Firdapse

Amifampridine versterkt de berichten die de hersenen naar de spieren sturen.

Artsen schrijven het voor bij de ziekte van Lambert-Eaton en soms bij multipele sclerose (MS).

Syndroom van Lambert-Eaton

Het syndroom of de ziekte van Lambert-Eaton wordt ook Lambert-Eaton-myastheen-syndroom (LEMS) genoemd. Het lijkt op een andere spierziekte, namelijk myasthenia gravis; de oorzaak is echter verschillend.

Verschijnselen
Bij het syndroom van Lambert-Eaton zijn de spieren abnormaal vermoeid. U merkt dit aan spierzwakte, het meest in de bovenbenen, maar ook in bovenarmen. Bovendien kunnen de oogleden blijven 'hangen'.

De klachten kunnen wisselend aanwezig zijn en worden sterker na inspanning. U kunt bijvoorbeeld moeilijker traplopen en voelt u onzeker bij het lopen. Verder kunt u last hebben van een droge mond en droge ogen, darmverstopping, een erectiestoornis, dubbelzien of spraakproblemen.

De ziekte komt heel zelden voor, met name bij ouderen. Men schat dat circa 100 mensen in Nederland deze ziekte hebben.

Oorzaak 
Bij het syndroom van Lambert-Eaton worden de spieren niet goed aangestuurd. Normaal gesproken sturen de zenuwen de spieren aan door de boodschapperstof acetylcholine af te geven. Bij het syndroom van Lambert-Eaton doen ze dat niet of onvoldoende. Hierdoor kunnen de spieren niet goed bewegen.

Men vermoedt dat de zenuwen te weinig acetylcholine kunnen afgeven omdat het lichaam per ongeluk afweerstoffen maakt tegen de zenuwen, dus de eigen zenuwen bestrijdt.

Behandeling
Medicijnen kunnen de oorzaak van ziekte niet wegnemen, maar kunnen wel de klachten voor een groot deel verlichten. Meestal schrijven artsen medicijnen voor die de spierkracht versterken.

Bovendien schrijft de arts soms medicijnen voor om de lichaamseigen afweer te remmen, zoals prednison en azathioprine.

Werking
Amifampridine zorgt dat de zenuwen meer van de boodschapperstof acetylcholine afgeven. Hierdoor verbetert de spierkracht. Het effect is na enkele uren tot dagen merkbaar.

Multiple Sclerose (MS)

Multipele Sclerose (MS) is een ziekte van het centrale zenuwstelsel. Hierbij ontstaat schade aan het isolatiemateriaal (myeline), dat rondom de zenuwen in de hersenen en het ruggenmerg zit. Wat de oorzaak van die schade precies is, is nog niet geheel bekend. Wel is bekend dat het afweersysteem (immuunsysteem) een rol speelt.

De klachten kunnen zeer uiteenlopend zijn: oogklachten, verlammingsverschijnselen van armen en/of benen, gevoelsstoornissen en moeheid. Bij sommige mensen gaan de klachten op en neer, bij anderen nemen ze langzaam maar zeker toe.

Het verloop van de ziekte verschilt sterk: sommige patiënten hebben uiteindelijk een rolstoel nodig, maar anderen niet.

Behandeling
Er bestaat nog geen behandeling om MS te genezen. Met een behandeling van MS wordt geprobeerd klachten te verminderen en achteruitgang van de ziekte zo veel mogelijk te voorkomen. De neuroloog kan verschillende soorten medicijnen bij MS voorschrijven. Het zijn medicijnen om de afweer te onderdrukken en ontstekingen te remmen (dexamethason, prednison, glatirameer, interferonen, natalizumab). Als deze onvoldoende helpen, kan de neuroloog amifampridine proberen. Het is een experimentele behandeling waarvan niet zeker is of het daadwerkelijk kan helpen bij MS.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Tintelingen en een verdoofd gevoel in handen en voeten en rond de mond

• Duizeligheid

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, buikpijn, maagpijn en diarree

  Neem het medicijn in met wat voedsel, dan heeft u er minder last van. Door met een lage dosis te beginnen en de dosering geleidelijk te verhogen, heeft u er ook minder last van.

• Koude vingers en tenen door een verminderde bloeddoorstroming

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Aanval van epilepsie. Waarschuw dan direct een arts. Heeft u epilepsie? Overleg dan met uw arts.

  Bij bepaalde vormen van epilepsie kunt u vaker een epileptische aanval krijgen. Mogelijk is een ander medicijn geschikter. Of misschien moet u een lagere dosering gebruiken.

• Benauwdheid door extra slijmvorming en vernauwing in de longen. Mensen met astma of COPD zijn hier extra gevoelig voor.

  Raadpleeg uw arts als u astma of COPD heeft. Soms is het nodig uit voorzorg medicijnen tegen benauwdheid te inhaleren.

• Wazig zien

• Hartkloppingen of een onregelmatige hartslag

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Hoofdpijn en vermoeidheid

• Angstgevoelens, slaperigheid of slapeloosheid

• Spierkrampen of toegenomen spierzwakte en bewegingsstoornissen

• Overgevoeligheid. Dit merkt u aan huiduitslag en jeuk. Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts.

  Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor amifampridine. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

• Verminderde leverwerking

  De arts zal de dosering heel geleidelijk opvoeren en uw lever goed controleren.

• Overmatig zweten

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
Verdeel de doses zo goed mogelijk over dag voor een continu effect. Neem het medicijn in tijdens het eten of met wat voedsel. Dan heeft u het minst last van maagdarmklachten.

Hoe lang?
Het syndroom van Lambert-Eaton is een ziekte die niet is te genezen. Het is afhankelijk van het effect hoe lang u dit medicijn moet gebruiken. Overleg hierover met uw arts.

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis zijn vergeten:

• Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over. Neem nooit een dubbele dosis.
• Als u dit medicijn 4 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 1 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 1 uur? Sla de vergeten dosis dan over. Neem nooit een dubbele dosis.

autorijden?
Het kan gevaarlijk zijn deel te nemen aan het verkeer als u dit medicijn gebruikt. Dit komt door bijwerkingen, zoals duizeligheid, slaperigheid, vermoeidheid, wazig zien, een verdoofd gevoel in de handen en voeten en bewegingsstoornissen. U mag de eerste 3 dagen dat u dit medicijn gebruikt niet autorijden. Rijd ook geen auto als de dosering omhoog gaat. Pas nadat u gedurende 3 dagen dezelfde dosering gebruikt, mag u weer autorijden.

Na een 3 dagen zijn de meeste mensen voldoende gewend geraakt aan de effecten. U mag dan weer autorijden. Maar doe dat alleen als u geen last meer heeft van de bijwerkingen.

Let op: ook het syndroom van Lambert-Eaton en multipele sclerose kunnen een reden zijn dat u niet mag autorijden. Mensen met deze ziekte mogen alleen autorijden als zij voldoende controle over hun bewegingen hebben. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Als u ondanks uw aandoening toch mag autorijden, kunt u hieronder het advies voor dit medicijn vinden. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Op dit moment zijn er geen belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen bekend.

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET tijdens de zwangerschap of als u zwanger wilt worden. Het is niet bekend of dit medicijn veilig is voor de baby. Als u dit medicijn gebruikt en u denkt erover zwanger te worden, overleg dan met uw arts of u een ander medicijn kunt gebruiken.

Borstvoeding
Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk is voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

U kunt op elk moment in één keer stoppen met het gebruik van dit medicijn. De verschijnselen van de ziekte kunnen dan terugkeren. Stop echter alleen als uw arts dat adviseert.

Amifampridine is sinds 2011 op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Firdapse in tabletten.

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.