Introductie

Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID's genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.

Het is te gebruiken bij pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis (ontsteking van de gewrichten), ziekte van Bechterew en jicht (ontsteking in uw gewricht).

Bovendien bij koliekpijn, menstruatieklachten, zoals abnormaal vaginaal bloedverlies, migraine en hoofdpijn. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose (het kraakbeen in uw gewrichten wordt dunner), spierpijn en klachten door griep of verkoudheid.

Instructiefilmpjes

Film 1 - Slikken van medicijnen

Film 2 - Zetpil en klysma

Highlight

• Diclofenac vermindert uw pijn, remt uw ontstekingen en verlaagt uw koorts.
• Bij gewrichtspijn, reumatoïde artritis, ziekte van Bechterew, jicht, koliekpijn, menstruatieklachten en griep.
• De tabletten verminderen na 1 uur uw pijn. Deze werken 6 uur lang. Vertraagde-afgifte-tabletten werken na ongeveer 2 uur. Deze werken 12 tot 24 uur lang. De injectie werkt na 15 minuten. Een zetpil werkt ongeveer een half uur. Roodheid en zwelling verminderen binnen 1 week.
• U kunt last krijgen van maag- en darmzweren of bloedingen. Bent uw ouder dan 70 jaar, heeft u eerder een maag- of darmzweer gehad, of gebruikt u bloedverdunners? Dan heeft u een maagbeschermer nodig. Informeer hiernaar bij uw arts of apotheker.
• Pas op met alcohol. Alcohol vergroot de kans op maagklachten.
• Dit medicijn heeft veel wisselwerkingen met andere medicijnen. Laat uw apotheker daarom controleren of u diclofenac veilig kunt gebruiken met uw andere medicijnen. Ook medicijnen die u zonder recept heeft gekocht.
• Bent u zwanger of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of u dit medicijn mag gebruiken. Dit medicijn kan slecht zijn voor de baby. NIET gebruiken bij pijn in de laatste 3 maanden van uw zwangerschap.

Werking

Pijn

Pijn bestaat in verschillende vormen. Pijn kan komen door een beschadiging in uw lichaam of als iets niet werkt zoals het hoort. De zenuwen in het beschadigde lichaamsdeel geven een seintje naar uw hersenen en u voelt pijn. Soms heeft pijn geen duidelijke oorzaak en weten we niet waar de pijn vandaan komt.

Behandeling
In de meeste gevallen is paracetamol de veiligste manier om pijn te bestrijden. Dit heeft de minste bijwerkingen en werkt meestal goed.

In sommige gevallen werkt een ontstekingremmende pijnstiller, zoals diclofenac, beter. Bijvoorbeeld bij ontstekingen of wanneer u last heeft van pijnlijke zwellingen na een operatie of tandheelkundige ingreep.

Werking
Diclofenac verhindert dat het pijnsignaal aan de hersenen doorgegeven wordt. Bovendien remt het ontstekingen, waardoor pijn, zwelling en roodheid verminderen.

Het pijnstillende effect begint na 1 uur. Deze werking houdt ongeveer 6 uur aan. De tabletten met vertraagde afgifte werken na ongeveer 2 uur. De werking houdt wel langer aan, namelijk 12 tot 24 uur.

Gewrichtspijn

Verschijnselen
Aan en rond de gewrichten bevinden zich spieren, pezen, peesschedes, gewrichtsvliezen en slijmbeurzen. Deze kunnen beschadigen en daardoor ontsteken en dat veroorzaakt pijn, zwelling en roodheid rond een gewricht.

Voorbeelden hiervan zijn slijmbeursontsteking, tenniselleboog, carpaletunnelsyndroom in de pols en RSI-klachten.

De klachten ontstaan meestal doordat u het gewricht overbelast of doordat het gewricht in een onnatuurlijke richting wordt gedraaid. Zoals bij een verzwikking. Ook ontstaan de klachten door kneuzingen.

Behandeling
Vermijd bewegingen die pijn doen. Soms is het nodig het lichaamsdeel tijdens wat hoger te leggen. Bij een kneuzing of verzwikking het gewricht meteen koelen met ijs. U kunt het gewricht ook met een drukverband beschermen, zodat u niet opnieuw een onnatuurlijke beweging maakt.

Heeft u veel last van de pijn, dan is paracetamol het veiligste medicijn. Werkt paracetamol onvoldoende, dan kan de arts diclofenac voorschrijven.

Werking
Dit medicijn remt de ontsteking, hierdoor verminderen de roodheid, zwelling en pijn.

Het pijnstillende effect begint een uur na inname en houdt ongeveer twaalf uur aan. De roodheid en zwelling zullen na een aantal dagen tot een week minder worden.

Reumatoïde artritis

Verschijnselen
Reumatoïde artritis is een ontsteking van de gewrichten. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld handen, polsen, enkels of voeten. Meestal zijn de verschijnselen zowel links als rechts in dezelfde gewrichten aanwezig.

Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur raken de gewrichten beschadigd.

Behandeling
Zodra duidelijk is dat er sprake is van reumatoïde artritis schrijft de arts speciale medicijnen voor, de DMARD's. Deze medicijnen gaan de oorzaak van de gewrichtsontsteking tegen.

Het effect van een DMARD is niet meteen te merken, maar pas na enkele weken. In de tussentijd kan de arts diclofenac voorschrijven tegen de ontsteking en pijn. Ook later, tijdens het gebruik van een DMARD, kunt u bij pijn tijdelijk of af en toe diclofenac gebruiken.

Vaak is nog niet meteen duidelijk of er echt sprake is van reumatoïde artritis. In dat geval zal de arts eerst een ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven, zoals diclofenac. Als dat onvoldoende helpt, zal de arts doorverwijzen naar een reumatoloog.

Werking
Dit medicijn remt de ontsteking, hierdoor verminderen de roodheid, zwelling en pijn.

Het pijnstillende effect begint na 1 uur. Deze werking houdt ongeveer 6 uur aan. De tabletten met vertraagde afgifte werken na ongeveer 2 uur. De werking houdt wel langer aan, namelijk 12 tot 24 uur. De roodheid en zwelling zullen na een aantal dagen tot een week minder worden.

Ziekte van Bechterew

Verschijnselen
De ziekte van Bechterew (spondylitis ankylopoetica) is een ontsteking van de gewrichten van bekken en wervelkolom. Het is een reumatische aandoening.

Bij de ziekte van Bechterew heeft u onder andere last van pijn en stijfheid in de onderrug. Met name ’s ochtends na het opstaan of als men enige tijd heeft gezeten. Door beweging trekt de pijn weer weg. Door vermoeidheid kan de pijn in de loop van de dag weer opzetten.

Behandeling
De ziekte van Bechterew wordt zo snel mogelijk behandeld met medicijnen die de voortgang van deze ziekte afremmen en de pijn verminderen. Meestal krijgt u eerst een ontstekingsremmende pijnstiller, zoals diclofenac. Als dat de ziekte onvoldoende afremt, kan uw arts speciale medicijnen voorschrijven, meestal is dit sulfasalazine.

Dit medicijn gaat de oorzaak van de gewrichtsontsteking tegen. Het effect van sulfasalazine is niet meteen te merken, maar pas na enkele weken. In de tussentijd kan de arts diclofenac voorschrijven tegen de ontsteking en pijn.

Werking
Dit medicijn remt de ontsteking, hierdoor verminderen de roodheid, zwelling en pijn.

Het pijnstillende effect begint na 1 uur. Deze werking houdt ongeveer 6 uur aan. De tabletten met vertraagde afgifte werken na ongeveer 2 uur. De werking houdt wel langer aan, namelijk 12 tot 24 uur. De roodheid en zwelling zullen na een aantal dagen tot een week minder worden.

Jicht

Verschijnselen
Jicht is een plotselinge ontsteking van een gewricht. Het gewricht wordt rood, gezwollen, warm en erg pijnlijk bij bewegen. De ontsteking ontstaat door neerslag van kristallen van urinezuur in het gewricht.

Jicht komt meestal voor in een gewricht van de grote teen, soms van de voet, enkel, knie, of pols.

Oorzaak
Een jichtaanval kan veel oorzaken hebben. Bijvoorbeeld door de voeding (zoals veel vlees, of alcohol), nierziekten, gebruik van sommige medicijnen (bijvoorbeeld plaspillen of cytostatica) of na een operatie of verstuiking.

Behandeling
De ontsteking geneest binnen één tot drie weken. U kunt de pijn verzachten door rust te nemen en het gewricht te koelen. Tegen de pijn, roodheid en zwelling schrijven artsen meestal een ontstekingsremmende pijnstiller voor, zoals diclofenac.

Heeft u vaker een aanval? Dan kan de arts u medicijnen voorschrijven om aanvallen te voorkomen. In het begin is de kans op een aanval hierdoor juist toegenomen. Behalve dit medicijn kan de arts u de eerste maanden diclofenac voorschrijven tegen de verschijnselen van deze aanvallen.

Effect
Dit medicijn remt de ontsteking, hierdoor verminderen de roodheid, zwelling en pijn. De pijn vermindert binnen een dag voor het grootste deel. De roodheid en zwelling zullen na een aantal dagen tot een week minder worden.

Koliekpijn

Verschijnselen
Een koliekpijn is een aanval van een kortdurende zeer pijnlijke kramp in de buik. U kunt tijdens een aanval vaak niet stil blijven liggen of zitten van de pijn. Soms bent u ook misselijk, moet u braken of heeft u diarree. Na enige tijd zakt de pijn weer wat af en is het weer draaglijk. Even later kan de aanval weer komen opzetten.

Oorzaak
De pijn kan ontstaat door stenen die in de nieren of galblaas zijn gevormd. Als de stenen de nieren of galblaas verlaten, komen ze in de urinebuis of galbuis terecht. Bij kleine stenen is dat geen probleem. Ze kunnen zo het lichaam verlaten.
Maar op grotere stenen reageren de urinebuis of galbuis door sterk samen te trekken.

Als reactie op de verstopping van de urinebuis wordt de nier actiever en produceert meer urine. De urine hoopt zich op in de nieren. Daarbovenop raken de urinebuis en galbuis door de beschadiging ontstoken, wat de doorgang voor de steen nog verder vernauwt. Dit alles veroorzaakt de heftige koliekpijn.

Behandeling
Bij koliekpijn zal de arts meestal diclofenac voorschrijven. Bij nierstenen zal de arts adviseren tijdens de aanvallen weinig te drinken. Hierdoor neemt de druk op de steen af.

Om diclofenac snel te laten werken zal de arts dit medicijn meestal injecteren. Vaak krijgt u daarna een recept voor diclofenac in zetpillen, omdat tabletten vanwege de misselijkheid niet goed zijn te gebruiken.

Werking
Diclofenac stilt de pijn. Bovendien remt het de aanmaak van nieuwe urine door de overactieve nier. Bij galstenen remt het de aanmaak van gal en voorkomt het dat de galblaas samentrekt. Ook vermindert diclofenac de zwelling in de urine- of galbuis.

Effect
Het effect van een injectie begint na ongeveer een kwartier. Een zetpil werkt na een half uur tot drie kwartier. Het effect houdt ongeveer zes uur aan.

Menstruatieklachten

Verschijnselen
De menstruatie kan pijnlijke steken of kramp in de onderbuik geven. Soms ontstaat ook een doffe pijn in de rug en spierpijn. Menstruatiepijn duurt enkele uren tot enkele dagen. Bij sommige vrouwen is de pijn zo sterk dat ze hun normale activiteiten niet kunnen voortzetten.

Vrouwen kunnen bovendien last hebben van erg veel bloedverlies tijdens de menstruatie. Ook hebben sommige vrouwen rond de menstruatie hoofdpijn of migraine-aanvallen.

Behandeling
Om klachten tijdens de menstruatie te verlichten kunt u: rustig aan doen en zorgen voor ontspanning; een warme kruik op uw buik of onderrug leggen; een warm bad nemen; de onderrug (laten) masseren.

Als bovenstaande oplossingen onvoldoende helpen, kan de arts  u diclofenac voorschrijven. Als u snel last heeft van uw maag, kunt u een middel met paracetamol gebruiken. Dit werkt vooral goed bij lichte menstruatiepijn.

Effect
Diclofenac vermindert de baarmoederkrampen en de pijn, zoals buikpijn en hoofdpijn. Ook de hoeveelheid bloedverlies kan door diclofenac afnemen.
Buikkrampen en pijn verminderen binnen één uur. Het effect houdt ongeveer zes uur aan.

Abnormaal vaginaal bloedverlies

Verschijnselen
Sommige vrouwen verliezen erg veel bloed tijdens de menstruatie. Dit komt vooral voor bij jonge meisjes en bij vrouwen vlak voor de overgang. Hierdoor hebben zij kans op bloedarmoede. Als dat het geval is, is het nuttig de hoeveelheid bloedverlies te beperken.

Behandeling
De arts zal onderzoeken wat de oorzaak van het overmatige bloedverlies is en de behandeling hierop afstemmen. Soms is er geen duidelijke oorzaak te vinden.

Vaak adviseert de arts in dat geval een anticonceptiepil of hormoonspiraaltje te gebruiken. Hierdoor neemt het bloedverlies meestal af.

Als de anticonceptiepil niet gewenst is, kan de arts bijvoorbeeld een ontstekingsremmende pijnstiller adviseren, zoals diclofenac. Een ontstekingsremmende pijnstiller is ook nuttig voor eventuele menstruatiepijn.

Werking
Diclofenac vermindert het bloedverlies met ongeveer een kwart. Bovendien
gaat het eventuele menstruatiepijn tegen.

Het effect op de hoeveelheid bloedverlies merkt u dezelfde of de volgende dag.

Migraine

Verschijnselen
Migraine is een speciale vorm van hoofdpijn. Er is dan sprake van bonzende hoofdpijn, meestal aan één kant van het hoofd. Ook zijn mensen met migraine vaak misselijk en overgevoelig voor licht en geluid.

Oorzaak
Waarom de een zelden een aanval heeft en de ander heel vaak, is ook niet bekend. Soms ontstaat een aanval na stress, bij weersveranderingen, fel licht of schitteringen. Ook kunnen bepaalde voedingsmiddelen een aanval uitlokken, zoals de zoetstof aspartaam, en rode wijn.

Ook kunnen sommige hart-vaatmedicijnen migraine veroorzaken. Vrouwen hebben soms aanvallen rond de menstruatie. Tijdens de zwangerschap en na de overgang komen de aanvallen in het algemeen minder vaak.

Behandeling
De klachten van een migraine-aanval zijn meestal goed te bestrijden met paracetamol in combinatie met een medicijn tegen misselijkheid. Als paracetamol niet voldoende werkt, kan de arts diclofenac voorschrijven, ook in combinatie met een medicijn tegen misselijkheid.

Effect
Diclofenac werkt pijnstillend binnen een uur na inname. Het effect houdt ongeveer zes uur aan. Vanwege de misselijkheid bij migraine zal de arts diclofenac meestal in zetpillen voorschrijven.

Hoofdpijn

Vrouwen kunnen door schommelingen in de hormoonspiegel last krijgen van hoofdpijn. Bij voorbeeld tijdens de stopweek van de anticonceptiepil, in de overgang of rond de menstruatie.

Probeer de oorzaak van de hoofdpijn te vinden en bijvoorbeeld rust te nemen.

Behandeling
De beste pijnstiller bij de meeste vormen van hoofdpijn is paracetamol. Dit medicijn wordt meestal goed verdragen, ook door mensen met maagklachten.

Als paracetamol niet voldoende helpt, schrijven artsen soms diclofenac voor.
Het pijnstillende effect begint een uur na gebruik. Het effect houdt ongeveer zes uur aan.

Artrose

Verschijnselen
Artrose is een aandoening van het kraakbeen in een gewricht. Het kraakbeen bekleedt de botuiteinden in het gewricht. Bij artrose is het kraakbeen aangetast, meestal in de heup of knie.

Dit veroorzaakt pijn en stijfheid. Hierdoor kunt u moeite hebben met bewegen en problemen hebben met slapen. De klachten kunnen verdwijnen of af en toe terugkomen.

Behandeling
De klachten kunnen verminderen door het pijnlijke gewricht te bewegen en de spieren te trainen. Maar voorkom wel overbelasting van het gewricht.

Bij pijn is paracetamol de beste keus. Dit heeft de minste bijwerkingen en werkt meestal even goed als diclofenac. Werkt paracetamol na twee weken onvoldoende dan kan de arts daarnaast diclofenac voorschrijven.

Werking
Het pijnstillende effect begint na 1 uur. Deze werking houdt ongeveer 6 uur aan. De tabletten met vertraagde afgifte werken na ongeveer 2 uur. De werking houdt wel langer aan, namelijk 12 tot 24 uur.

Spierpijn

Verschijnselen en oorzaken
Verkrampte spieren zijn pijnlijk en belemmeren u bij uw bewegingen en uw houding. Meestal zit de pijn in de nek, schouders of rug.

Spierpijn kan bijvoorbeeld ontstaan door verkramping, virusinfecties, kneuzingen, spierscheurtjes of overbelasting.

Behandeling
Spierpijn gaat meestal binnen enkele dagen vanzelf over. Raadpleeg de huisarts wanneer de pijn na één tot twee weken nog aanwezig is.

Meestal helpt het de spieren te bewegen, ze te masseren, warm te houden of op te warmen met bijvoorbeeld een warm bad of een warme douche. Bij spierpijn in de benen of rug kunt u lang staan beter vermijden.

Helpt dit niet en heeft u veel last van de pijn, dan is paracetamol het veiligste medicijn tegen spierpijn. Het geeft geen maagklachten. Als paracetamol onvoldoende werkt, kan de arts eventueel diclofenac voorschrijven gebruiken, maar dit heeft meer bijwerkingen.

Griep

Verschijnselen
Griep is een infectie met het griepvirus. U heeft pijn en hoge koorts. Koorts is een reactie van het lichaam op de virusinfecties. De temperatuur kan dan al gauw oplopen tot rond de 40 °C. Waarschijnlijk helpt koorts de infectie te bestrijden.

Zodra het lichaam de ziekte de baas is, zakt de koorts weer. Meestal is dit na drie tot vijf dagen het geval.

Verder kunt u last hebben van een plotseling rillerig gevoel, spierpijn, keelpijn, hoesten, hoofdpijn, verstopte neus en niezen. Door infectie van de neusholte kunt u last krijgen van bijholteontsteking. Dit geeft pijn in het voorhoofd en rond de ogen, vooral bij het bukken. Verder kan de infectie keelpijn veroorzaken.

Behandeling
Griep gaat in de meeste gevallen vanzelf weer over. Een temperatuur tot 40 ºC hoeft u meestal niet te behandelen.

Voelt u zich door de koorts erg beroerd of heeft u veel last van keelpijn, hoofdpijn en spierpijn? Dan is paracetamol het veiligste medicijn. Het geeft geen maagklachten. Eventueel kunt u diclofenac gebruiken, maar dit heeft meer bijwerkingen en werkt bij griep niet beter dan paracetamol. U wordt niet eerder beter van deze koortsverlagende pijnstillers. 

Werking
Diclofenac verlaagt de koorts en vermindert spierpijn, hoofdpijn, keelpijn en pijn door bijholteontsteking.

Het pijnstillende effect begint een uur na gebruik. Het effect houdt ongeveer zes uur aan. De koorts zal binnen één uur na gebruik dalen. De koortsverlagende werking houdt ongeveer zeven uur aan.

Verkoudheid

Bij verkoudheid zijn de luchtwegen geïnfecteerd met een verkoudheidsvirus. Door infectie van de neusholte kunt u last krijgen van bijholteontsteking. Dit geeft pijn in het voorhoofd en rond de ogen, vooral bij het bukken. Infectie van de keel veroorzaakt keelpijn.

Behandeling
Paracetamol is het veiligste medicijn tegen pijn door verkoudheid. Het geeft geen maagklachten. Eventueel kunt u diclofenac gebruiken, maar dit heeft meer bijwerkingen en werkt bij pijn door verkoudheid niet beter dan paracetamol.

Werking
Diclofenac vermindert pijn, zoals keelpijn en pijn door bijholteontsteking.
Dit effect begint binnen één uur. Deze werking houdt ongeveer zes uur aan.

Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Maagklachten: maagirritatie, buikpijn, misselijkheid, braken, vol gevoel, gebrek aan eetlust, boeren en zuurbranden. U heeft hier minder kans op als u dit medicijn inneemt met wat voedsel en een glas water of melk. Gebruik geen alcohol of andere voedingsmiddelen die de maag irriteren, zoals scherpe kruiden. De bijwerkingen op maag en darmen kunnen ook optreden bij zetpillen. Het medicijn komt dan namelijk via de bloedbaan ook bij de maagwand terecht. Heeft u last van slokdarmontsteking door opkomend maagzuur? De klachten kunnen verergeren. Neem contact op met uw arts als u dat bemerkt. Mensen boven de zeventig jaar hebben meer kans op bijwerkingen door dit medicijn. Artsen schrijven daarom meestal ook een maagbeschermer voor. Ook als u dit medicijn maar enkele dagen zal gebruiken.
• Darmklachten: diarree, verstopping en winderigheid. Lijdt u aan een langdurige darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa? Dit medicijn kan de klachten verergeren. Bespreek met uw arts of dit medicijn voor u geschikt is. Meestal schrijft uw arts behalve dit medicijn ook een maagbeschermend medicijn voor. Ook als u dit medicijn maar enkele dagen zal gebruiken.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Een maag- of darmzweer of andere ernstige beschadiging van maag, darmen of slokdarm. U merkt dat aan zeurende pijn in de bovenbuik, ernstige maagpijn of pijn achter borstbeen. Door deze beschadigingen kunnen bloedingen in maag en darmen ontstaan. Dit merkt u aan bloederige diarree of zwarte, teerachtige ontlasting. Stop dan met het gebruik en neem contact op met een arts. Bij een maagbloeding kan het voorkomen dat u bloed braakt. Neem dan onmiddellijk contact op met een arts. Heeft u ooit een maag- of darmzweer gehad,of een andere ernstige maag- of darmziekte, zoals een maag- of darmbloeding? U heeft dan meer kans op bijwerkingen op maag en darmen. Bespreek met uw arts of dit medicijn voor u geschikt is. Mogelijk schrijft uw arts behalve dit medicijn ook een maagbeschermend medicijn voor. Ook als u dit medicijn maar enkele dagen zal gebruiken.
• Heeft u een slokdarmstenose, een vernauwing van de slokdarm? Gebruik liever geen tablet, maar gebruik de zetpil. De zetpil geeft minder kans op schade aan de slokdarm. Overleg hierover met uw arts.
• Hoofdpijn. Dit gaat meestal over als u gewend bent geraakt aan dit medicijn. Gebruikt u dit medicijn tegen hoofdpijn en gebruikt u het meer dagen wel dan niet? Dan heeft u veel kans op medicijnafhankelijke hoofdpijn. De hoofdpijn ontstaat dan door dit medicijn. Mensen die tegen die hoofdpijn dan dit medicijn weer slikken, kunnen er op die manier afhankelijk van worden.
• Draaierigheid en duizelingen. Dit gaat meestal over als u gewend bent geraakt aan dit medicijn.
• Huiduitslag met jeuk. Zeer zelden wordt deze huiduitslag veroorzaakt door allergie. De uitslag kan zeer zelden verergeren of ontstaan onder invloed van fel zonlicht of UV-licht van zonnebanken. Bij gebruik van zetpillen: jeuk of irritatie aan de anus (poepgat) en diarree.
• Heeft u een bloedstollingsziekte. U heeft meer kans op bloedingen. Overleg met uw arts of apotheker voor u dit medicijn gaat gebruiken.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Ontstekingen in de mondholte en op de tong.
• Oorsuizen of slechter horen. Neem bij deze verschijnselen contact op met uw arts.
• Wazig zien of dubbelzien. Dit gaat meestal over als u gewend bent geraakt aan dit medicijn.
• Dikke enkels of polsen door vasthouden van vocht in armen en benen(oedeem). Benauwdheid door vochtophoping in de longen.Vooral mensen met een hart dat minder goed pompt (hartfalen) kunnen hier last van krijgen. Overleg met uw arts als uw klachten, zoals benauwdheid en vochtophoping, toenemen.
• Haaruitval.
• Psychische klachten, zoals vermoeidheid, slaperigheid, nachtmerries, slapeloosheid onrust, opwinding, in de war zijn (verwardheid), geheugenstoornissen, nervositeit, angstgevoelens en neerslachtigheid. Ook kunt u dingen gaan zien, horen of voelen die er niet zijn (hallucinaties).
• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kan zich uiten in huiduitslag met galbulten en jeuk. Raadpleeg dan uw arts. Zeer zelden kan een ernstige uitslag ontstaan met koorts of blaren. Neem dan meteen contact op met een arts. Een ernstige overgevoeligheid kan zich ook uiten in benauwdheid of een opgezwollen gezicht. Ga dan onmiddellijk naar een arts.
  In beide gevallen mag u dit medicijn daarna niet meer gebruiken. Geef daarom door aan de apotheker dat u overgevoelig bent voor diclofenac. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of een andere ontstekingsremmende pijnstiller niet opnieuw krijgt. Mensen met astma blijken vaker overgevoelig voor dit medicijn. Dat kan zich uiten in een plotselinge benauwdheidsaanval. Gebruik dit medicijn dan niet meer. Heeft u eerder een benauwdheidsaanval gekregen na gebruik van een ontstekingsremmende pijnstiller? Gebruik dit medicijn dan niet, maar neem contact op met uw arts.
• Als u aan psoriasis lijdt: u kunt meer last krijgen van deze ziekte. Neem contact op met uw arts als u last heeft van rode schilferende of glanzende plekken op de huid, beschadigingen van de huid, jeuk, putjes in de nagels en gewrichtsklachten.
• Aantasting van de nieren. Dit merkt u onder andere aan opgezwollen enkels en voeten. Neem contact op met uw arts of apotheker als dit optreedt.
• Bloedafwijkingen, ontsteking van de alvleesklier of leverontsteking. Raadpleeg uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: plotselinge hevige pijn in bovenbuik, geelzucht, onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid, keelpijn met koorts en blaren in de mond. Overleg ook met uw arts als u last heeft van uw alvleesklier. De klachten kunnen verergeren.

Zeer zelden, bij gebruik gedurende meerdere weken en hoge dosis

• Hart- en vaatziektes, zoals meer kans op een hartaanval of beroerte. De kans op hartvaatziektes is groter bij mensen die al meer kans hebben op een hart- of vaatziektes. Mensen met een hoge bloeddruk, een te hoog cholesterolgehalte, diabetes, een pijnlijk en drukkend gevoel op de borst (angina pectoris), etalagebenen, een vernauwing of afsluiting van de beenslagader, mensen die roken en mensen die ooit een hartaanval of trombose hebben gehad: overleg met uw arts voor u dit medicijn gaat gebruiken. Mogelijk kan uw arts u een andere ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven.

Raadpleeg uw arts als u te veel last heeft van één van de bovengenoemde bijwerkingen of als u andere bijwerkingen ervaart waar u zich zorgen over maakt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?

• Omhulde tabletten. Innemen met een half glas water.
• Maagsapresistente tabletten (MSR). Dit zijn tabletten die tegen maagzuur kunnen. Innemen met een half glas water zonder te kauwen. Als u de tabletten kauwt, gaat het beschermende laagje kapot en komt het medicijn al in de maag vrij, in plaats van in de darmen. Het kan dan maagklachten geven.
• Tabletten met vertraagde afgifte (te herkennen aan Retard, MGA of MVA). Heel doorslikken met een half glas water. De tabletten niet kauwen of fijnmaken, omdat dan onbedoeld al het werkzame bestanddeel tegelijk vrijkomt. De tabletten zijn zo gemaakt, dat ze langzaam oplossen, waardoor ze minder bijwerkingen geven en langer werken.
• Zetpillen. De zetpil in de anus (poepgat) inbrengen. Het maakt daarbij niet zo veel uit of u de zetpil met de punt naar voren of met de stompe kant naar voren inbrengt. U kunt de zetpil met een beetje water bevochtigen. Hierdoor kunt u hem wat makkelijker inbrengen.
• Infuus. Het infuus wordt klaargemaakt door een verpleegkundige of een arts. Een infuus zal meestal 15 minuten duren.

Voor, bij of na het eten?

• Omhulde tabletten. Als u snel effect wilt op een lege maag innemen. Tijdens of na het eten innemen als u snel last heeft van uw maag of als u dit medicijn chronisch gebruikt. U vermindert hierdoor de bijwerkingen op de maag.
• Maagsapresistente tabletten (MSR). Bij voorkeur in op een lege maag innemen, dus een half uur voor het eten of twee tot drie uur erna. Neem de tablet in zijn geheel in, dus niet kauwen of doorbreken. Deze tabletten hebben een laag die ervoor zorgt dat dit medicijn pas in de darmen vrijkomt en nog niet in de maag. Deze 'maagsapresistente' laag lost op bij een gevulde maag. Heeft u toch last van uw maag, nadat u dit medicijn heeft ingenomen? Neem het dan in het vervolg op een volle maag in.
• Tabletten met vertraagde afgifte (retard, MGA of MVA). Tijdens of net na het eten innemen.
• Zetpillen. Het maakt niet uit wanneer u deze inbrengt.

Wanneer?

• Bij langdurige pijnklachten is het belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Dan houdt u de pijn het beste onder controle.
• Bij ochtendstijfheid door reuma. Neem voor de nacht een tablet met vertraagde afgifte of een zetpil.
• Jichtaanvallen (ontsteking in de gewrichten). Als u dit medicijn gebruikt tegelijk met medicijnen die jichtaanvallen moeten voorkomen. Begin tegelijk met beide soorten medicijnen.
• Migraine. Neem dit medicijn meteen in als u een migraine-aanval voelt opkomen. Het heeft dan het meeste effect.

Hoe lang?

• Pijn, zoals gewrichtspijn. Neem contact op met uw arts als deze pijnstiller na twee weken nog altijd onvoldoende effect heeft. Mogelijk is een andere pijnstiller voor u geschikter. Heeft u dit medicijn enkele weken gebruikt en nog altijd veel last van uw gewrichten? Neem dan contact op met uw arts.
• Langdurige gewrichtsontstekingen, zoals reumatoïde artritis (onsteking van de gewrichten) en de ziekte van Bechterew. Het duurt zeker enkele dagen tot een week voor de ontsteking vermindert. Bij reumatoïde artritis schrijven artsen dit medicijn meestal voor als de reumamedicijnen nog aan moeten slaan of gedurende periodes dat de ziekte verergert.
• Kortdurende gewrichtsontstekingen. Bij gewrichtsontstekingen, zoals slijmbeursontsteking en peesontstekingen, moet u dit medicijn meestal enkele dagen gebruiken voor de ontsteking is genezen. Dit merkt u aan een afname van de roodheid, pijn en zwelling.
• Artrose. Gebruik dit medicijn niet langer dan twee weken achter elkaar. Bij verergering van de klachten kunt u het opnieuw gebruiken. Vraag uw arts na hoeveel tijd dat weer kan en hoe lang en hoe vaak u het dan kunt gebruiken.
• Jicht (ontsteking in de gewrichten). Zijn de klachten na twee tot drie dagen nog niet verbeterd? Raadpleeg dan uw arts. Mogelijk is een ander medicijn voor u beter geschikt.
• Migraine. Gebruik dit medicijn alleen tijdens een migraineaanval. Deze duurt in het algemeen tussen de vier en zestien uur. Raadpleeg uw arts als u voortdurend last van hoofdpijn heeft, of als de migraineaanvallen vaker dan twee keer per maand optreden. U kunt dan misschien beter een medicijn gebruiken dat migraineaanvallen voorkomt.
• Menstruatieklachten, zoals pijn, overmatig bloedverlies of migraine.
  Heeft u vooral last van pijn en krampen? Begin meteen als u ongesteld wordt en slik gedurende twee tot drie dagen door. Heeft u altijd last van hoofdpijn of migraine tijdens de menstruatie of stopweek van de pil? Gebruikt u dit medicijn om een dergelijke aanval te voorkomen? Start twee tot vier dagen voor de menstruatie begint met deze pijnstiller. Meestal is drie dagen gebruik voldoende. Heeft u last van te veel bloedverlies tijdens de menstruatie? Gebruik dit medicijn dan de eerste drie dagen van de menstruatie. Begin minstens een dag voor u de menstruatie verwacht. Probeer na drie tot zes maanden of u dit medicijn nog nodig heeft. Gebruik het daartoe een keer niet en kijk of de klachten al zijn afgenomen.
• Bij pijn door trekken van tanden of kiezen of door andere tandheelkundige ingrepen. Neem de eerste dosis vóór de ingreep. Ga niet langer door dan tot 24 uur erna.
• Koliekpijn. Gebruikelijk is een behandeling gedurende drie tot tien dagen.
• Overige pijnen, zoals operatiepijn. Stop met het gebruik als de pijn is verdwenen of weer voldoende is te verdragen.

Vergeten

Gebruikt u dit medicijn langdurig op recept van uw arts? Bij langdurige pijnklachten is het belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

• Als u dit medicijn 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit medicijn 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit middel 4, 5 of 6 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 1 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 1 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Verboden

autorijden?
Ja, dat kan. U mag autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de maag, net als dit medicijn. U kunt daardoor eerder last krijgen van uw maag. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt. In het algemeen is enkele keren per week een glas wijn geen probleem.

alles eten?
U mag eten en drinken zoals u normaal ook doet.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De pijnstiller paracetamol kunt u in alle onderstaande gevallen wel gebruiken.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere ontstekingsremmende pijnstillers (deze worden ook wel NSAID's genoemd). Als u beide pijnstillers tegelijkertijd gebruikt, verdubbelt u de kans op bijwerkingen, zoals maagdarmklachten. De namen van andere ontstekingsremmende pijnstillers zijn aceclofenac, acetylsalicylzuur, carbasalaatcalcium, celecoxib, dexketoprofen, etoricoxib, fenylbutazon, flurbiprofen, ibuprofen, indometacine, ketoprofen, meloxicam, nabumeton, naproxen, parecoxib, piroxicam, propyfenazon, sulindac en tiaprofeenzuur. Gebruik deze pijnstillers dus niet tegelijkertijd met diclofenac.
• De bloedverdunners acenocoumarol, fenprocoumon, acetylsalicylzuur en carbasalaatcalcium. Bij de combinatie heeft u meer kans op bijwerkingen op de maag of zelfs een maagbloeding. Meestal zal de arts u een maagbeschermer voorschrijven om deze maagklachten te voorkomen. Wees extra alert op het effect op uw maag en raadpleeg uw arts bij maagklachten. Ook kan diclofenac soms de werking van bloedverdunners versterken. Vertel bij uw volgend bezoek aan de trombosedienst dat u diclofenac gebruikt of heeft gebruikt.
• De bloedverdunners apixaban, dabigatran en rivaroxaban. Deze medicijnen verhogen de kans op bloedingen in maag en darmen. Gebruik daarom liever paracetamol als pijnstiller. Die heeft dat nadeel niet. Moet u toch een bloedverdunner samen met diclofenac gebruiken? Wees dan extra alert. Raadpleeg uw arts bij maagklachten. Meestal adviseert de arts u een maagbeschermer te slikken om maagklachten te voorkomen. Overleg met uw arts of dat bij u nodig is.
• Plasmiddelen (chloortalidon, chloorthiazide, clopamide, epitizide, hydrochloorthiazide, indapamide, bumetanide, furosemide, amiloride, eplerenon, spironolacton en triamtereen), medicijnen van de groep ACE-remmers (zoals captopril, enalapril, fosinopril, lisinopril) en angiotensine-II-blokkers (zoals candesartan, losartan en valsartan) en aliskiren, gebruikt bij hoge bloeddruk en een hart dat minder goed pompt (hartfalen). Diclofenac kan de werking van deze medicijnen verminderen. Overleg hierover met uw arts. Paracetamol kunt u wel veilig gebruiken.
  • Gebruikt u een van deze medicijnen tegen hoge bloeddruk en gaat u nu diclofenac gebruiken? Uw bloeddruk kan stijgen als u diclofenac langer dan twee weken gebruikt. Vraag uw arts om uw bloeddruk extra te controleren.
  • Gebruikt u een van deze medicijnen tegen hartfalen en gaat u nu diclofenac gebruiken? Uw klachten door hartfalen kunnen verergeren. Merkt u dat uw enkels of voeten dikker worden, of bent u sneller kortademig? Neem dan contact op met uw arts.
  • Gebruikt u een van deze medicijnen na een hartaanval of tegen een nierziekte en gaat u nu diclofenac gebruiken? Vraag uw arts of apotheker om advies.
• Bètablokkers, zoals acebutolol, atenolol, betaxolol, bisoprolol, carvedilol, celiprolol, metoprolol, oxprenolol, pindolol en propranolol . De werking van deze medicijnen tegen hoge bloeddruk of hartfalen kan verminderen door het gebruik van deze pijnstiller.
  • Gebruikt u de bètablokker tegen hoge bloeddruk? Raadpleeg uw arts voor extra controle van uw bloeddruk als u de pijnstiller langer dan twee weken gebruikt.
  • Gebruikt u de bètablokker tegen hartfalen? Uw klachten kunnen verergeren of terugkomen. Neem contact op met uw arts als u weer dikke voeten of enkels krijgt of als u weer sneller kortademig wordt.
  • Gebruikt u de bètablokker voor een andere ziekte? U kunt deze pijnstiller veilig gebruiken.
• Bepaalde medicijnen tegen depressiviteit, namelijk citalopram, duloxetine, escitalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline, trazodon en venlafaxine, en de bijnierschorshormonen (corticosteroïden) betamethason, budesonide, cortison, dexamethason, fludrocortison, hydrocortison, methylprednisolon, prednisolon, prednison en triamcinolon. Dit geldt alleen als u deze medicijnen inneemt of geïnjecteerd krijgt.
  Als u medicijnen tegen depressiviteit of bijnierschorshormonen gebruikt heeft u meer kans dat diclofenac bijwerkingen op de maag veroorzaakt. Wees daar extra alert op en raadpleeg uw arts bij maagklachten. Meestal adviseert de arts u om ook een maagbeschermer te gebruiken, zodat u maagklachten voorkomt. Overleg met uw arts of dat bij u nodig is.
• Lithium, een medicijn tegen manische depressiviteit. Diclofenac kan de bijwerkingen van lithium versterken. Uw arts zal het lithiumgehalte in het bloed regelmatig laten meten en de dosering eventueel aanpassen. Waarschuw meteen uw arts als u last krijgt van bijwerkingen van lithium zoals maagdarmklachten, trillen, spierzwakte, spiertrekkingen, duizeligheid, slaperigheid, sufheid, in de war zijn (verwardheid), verminderde concentratie, moeite met lopen en spreken, en epileptische aanvallen. Zorg er bij warm weer voor dat u voldoende drinkt. Waarschuw uw arts ook als u stopt met de pijnstiller. Lithium kan dan minder goed werken. Ook dan moet de arts het lithiumgehalte in uw bloed extra controleren.
• Methotrexaat. Dit wordt gebruikt bij ontstekingsziekten zoals reuma of psoriasis, maar ook bij kanker. Diclofenac kan de bijwerkingen van methotrexaat versterken. Uw arts zal de hoeveelheid methotrexaat in het bloed extra controleren. Mogelijk moet uw arts de dosering van methotrexaat verlagen.
• Het afweeronderdrukkende medicijn ciclosporine. De combinatie kan schadelijk zijn voor de nieren. Uw arts zal uw nierwerking extra controleren als u de pijnstiller langer dan drie dagen gebruikt.
• Desmopressine, een medicijn gebruikt bij onder andere een tekort aan ADH (diabetes insipidus). U heeft meer kans op watervergiftiging. Ook de hoeveelheid natrium in het bloed kan te laag worden. U merkt watervergiftiging aan het vasthouden van vocht (dikke enkels en voeten). Te weinig natrium merkt u aan hevige vermoeidheid, sufheid, slecht aanspreekbaar zijn en verminderde eetlust. Waarschuw dan uw arts.
• Sommige medicijnen tegen hiv (virus waar u aids van kunt krijgen). Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Bent u zwanger of wilt u zwanger worden? U kunt dan beter paracetamol gebruiken bij pijn. Paracetamol is een veiligere pijnstiller tijdens de zwangerschap. Werkt paracetamol niet voldoende tegen uw pijn? Overleg dan met uw arts.

Gebruik diclofenac NIET bij pijn tijdens de laatste 3 maanden van de zwangerschap. Dit medicijn is dan schadelijk voor de baby. Het risico op aangeboren afwijkingen bij de baby is verhoogd. Ook kan het problemen geven bij de bevalling. Gebruikt u dit medicijn al? Overleg dan met uw arts. Misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn dat wel veilig is tijdens de zwangerschap.

Wilt u dit medicijn gebruiken tijdens de eerste 6 maanden van de zwangerschap? Of als u zwanger wilt worden? Overleg dan met uw arts. Ook dan kunt u dit medicijn beter NIET gebruiken. Bespreek met uw arts of u (tijdelijk) kunt overstappen op een ander medicijn dat wel veilig is. Is dat niet mogelijk? Dan kunt u af en toe dit medicijn gebruiken, in een zo laag mogelijke dosering.

Als uw arts vindt dat dit medicijn toch noodzakelijk is, voor een langere periode of in een hoge dosering. Bijvoorbeeld bij een ernstige vorm van reumatoide artritis. Dan zal de arts de baby en de hoeveelheid vruchtwater regelmatig controleren.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in zeer kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar is niet schadelijk voor het kind.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen.

Handelsinformatie

Diclofenac is sinds 1974 internationaal op de markt. Het is verkrijgbaar onder de merknamen Cataflam en Voltaren, en als het merkloze Diclofenac.

Kleine verpakkingen van tabletten diclofenac in de sterkte 12.5 mg (max. 24 tabletten) zijn zonder recept verkrijgbaar bij apotheek en drogisterij. Grotere verpakkingen van deze sterkte en verpakkingen van de sterkte 25 mg zijn zonder recept uitsluitend bij de apotheek verkrijgbaar. Koopt u diclofenac bij de apotheek, dan controleert de apotheek of het geschikt voor u is en of het samengaat met uw andere medicijnen.

Sterktes hoger dan 25 mg zijn alleen verkrijgbaar op recept.

Het is te verkrijgen in tabletten, zetpillen, injecties, gel en oogdruppels. De toepassing van diclofenac in het oog en op de huid is hier niet beschreven.

Diclofenac wordt ook gebruikt in combinatie met een andere werkzame stof, onder de merknaam Arthrotec.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.