Risedroninezuur met calciumcarbonaat

Risedroninezuur behoort tot de bisfosfonaten. Bisfosfonaten remmen de botafbraak en versterken de botten. Calciumcarbonaat bevat kalk (calcium). Dit is belangrijk voor de opbouw en stevigheid van botten en gebit.

Artsen schrijven deze combinatie voor bij botontkalking (osteoporose).

• Risedroninezuur remt de afbraak van botten en maakt ze steviger. Calciumcarbonaat bevat kalk voor de opbouw en stevigheid van botten.
• Bij botontkalking (osteoporose) of als u een grote kans loopt op botontkalking. Zoals sommige vrouwen na de overgang.
• Dit medicijn verlaagt de kans op botbreuken. U moet het minstens 5 jaar gebruiken om de botten voldoende stevig te maken.
• Een doordrukstrip bevat 1 tablet risedroninezuur en 6 tabletten calcium. Neem een keer per week de risedroninezuur in. Neem de rest van de week iedere dag een calcium-tablet. Herhaal dit elke week.
• Risedroninezuur-tablet: innemen op een lege maag, een half uur voor u ontbijt. Niet op de tablet kauwen. Slik door met een vol glas kraanwater, terwijl u staat of rechtop zit. Blijf daarna nog een half uur rechtop (zitten, staan of lopen).
  Eet of drink na inname een half uur lang niets. U mag wel water drinken.
• Calciumtabletten kunt u innemen op elk moment van de dag.
• Laat uw apotheker controleren of u dit medicijn veilig kunt gebruiken met andere medicijnen, ook medicijnen die u zonder recept heeft gekocht.
• Let op! Niet gebruiken als u zwanger bent. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby in uw buik.
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht voor de baby is. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Botontkalking

Er hoort een voortdurend evenwicht te zijn tussen aanmaak en afbraak van botten. Bij botontkalking (osteoporose) is de afbraak sterker dan de aanmaak, waardoor de botten brozer worden. Daardoor breken ze eerder en kunnen de wervels van de ruggengraat inzakken.

U merkt zelf meestal niet dat u botontkalking heeft. Uw arts kan met een botdichtheidsonderzoek bekijken hoe stevig uw botten zijn.

Oorzaken
Er zijn verschillende oorzaken voor botontkalking. De belangrijkste zijn:

• ouder worden: vanaf ongeveer 45 jaar is de aanmaak van bot minder dan de afbraak. Dit is het geval bij zowel mannen als vrouwen, maar mannen hebben meestal sterkere botten dan vrouwen. Ze hebben hierdoor minder snel last van botontkalking;
• de overgang bij vrouwen, doordat het lichaam vanaf de overgang minder oestrogenen aanmaakt. Oestrogenen zijn vrouwelijke geslachtshormonen die ook zorgen voor een evenwicht tussen de aanmaak en de afbraak van botweefsel. Hoe minder oestrogenen, hoe zwakker de botten;
• verwijdering van de eierstokken bij vrouwen, aangezien de eierstokken oestrogenen aanmaken, die weer voor de botopbouw zorgen;
• gebruik van veel bijnierschorshormonen (corticosteroïden), zoals prednison, gedurende langere tijd. Deze hebben botontkalking als bijwerking;
• te weinig beweging. Beweging stimuleert de botopbouw;
• te weinig vitamine D. Vitamine D zorgt dat de botten calcium (kalk) opnemen. Vitamine D wordt onder invloed van zonlicht in de huid gemaakt. Als u weinig in de buitenlucht komt of een donkere huid heeft, heeft u kans op een tekort aan vitamine D;
• te weinig calcium (kalk) in het voedsel. Voldoende calcium krijgt u binnen met minimaal 4 zuivelconsumpties per dag, zoals een glas melk, een bakje yoghurt of een boterham met kaas.

Werking
Calciumcarbonaat zorgt dat er meer calcium (kalk) beschikbaar is voor de voortdurende botaanmaak.

Bisfosfonaten, zoals risedroninezuur, binden zich aan het calcium in het bot. Dit remt de afbraak van het bot. Als u deze combinatie samen met voldoende vitamine D gebruikt, worden uw botten sterker. U merkt dit niet direct zelf op. Maar u heeft wel minder kans op botbreuken.

Artsen schrijven dit medicijn voor als bij u sprake is van botontkalking, of als u een grote kans heeft later botontkalking te krijgen.

Bijwerkingen van de tabletten risedroninezuur:

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals buikpijn, opgeblazen gevoel, verstopping, diarree, winderigheid, misselijkheid, braken en buikkrampen.

  Dit komt vooral voor aan het begin van de behandeling. Heeft u hier veel last van? Raadpleeg dan uw arts.

• Hoofdpijn

  Overleg met uw arts als u hier veel last van heeft.

• Pijn in botten, spieren en gewrichten.

  Heeft u hier veel last van? Neem dan contact op met uw arts. Zeer zelden, en alleen na meerdere jaren gebruik, scheurtjes in het bot van het dijbeen. Dit merkt u aan pijn in uw liesstreek, dijbeen of heup. Neem dan contact op met uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Geïrriteerde slokdarm. Krijgt u pijn achter uw borstbeen of pijn bij slikken? Raadpleeg dan uw arts. Dit kan duiden op een beschadiging van uw slokdarm.
  Heeft u een slikstoornis of een aandoening aan de slokdarm, zoals slokdarmstenose? Overleg dan met uw arts voor u dit medicijn gaat gebruiken.

  Geïrriteerde slokdarm kunt u voorkomen door het medicijn in te nemen met een vol glas kraanwater (géén andere drank), terwijl u rechtop staat of zit. Blijf hierna nog een half uur rechtop. Zo voorkomt u dat de tablet aan de wand van de slokdarm blijft kleven.

• Oogontsteking. Raadpleeg uw arts als u wazig of slecht gaat zien en bij een pijnlijk of rood oog.

• Pijn in de kaak of oor, oorontsteking of loopoor. Waarschuw meteen uw (tand)arts als u last krijgt van uw mond of gebit, zoals loszittende tanden of kiezen en pijn of zwelling.

  Raadpleeg uw arts als dit niet over gaat. Het kan namelijk wijzen op een beschadiging van het kaakgewricht of het botweefsel rond het oor. De kans hierop neemt toe als u dit medicijn meerdere jaren gebruikt.
  Deze klachten kunnen eerder ontstaan na een tandheelkundige ingreep in de mond, zoals het trekken van tanden en kiezen. Overleg met uw arts als u een behandeling van tandarts of kaakchirurg nodig heeft.
  Verzorg uw gebit goed en laat uw gebit regelmatig door uw tandarts controleren.

• Leveraandoeningen. U kunt dit merken aan een gevoelige, opgezwollen buik of een gele kleur van uw oogwit of huid.

  Waarschuw dan een arts.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, jeuk, galbulten en rode vlekken.

  Neem bij deze verschijnselen contact op met uw arts.
  In zeer zeldzame gevallen ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan een of meer van de volgende verschijnselen: blaren op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen, koorts, opgezwollen mond, tong, keel of gezicht, ademhalingsproblemen, flauwvallen en jeukende bloeduitstortingen (paarse vlekken) in de huid. Stop bij een of meer van deze verschijnselen met het gebruik en raadpleeg meteen een arts of ga naar de Eerste-hulpdienst.
  Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef dat aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Bijwerkingen van de tabletten met calciumcarbonaat (kalk):

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals verstopping, misselijkheid, winderigheid, diarree en buikpijn.

• Te veel calcium in het bloed, vooral als u ook vitamine D gebruikt of als u een verminderde nier- of schildklierwerking heeft. Heeft u plotseling gebrek aan eetlust, spierzwakte, braken, verstopping, hevige dorst en moet u veel plassen? Waarschuw dan uw arts.

  Deze verschijnselen kunnen duiden op te veel calcium. Bij dialysepatiënten zal de arts het bloed regelmatig op te veel calcium controleren.

• Nierstenen met calcium. Raadpleeg uw arts als u ooit nierstenen heeft gehad. U heeft hier dan meer kans op.

  U vermindert deze kans als u extra veel drinkt.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk.

  Gebruik dit medicijn dan niet meer.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Een doordrukstrip bevat 1 tablet risedroninezuur en 6 tabletten calcium. Neem op de eerste dag de risedroninezuur in (dag 1). Neem op de overige 6 dagen de calcium in (dag 2 tot en met 7). Herhaal deze volgorde elke week. Neem risedroninezuur dus elke week op dezelfde dag in. Kies een dag die voor u het prettigst is.

• Dag 1: risedroninezuur
  Neem risedroninezuur in met een vol glas kraanwater, terwijl u rechtop staat of zit. Slik de tablet zonder kauwen door.
  Blijf na inname nog een half uur rechtop zitten, staan of lopen. Zo voorkomt u dat de tablet aan de wand van de slokdarm blijft kleven en daardoor de slokdarm irriteert. Ga niet liggen als u net een tablet heeft ingenomen, maar blijf een half uur na inname rechtop.
• Dag 2 tot en met 7: calcium
  Neem de calciumtablet in met een half glas water.

Wanneer?

• Dag 1: risedroninezuur
  Neem risedroninezuur 's ochtends in, direct na het opstaan, voor het ontbijt. Na een half uur kunt u ontbijten.
  De tablet werkt niet als u hem samen met eten of drinken inneemt. Het wordt in combinatie met voedsel zeer slecht opgenomen. Op een volkomen lege maag komt er binnen een half uur na inname voldoende van in uw bloed. Een volkomen lege maag heeft u als u 6 uur niet gegeten heeft.
  Is het voor u niet mogelijk de tablet 's ochtends voor het ontbijt in te nemen? Dan kunt u het eventueel overdag innemen, maar alleen als u daarvoor én daarna minstens 2 uur niet eet of drinkt.
• Dag 2 tot en met 7: calcium
  De tabletten met calcium kunt u op elk moment van de dag innemen, dus eventueel ook op een volle maag of met voedsel.

Hoelang?
Hoelang u het moet gebruiken hangt af van de reden waarvoor u het krijgt.

• Bij botontkalking: uw arts zal elke 5 jaar bepalen of het nog zinvol is de behandeling voort te zetten. Bisfosfonaten, zoals risedroninezuur, worden meestal niet langer dan 5 jaar gebruikt. Drie jaar na stoppen zal uw arts kijken of dit medicijn opnieuw nodig is.
• Tegen de bijwerking van corticosteroïden (bijnierschorshormonen): u moet dit medicijn meestal net zolang als het corticosteroïd gebruiken. Behalve als u dit corticosteroïd langer dan 10 jaar gebruikt. Na 10 jaar moet u meestal stoppen met dit medicijn.

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Bent u toch een dosis vergeten:

Heeft u risedroninezuur vergeten in te nemen?

• Ontdekt u het dezelfde dag en heeft u al ontbeten? Neem de vergeten tablet dan alsnog in, minstens 2 uur nadat u iets heeft gegeten. Nadat u de tablet heeft ingenomen mag u vervolgens nog 2 uur niets eten of drinken.
• Ontdekt u 1 tot 4 dagen later dat u de risedroninezuur hebt vergeten in te nemen? Neem de vergeten tablet dan zo snel mogelijk in, minstens 2 uur nadat u iets heeft gegeten. Neem de calciumtablet (van die dag) minstens 2 uur daarna pas in. Start met een nieuwe strip op uw gebruikelijke startdag (dag 1). Neem de overgebleven calciumtabletten niet in.
• Ontdekt u pas 5 dagen later dat u de risedroninezuur hebt vergeten in te nemen? Sla de vergeten tablet dan over en begin weer op de gebruikelijke dag met een nieuwe strip.
  Neem nooit 2 tabletten risedroninezuur op 1 dag in.

Heeft u de calcium vergeten in te nemen?

• Neem de tablet in zodra u er aan denkt. Start weer met een nieuwe strip op uw gebruikelijke startdag, met de risedroninezuur (dag 1). Neem de overgebleven calciumtabletten niet in.

autorijden?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de maag. Het kan de bijwerkingen op maag en slokdarm versterken. U kunt daardoor eerder last krijgen van uw maag. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate uit. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt.

alles eten?
Op de dag dat u risedroninezuur slikt: voedingsmiddelen met calcium (kalk) of ijzer belemmeren de opname van risedroninezuur in het lichaam. Omdat in veel voedingsmiddelen calcium of ijzer zit, mag u vanaf 6 uur vóór tot een half uur ná inname van de risedroninezuurtablet niets eten of drinken.
Als u in deze periode dorst heeft, kunt u wel gewoon kraanwater drinken. Geen andere dranken, want calcium zit niet alleen in melk, maar ook in mineraalwater en vruchtensap.

Bij botontkalking is het echter wel belangrijk op andere dagen voldoende vitamine D te gebruiken. Dit helpt bij de botaanmaak.
Vitamine D zit maar weinig in voedsel, een klein beetje wordt toegevoegd aan margarine. De meeste vitamine D maken mensen zelf in hun huid aan, onder invloed van zonlicht.

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• IJzerbevattende medicijnen mét vertraagde afgifte (te herkennen aan 'MGA' of 'retard), zoals ferrosulfaat. Calcium vermindert de opname van ijzer en ijzer vermindert de opname van risedroninezuur. Dit effect houdt de hele dag aan.
  U mag ijzer niet samen gebruiken met risedroninezuur/calcium. Overleg met uw arts of een ijzerbevattend medicijn zónder vertraagde afgifte voor u mogelijk is.
  Een ijzerbevattend medicijn zónder vertraagde afgifte, zoals ferrofumaraat en ferrogluconaat, kunt u veilig gebruiken.
  Op de dagen dat u calcium gebruikt: neem het medicijn met ijzer minimaal 2 uur vóór de calciumtablet of 4 uur erna.
  Op de dagen dat u risedroninezuur gebruikt: neem het medicijn met ijzer minimaal 2 uur ná risedroninezuur in.

De dagen dat u de calciumtabletten slikt

• Antibiotica van het tetracycline-type, zoals doxycycline, minocycline, tetracycline en demeclocycline. Neem deze antibiotica minstens 2 uur vóór of 4 uur na de tablet met calcium.
• De antibiotica ciprofloxacine en norfloxacine. Neem deze antibiotica minstens 2 uur vóór of 4 uur na het medicijn met calcium.
• De schildklierhormonen levothyroxine en liothyronine. Neem deze medicijnen minimaal 2 uur vóór de calciumtablet of 4 uur erna.
• Eltrombopag, een medicijn dat de aanmaak van bloedplaatjes stimuleert. Neem eltrombopag minstens 2 uur vóór of 4 uur na de calciumtablet in.
• Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

De dag dat u de risedroninezuurtablet slikt

• Maagzuurbinders en andere medicijnen met calcium (kalk), magnesium of aluminium. Dit zijn Antagel, Rennies, Regla pH en vele andere medicijnen die zonder recept verkrijgbaar zijn. Deze medicijnen verminderen de opname van risedroninezuur in het lichaam. Als u deze medicijnen echt nodig heeft: neem de maagzuurbinder ten minste 2 uur ná risedroninezuur in.

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. In theorie kan dit medicijn de hoeveelheid calcium bij de baby beïnvloeden. Het kan dan schadelijk zijn voor de botopbouw en ontwikkeling van de baby. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht is voor de baby. Mogelijk kunt u kunstvoeding geven.

Meestal moet u dit medicijn 5 jaar gebruiken. U kunt in die 5 jaar op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen. Als u het korter dan 5 jaar gebruikt, is het effect op uw botten misschien niet voldoende. . Probeer daarom het voorgeschreven aantal jaar vol te houden.

Risedroninezuur is sinds 1998 internationaal op de markt en calciumcarbonaat al tientallen jaren. De combinatie is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Actokit en als het merkloze Risedroninezuur/Calciumcarbonaat.

Risedroninezuur is, op recept, ook verkrijgbaar onder de merknaam Actonel en als het merkloze Risedroninezuur. Calciumcarbonaat is, zonder recept, ook los verkrijgbaar.

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.