Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?

• Omhulde tabletten. Innemen met een half glas water.
• Maagsapresistente tabletten (MSR). Dit zijn tabletten die tegen maagzuur kunnen. Innemen met een half glas water zonder te kauwen. Als u de tabletten kauwt, gaat het beschermende laagje kapot en komt het medicijn al in de maag vrij, in plaats van in de darmen. Het kan dan maagklachten geven.
• Tabletten met vertraagde afgifte (te herkennen aan Retard, MGA of MVA). Heel doorslikken met een half glas water. De tabletten niet kauwen of fijnmaken, omdat dan onbedoeld al het werkzame bestanddeel tegelijk vrijkomt. De tabletten zijn zo gemaakt, dat ze langzaam oplossen, waardoor ze minder bijwerkingen geven en langer werken.
• Zetpillen. De zetpil in de anus (poepgat) inbrengen. Het maakt daarbij niet zo veel uit of u de zetpil met de punt naar voren of met de stompe kant naar voren inbrengt. U kunt de zetpil met een beetje water bevochtigen. Hierdoor kunt u hem wat makkelijker inbrengen.
• Infuus. Het infuus wordt klaargemaakt door een verpleegkundige of een arts. Een infuus zal meestal 15 minuten duren.

Voor, bij of na het eten?

• Omhulde tabletten. Als u snel effect wilt op een lege maag innemen. Tijdens of na het eten innemen als u snel last heeft van uw maag of als u dit medicijn chronisch gebruikt. U vermindert hierdoor de bijwerkingen op de maag.
• Maagsapresistente tabletten (MSR). Bij voorkeur in op een lege maag innemen, dus een half uur voor het eten of twee tot drie uur erna. Neem de tablet in zijn geheel in, dus niet kauwen of doorbreken. Deze tabletten hebben een laag die ervoor zorgt dat dit medicijn pas in de darmen vrijkomt en nog niet in de maag. Deze 'maagsapresistente' laag lost op bij een gevulde maag. Heeft u toch last van uw maag, nadat u dit medicijn heeft ingenomen? Neem het dan in het vervolg op een volle maag in.
• Tabletten met vertraagde afgifte (retard, MGA of MVA). Tijdens of net na het eten innemen.
• Zetpillen. Het maakt niet uit wanneer u deze inbrengt.

Wanneer?

• Bij langdurige pijnklachten is het belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Dan houdt u de pijn het beste onder controle.
• Bij ochtendstijfheid door reuma. Neem voor de nacht een tablet met vertraagde afgifte of een zetpil.
• Jichtaanvallen (ontsteking in de gewrichten). Als u dit medicijn gebruikt tegelijk met medicijnen die jichtaanvallen moeten voorkomen. Begin tegelijk met beide soorten medicijnen.
• Migraine. Neem dit medicijn meteen in als u een migraine-aanval voelt opkomen. Het heeft dan het meeste effect.

Hoe lang?

• Pijn, zoals gewrichtspijn. Neem contact op met uw arts als deze pijnstiller na twee weken nog altijd onvoldoende effect heeft. Mogelijk is een andere pijnstiller voor u geschikter. Heeft u dit medicijn enkele weken gebruikt en nog altijd veel last van uw gewrichten? Neem dan contact op met uw arts.
• Langdurige gewrichtsontstekingen, zoals reumatoïde artritis (onsteking van de gewrichten) en de ziekte van Bechterew. Het duurt zeker enkele dagen tot een week voor de ontsteking vermindert. Bij reumatoïde artritis schrijven artsen dit medicijn meestal voor als de reumamedicijnen nog aan moeten slaan of gedurende periodes dat de ziekte verergert.
• Kortdurende gewrichtsontstekingen. Bij gewrichtsontstekingen, zoals slijmbeursontsteking en peesontstekingen, moet u dit medicijn meestal enkele dagen gebruiken voor de ontsteking is genezen. Dit merkt u aan een afname van de roodheid, pijn en zwelling.
• Artrose. Gebruik dit medicijn niet langer dan twee weken achter elkaar. Bij verergering van de klachten kunt u het opnieuw gebruiken. Vraag uw arts na hoeveel tijd dat weer kan en hoe lang en hoe vaak u het dan kunt gebruiken.
• Jicht (ontsteking in de gewrichten). Zijn de klachten na twee tot drie dagen nog niet verbeterd? Raadpleeg dan uw arts. Mogelijk is een ander medicijn voor u beter geschikt.
• Migraine. Gebruik dit medicijn alleen tijdens een migraineaanval. Deze duurt in het algemeen tussen de vier en zestien uur. Raadpleeg uw arts als u voortdurend last van hoofdpijn heeft, of als de migraineaanvallen vaker dan twee keer per maand optreden. U kunt dan misschien beter een medicijn gebruiken dat migraineaanvallen voorkomt.
• Menstruatieklachten, zoals pijn, overmatig bloedverlies of migraine.
  Heeft u vooral last van pijn en krampen? Begin meteen als u ongesteld wordt en slik gedurende twee tot drie dagen door. Heeft u altijd last van hoofdpijn of migraine tijdens de menstruatie of stopweek van de pil? Gebruikt u dit medicijn om een dergelijke aanval te voorkomen? Start twee tot vier dagen voor de menstruatie begint met deze pijnstiller. Meestal is drie dagen gebruik voldoende. Heeft u last van te veel bloedverlies tijdens de menstruatie? Gebruik dit medicijn dan de eerste drie dagen van de menstruatie. Begin minstens een dag voor u de menstruatie verwacht. Probeer na drie tot zes maanden of u dit medicijn nog nodig heeft. Gebruik het daartoe een keer niet en kijk of de klachten al zijn afgenomen.
• Bij pijn door trekken van tanden of kiezen of door andere tandheelkundige ingrepen. Neem de eerste dosis vóór de ingreep. Ga niet langer door dan tot 24 uur erna.
• Koliekpijn. Gebruikelijk is een behandeling gedurende drie tot tien dagen.
• Overige pijnen, zoals operatiepijn. Stop met het gebruik als de pijn is verdwenen of weer voldoende is te verdragen.

Gebruikt u dit medicijn langdurig op recept van uw arts? Bij langdurige pijnklachten is het belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

• Als u dit medicijn 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit medicijn 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit middel 4, 5 of 6 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 1 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 1 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

autorijden?
Ja, dat kan. U mag autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de maag, net als dit medicijn. U kunt daardoor eerder last krijgen van uw maag. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt. In het algemeen is enkele keren per week een glas wijn geen probleem.

alles eten?
U mag eten en drinken zoals u normaal ook doet.

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De pijnstiller paracetamol kunt u in alle onderstaande gevallen wel gebruiken.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere ontstekingsremmende pijnstillers (deze worden ook wel NSAID's genoemd). Als u beide pijnstillers tegelijkertijd gebruikt, verdubbelt u de kans op bijwerkingen, zoals maagdarmklachten. De namen van andere ontstekingsremmende pijnstillers zijn aceclofenac, acetylsalicylzuur, carbasalaatcalcium, celecoxib, dexketoprofen, etoricoxib, fenylbutazon, flurbiprofen, ibuprofen, indometacine, ketoprofen, meloxicam, nabumeton, naproxen, parecoxib, piroxicam, propyfenazon, sulindac en tiaprofeenzuur. Gebruik deze pijnstillers dus niet tegelijkertijd met diclofenac.
• De bloedverdunners acenocoumarol, fenprocoumon, acetylsalicylzuur en carbasalaatcalcium. Bij de combinatie heeft u meer kans op bijwerkingen op de maag of zelfs een maagbloeding. Meestal zal de arts u een maagbeschermer voorschrijven om deze maagklachten te voorkomen. Wees extra alert op het effect op uw maag en raadpleeg uw arts bij maagklachten. Ook kan diclofenac soms de werking van bloedverdunners versterken. Vertel bij uw volgend bezoek aan de trombosedienst dat u diclofenac gebruikt of heeft gebruikt.
• De bloedverdunners apixaban, dabigatran en rivaroxaban. Deze medicijnen verhogen de kans op bloedingen in maag en darmen. Gebruik daarom liever paracetamol als pijnstiller. Die heeft dat nadeel niet. Moet u toch een bloedverdunner samen met diclofenac gebruiken? Wees dan extra alert. Raadpleeg uw arts bij maagklachten. Meestal adviseert de arts u een maagbeschermer te slikken om maagklachten te voorkomen. Overleg met uw arts of dat bij u nodig is.
• Plasmiddelen (chloortalidon, chloorthiazide, clopamide, epitizide, hydrochloorthiazide, indapamide, bumetanide, furosemide, amiloride, eplerenon, spironolacton en triamtereen), medicijnen van de groep ACE-remmers (zoals captopril, enalapril, fosinopril, lisinopril) en angiotensine-II-blokkers (zoals candesartan, losartan en valsartan) en aliskiren, gebruikt bij hoge bloeddruk en een hart dat minder goed pompt (hartfalen). Diclofenac kan de werking van deze medicijnen verminderen. Overleg hierover met uw arts. Paracetamol kunt u wel veilig gebruiken.
  • Gebruikt u een van deze medicijnen tegen hoge bloeddruk en gaat u nu diclofenac gebruiken? Uw bloeddruk kan stijgen als u diclofenac langer dan twee weken gebruikt. Vraag uw arts om uw bloeddruk extra te controleren.
  • Gebruikt u een van deze medicijnen tegen hartfalen en gaat u nu diclofenac gebruiken? Uw klachten door hartfalen kunnen verergeren. Merkt u dat uw enkels of voeten dikker worden, of bent u sneller kortademig? Neem dan contact op met uw arts.
  • Gebruikt u een van deze medicijnen na een hartaanval of tegen een nierziekte en gaat u nu diclofenac gebruiken? Vraag uw arts of apotheker om advies.
• Bètablokkers, zoals acebutolol, atenolol, betaxolol, bisoprolol, carvedilol, celiprolol, metoprolol, oxprenolol, pindolol en propranolol . De werking van deze medicijnen tegen hoge bloeddruk of hartfalen kan verminderen door het gebruik van deze pijnstiller.
  • Gebruikt u de bètablokker tegen hoge bloeddruk? Raadpleeg uw arts voor extra controle van uw bloeddruk als u de pijnstiller langer dan twee weken gebruikt.
  • Gebruikt u de bètablokker tegen hartfalen? Uw klachten kunnen verergeren of terugkomen. Neem contact op met uw arts als u weer dikke voeten of enkels krijgt of als u weer sneller kortademig wordt.
  • Gebruikt u de bètablokker voor een andere ziekte? U kunt deze pijnstiller veilig gebruiken.
• Bepaalde medicijnen tegen depressiviteit, namelijk citalopram, duloxetine, escitalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline, trazodon en venlafaxine, en de bijnierschorshormonen (corticosteroïden) betamethason, budesonide, cortison, dexamethason, fludrocortison, hydrocortison, methylprednisolon, prednisolon, prednison en triamcinolon. Dit geldt alleen als u deze medicijnen inneemt of geïnjecteerd krijgt.
  Als u medicijnen tegen depressiviteit of bijnierschorshormonen gebruikt heeft u meer kans dat diclofenac bijwerkingen op de maag veroorzaakt. Wees daar extra alert op en raadpleeg uw arts bij maagklachten. Meestal adviseert de arts u om ook een maagbeschermer te gebruiken, zodat u maagklachten voorkomt. Overleg met uw arts of dat bij u nodig is.
• Lithium, een medicijn tegen manische depressiviteit. Diclofenac kan de bijwerkingen van lithium versterken. Uw arts zal het lithiumgehalte in het bloed regelmatig laten meten en de dosering eventueel aanpassen. Waarschuw meteen uw arts als u last krijgt van bijwerkingen van lithium zoals maagdarmklachten, trillen, spierzwakte, spiertrekkingen, duizeligheid, slaperigheid, sufheid, in de war zijn (verwardheid), verminderde concentratie, moeite met lopen en spreken, en epileptische aanvallen. Zorg er bij warm weer voor dat u voldoende drinkt. Waarschuw uw arts ook als u stopt met de pijnstiller. Lithium kan dan minder goed werken. Ook dan moet de arts het lithiumgehalte in uw bloed extra controleren.
• Methotrexaat. Dit wordt gebruikt bij ontstekingsziekten zoals reuma of psoriasis, maar ook bij kanker. Diclofenac kan de bijwerkingen van methotrexaat versterken. Uw arts zal de hoeveelheid methotrexaat in het bloed extra controleren. Mogelijk moet uw arts de dosering van methotrexaat verlagen.
• Het afweeronderdrukkende medicijn ciclosporine. De combinatie kan schadelijk zijn voor de nieren. Uw arts zal uw nierwerking extra controleren als u de pijnstiller langer dan drie dagen gebruikt.
• Desmopressine, een medicijn gebruikt bij onder andere een tekort aan ADH (diabetes insipidus). U heeft meer kans op watervergiftiging. Ook de hoeveelheid natrium in het bloed kan te laag worden. U merkt watervergiftiging aan het vasthouden van vocht (dikke enkels en voeten). Te weinig natrium merkt u aan hevige vermoeidheid, sufheid, slecht aanspreekbaar zijn en verminderde eetlust. Waarschuw dan uw arts.
• Sommige medicijnen tegen hiv (virus waar u aids van kunt krijgen). Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap
Bent u zwanger of wilt u zwanger worden? U kunt dan beter paracetamol gebruiken bij pijn. Paracetamol is een veiligere pijnstiller tijdens de zwangerschap. Werkt paracetamol niet voldoende tegen uw pijn? Overleg dan met uw arts.

Gebruik diclofenac NIET bij pijn tijdens de laatste 3 maanden van de zwangerschap. Dit medicijn is dan schadelijk voor de baby. Het risico op aangeboren afwijkingen bij de baby is verhoogd. Ook kan het problemen geven bij de bevalling. Gebruikt u dit medicijn al? Overleg dan met uw arts. Misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn dat wel veilig is tijdens de zwangerschap.

Wilt u dit medicijn gebruiken tijdens de eerste 6 maanden van de zwangerschap? Of als u zwanger wilt worden? Overleg dan met uw arts. Ook dan kunt u dit medicijn beter NIET gebruiken. Bespreek met uw arts of u (tijdelijk) kunt overstappen op een ander medicijn dat wel veilig is. Is dat niet mogelijk? Dan kunt u af en toe dit medicijn gebruiken, in een zo laag mogelijke dosering.

Als uw arts vindt dat dit medicijn toch noodzakelijk is, voor een langere periode of in een hoge dosering. Bijvoorbeeld bij een ernstige vorm van reumatoide artritis. Dan zal de arts de baby en de hoeveelheid vruchtwater regelmatig controleren.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in zeer kleine hoeveelheden in de moedermelk terecht, maar is niet schadelijk voor het kind.

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen.

Diclofenac is sinds 1974 internationaal op de markt. Het is verkrijgbaar onder de merknamen Cataflam en Voltaren, en als het merkloze Diclofenac.

Kleine verpakkingen van tabletten diclofenac in de sterkte 12.5 mg (max. 24 tabletten) zijn zonder recept verkrijgbaar bij apotheek en drogisterij. Grotere verpakkingen van deze sterkte en verpakkingen van de sterkte 25 mg zijn zonder recept uitsluitend bij de apotheek verkrijgbaar. Koopt u diclofenac bij de apotheek, dan controleert de apotheek of het geschikt voor u is en of het samengaat met uw andere medicijnen.

Sterktes hoger dan 25 mg zijn alleen verkrijgbaar op recept.

Het is te verkrijgen in tabletten, zetpillen, injecties, gel en oogdruppels. De toepassing van diclofenac in het oog en op de huid is hier niet beschreven.

Diclofenac wordt ook gebruikt in combinatie met een andere werkzame stof, onder de merknaam Arthrotec.

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.