Introductie

Secukinumab is een interleukine-remmer. Het vermindert ontstekingen die ontstaan door een te actief afweersysteem.

Het is een biological. Dit betekent dat het door levende cellen in celkweken is gemaakt.

Artsen schrijven het voor bij de ziekte van Bechterew, bij de huidziektes psoriasis  en hidradenitis (zweetklierontsteking), bij gewrichtsontstekingen van rug, bekken en wervelkolom (axiale spondylartritis), bij gewrichtsontsteking door psoriasis (artritis psoriatica) en bij sommige vormen van jeugdreuma (juveniele idiopathische artritis, JIA).

Highlight

• Secukinumab onderdrukt de lichaamsafweer en remt ontstekingen.
• Bij de ziekte van Bechterew (spondylitis ankylopoetica), de huidziektes psoriasis (schilferende huidaandoening) en hidradenitis (zweetklierontsteking). Verder bij gewrichtsontstekingen van rug, bekken en wervelkolom (axiale spondylartritis) en bij gewrichtsontsteking door psoriasis (artritis psoriatica).
• Meestal merkt u binnen enkele weken dat uw ziekte rustiger wordt.
• Uw arts of verpleegkundige zal de injectie toedienen. Soms zijn 2 injecties tegelijkertijd nodig voor de juiste dosis.
• De eerste 4 weken krijgt u elke week 1 dosis, daarna elke maand.
• U heeft meer kans op infecties zoals neusverkoudheid, keelontsteking, bijholteontsteking en koortslip. Dit komt doordat de lichaamseigen afweer is verminderd. Raadpleeg bij koorts altijd uw arts.
• Niet gebruiken als u zwanger bent. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby in uw buik.
• Geef geen borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby.

Werking

Ziekte van Bechterew

Verschijnselen
De ziekte van Bechterew wordt ook wel spondylitis ankylopoëtica of spondylo-artritis (SA) genoemd. Bij deze ziekte zijn de gewrichten tussen de ruggenwervels en tussen de wervelkolom en het bekken ontstoken.
Het gevolg is een pijnlijke, stijve rug die vooral in de ochtend na het opstaan problemen geeft. Door te bewegen verdwijnen de pijn en de stijfheid geleidelijk.
 In een vergevorderd stadium kunnen de ruggenwervels met elkaar vergroeid raken, waardoor een kromme rug kan ontstaan.
Behalve de gewrichten van de ruggenwervel kunnen ook de knieën, heupen en schouders ontstoken zijn. Verder kunnen pezen ontstoken raken, zoals de achillespees in de hiel.  De vingers en voeten gaan hierdoor pijn doen. Ten slotte hebben sommige Bechterew-patiënten regelmatig oogontstekingen of huid- of darmziekten.

Oorzaak
De oorzaak van de ziekte van Bechterew is nog onbekend. De ziekte wordt beschouwd als een reumatische aandoening, maar is niet hetzelfde als reumatoïde artritis. In bepaalde families komt de ziekte vaker voor.
Men vermoedt dat de ziekte van Bechterew een auto-immuunziekte is. Dat betekent dat het afweersysteem de eigen lichaamscellen aanvalt, in dit geval van de gewrichten.

Behandeling
De behandeling is erop gericht om de pijn en ontsteking te remmen en kromgroeien te voorkomen. De arts zal in eerste instantie pijnstillende ontstekingsremmers, zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen voorschrijven. Bovendien zult u uitleg krijgen over oefeningen die u kunt doen om de wervelkolom soepel te houden. Als dit niet voldoende werkt, kan de arts overgaan tot het voorschrijven van een DMARD, een zogenaamde Disease Modifying Antirheumatic Drug. Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door ontsteking kunnen afremmen. Secukinumab behoort tot de DMARD’s.

Werking
Secukinumab remt de lichaamseigen stof interleukine. Bij de ziekte van Bechterew is deze stof te actief in het afweersysteem. Hierdoor krijgt u ontstekingen in uw gewrichten. Secukinumab vermindert de ontstekingen, waardoor uw klachten afnemen.

Effect
Net als de andere DMARD's werkt secukinumab niet meteen. De klachten als pijn en stijfheid nemen meestal binnen enkele weken af.

Psoriasis

Secukinumab wordt gebruikt bij de huidziekte psoriasis en bij artritis psoriatica. Dit is een vorm van psoriasis waarbij ook gewrichtsontstekingen voorkomen.

Verschijnselen
Bij psoriasis is de huid ontstoken en schilferig. Ook jeukt de huid vaak. De klachten variëren sterk; er zijn perioden met weinig klachten, afgewisseld met perioden met heftige verschijnselen. De ernst van de aandoening varieert van 1 tot 2 kleine plekjes tot uitgebreide schilfering van de huid. Vaak zijn ook de nagels aangedaan.
Ongeveer 1 op de 20 psoriasispatiënten krijgt ook last van ontstoken gewrichten. Deze vorm van psoriasis wordt  artritis psoriatica genoemd. De gewrichten zijn dan pijnlijk, warm en gezwollen.

Oorzaak
Het is onbekend wat de oorzaak is van psoriasis. Men vermoedt dat psoriasis een auto-immuunziekte is. Dat betekent dat het afweersysteem de eigen lichaamscellen aanvalt, in dit geval van de huid en gewrichten.

Behandeling psoriasis
Artsen schrijven bij psoriasis in eerste instantie huidmiddelen voor die de ontsteking en schilfering tegengaan, zoals bijnierschorshormonen (corticosteroïden) of calcitriol. Als deze onvoldoende helpen, zal de arts lichttherapie (PUVA), ciclosporine of methotrexaat voorschrijven. Als deze middelen ook niet helpen en als de psoriasis ernstig is, kan de arts secukinumab voorschrijven.

Behandeling artritis psoriatica
Bij artritis psoriatica schrijft de arts in eerste instantie pijnstillers en ontstekingsremmers van het NSAID-type voor, zoals diclofenac of naproxen. Als dit onvoldoende werkt, zal de arts een DMARD voorschrijven. DMARD staat voor Disease Modifying Antirheumatic Drug. Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door ontsteking kunnen afremmen.
Secukinumab komt meestal pas in aanmerking als andere DMARD's, zoals methotrexaat, onvoldoende effect hebben of niet worden verdragen.

Werking
Secukinumab remt de lichaamseigen stof interleukine. Bij psoriasis is deze stof te actief in het afweersysteem. Hierdoor krijgt u ontstekingen in uw huid. Secukinumab vermindert de ontstekingen, waardoor uw klachten afnemen.

Effect
Secukinumab werkt niet meteen. De klachten zoals schilfering, jeuk, ontstoken huid en pijnlijke gewrichten nemen meestal binnen enkele weken af.

Juveniele idiopathische arthritis (jeugdreuma, reuma bij kinderen)

Artsen schrijven secukinumab soms voor bij kinderen met verschillende vormen van jeugdreuma (juveniele idiopathische arthritis). Namelijk bij enthesitis gerelateerde jeugdreuma en artritis psoriatica.

Bij jeugdreuma zijn bepaalde gewrichten ontstoken. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld handen, polsen, enkels of voeten. Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur kunnen de gewrichten beschadigd raken of kan groeiachterstand optreden.

Enthesitis gerelateerde artritis is een vorm van jeugdreuma waarbij naast sommige gewrichten ook pezen ontstoken zijn. Een pees zorgt dat spieren aan botten vastzitten. Bij artritis psoriatica kunt u naast ontstoken gewrichten ook last hebben van psoriasis. Zie voor meer informatie over artritis psoriatica de tekst bij Psoriasis.

Werking en effect
Secukinumab remt interleukines. Dit zijn eiwitten die ontstaan bij ontstekingen, zoals bij reuma. Ze maken de ontsteking erger. En hierdoor komen weer nieuwe interleukines vrij. Secukinumab remt de interleukines. Hierdoor vermindert de ontsteking en remt het de jeugdreuma af.

Secukinumab is een DMARD (Disease Modifying Antirheumatic Drug). Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door reuma kunnen afremmen. Ze hebben geen snel effect op de pijn. Wel kunnen ze de klachten die ontstaan door de ontstekingen verminderen. De klachten als pijn en stijfheid nemen meestal na een paar weken af.

Behandeling
Artsen schrijven secukinumab voor als andere DMARD’s, zoals sulfasalazine of methotrexaat, niet goed werken.

Hidradenitis

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Infecties van de luchtwegen, zoals neusverkoudheid, keelontsteking of bijholteontsteking. U heeft ook meer kans op andere infecties doordat het aantal witte bloedcellen kan afnemen. Waarschuw uw arts bij de volgende verschijnselen: koorts, extreem veel zweten, hoesten dat niet overgaat, branderig gevoel bij het plassen, pijnlijke of rode huid met blaren.

  Luchtweginfecties komt omdat secukinumab uw lichaamseigen afweer remt. Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Diarree

  Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

• Koortslip

  Dit komt omdat secukinumab uw lichaamseigen afweer remt. Hierdoor kan het virus dat koortslip veroorzaakt de kop opsteken. Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Schimmel- of gistinfecties van de huid en slijmvliezen, zoals in de mond (spruw) of tussen de tenen (voetschimmel of zwemmerseczeem). Raadpleeg uw arts als u een wit of grijs beslag in uw mond of een jeukende schilferige huid tussen de tenen krijgt.

  Dit komt omdat secukinumab uw lichaamseigen afweer remt.

• Huidklachten, zoals netelroos. Krijgt u last van zweren? Raadpleeg dan meteen uw arts.

• Ontsteking van de gehoorgang. Raadpleeg uw arts als u oorpijn krijgt, of afscheiding uit uw oor opmerkt.

• Pijnlijke, ontstoken ogen.

  Raadpleeg uw arts als u dit merkt.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, galbulten of jeuk.

  Raadpleeg dan uw arts. In zeldzame gevallen kunt u benauwd of duizelig worden, of flauwvallen. Waarschuw dan direct een arts, of ga naar de Eerste-hulpdienst. Ook kan een ontsteking van de bloedvaten in de huid ontstaan. U merkt dit aan kleine rode bloedinkjes onder uw huid. Waarschuw dan uw arts.
  Als u overgevoelig bent voor secukinumab, mag u het niet meer gebruiken. Geef dit aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het niet meer krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Hoe?
De arts of verpleegkundige geeft u de injectie vlak onder de huid. Soms zijn 2 injecties tegelijk nodig om de juiste dosis toe te dienen.

Wanneer?
U krijgt vaak eerst 5 weken lang 1 dosis per week. Na de vijfde dosis keer krijgt u meestal 1 dosis per maand.

Hoelang?
Het kan enkele weken duren voordat u iets merkt van het effect van dit medicijn. Overleg met uw arts, als u na 4 maanden nog onvoldoende merkt van het effect van dit medicijn.
Als het medicijn bij u werkt, en als u niet te veel last heeft van de bijwerkingen, kunt u dit medicijn gedurende meerdere jaren blijven gebruiken.

Vergeten

Bent u de afspraak voor de injectie vergeten? Neem dan direct contact op met uw arts om een nieuwe afspraak te maken.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Vaccins. Overleg met uw arts als u gevaccineerd gaat worden. Bepaalde vaccins mag u niet gebruiken. Secukinumab vermindert de werkzaamheid van deze vaccins en verhoogt de kans op bijwerkingen ervan. Dit betreft onder andere bof-mazelen-rodehondvaccin (BMR), gelekoortsvaccin, rotavirusvaccin en BCG-vaccin.
  Bij andere vaccins moet u soms een extra vaccinatie krijgen of moet uw bloed onderzocht om te kijken of het vaccin goed heeft gewerkt. Dit betreft onder andere influenzavaccin, tetanusvaccin en vaccin tegen baarmoederhalskanker.
• Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. De werking of bijwerkingen van deze medicijnen kunnen veranderen. Overleg hierover met uw arts.

Twijfelt u eraan of de bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Er zijn niet veel zwangere vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt. Daarom is niet zeker wat de risico's van dit medicijn zijn voor zwangere vrouwen en hun kind. Misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan bekend is dat het wel veilig is tijdens de zwangerschap.
Ook nadat u met de behandeling bent gestopt, mag u nog gedurende 20 weken niet zwanger worden. Het medicijn blijft namelijk nog enige tijd in het lichaam achter. U moet gedurende deze 20 weken betrouwbare anticonceptie gebruiken, bijvoorbeeld de pil of condooms.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of het in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk is voor de baby. Misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
Ook nadat u met de behandeling bent gestopt, mag u nog gedurende 20 weken geen borstvoeding geven. Het medicijn blijft namelijk nog enige tijd in het lichaam achter.

Stoppen

U kunt in één keer stoppen met het gebruik. Uw klachten kunnen dan wel terugkeren. Raadpleeg uw arts als u stoppen wilt.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Secukinumab is sinds 2015 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in injecties onder de merknaam Cosentyx.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.