Introductie

Epoëtine zeta stimuleert de aanmaak van rode bloedcellen.

Artsen schrijven het voor bij bloedarmoede.

Highlight

• Epoëtine-zeta-injecties stimuleren het lichaam om rode bloedcellen te maken.
• Bij ernstige bloedarmoede (zoals kan ontstaan bij bepaalde nierziekten), bij chemotherapie tegen kanker en voorafgaand aan een operatie als de artsen veel bloedverlies verwachten.
• Het duurt 2 tot 6 weken voor het aantal rode bloedcellen op peil is.
• U krijgt de injecties meestal 1 of meer keren per week. Soms eenmaal per 2 weken.
• Bijwerkingen onder meer: misselijkheid, braken, diarree, koorts, verhoogde bloeddruk, griepverschijnselen en irritatie op de injectieplaats.
• Een zeldzame bijwerking is trombose (bloedstolsel in een bloedvat). U merkt trombose aan plotselinge pijn of zwelling in uw been, of aan benauwdheid of kortademigheid. Waarschuw dan direct een arts.

Werking

Bloedarmoede

Bloedarmoede kan verschillende oorzaken hebben. Bijvoorbeeld een tekort aan rode bloedcellen. De rode bloedcellen transporteren met behulp van ijzer zuurstof via het bloed naar de rest van het lichaam. Bij een tekort aan rode bloedcellen kan het bloed onvoldoende zuurstof vervoeren. Dit veroorzaakt extreme vermoeidheid.

Een tekort aan rode bloedcellen kan bijvoorbeeld ontstaan bij bepaalde nierziekten, bij chemotherapie tegen kanker en bij extreem bloedverlies door een operatie.

Behandeling
Epoëtine zeta stimuleert het lichaam nieuwe rode bloedcellen te maken. Epoëtine zeta lijkt op het natuurlijke hormoon erytropoëtine, dat hetzelfde effect heeft. Het wordt daarom gebruikt bij bloedarmoede om te voorkomen dat een bloedtransfusie nodig is.

Epoëtine zeta wordt ook gebruikt om het aantal rode bloedcellen te verhogen bij mensen van wie het bloed wordt afgenomen om later bij zich zelf weer te laten toedienen. Dit wordt gedaan bij mensen die geen bloedtransfusies met bloed van andere mensen verdragen of dat niet willen.

Effect
Na begin van de behandeling duurt het twee tot zes weken voor het aantal rode bloedcellen is toegenomen.

Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken en diarree en koorts. Dit komt vooral voor in het begin van de behandeling

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Verhoogde bloeddruk. U mag dit middel alleen gebruiken als de bloeddruk goed is. Eventueel geeft uw arts hiervoor bloeddrukverlagers. Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen) ontstaat een plotseling sterk verhoogde bloeddruk. Waarschuw uw arts bij spiertrekkingen en plotseling opkomende migraineachtige hoofdpijn (heftig kloppende eenzijdige hoofdpijn).
• Vorming van bloedstolsels in de vaten (trombose), vooral op de plaats van de injectienaald. Gebruik dit middel niet als u een verhoogde kans heeft op trombose of als u ooit door trombose een hartaanval of beroerte heeft gehad. Mogelijk combineert uw arts de behandeling van epoëtine zeta met antistollingsmiddelen.
• Griepachtige verschijnselen, zoals hoofdpijn, pijn in de gewrichten en spieren, koude rillingen en hoest. Dit komt vooral voor in het begin van de behandeling.
• Oedeem. Dit merkt u vooral aan opgezwollen enkels en voeten. Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Overgevoeligheid voor epoëtine. Dit merkt u onder andere aan onverklaarbare vermoeidheid, benauwdheid jeuk of galbulten, huiduitslag, griepachtige verschijnselen, koorts, spierpijn, zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel, benauwdheid of flauwvallen. Stop dan met het gebruik en raadpleeg uw arts. U mag dit middel in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor epoëtine. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel niet opnieuw krijgt.
• Te veel kalium in het bloed. Dit merkt u aan een onregelmatige hartslag (vaak het eerste symptoom), gevoelloosheid of vreemde gevoelswaarnemingen in de armen en de benen, lusteloosheid, verwardheid en zwakte. Raadpleeg bij die verschijnselen uw arts.

Als er zich in uw bloed wél voldoende rode bloedcellen bevinden en u gebruikt toch epoëtine zeta, dan kan het gebeuren dat er teveel bloedcellen ontstaan. Dit zorgt voor te dik bloed en een verhoogde bloeddruk, zeker als het aantal rode bloedcellen heel snel stijgt. Daarom controleert de arts het bloed regelmatig en houdt zo in de gaten of de stijging niet te snel gaat.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van een van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?
In het algemeen worden de injecties in het ziekenhuis, de polikliniek of door de wijkverpleegkundige toegediend. Mogelijk heeft u geleerd om uzelf te injecteren.

Bewaar de injectiespuiten in de koelkast (niet in het vriesvak).

Hoe lang?

• Mensen met kanker die chemotherapie krijgen: u moet dit middel gebruiken tot en met 1 maand na stoppen van de chemotherapie of tot er weer voldoende rode bloedcellen zijn. U krijgt dan 1 of 3 keer per week een injectie.
• Mensen met chronische nierziekten, zoals mensen die nierdialyse nodig hebben: u gebruikt dit middel continu een- tot driemaal per week. Soms wordt dit middel ook 1 keer per 2 weken gebruikt.
• Voorafgaand aan een operatie. Om voor voldoende rode bloedcellen te zorgen in uw bloed, zodat het bloedverlies minder schadelijke gevolgen heeft. Of om voldoende bloedcellen aan te maken voor afname van bloed ten behoeve van een bloedtransfusie: u moet dit middel vanaf 3 weken voor de geplande operatie tweemaal per week gebruiken. Uw lichaam heeft dan voldoende tijd nieuwe bloedcellen aan te maken.

Vergeten

Als u zelf injecteert: bent u een dosis vergeten? Raadpleeg dan uw arts. Gebruik nooit een dubbele dosis.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit middel zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Er zijn van dit middel geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit middel NIET als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Het is niet bekend of epoëtine zeta schadelijk is voor het ongeboren kind. Gebruikt u dit middel en denkt u erover om zwanger te worden, overleg dan met uw arts.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Het is niet bekend of dit middel in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer stoppen met het gebruik van dit middel.

Handelsinformatie

Epoëtine zeta is sinds 2008 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Retacrit in injecties.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.