Introductie

Maraviroc is een virusremmer. Het verhindert dat het hiv-virus witte bloedcellen binnendringt.

Artsen schrijven het voor bij hiv en aids.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Maraviroc remt de groei van het virus dat hiv veroorzaakt.
• Bij infectie met het hiv-virus en bij aids, altijd in combinatie met andere hiv-medicijnen.
• Een behandeling duurt levenslang. Als het virus ongevoelig wordt, krijgt u een andere combinatie van hiv-medicijnen.
• Kies vaste tijden, dan vergeet u minder snel een dosis. Vraag aan uw behandelaar een slikschema voor uw hiv-medicatie.
• Bent u te laat voor een dosis of bent u het vergeten? Het aantal virussen in uw bloed kan dan toenemen. Bovendien kan het virus eerder ongevoelig worden (resistent). Kijk op de website wat u moet doen als u een dosis vergeet.
• Uw arts zal u regelmatig op bijwerkingen controleren.
• Belangrijkste bijwerkingen: maagdarmklachten, slapeloosheid, depressie en huiduitslag. Raadpleeg bij huiduitslag met blaren uw huisarts.
• Heeft u blauwe plekken en keelpijn, bent u extreem moe of heeft u neusbloedingen? Dat kan wijzen op een tekort aan bepaalde bloedcellen. Waarschuw dan uw arts.
• Er zijn veel wisselwerkingen met andere medicijnen. Laat uw apotheker controleren of u het veilig kunt gebruiken met uw andere medicijnen. Ook die u zonder recept heeft gekocht.

Werking

Hiv

Oorzaak
Hiv is een virusinfectie die de witte bloedcellen aantast. Deze bloedcellen zijn nodig voor de afweer tegen infecties. Hoe meer virussen er komen, hoe meer de afweer achteruitgaat.
Infecties met hiv kunt u krijgen door contact met besmet bloed, sperma, vaginavocht of moedermelk.

Verschijnselen
Mensen die besmet raken met hiv krijgen meestal binnen enkele dagen tot weken klachten. Deze klachten lijken op een flinke griep. Deze gaan vanzelf weer over. Pas 2 tot 11 jaar later ontstaan ernstige klachten, zoals lymfeklierzwellingen, moeheid, koorts en gewichtsverlies. In de tussenliggende periode zijn er geen klachten. Maar het virus is dan wel in het lichaam aanwezig en kan men anderen besmetten. Deze mensen worden hiv-positief of sero-positief genoemd. Later kunnen er infecties ontstaan die bij gezonde mensen niet voorkomen. De ziekte noemt men dan aids. Nog later kunnen er tumoren en vormen van kanker ontstaan.

Werking
Het virus dat hiv veroorzaakt moet in de cel binnendringen om zichzelf te kunnen vermeerderen. Daarvoor hecht het zich aan specifieke eiwitten in de celwand.

Er bestaan verschillende stammen van het hiv. Ze verschillen allemaal een beetje van elkaar. Eén van deze stammen heet het 'CCR5-troop-hiv-1'. Maraviroc blokkeert het eiwit in de celwand waar dit specifieke virus zich aan hecht. Het virus kan daardoor de cel niet binnendringen en zich niet vermeerderen. Maraviroc kan het virus niet volledig laten verdwijnen. Wel kan het de hoeveelheid virus in het bloed drastisch verlagen. Hierdoor neemt het aantal witte bloedcellen toe en komt de afweer weer op peil. 

Omdat het virus snel geneigd is ongevoelig (resistent) te worden, kan het alleen in combinatie met andere hiv-remmers worden toegepast.

Behandeling
Hiv-positieve mensen starten in het algemeen met de behandeling als ze klachten krijgen of als de hoeveelheid witte bloedcellen beneden een bepaald minimum komt. Gebruikelijk is daarvoor een combinatie van minimaal 3 medicijnen te kiezen. 
Als deze combinatie niet meer goed werkt, kunt u overschakelen op een combinatie van 3 medicijnen die u niet eerder heeft gebruikt, waarvoor het virus nog wel gevoelig is.

De behandeling is geslaagd, als:

• de klachten minder worden;
• de afweer toeneemt;
• de hoeveelheid virus in het bloed binnen een half jaar niet meer is te meten;
• de bijwerkingen van de hiv-remmers geen al te grote inbreuk op de kwaliteit van leven hebben.

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals diarree, misselijkheid, overgeven, buikpijn en winderigheid.

  Deze bijwerkingen kunnen zorgen voor een verminderde eetlust en gewichtsverlies.

• Psychische klachten, zoals slapeloosheid en depressie.

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Huiduitslag met rode vlekken, galbulten of jeuk.

  In zeer zeldzame gevallen kan een ernstiger huidaandoening ontstaan met blaarvorming of koorts. Waarschuw daarom uw arts als u huiduitslag bemerkt (zie ook onder Zeer zelden: Overgevoeligheid).

• Tekorten aan bepaalde bloedcellen. Waarschuw uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid, keelpijn met koorts en blaren in de keel of neusbloedingen.

  Om deze klachten te voorkomen zal uw arts regelmatig uw bloed controleren.

• Een zwak gevoel.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Veranderde vetverdeling, waarbij het vet meer op de buik, borst en de bovenkant van de rug gaat zitten.

  Ook kan de hoeveelheid cholesterol en vet in het bloed te hoog worden. Hierdoor kan de kans op hart- en vaatziekten groter worden.

• Spierpijn en gewrichtspijn.

  In zeer zeldzame gevallen kan dit medicijn de spieren aantasten, waardoor ook een nieraandoening kan ontstaan. Neem bij onverklaarbare spierpijn contact op met uw arts. Als uw gewrichten pijnlijk of stijf worden, of als u ze moeilijk kunt bewegen, raadpleeg dan ook uw arts.

• Zenuwbeschadiging, te merken aan een doof of tintelend gevoel van de huid.

  Raadpleeg uw arts als u dit merkt.

• Pijn op de borst.

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Leveraandoeningen. Bij pijn in de bovenbuik, een gele verkleuring van de ogen, ontkleurde ontlasting. Of zeer donkere urine moet u de arts waarschuwen. Mensen die al een leveraandoening hebben, moeten extra goed worden gecontroleerd.

• Aandoening van de nieren. U merkt dat aan vaak kleine beetjes plassen, veel moeten drinken en plassen, bloed in de urine of pijn in de buik.

• Infecties, zoals longontsteking en keelontsteking.

  Hoewel de hiv-therapie is bedoeld om infecties te voorkomen, kunnen de eerste weken van de behandeling sommige infecties juist opkomen. Dit zijn dan infecties waarvan de ziekteverwekkers al in het lichaam aanwezig waren.

• Een iets grotere kans op sommige vormen van kanker.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk.

  Een heel enkele keer ontstaat een ernstige overgevoeligheid. Dit is te merken aan blaarvorming op de huid, in de mond of op de geslachtsdelen, zwelling in het gezicht, ontstoken ogen of koorts. Waarschuw altijd een arts zodra u huiduitslag of koorts bemerkt. Ga bij ernstige verschijnselen direct naar een arts of Eerste Hulpdienst. Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor maraviroc. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
Kies vaste tijdstippen, dan vergeet u minder snel een dosis.

Als u het medicijn 2 keer per dag inneemt: bijvoorbeeld 's ochtends na het opstaan en 's avonds na het eten.
Als u het medicijn 1 keer per dag inneemt: bijvoorbeeld 's ochtends na het opstaan.

Slikschema: u gebruikt dit medicijn meestal in combinatie met andere hiv-remmers. Het is belangrijk een duidelijk schema te vragen, zodat u weet wanneer u welke medicijnen moet gebruiken.

Hoe lang?
Meestal gebruikt u hiv-remmers jarenlang, omdat het virus nooit helemaal uit uw lichaam verdwijnt.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent te gebruiken op de tijdstippen die u met uw arts heeft afgesproken. Hierdoor is er altijd voldoende medicijn in uw bloed om het virus te remmen.

Zodra u een dosering uitstelt, loopt u het risico dat het aantal virussen groeit. Ook is er dan een kans dat het virus resistent (ongevoelig) wordt voor het medicijn.

Bent u een dosis vergeten? Neem de dosis zodra u het merkt en neem de volgende dosis op het gebruikelijke moment. Als het al tijd is voor de volgende dosis, sla dan de vergeten dosis over, dus neem geen dubbele hoeveelheid. Keer daarna terug naar uw normale slikschema.

• De ervaring leert dat met name in weekends het moeilijk is om aan de vaste tijdstippen van injectie te denken. Toch is het ook dan belangrijk de wekker te zetten zodat u geen dosering overslaat. U kunt eventueel het schema tijdelijk aanpassen door de tijdstippen te vervroegen, dat levert geen gevaar op voor de werking. Stel echter geen dosis uit, dan wordt de hoeveelheid werkzame stof in uw bloed te laag. Als u, na vervroegen, weer terugkeert naar uw normale schema, kan dat alleen door de tijdstippen weer geleidelijk met een half uur uit te stellen, totdat u weer op uw oude schema zit.
• U kunt bij uw apotheek een speciale weekdoos krijgen waarin u de medicijnen voor een week van tevoren kunt uitzetten. Met een horloge met verschillende alarmen of met een zogenaamde pillenwekker (vraag uw apotheek) kunt u uzelf eraan herinneren dat het tijd is voor een dosis.
• Let op als u reist en daardoor grote tijdsverschillen moet overbruggen. Ga ervan uit dat een tijdsverschil van één uur eerder of later niet zo'n probleem is. U kunt uw schema blijven gebruiken. Overleg met uw arts of consulent hoe u uw schema kunt aanpassen aan grotere tijdsverschillen.
• Bij de overgang van zomertijd naar wintertijd en andersom kunt u uw gewone schema blijven gebruiken.

Verboden

autorijden en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alcohol drinken?
Te veel alcohol is niet goed voor de lever. Maraviroc geeft in zeldzame gevallen leverafwijkingen. Drink geen alcohol of hooguit 1 glas per dag en drink in ieder geval 2 dagen per week niet.

Wisselwerking

Maraviroc heeft met veel andere medicijnen wisselwerkingen. Verschillende medicijnen remmen de afbraak van maraviroc, waardoor u meer bijwerkingen kunt hebben. Ook kunnen veel medicijnen de werking van maraviroc verminderen, waardoor de werkzaamheid afneemt en het virus aanwezig blijft.

Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. Uw arts en apotheker controleren of u maraviroc veilig kunt gebruiken naast uw andere medicijnen. Zorg er daarom voor dat uw arts en apotheker op de hoogte zijn van alle medicijnen die u gebruikt. Ook de medicijnen die u zonder recept koopt.

Ook kan uw apotheker u precies vertellen hoeveel tijd er tussen de verschillende medicijnen moet zijn en voor u een innameschema maken. Wordt het innameschema in uw situatie te lastig, overleg dan met uw arts. Misschien kan deze één van de medicijnen vervangen door een medicijn dat u wel samen mag gebruiken.

Zwangerschap

Zwangerschap
Bent u zwanger of wilt u zwanger worden? Overleg hierover met uw arts. Tijdens de zwangerschap moet u hiv-middelen blijven gebruiken. Want tijdens de zwangerschap is het extra belangrijk dat de hoeveelheid virus in uw bloed erg laag is. Dit verkleint namelijk het risico dat de baby besmet raakt met hiv.

Overleg ook met uw arts of uw hiv-behandeling geschikt is tijdens de zwangerschap. Sommige hiv-middelen zijn namelijk schadelijk voor uw baby. Mogelijk moet u andere hiv-middelen gebruiken.

Borstvoeding
Geef GEEN borstvoeding als u hiv heeft. Het virus kan namelijk via de moedermelk de baby besmetten. Overleg hierover met uw arts.

Stoppen

Het is niet verstandig te stoppen, behalve als u te maken krijgt met ernstige bijwerkingen. Als u stopt zal het virus dat hiv veroorzaakt, zich weer vermeerderen en kunt u weer klachten krijgen.

Soms zijn er situaties waardoor u toch tijdelijk moet stoppen met deze hiv-remmer. Bijvoorbeeld bij bepaalde operaties of als u pillen kwijtraakt en niet snel aan nieuwe kunt komen. Overleg in dat geval altijd met een arts. Als u moet stoppen, is het meestal beter om alle medicijnen van de combinatie te stoppen. Het virus kan namelijk ongevoelig worden voor uw medicijnen als u ze niet allemaal gebruikt. Meestal zal de arts u een andere combinatie van hiv-remmers voorschrijven, maar als dat niet mogelijk is, moet u tijdelijk met alle hiv-remmers stoppen.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Maraviroc is sinds 2007 internationaal op de markt. Het is op recept te krijgen in tabletten onder de merknaam Celsentri.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.