Introductie

Colestyramine behoort tot de galzuurbinders. Het vermindert de hoeveelheid galzuren en cholesterol in uw bloed. Het verlaagt ook de hoeveelheid galzuren in uw darmen en in uw huid.

Artsen schrijven het voor bij een te hoog cholesterolgehalte en bij bepaalde vormen van diarree of jeuk.

Artsen schrijven het soms voor bij prikkelbaredarmsyndroom met diarree door te veel galzuur (galzuur-diarree).

Highlight

• Colestyramine verlaagt de hoeveelheid cholesterol. Het vermindert ook galzuren in de darm en in de huid.
• Bij verhoogd cholesterol. Bij diarree door beschadiging van de dunne darm (bijvoorbeeld door bestraling) en jeuk door teveel galzuur. Soms bij prikkelbaredarmsyndroom met diarree.
• Het effect op cholesterol is na 1 maand te meten.
• Bij diarree en jeuk werkt colestyramine binnen 1 tot 3 dagen. Merkt u na 3 dagen geen verbetering? Raadpleeg dan uw arts.
• Meng het poeder met een glas water en laat het 1 tot 2 minuten staan. Roer dan om en drink op. Vindt u het te vies smaken? Drink het dan door een rietje. Drink erna altijd een glas water.
• U kunt last krijgen van verstopping, vooral als u te weinig water erbij drinkt. Andere maagdarmklachten komen ook voor. Overleg bij maagdarmklachten met uw arts.
• Veel wisselwerkingen met andere middelen. Laat uw apotheker controleren of u colestyramine veilig kunt gebruiken met uw andere medicijnen, ook medicijnen die u zonder recept heeft gekocht.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.
• Geeft u borstvoeding? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Werking

Te hoog cholesterol- en/of vetgehalte

Verschijnselen
Cholesterol is een vetachtige stof die het lichaam gebruikt om cellen, hormonen en gal te maken. Cholesterol is nodig om vet te verwerken en door ons lichaam te vervoeren. Vetten (triglyceriden) zijn belangrijk voor de energievoorziening en voor de opbouw van cellen.

De lever maakt cholesterol, maar het wordt ook via voedsel opgenomen. Een teveel aan cholesterol kan zich, samen met de vetten, gaan afzetten tegen de binnenkant van de bloedvaten. Hierdoor kunnen de vaten vernauwen of verstopt raken. Dit heet aderverkalking (atherosclerose). Atherosclerose vergroot de kans op hart- en vaatziekten, zoals een hartinfarct of een beroerte (herseninfarct of hersenbloeding).

Behandeling
Als uw cholesterol of bloedvetten zijn verhoogd, zal uw arts inschatten wat uw risico op een hart- of vaataandoening is. Uw arts kijkt daarbij ook naar andere zaken die uw kans op een hart- of vaataandoening verhogen, zoals roken, hogere leeftijd, overgewicht, hoge bloeddruk en diabetes (suikerziekte).

Bij een hoog risico zal uw arts u een cholesterolverlager voorschrijven, zoals een ‘statine’. Ook zal uw arts u advies geven over gezonde voeding, stoppen met roken en voldoende lichaamsbeweging. Als u deze medicijnen niet verdraagt of niet mag gebruiken, kan de arts colestyramine voorschrijven.

Werking
De lever maakt galzuren aan. Deze galzuren zijn nodig om vetten uit ons voedsel te verteren. Via de gal komen deze galzuren in de darm. Vanuit de darm worden de galzuren opgenomen in het bloed en vandaar komen ze weer in de lever.

Colestyramine bindt de galzuren in de darm. De galzuren verdwijnen zo met de ontlasting uit het lichaam. De lever gaat dan nieuwe galzuren maken. Daarvoor gebruikt de lever cholesterol. Hierdoor daalt  de hoeveelheid cholesterol in het bloed.

Uw arts adviseert u om een cholesterolverlagend dieet te houden, als u dit medicijn gebruikt. U heeft dan extra profijt van het medicijn. U kunt ook een diëtist raadplegen over welk dieet voor u geschikt is. Mensen die hun te hoge cholesterolgehalte hebben verlaagd, blijken minder hart- en vaatziekten, zoals hartinfarcten of beroerten te krijgen.

Effect
Binnen 1 maand is het volledige effect van dit middel bereikt. Zelf merkt u niet veel van de werking van dit medicijn. U weet pas of het werkt bij een bloedonderzoek. Toch is het belangrijk om colestyramine elke dag in te nemen. Alleen dan kan colestyramine optimaal zijn werk doen.

Diarree

Diarree kan verschillende oorzaken hebben, zoals darminfecties, chronische darmziekten (colitis ulcerosa, ziekte van Crohn) of overgevoeligheid voor bepaalde voedingsmiddelen.

Soms kan diarree ontstaan door een operatie waarbij delen van de maag en dunne darm zijn weggehaald, door ziekte van de dunne darm, of door bestraling van de buik. In deze gevallen is de opname van galzuren vanuit de darm verstoord. De grote hoeveelheid galzuren prikkelen de wand van de darm, waardoor deze meer water gaat afscheiden. Hierdoor ontstaat diarree. Deze vorm van diarree noemt men wel galzuur-diarree.

Behandeling
Uw arts kan bij galzuur-diarree colestyramine voorschrijven. Colestyramine bindt galzuren in de darm, zodat ze de darmwand niet meer kunnen prikkelen. Ook komt er dan minder water in de darm. De diarree wordt hierdoor minder.

Colestyramine werkt meestal binnen één dag. Als u na 3 dagen nog steeds diarree heeft, moet u met uw arts overleggen. Misschien is een ander medicijn dan meer geschikt voor u.

Jeuk

Jeuk kan ontstaan door galstuwing. Bij galstuwing loopt de gal niet goed af naar de galblaas. De galzuren hopen zich dan ook op in de huid, waardoor jeuk ontstaat.

Oorzaken van galstuwing zijn ontsteking van de lever of vernauwing van de galwegen. Ook galstenen kunnen de afvoer van gal remmen. Klachten door galstuwing zijn hevige jeuk, gele kleur van huid en slijmvliezen en vettige, licht gekleurde ontlasting.

Verder kan galstuwing door zwangerschap ontstaan. Door de verandering in hormonen kan de gal langzamer worden afgevoerd. Zwangere vrouwen kunnen hierdoor hevige jeuk krijgen. Het ontstaat vooral in de laatste 3 maanden van de zwangerschap.

Behandeling
Als de oorzaak van de galstuwing niet direct te behandelen is, zal uw arts medicijnen voor uw klachten voorschrijven. Bij jeuk zal uw arts eerst verkoelende en jeukstillende huidmiddelen voorschrijven. Als deze niet voldoende helpen, kan uw arts colestyramine voorschrijven.  

Werking
Colestyramine bindt galzuren in de darm. Hierdoor neemt de jeuk af. Binnen 3 dagen merkt u dat u minder jeuk heeft.

Prikkelbaredarmsyndroom

Verschijnselen
Bij het prikkelbaredarmsyndroom (PDS) heeft u voor een lange tijd last van darmkrampen. Dit zijn pijnlijke samentrekkingen van de darmen die ontstaan als er voedsel langs de darmen komt. Ook kunt u last hebben van winden laten, afwisselend verstopping of dunne ontlasting (diarree), een opgezette buik of slijm bij de ontlasting.

Oorzaak
De precieze oorzaak is nog onbekend. Wel is bekend dat voedsel en stress een rol kunnen spelen.

Bij ongeveer 1 op de 3 patiënten met PDS kan diarree ontstaan doordat het lichaam galzuur niet goed opneemt. Hierdoor blijft er veel galzuren in de darmen. De galzuren kunnen de wand van de darm prikkelen, waardoor deze meer water gaat afscheiden. Hierdoor ontstaat diarree. Deze vorm van diarree wordt ook wel galzuur-diarree genoemd.

Behandeling
Door vezelrijke voeding te gebruiken, voldoende te drinken, voldoende te bewegen en stress te voorkomen, kunnen de klachten minder worden. Bij vermoeden van galzuur-diarree, kan uw arts colestyramine voorschrijven.

Werking en effect
Colestyramine bindt galzuren in de darm, zodat ze de darmwand niet meer kunnen prikkelen. Ook komt er dan minder water in de darm. Hierdoor wordt de diarree meestal binnen 3 dagen minder.

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Verstopping, vooral bij hoge doseringen en bij mensen ouder dan 60 jaar.

  Hierdoor kunnen aambeien ontstaan of verergeren. Gebruik, als dat mogelijk is, voeding met veel vezels, zoals volkorenproducten en groenten, en drink veel. Blijft u last houden? Neem dan contact op met uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals buikpijn, misselijkheid, brandend maagzuur, winderigheid, diarree, kleverige ontlasting of gebrek aan eetlust.

  Heeft u hier veel last van, of krijgt u hevige buikpijn? Waarschuw dan uw arts.

• Pijn of irritatie aan de anus, bloeding van de darm

• Galstenen, verstopping van de galblaas en galwegen, koliekpijn

• Moeite met slikken, veranderde smaak, geïrriteerde tong

• Veranderingen in gewicht

• Door colestyramine neemt u vitamines minder goed op uit het voedsel. In zeldzame gevallen kan hierdoor nachtblindheid of meer kans op bloedneuzen of blauwe plekken ontstaan.

  Als u dit medicijn langer dan enkele weken gebruikt, zijn soms extra vitamines nodig. Uw arts zal u die voorschrijven.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag en galbulten.

  Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts. Als u overgevoelig bent, mag u dit medicijn niet meer gebruiken. Geef dit aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Doe de inhoud van het zakje poeder in een glas water (minstens 150 ml). Laat dit 1 tot 2 minuten staan, roer het dan glad en drink het op. Drink daarna nog een glas water.

Wanneer?
Bij de meeste aandoeningen mag u het medicijn op elk moment van de dag innemen. Gebruikt u dit medicijn tegen jeuk, dan kunt u het het beste innemen voor én na het ontbijt.

Gebruikt u het medicijn meermalen per dag, verdeel de doses dan zo goed mogelijk over de dag. Het beste kunt u vaste innametijdstippen kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoe lang?

• Te hoog cholesterolgehalte: als dit medicijn uw cholesterol voldoende naar beneden brengt, kunt u het waarschijnlijk uw leven lang gebruiken. Na ongeveer een maand zal uw arts controleren of dit medicijn voldoende bij u werkt.
• Diarree: heeft u na 3 dagen nog steeds diarree? Overleg dan met uw arts. Als het helpt kunt u het langdurig gebruiken. In sommige gevallen kunt u colestyramine in een lage dosering langdurig gebruiken om diarree te voorkomen.
• Jeuk: heeft u na 3 dagen nog steeds evenveel jeuk? Overleg dan met uw arts. Als het helpt kunt u het langdurig gebruiken.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

• Gebruikt u dit medicijn 1 keer per dag? Duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Gebruikt u dit medicijn 2 keer per dag? Duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Gebruikt u dit medicijn 4 keer per dag? Duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Verboden

autorijden, alcohol drinken?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.
Als u het gebruikt om uw cholesterol te verlagen: het medicijn werkt het best als u ook een cholesterolverlagend dieet houdt. Overleg hierover eventueel met een diëtist.

Wisselwerking

Colestyramine bindt behalve aan galzuren, ook aan een aantal medicijnen in de darm. Hierdoor worden deze medicijnen slechter in het lichaam opgenomen. De werking van deze middelen neemt dan af.

In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Deferasirox, een medicijn dat ijzer bindt. Dit medicijn wordt gebruikt bij mensen die vaak bloedtransfusies krijgen. Colestyramine vermindert de werking van deferasirox. Uw arts kan de dosering van deferasirox eventueel verhogen.

De volgende geneesmiddelen mag u niet tegelijk met colestyramine innemen.

• De anticonceptiepil. De werking van de pil kan afnemen door colestyramine. Zorg ervoor dat u colestyramine minstens 4 uur na de anticonceptiepil inneemt.
• De antistollingsmiddelen acenocoumarol en fenprocoumon. Zorg ervoor dat u colestyramine 4 uur voor of na de bloedverdunners inneemt. Begint u met colestyramine, verandert de dosering of stopt u met dit medicijn? Neem dan binnen 24 uur contact op met de trombosedienst.
• Digoxine, een medicijn tegen hartfalen en hartritmestoornissen. Zorg ervoor dat u colestyramine minstens 4 uur na digoxine inneemt.
• Plastabletten. De werking van de plastablet kan afnemen. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk krijgt u een ander medicijn. Of controleert uw arts u extra. Moet u ze beide gebruiken? Zorg ervoor dat u colestyramine minstens 4 uur na de plastablet inneemt.
• De schildklierhormonen levothyroxine en liothyronine. Zorg ervoor dat u colestyramine minstens 4 uur na het schildklierhormoon inneemt.
• Ezetimib, een ander cholesterolverlagend middel. Zorg ervoor dat u ezetimib minstens 4 uur vóór of na de colestyramine inneemt.
• Ciclosporine, een afweeronderdrukkend medicijn. Zorg ervoor dat u colestyramine minstens 4 uur na ciclosporine inneemt.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent of dit binnenkort wilt worden. U kunt dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap. Dit medicijn werkt in uw darmen en komt nauwelijks in uw bloed. Hierdoor kan er maar weinig bij het kind komen. 

Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd? Dan kan dit medicijn er voor zorgen dat u bepaalde vitamines minder goed opneemt. Dit kan een tekort aan vitamines bij moeder en kind veroorzaken. Om dat te voorkomen, kan uw arts u extra vitamines voorschrijven.
 

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Dit medicijn werkt in uw darmen en komt nauwelijks in uw bloed. Hierdoor kan er maar weinig in de moedermelk komen. Wel kan dit medicijn er voor zorgen dat u bepaalde vitamines minder goed opneemt. Dit kan een tekort aan vitamines bij de moeder en in de moedermelk. Om dat te voorkomen, kan uw arts extra vitamines voorschrijven.

Ook zou dit medicijn de hoeveelheid cholesterol in de moedermelk kunnen verminderen. Cholesterol is belangrijk voor de ontwikkeling van het kind. 
Gebruikt u dit medicijn bij een te hoog cholesterolgehalte? Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. In de meeste gevallen heeft een half jaar stoppen geen grote gevolgen voor uw gezondheid. Overleg hierover met uw arts of apotheker.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer stoppen met het gebruik van dit medicijn. Als u te vroeg stopt kunnen uw klachten wel weer terugkomen of neemt uw kans op hart- en vaatziekten weer toe. Stop dus alleen in overleg met uw arts.

Handelsinformatie

Colestyramine is sinds 1961 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in zakjes poeder om drank van te maken onder de merknamen Questran en Questran-A en als het merkloze Colestyramine.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.