de kuur in. U verschuift dus het moment waarop u de kuur beëindigt. Maakt u wel de volledige kuur af, anders heeft u kans dat de klachten terugkeren!

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Antistollingsmedicijnen. Gebruikt u acenocoumarol of fenprocoumon? Uw apotheek zal bij de eerste keer uw trombosedienst inlichten dat u feneticilline gebruikt. Vertel ook zelf de trombosedienst wanneer u begint of als u stopt met feneticilline of als de dosering verandert. Uw stolling moet dan extra worden gemeten.
• Antibiotica van het tetracycline-type, zoals doxycycline, minocycline en tetracycline. Deze medicijnen en feneticilline kunnen elkaar tegenwerken. Dit is vooral belangrijk bij ernstige infecties, zoals hersenvliesontsteking, ontsteking in het hart (endocarditis) of in het bloed. Bij deze infecties mag u ze niet samen gebruiken. Overleg hierover met uw arts. Bij andere infecties is combinatie van tetracyclines met feneticilline geen probleem.
• Buiktyfusvaccin-capsules. Feneticilline maakt het buiktyfusvaccin in de capsules onwerkzaam. Gebruik daarom beide middelen niet samen. Als tussen beide medicijnen minimaal 3 dagen zit, is er geen probleem.
  Wilt u capsules met buiktyfusvaccin gebruiken? Wacht dan minimaal 3 dagen na afloop van de kuur met feneticilline. Of vraag uw arts om een injectie tegen buiktyfus. De wisselwerking treedt dan niet op.
  Heeft u minder dan 3 dagen geleden capsules met buiktyfus-vaccin gebruikt en moet u nu starten met feneticilline? Neem dan contact op met uw arts.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

U kunt dit medicijn veilig gebruiken als zwanger bent, binnenkort wilt worden of als u borstvoeding geeft.
Het wordt al jarenlang gebruikt door vrouwen die zwanger willen worden, zwangere vrouwen en vrouwen die borstvoeding geven, zonder problemen met de vruchtbaarheid, voor de zwangerschap of voor het kind.

Stoppen

Als u stopt heeft u kans dat niet alle bacteriën verdwenen zijn. De infectie blijft dan bestaan of keert terug. Maak dus altijd de kuur af, volgens de aanwijzingen van uw arts.

Als u allergische reacties of ernstige bijwerkingen krijgt, moet u wel stoppen. Neem in dat geval direct contact op met uw arts.

Handelsinformatie

Feneticilline is sinds 1960 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in capsules en drank onder de merknaam Broxil.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.