Clobetasol op de huid

Clobetasol op de huid is een medicijnzalf met corticosteroïd. Een medicijnzalf met corticosteroïd remt ontstekingen, vermindert schilfering, werkt jeukstillend en vermindert zwelling. We noemen het zalf, maar het kan ook een crème of lotion zijn. 

Medicijnzalven met corticosteroïd zijn ingedeeld naar sterkte. Clobetasol behoort tot de zeer sterk werkzame medicijnzalven met corticosteroïd.

Clobetasol wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn psoriasis, lupus erythematodes (LE) en lichen sclerosus.

• Clobetasol is een corticosteroïd. Het remt ontstekingen en zorgt voor minder schilfering, jeuk en zwellingen.
• Bij ontstekingen van de huid, zoals psoriasis en lupus erythematodes (LE).
• U heeft binnen een paar uur minder jeuk.
• Na een paar dagen is uw huid minder rood en zijn er minder schilfers.
• Het is belangrijk dat u de juiste hoeveelheid smeert. Dan werkt het goed. En u heeft minder kans op bijwerkingen. Kijk bij Hoe gebruik ik dit medicijn? hoeveel u moet smeren. De hoeveelheid is aangegeven in vingertop-streepjes per huidoppervlak. 
• Gebruik niet meer dan 50 gram per week (volwassenen). Als u meer gebruikt heeft u kans op bijwerkingen in het lichaam.
• Gebruik ook elke dag een basiszalf tegen irritatie van de huid. De ontstoken plekken blijven dan langer weg.
• Door dit medicijn merkt u minder snel dat u een infectie op uw huid heeft. De infectie kan zich daardoor uitbreiden zonder dat u het merkt. Heeft u een infectie op uw huid? Gebruik dit medicijn dan niet op deze plek. Gebruik dit medicijn bijvoorbeeld niet op of in de buurt van voetschimmel, zweren, gordelroos en een koortslip. Gebruikt u voor de infectie ook een medicijn? Dan kunt u clobetasol daar wel gebruiken.
• Stop niet ineens met dit medicijn. Uw huidklachten kunnen dan terugkeren. Of u kunt last krijgen van bijwerkingen. Uw arts kan u een afbouwschema geven.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt. Het is niet zeker of dit medicijn altijd veilig is voor de baby. Vraag aan uw arts of u dit medicijn mag gebruiken.

Psoriasis

Klachten
Bij psoriasis groeit de bovenste laag van de huid te snel. Hierdoor ontstaan verdikkingen en schilfers. Ook kan de huid ontstoken zijn en erg jeuken. De ernst van de aandoening varieert van één tot twee kleine plekjes tot een uitgebreide schilfering van de huid. Kenmerkend zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering. De oorzaak van psoriasis is niet bekend.

Behandeling
Bij psoriasis schrijft uw arts meestal eerst een sterk werkende medicijnzalf met corticosteroïd voor, zoals dit medicijn. Bij kinderen en bij klachten in het gezicht of in de lichaamsplooien zal uw arts meestal een minder sterk werkende medicijnzalf met corticosteroïd adviseren, zoals hydrocortisonbutyraat of triamcinolonacetonide.

Smeer ook basiszalf. Een basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. Uw arts kan u dit op recept voorschrijven. Gebruik basiszalf minimaal 1 keer per dag. U mag altijd vaker smeren. 

Effect
Clobetasol vermindert de overmatige huidgroei en roodheid, remt de ontsteking en stilt de jeuk. De huid kan hierdoor tot rust komen en zal daardoor minder jeuken en er beter uitzien.

U heeft binnen een paar uur minder jeuk. Na enkele dagen zijn roodheid en schilfering minder.

Lupus Erythematodes (LE)

Klachten
Deze ziekte kan zich op verschillende manieren uiten. Eén van deze uitingen zijn rode vlekken meestal in het gezicht, vooral op de neus. Maar ze kunnen zich ook bevinden op de borst, handen, voeten, ellebogen en knieën.

De ernst en de vorm van de huidaandoening variëren sterk. Sommige mensen hebben er nauwelijks last van, bij anderen zijn de verschijnselen heel opvallend. De vlekken kunnen klein en vlak zijn, op de huid liggen of er juist in. In dit laatste geval zijn de plekken vaak pijnlijk.

Kenmerkend bij LE zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering.

Oorzaak
Lupus Erythematodes is een auto-immuunziekte. Dit wil zeggen dat het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam richt. De oorzaak hiervan is onbekend.

Bij deze ziekte kunt u ook last krijgen van ontstekingen in andere organen in het lichaam, dit heet systemische Lupus Erythematodes (SLE).

Behandeling
De huidklachten van deze aandoening kunnen behandeld worden met een sterk werkende medicijnzalf met corticosteroïd, zoals dit medicijn.

Effect
Clobetasol vermindert de roodheid en remt de ontsteking. U merkt dat de roodheid en zwelling binnen enkele dagen minder worden.

Lichen sclerosus op de schaamlippen, ingang van de vagina en anus

Bij lichen sclerosus zitten er verharde huidafwijkingen op de schaamlippen, ingang van de vagina of anus. De huid jeukt, voelt strak aan en krijgt witte plekjes. Vooral vrouwen na de overgang kunnen er last van krijgen.

De afwijking geeft een iets verhoogd risico op huidkanker. Daarom is het belangrijk de huid regelmatig te controleren en bij verandering de arts te raadplegen.

Oorzaak
Hoe de huidafwijking ontstaat is onbekend. Mogelijk maakt het lichaam antistoffen tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de huid of slijmvliezen.

Behandeling
Het is belangrijk niet te krabben. Draag ook geen schurende kleding. Dit verergert de klachten. Smeer de huid goed in met een basiszalf. Dit helpt de klachten te verminderen.

Meestal schrijft de arts ook een medicijnzalf met corticosteroïd voor, zoals clobetasol. Clobetasol zorgt voor minder pijn en jeuk. Hierdoor wordt de kans op littekens of vergroeiingen kleiner. 

Lichen sclerosus op de penis

Bij lichen sclerosus zitten er verharde huidafwijkingen op de anus, eikel of voorhuid. De huid jeukt, voelt strak aan en krijgt witte plekjes.

De afwijking geeft een iets verhoogd risico op huidkanker. Daarom is het belangrijk de huid regelmatig te controleren en bij verandering de arts te raadplegen.

Oorzaak
Hoe de huidafwijking ontstaat is onbekend. Mogelijk maakt het lichaam antistoffen tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de huid of slijmvliezen.

Behandeling
Het is belangrijk niet te krabben. Draag ook geen schurende kleding. Dit verergert de klachten. Smeer de huid goed in met een basiszalf. Dit helpt de klachten te verminderen.

Meestal schrijft de arts ook een medicijnzalf met corticosteroïd voor, zoals clobetasol. Clobetasol zorgt voor minder pijn en jeuk. Hierdoor wordt de kans op littekens of vergroeiingen kleiner.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Huidinfecties. Dit medicijn kan de klachten van een huidinfectie maskeren.

  Dit medicijn kan een huidinfectie verbergen. U merkt dus minder snel dat u een infectie op uw huid heeft. Bijvoorbeeld met een bacterie, schimmel of virus. Dit komt doordat dit medicijn de verschijnselen van een infectie remt, zoals jeuk, zwellingen en roodheid. Daardoor kan de infectie uitbreiden zonder dat u het merkt.
  Heeft u een infectie op uw huid? Of denkt u dat u een infectie op uw huid heeft? Gebruik dit medicijn niet op deze plek. Gebruik dit medicijn bijvoorbeeld niet op of in de buurt van voetschimmel, zweren, gordelroos en een koortslip. Gebruikt u ook een medicijn tegen deze infectie? Dan kunt u het wel gebruiken.

• Overgevoeligheid

  U kunt overgevoelig zijn voor dit medicijn of een van de ingrediënten van dit huidmiddel. Dit merkt u doordat uw huidaandoening erger wordt of niet overgaat. Raadpleeg dan uw arts. Bent u overgevoelig? Geef dat dan aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

• Bij aanbrengen op acne-plekken: erger worden van acne.

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Bij mensen met de huidziekte psoriasis: u kunt last krijgen van blaasjes die met vocht zijn gevuld. 

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Dunnere huid. U kunt dan sneller wondjes of blauwe plekken krijgen.

  Gebruik dit medicijn op de juiste manier, dan is de kans hierop erg klein. Merkt u dat u hier last van heeft? Bespreek dit met uw arts. Smeer dit medicijn vanwege deze bijwerking liever niet op dunne huid, zoals van het gezicht en de geslachtsdelen. Oude mensen hebben een erg dunne huid. Daarom moeten zij dit medicijn extra voorzichtig gebruiken.

• Veranderingen van de huid op de plek waar u dit medicijn aanbrengt. Zoals littekenachtige strepen (striae), rode plekken, en lichte of donkere plekken.

  Gebruik dit medicijn op de juiste manier, dan is de kans hierop erg klein. Deze plekken verdwijnen meestal niet meer. Raadpleeg uw arts als u hier last van krijgt.

• Bij gebruik in het gezicht: rode, jeukende uitslag rond de mond, neus of ogen. Soms pijnlijk of met schilfering. 

  Gebruik dit medicijn op de juiste manier, dan is de kans hierop erg klein. Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft. Meestal verdwijnen deze klachten vanzelf als u stopt met dit medicijn.

• Meer haargroei op de plek waar u het medicijn heeft aangebracht. 

  Gebruik dit medicijn op de juiste manier, dan is de kans hierop erg klein.

• Tragere genezing van wonden. Breng het daarom alleen op advies van uw arts aan op een kapotte huid.

• Bij mensen met glaucoom (verhoogde oogboldruk) kan dit medicijn de oogboldruk verder verhogen. U kunt dit merken aan wazig zien, minder zien, een rood of opgezwollen oog, hevige pijn aan het oog of aan het gezicht, misselijk zijn en overgeven.

  Gebruik dit medicijn op de juiste manier, dan is de kans hierop erg klein. Raadpleeg bij deze klachten direct uw arts. De kans dat u hier last van krijgt is groter als er per ongeluk wat van dit medicijn in uw ogen komt. Deze bijwerking kan ook ontstaan als veel medicijn via de huid in het bloed is gekomen en zo het oog heeft kunnen bereiken. Meestal zal uw arts adviseren dit medicijn niet langer dan 2 weken in het gezicht te gebruiken.

• Cataract (grauwe staar), als dit medicijn per ongeluk in het oog komt.

  Gebruik dit medicijn daarom niet in de buurt van het oog. Wees voorzichtig bij smeren in het gezicht. Neem contact op met uw arts als u slechter, wazig of dubbel ziet.

• Huidklachten als u plotseling stopt met dit medicijn

  Als u na langdurig gebruik plotseling stopt met dit medicijn, kunnen de klachten weer terugkomen. U merkt dit aan een erg rode huid, een brandend gevoel en tintelingen. Ook op plaatsen op de huid waar u eerder geen klachten had. Bouw het gebruik daarom langzaam af. Overleg hierover met uw arts. Zie ook rubriek 'Hoe gebruik ik dit medicijn'.

• Bij langdurig gebruik en plotseling stoppen: tijdelijk minder goed werkende bijnierschors. Hierdoor kunt u na het stoppen tijdelijk erg moe zijn.

  De kans hierop is groter als u grote hoeveelheden van dit medicijn gebruikt. Bijvoorbeeld als een volwassene gedurende meerdere maanden meer dan 25 gram zalf of crème per week gebruikt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Uw arts heeft u waarschijnlijk een instructie gegeven hoe vaak en wanneer u dit medicijn moet aanbrengen. Het is nuttig deze instructie op te schrijven, zodat u dit later na kunt kijken. Kijk voor de juiste dosering ook altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

Zalf, crème, lotion

• Het is belangrijk dat u de juiste hoeveelheid medicijnzalf met corticosteroïd smeert. Dan werkt het goed. En u heeft minder kans op bijwerkingen. Een lotion (smeersel) of huidemulsie mag er niet afdruipen. Meer informatie over het juiste gebruik en de juiste hoeveelheid vindt u op medicijnzalf met corticosteroïd gebruiken.
• Was de vinger waarmee u het medicijn heeft aangebracht daarna met wat zeep. Ook kunt u voor het aanbrengen plastic handschoenen of een 'vingercondoom' gebruiken. Dit is een hoesje dat u over de vinger aanbrengt. Het is te krijgen in uw apotheek.
• Soms adviseert de arts de ingesmeerde plekken af te dekken met plastic folie of verband. Dit versterkt het effect, maar verhoogt ook de kans op sommige bijwerkingen.
• Gebruik niet meer dan 50 gram per week. Als u meer gebruikt, heeft u een grotere kans op sommige bijwerkingen.
• Let op dat dit medicijn niet in de ogen komt. Als het per ongeluk toch in het oog komt, moet u het oog goed spoelen met water om het medicijn te verwijderen.
• Gebruik verder basiszalf, minimaal 1 keer per dag. Een basiszalf is een zalf, crème of lotion zonder medicijn. Basiszalf verzacht en beschermt de huid. De jeuk wordt minder. Ook ontstaan er minder snel nieuwe plekken met klachten. Meestal schrijft uw arts een basiszalf voor. Heeft u geen basiszalf? Vraag ernaar in de apotheek. 

Schuim

• Dit schuim is brandbaar. Zorg daarom dat er geen open vuur in de buurt is, zoals de geiser of een brandend sigaret.
• Schud de spuitbus goed.
• Keer de bus om en spuit een kleine hoeveelheid, ter grootte van een walnoot of 1 theelepel, direct op de aangetaste plek op het hoofd. U kunt het ook op een dop of ander koel oppervlak spuiten en het daarvandaan op de plek schenken. Spuit het niet direct op uw handen, want bij contact met de huid begint het schuim meteen op te lossen.
• Zorg ervoor dat het schuim niet in contact komt met uw ogen, neus of mond. Mocht dit toch gebeuren, spoel dan meteen met koud water. Het kan prikken. Neem contact op met uw arts als het pijn blijft doen.
• Doe het haar opzij en masseer voorzichtig in op de hoofdhuid tot het schuim verdwijnt en in de huid is opgenomen. Herhaal indien nodig, totdat de hele plek is behandeld.
• Was uw handen na het opbrengen. Gooi niet-gebruikt uitgespoten schuim weg.

Shampoo

• Was uw handen en breng de shampoo rechtstreeks aan op de droge hoofdhuid. Bedek en masseer de aangetaste delen van de hoofdhuid goed, tenzij uw arts u anders heeft geadviseerd.
• Vermijd het gebruik van grote hoeveelheden shampoo. Per behandeling is ongeveer een halve eetlepel (ongeveer 7.5 ml shampoo) genoeg om de hele hoofdhuid te bedekken.
• Was uw handen goed na het aanbrengen.
• De shampoo moet dan 15 minuten zonder af te dekken inwerken. Spoel daarna de shampoo met water uit. Hierna kunt u het haar op de normale manier drogen.
• Gebruik uw normale shampoo als u meer shampoo nodig heeft om uw haar te wassen. Gebruik geen extra clobetasol shampoo om uw haar te wassen.

Wanneer?

Zalf, crème, lotion

• Breng het medicijn aan op een moment dat u weet dat er het eerstkomende uur geen water op de huid komt, anders spoelt u het er weer af. Het beste kunt u het daarom voor de nacht aanbrengen.
• Smeer de huidaandoening in wanneer deze erger wordt of weer opkomt. Vaak begint u met 1 tot 2 keer per dag. Als de klachten minder worden, gaat u over op 1 keer per dag smeren. Het beste is het dit medicijn na een paar dagen smeren even niet te gebruiken. Bijvoorbeeld per week 4 dagen dit medicijn smeren en daarna 3 dagen niet. 
• Smeer een medicijnzalf met corticosteroïd nooit tegelijk met basiszalf op de plekken met klachten. Dan werkt de medicijnzalf met corticosteroïd minder goed. Smeer bijvoorbeeld basiszalf in de ochtend en medicijnzalf met corticosteroïd in de avond. Zorg er in elk geval voor dat er 1 uur tijd zit tussen het smeren van de 2 zalven. Wilt u niet 1 uur wachten? Smeer dan medicijnzalf met corticosteroïd op de plekken met klachten en basiszalf op de rest van uw lichaam.     

Schuim

• Meestal gebruik u de schuim 1 of 2 keer per dag. 

Shampoo

• Meestal gebruikt u de shampoo 1 of 2 keer per dag. Zodra de klachten verminderen, kan de shampoo minder vaak worden aangebracht. 

Hoelang?

Zalf, crème, lotion

• Zodra de jeuk en de roodheid minder worden, kunt u dit medicijn vaak afbouwen. Uw arts kan u hiervoor een afbouwschema geven. Het is belangrijk dat u het gebruik langzaam afbouwt. Want als u plotseling stopt, kunnen uw huidklachten weer terugkeren. Stop daarom niet zelf met dit medicijn. Overleg altijd met uw arts.

Schuim

• Gebruik clobetasol schuim niet langer dan 2 tot 4 weken. Neem contact op met uw arts als u daarna nog steeds klachten heeft. Daarna kan uw arts het wel af en toe nog voorschrijven om uw ziekte onder controle te houden.

Shampoo

• Gebruik clobetasol shampoo niet langer dan 4 weken of niet langer dan uw arts heeft voorgeschreven. Neem contact op met uw arts als u daarna nog steeds klachten heeft. Daarna kan uw arts het wel af en toe nog voorschrijven om uw ziekte onder controle te houden.

Bent u vergeten te smeren? Smeer nooit vaker dan 2 keer per dag. Smeer ook nooit dubbel zoveel van dit medicijn. U heeft dan meer kans op bijwerkingen. 
Wast u per ongeluk het medicijn van uw huid af, vlak na het aanbrengen? Breng dit medicijn dan opnieuw aan.

Gebruikt u ook basiszalf? Smeer dit medicijn niet tegelijk met basiszalf of een andere zalf of crème op dezelfde plek. Dan werkt dit medicijn minder goed. Lees bij ‘hoe gebruik ik dit medicijn?’ hoe u dat het beste kunt doen.

Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Smeer dit medicijn niet tegelijk met basiszalf of een andere zalf of crème op dezelfde plek. Dan werkt dit medicijn minder goed. Lees bij ‘hoe gebruik ik dit medicijn?’ hoe u dat het beste kunt doen.

Zwangerschap
Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent of dit binnenkort wilt worden.

• Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd of in grote hoeveelheden? Of gebruikt u dit medicijn op een beschadigde huid? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Bij gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap bestaat er namelijk een risico op bijwerkingen bij het kind. Er is een risico dat de baby minder goed groeit. Ook kan het medicijn de werking van de bijnierschors van de baby remmen.
  Overleg daarom met uw arts over de voor-en nadelen. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
  Moet u na overleg met uw arts dit medicijn blijven gebruiken tijdens de zwangerschap? Dan is extra controle van de baby nodig. Tijdens de zwangerschap zal de arts de groei van de baby controleren. En na de geboorte zal de arts de bijnierschors van uw de baby controleren.
• Gebruikt u dit medicijn voor korte tijd en in kleine hoeveelheden? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts.

• Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd of in grote hoeveelheden? Of gebruikt u dit medicijn op een beschadigde huid? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht is voor de baby. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.
• Gebruikt u dit medicijn voor korte tijd en in kleine hoeveelheden? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft.
  Heeft u dit medicijn op of rond de tepel gesmeerd? Maak voor de borstvoeding de tepel dan schoon met (afgekoeld gekookt) water.

Stop niet zomaar zelf met dit medicijn. Uw huidklachten kunnen dan terugkeren. Of u kunt last krijgen van bijwerkingen. Overleg hierover met uw arts. Uw arts kan u een afbouwschema geven. 

Gebruikt u een basiszalf? Blijf tijdens het afbouwen met dit medicijn uw huid goed verzorgen met een basiszalf. Ga hier ook mee door als u helemaal met dit medicijn bent gestopt.

Ja, u heeft een recept nodig.

Clobetasol is sinds 1973 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Dermovate, Clarelux, Clobex en Eczoria in crème, zalf, lotion, schuim en shampoo. En als het merkloze Clobetasolpropionaat in crème.

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.