Introductie

Rucaparib remt de groei en het uitzaaien van kankercellen (cytostaticum).

Artsen schrijven het voor bij kanker van de eileiders en eierstokken (ovariumkanker) en van het buikvlies.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Rucaparib remt de groei van kankercellen.
• Bij kanker van de eierstokken, eileiders of het buikvlies.
• Slik de tabletten heel door met een half glas water.
• U kunt last krijgen van bloedingen, infecties, keelpijn, koorts en blaren in de mond. Dit komt door bijwerkingen in het bloed. Uw arts zal uw bloed regelmatig controleren.
• Andere bijwerkingen: misselijkheid, buikpijn, diarree, huiduitslag en ontstoken slijmvliezen van mond, keel en slokdarm. Heeft u diarree of moet u overgeven? Zorg dan dat u extra drinkt. Raadpleeg uw arts als u veel last heeft van bijwerkingen.
• Blijf uit de felle zon en ga niet onder de zonnebank. Rucaparib maakt uw huid gevoeliger voor UV-licht, waardoor uw huid eerder verbrandt door de zon.
• Vrouwen mogen tijdens en tot 6 maanden na de behandeling niet zwanger worden. Dit medicijn is slecht voor de baby in uw buik.
• Geef geen borstvoeding terwijl u dit medicijn gebruikt en tot en met 1 maand daarna. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk komt, kan het slecht zijn voor de baby.

Werking

Kanker

Kanker
Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende ziekten, waarbij lichaamscellen ongeremd groeien. Het gevolg zijn tumoren (gezwellen) of afwijkingen in bloed en lymfebanen. Het is een ernstige ziekte die dodelijk kan zijn als u er niets aan doet.

Dankzij nieuw onderzoek is tegenwoordig goede behandeling voor veel soorten kanker mogelijk. Bij snelle behandeling voorkomt u dat een kankergezwel doorgroeit in het omringende weefsel of dat het uitzaait. Bij uitzaaiingen ontstaat kanker op andere plaatsen in het lichaam.

Oorzaak
In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen, bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen. Bij een celdeling ontstaan uit één cel twee dochtercellen, met exact hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De dochtercellen van elke cel bevatten dezelfde beschadiging in het DNA. Daardoor gaan ook deze cellen zich ongeremd delen, met kanker tot gevolg.

Hoe de beschadiging in het DNA ontstaat, is vaak onbekend. Het lijkt soms te komen door chemische stoffen, zoals teer in tabaksrook, of door asbest, alcohol, te veel of te vet voedsel, straling of door een erfelijke aanleg.

Verschijnselen
Kanker is een verraderlijke ziekte. Elke kankersoort veroorzaakt weer andere klachten. Sommige klachten komen bijna bij alle kankersoorten voor, zoals erge vermoeidheid, gebrek aan eetlust en sterke vermagering (meer dan 3 kilo per maand).

Bij kanker van de eierstokken en eileiders (ovariumkanker) merkt u soms vaginaal bloedverlies, buikpijn of een opgeblazen gevoel. Dit type kanker kan zich ook uitbreiden naar het buikvlies.

Behandeling
Artsen schrijven rucaparib voor als de tumor gevoelig is voor chemotherapie met platina. Rucaparib zorgt ervoor dat kankercellen zichzelf minder goed kunnen repareren, waardoor ze afsterven.

Bijwerkingen

Dit medicijn werkt sterk op kankercellen, maar ook op gezonde lichaamscellen. Hierdoor kunnen bijwerkingen ontstaan. Bijvoorbeeld op plaatsen waar de cellen zich van nature snel delen. Dit zijn de slijmvliezen van mond, maag en darmen, de huid, de haren en het bloed.

Door de lijst van bijwerkingen kan het lijken dat het medicijn erger is dan de kwaal. Maar de bijwerkingen komen lang niet bij iedereen in dezelfde mate voor. Ook worden de bijwerkingen na de behandeling steeds minder.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Bloedarmoede, meer kans op infecties en bloedingen. Neem contact op met uw arts als u last krijgt van onverklaarbare koorts of keelpijn, blaren in de mond en keel, onverklaarbare bloedneuzen, onderhuidse bloedinkjes, blauwe plekken en extreme vermoeidheid.

  Deze bijwerkingen ontstaan door een tekort aan rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes. Door het tekort aan witte bloedcellen bent u ook gevoeliger voor infecties door virussen, bacteriën of schimmels.

  Neem altijd contact op met uw arts bij infecties zoals verkoudheid, keelontsteking, griep, steenpuisten en andere huidinfecties. Tijdens de behandeling zal de arts uw bloed regelmatig controleren. Als er te weinig rode of witte bloedcellen of bloedplaatjes zijn, zal de arts de dosering aanpassen. Het bloed herstelt zich weer als de kuur is afgelopen.

• Uw huid kan gevoeliger worden voor UV-licht. Bijvoorbeeld van de zon, de zonnebank of UV-lamp. Dit kan jeuk, roodheid en ernstige verbranding geven. Ook kunt u last krijgen van huiduitslag en huidverkleuring.

  Begint u net met dit medicijn? Blijf dan uit direct zonlicht, vooral tussen 10:00 en 15:00 uur. Bescherm uw huid tegen de zon. Bijvoorbeeld met zonnebrandmiddel en beschermende kleding, zoals een hoed en een zonnebril. Ga niet onder de zonnebank. Krijgt u een ernstige reactie op de zon? Waarschuw dan uw arts.

• Maagdarmklachten, zoals minder eetlust, misselijkheid, braken, diarree, buikpijn en brandend maagzuur.

  Heeft u last van misselijkheid? Dan kan het helpen om dit medicijn te slikken vlak voordat u naar bed gaat.
  Van overgeven en diarree kunt u uitdrogen. Heeft u diarree of moet u overgeven? Zorg dat u extra drinkt en neem contact op met uw arts.

  Zelden kan een darmafsluiting ontstaan. Dat is een ernstige situatie met hevige pijn. Raadpleeg uw arts als u verstopping krijgt.

• Vermoeidheid, duizeligheid en een zwak gevoel.

• Ongewone smaak in de mond.

• Benauwd zijn 

• Te veel vet en cholesterol in het bloed. Daardoor wordt de kans op hart- en vaatziekten groter.

  Heeft u al te veel cholesterol of vet in uw bloed? Dan zal uw arts u daar extra op controleren.

• Huiduitslag, zelden met jeuk en blaren. Zeer zelden rode vlekken.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Meer kans op bepaalde soorten kanker, zoals leukemie.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dat aan huiduitslag, galbulten, jeuk of problemen met zien. In zeldzame gevallen een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt hierbij erg benauwd worden. Neem dan direct contact op met uw arts.

  Raadpleeg in deze gevallen uw arts.
  Als u overgevoelig blijkt te zijn, mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor olaparib. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Een ontsteking van het slijmvlies in uw mond

  U kunt last hebben van pijn, rode mond en een branderig gevoel in mond. 

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Hartritmestoornissen. U kunt dan last krijgen van plotselinge duizeligheid of even flauwvallen. Dit is vooral van belang voor mensen met de hartritmestoornis verlengd QT-interval. Overleg met uw arts.

• Het hand-voet-syndroom. Hierbij raken de handen en voeten rood en gezwollen met pijn, een branderig gevoel, kloven, blaren, eelt of vervellingen. Waarschuw uw arts als u deze verschijnselen krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Hoe?
Slik de tablet in zijn geheel door met een half glas water. De tablet niet breken, kauwen of fijnmaken.
Moet u kort na het slikken overgeven? Neem dan GEEN nieuwe tablet.

Wanneer?
U kunt dit medicijn met of zonder voedsel innemen.
U neemt dit medicijn 2 keer per dag. Kies hiervoor een vast tijdstip in de ochtend en in de avond. U vergeet dan minder snel een dosis.

Hoelang?
Uw arts bepaalt hoelang u dit medicijn moet gebruiken.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Bent u toch een dosis vergeten? Sla deze dan over. Neem de volgende dosis op de gewone tijd.

Verboden

Autorijden?
Ja, dat kan. Dit medicijn heeft geen invloed op hoe goed u kunt autorijden.

Alcohol drinken?
Alcohol irriteert de slijmvliezen van de mond, maag en darmen. Het vergroot daardoor de kans op bijwerkingen op deze slijmvliezen. Gebruik daarom liever geen alcohol tijdens de kuur en zolang u last heeft van uw mond, maag of darmen.

Alles eten?
U kunt alles eten wat uw maag verdraagt. Sommige soorten voedsel kunt u beter niet eten als u last heeft van uw maag. Meer adviezen bij maagklachten kunt u vinden bij Maagklachten.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

• Vaccins, zoals bof-mazelen-rodehondvaccin (BMR), gelekoortsvaccin, rotavirusvaccin en BCG-vaccin. Rucaparib vermindert de werkzaamheid van deze vaccins en kan de kans op bijwerkingen ervan verhogen. Gebruik deze vaccins NIET. Overleg hierover met uw arts.
  Andere vaccins, zoals influenzavaccin, tetanusvaccin en vaccin tegen baarmoederhalskanker, werken minder goed door rucaparib. Overleg met uw arts. Soms kan in uw bloed onderzocht worden of het vaccin goed heeft gewerkt. Soms zal uw arts voorstellen een extra vaccinatie te geven.
• De bloedverdunners acenocoumarol en fenprocoumon. Rucaparib kan de werking van bloedverdunners veranderen. Meld de trombosedienst dat u dit medicijn gebruikt of als de dosering hiervan wijzigt.

Zwangerschap

Zwangerschap
U mag dit medicijn NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Het kan schadelijk zijn voor het kind.
Gebruik daarom tijdens de behandeling en tot minimaal 6 maanden na stoppen betrouwbare anticonceptie, bijvoorbeeld de pil of condooms. Anticonceptie zorgt ervoor dat u niet zwanger wordt.

Meld het in elk geval aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent, of binnenkort wilt worden.

Borstvoeding
Geen GEEN borstvoeding terwijl u dit medicijn gebruikt en tot minstens 2 weken nadat u bent gestopt met dit medicijn. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt. Als het in de moedermelk komt, kan het ernstige bijwerkingen bij de baby geven. Overleg hierover met uw arts of apotheker.

Stoppen

Een behandeling met dit medicijn is zwaar en kan moeilijk vol te houden zijn, ook al helpt het u de ziekte te onderdrukken. Wordt de behandeling u te zwaar? Bespreek dat dan met uw arts of verpleegkundige. Samen kunt u de bijwerkingen bespreken en kijken of er andere mogelijkheden zijn.

Handelsinformatie

Rucaparib is sinds 2016 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Rubraca.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.