Introductie

Tobramycine is een antibioticum van het aminoglycoside-type. Het doodt veel soorten bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij de ziekte cystische fibrose (CF) voor de behandeling van infecties in de luchtwegen veroorzaakt door de bacterie Pseudomonas aeruginosa.

Highlight

• Tobramycine doodt bacteriën (antibioticum). Het bestaat als inhalatiepoeder in capsules of als vernevelvloeistof.
• Bij cystische fibrose (taaislijmziekte) als er een longinfectie is met de bacterie Pseudomonas aeruginosa.
• Inhalatiepoeder: inhaleren vergt oefening. De apotheekmedewerker zal daarom voordoen hoe u het inhalatieapparaat moet gebruiken. Laat uw apotheker regelmatig controleren of u op de juiste manier inhaleert.
• Bewaar de inhalatiecapsules in de stripverpakking. Haal ze er pas uit vlak voor u gaat inhaleren.
• Vernevelvloeistof: het gebruik van een vernevelaar is niet eenvoudig. U krijgt daarvoor instructie van een arts of verpleegkundige. Vraag indien nodig om extra uitleg.
• Bewaar de vernevelvloeistof in de koelkast. Neemt u de vloeistof mee op een korte reis? Vervoer hem dan in een koelbox.
• De kuur duurt telkens 4 weken, gevolgd door 4 weken zonder deze behandeling. Vaak is de behandeling langdurig.
• U kunt last krijgen van een verstopte neus of loopneus, benauwdheid en problemen met uw stem, zoals heesheid.
• Niet gebruiken als u zwanger bent.

Werking

Cystische fibrose

Cystische fibrose (CF), ook wel cystic fibrosis of taaislijmziekte genoemd, is een erfelijke ziekte.
Het is een ziekte van de klieren die slijm aanmaken. Zoals de klieren van de longen, alvleesklier, lever, darmen en mond. Dit slijm is onder meer nodig om afvalstoffen uit het lichaam te transporteren. Slijm helpt ook om verteringsenzymen uit de alvleesklier naar de darmen te brengen.

Oorzaak en verschijnselen
Bij mensen met CF hebben de cellen van de klieren een foutje. Hierdoor kunnen bepaalde stoffen veel moeilijker de cellen verlaten. Het slijm uit die klieren wordt dan taai en dik. Hierdoor kan het slijm niet goed worden afgevoerd en kunnen er verstoppingen ontstaan.

In de luchtwegen is het slijm moeilijk op te hoesten. Bacteriën en virussen blijven achter in de longen, waardoor chronische luchtweginfecties optreden.
Een veel voorkomende veroorzaker van luchtweginfecties bij mensen met CF is de bacteriesoort Pseudomonas aeruginosa.

Behandeling van infecties
Tobramycine-inhalatie wordt gebruikt bij een chronische luchtweginfectie door de bacteriesoort Pseudomonas aeruginosa.  
U gebruikt het steeds 4 weken achter elkaar. Daarna volgt een pauze van 4 weken.

Werking
Tobramycine doodt veel soorten bacteriën, zoals Pseudomonas aeruginosa.
Als u het medicijn inhaleert, komt tobramycine direct in de longen terecht. Daar bestrijdt het de bacteriën, waardoor uw longfunctie verbetert. Ook heeft u tussendoor minder vaak andere antibioticakuren nodig.

Infecties met bacteriën

Tobramacycine inhalatie wordt gebruikt bij de ziekte cystische fibrose voor het behandelen van longinfecties met de bacterie Pseudomonas aeruginosa.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Loopneus of verstopte neus.

  Zelden bloedneuzen.

• Heesheid of de stem kwijt zijn.

  Dit komt door een effect op uw stembanden.
  Zelden raakt het strottenhoofd, met de stembanden, ontstoken. U merkt dat aan keelpijn en pijn bij slikken.

• Benauwdheid en kortademigheid.

  Zelden piepen of reutelen.
  Gebruikt u ook een luchtwegverwijder, gebruik deze dan voorafgaand aan de tobramycine-inhalatie.
  Raadpleeg uw arts als u veel last heeft van benauwdheid, pijn op de borst of een drukkend gevoel op de borst.

• Hoesten, waarbij u ook slijm kunt ophoesten.

  Het opgehoeste slijm kan een andere kleur hebben.
  Vooral bij het inhalatiepoeder: ophoesten van bloed.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Spierpijn, vooral van de spieren van de borstkas of rug, ziek gevoel en koorts.

• Oorsuizen of slechter horen. Overleg voor gebruik met uw arts als u al last heeft van uw gehoor, zoals oorsuizen, slecht horen of draaiduizeligheid. U heeft mogelijk meer kans op deze bijwerkingen.

  Raadpleeg dan uw arts.

• Maagdarmklachten, zoals buikpijn, verminderde eetlust, misselijkheid, braken en diarree.

• Vooral bij het inhalatiepoeder: verstoorde smaak of vieze smaak in de mond.

• Huiduitslag

  Dit kan komen door overgevoeligheid, maar hoeft niet (zie 'Overgevoeligheid'). Raadpleeg daarom uw arts bij huiduitslag.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Draaiduizeligheid

• Oorpijn en opgezwollen klieren.

• Schimmelinfectie in de mond of keel (spruw). Een schimmelinfectie in de mond merkt u aan witte aanslag in de mond.

  Raadpleeg in dat geval uw arts.

• Ontstoken tong en zweertjes in de mond.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kunt u merken aan huiduitslag, galbulten of jeuk.

  Waarschuw bij deze verschijnselen uw arts.
  Blijkt u overgevoelig dan mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Mensen met de spierziekte myasthenia gravis kunnen extra last van hun aandoening krijgen.

  Overleg hierover met uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?

Inhalatiepoeder (in 'Podhaler')

• Goed inhaleren vergt veel oefening. De werkzame stof moet diep in uw longen terechtkomen.
• De apotheekmedewerker zal u uitleggen hoe het apparaat werkt en het inhaleren een keer voordoen. Daarna kunt u een keer oefenen en kan de apotheekmedewerker nagaan of u alle handelingen goed uitvoert.
• Laat regelmatig controleren of u nog op de juiste manier inhaleert. Lukt het u niet goed te inhaleren? Vraag uw arts of apotheker om advies.
• Het inhalatiepoeder zit in capsules. Deze plaatst u in het speciaal voor dit medicijn bedoelde inhalatieapparaatje ('Podhaler'). Met het inhalatieapparaatje prikt u de capsules kapot, waarna u het poeder kunt inhaleren.
• In elke verpakking zit een inhalator. Gebruik bij het aanbreken van de nieuwe verpakking de nieuwe inhalator en gooi de oude inhalator samen met de lege, oude verpakking weg.
• Controleer of de gebruikte capsule doorgeprikt en leeg is.
  Als de capsule is doorgeprikt maar er zit nog wat poeder in, doe deze dan terug in de inhalator en neem nog twee inhalaties van de capsule. Kijk de capsule nog een keer na.
• Let op: haal de capsule uit de strip door de folie op de achterkant van de strip los te maken. Druk nooit de capsule door de folie. Als u de capsule uit de strip heeft gehaald, moet u de capsule direct gebruiken.
• Spoel na het inhaleren uw mond met een slok water en spuug dat vervolgens uit. Dat is nodig om schimmelinfecties in de mond tegen te gaan.
• Veeg het mondstuk af met een schone droge doek. Maak de inhalator nooit met water schoon.
• Bewaar de capsules met het poeder in de stripverpakking. Haal deze er pas vlak voor het inhaleren uit.

Vernevelvloeistof

De vernevelvloeistof moet u met een vernevelaar gebruiken. Van de arts of verpleegkundige van het ziekenhuis krijgt u een gedetailleerde instructie. Hieronder volgt een aantal aandachtspunten.

• De vernevelaar kan gemakkelijk vervuilen met ziekteverwekkers. Het is daarom belangrijk hem dagelijks schoon te maken.
• Vraag om een extra toelichting als u nog vragen heeft over de toediening en het onderhoud. Het gebruik van een vernevelapparaat is niet eenvoudig.
• Bewaar de vernevelvloeistof in de koelkast. Moet u het meenemen op een korte reis, vervoer het dan in een koelbox.

Wanneer?
Inhaleer 's ochtends en 's avonds, met een tussenperiode van ongeveer 12 uur.

Hoe lang?
De kuur duurt telkens 4 weken, gevolgd door 4 weken zonder deze medicijnen. De behandeling gaat door zolang er sprake is van een infectie met de Pseudomonas-bacterie in de luchtwegen. U moet het vaak langdurig gebruiken.

Vergeten

U gebruikt dit medicijn 2 keer per dag: duurt het nog meer dan 6 uur voor u de volgende dosis normaal gebruikt? Gebruik de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 6 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Met veel medicijnen kunnen wisselwerkingen optreden als u ze gelijktijdig in de vernevelaar stopt.
Doe in de vernevelaar alleen andere medicijnen bij de tobramycine als uw apotheker of uw arts heeft aangegeven dat dit mogelijk is.

Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Bij gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is er kans op bijwerkingen bij het kind. Soms kan het ook schadelijk voor de baby of voor u zijn, als uw aandoening niet zo goed mogelijk behandeld wordt. Gebruikt u dit medicijn? Overleg dan met uw arts of apotheker.
Zo mogelijk kunt u tijdelijk overstappen op een ander middel.

Borstvoeding
Bij pasgeboren baby's kunt u beter geen borstvoeding geven als u dit medicijn gebruikt. Bij oudere baby's is het vaak wel mogelijk. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts.
Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen. Iedere kuur duurt 4 weken. Het effect houdt na stoppen nog een maand aan. Om uzelf goed tegen de bacterie te beschermen is het belangrijk daarna opnieuw de kuur te gebruiken, zolang de Pseudomonas-bacterie nog in uw luchtwegen zit.

Handelsinformatie

Tobramcyine is sinds 1974 internationaal op de markt. Als inhalatiepoeder of vernevelvloeistof is het op recept verkrijgbaar onder de merknamen Bramitop, TOBI en Vantobra, en als het merkloze Tobramycine.

Het is ook te verkrijgen in oogdruppels, oogzalf en injecties. Deze informatie gaat alleen over producten om te inhaleren: vernevelvloeistof en inhalatiepoeder (in 'Podhaler').

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.