Introductie

Natriumcitraat-drank bevat een combinatie van natriumcitraat en citroenzuur. Deze combinatie zorgt dat nierstenen oplossen. Verder maken ze bloed en de maaginhoud minder zuur.

Artsen schrijven het voor bij nierstenen, de stofwisselingsziekte metabole acidose en maagklachten.

Highlight

• Natriumcitraat drank maakt lichaamsvloeistoffen, zoals urine, bloed en de maaginhoud, minder zuur.
• Bij nierstenen, de stofwisselingsziekte metabole acidose, en om maagzuur te neutraliseren vlak voor een operatie.
• Meet de hoeveelheid drank af met behulp van de maatbeker of doseerpipet.
• Neem de drank gespreid over de dag, voor een continu effect. Dus na de maaltijden en voor de nacht. Dan werkt het medicijn het best.
• Bijwerkingen kunnen ontstaan als de dosis te hoog is of uw nieren niet goed werken. U merkt dat onder meer aan spierkrampen of juist spierzwakte, of aan vermoeidheid. Raadpleeg dan uw arts.
• Laat uw apotheker controleren of u dit medicijn veilig kunt gebruiken met andere medicijnen, ook medicijnen die u zonder recept heeft gekocht.

Werking

Nierstenen

Oorzaak en verschijnselen

In de urine zitten afvalstoffen die met het plassen worden afgevoerd. Soms lossen de afvalstoffen niet goed op in de urine. Dan kunnen er steentjes of kristallen in de urine ontstaan. Deze steentjes kunnen de binnenkant van de blaas of de urinewegen irriteren. U merkt dat soms aan bloed in de urine, pijn bij het plassen of pijn in de zij.

Soms blokkeert een steentje de urineleider. Via de urineleider gaat urine van de nieren naar de blaas. Door de verstopping ontstaat een niersteenaanval. U heeft dan ernstige koliekpijn, soms bent u ook misselijk en moet u braken.

Meestal komt een niersteen binnen enkele dagen in de blaas terecht, waarna u de steen uitplast.

De meest voorkomende stoffen die nierstenen kunnen veroorzaken zijn kalk (calcium), cystine (een aminozuur), urinezuur en het mineraal struviet.

Natriumcitraat-drank wordt vooral gebruikt bij stenen die kalk of cystine bevatten.

Behandeling
Door de urine minder zuur te maken zullen sommige nierstenen langzaam kleiner worden en oplossen. U kunt ze dan makkelijker uitplassen. Als dit niet voldoende helpt, beslist de arts meestal om de stenen in het ziekenhuis te vergruizen.

Werking
Natriumcitraat-drank lost nierstenen op, vooral als het gaat om stenen met kalk of met cystine erin. Het helpt ook nieuwe nierstenen te voorkomen.

Stofwisselingsziekte

Bij metabole acidose bevat het bloed te veel zure stoffen. Normaal gesproken houdt het lichaam het bloed precies zuur genoeg. Dat doet het door de ademhaling dieper te maken waardoor het bloed meer koolzuur kwijtraakt. Ook de nieren scheiden dan meer zure stoffen uit.

Oorzaak
Metabole acidose kan bijvoorbeeld ontstaan als er te veel zure stoffen worden aangemaakt. Bijvoorbeeld door diarree, door diabetes (suikerziekte), of door lever- of nierproblemen. Verder hebben bepaalde medicijnen metabole acidose als bijwerking.

Verschijnselen
Bij metabole acidose kunt u last krijgen van hoofdpijn, misselijk zijn, moeten braken en vermoeid zijn. Naarmate de aandoening erger wordt, kunt u zich zwak, slaperig of verward voelen. Sommige mensen gaan hyperventileren (snelle ademhaling). Uiteindelijk kunt u bewusteloos raken.

Behandeling
Als uw bloed plotseling te zuur wordt, moet u in het ziekenhuis worden behandeld. Uw bloed wordt dan met infusen minder zuur gemaakt.

Als u langdurig te zuur bloed heeft, hangt het af van de oorzaak wat de behandeling is. Zoals het behandelen van diabetes, lever- of nierproblemen. Als dit niet voldoende is, kan de arts ook een medicijn voorschrijven om in te nemen. Zoals natriumbicarbonaat of natriumcitraat. Deze middelen maken het bloed minder zuur.

Maagklachten

Bij sommige operaties is het gebruikelijk eerst de hoeveelheid maagzuur te verminderen. Dan is er minder kans dat maagzuur de slokdarm of de longen kan beschadigen.

Natriumcitraat-drank is een medicijn dat snel de hoeveelheid zuur in de maag vermindert. Het wordt vooral bij kinderen gebruikt.

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Te alkalisch bloed (metabole alkalose). U merkt dit aan spierkramp en spiertrekkingen.

  Dit is het geval als de dosis te hoog is geweest of als de nieren niet goed werken. Waarschuw dan uw arts.

• Te veel natrium in het bloed. Meestal merkt u dit niet zelf, maar wordt het in het bloed gemeten. In zeldzame gevallen kunt u het merken aan dorstgevoel, veel moeten plassen, misselijkheid, spiertrekkingen, verwardheid en aan flauwvallen.

  Waarschuw dan uw arts.

• Te weinig kalium in het bloed. U merkt dit meestal aan spierzwakte, spierkramp of spierpijn, ernstige vermoeidheid, hartkloppingen en buikklachten.

  Raadpleeg dan uw arts. De arts kan dan een ander medicijn voorschrijven met dezelfde werking, namelijk kaliumcitraat. Die drank heeft deze bijwerking niet.

• Bij mensen met hoge bloeddruk, hartfalen en oedeem (vasthouden van vocht): uw aandoening kan verergeren door dit medicijn.

  Overleg met uw arts voor u dit medicijn gebruikt.

• Voor mensen met diabetes (suikerziekte): de drank bevat suiker.

  Hou hiermee rekening bij het volgen van uw dieet.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Meet de drank af met een maatbekertje. U hoeft de drank niet te verdunnen.

Let op: de drank bevat suiker. Drink nog een slok water na of spoel uw mond na met wat water. Dan is er minder kans op tandbederf.

Wanneer?
Het hangt af van de aandoening wanneer u de drank het beste kunt innemen:

• Bij nierstenen: meestal gebruikt u de drank 3 tot 4 keer per dag. Verdeel de innames over de dag. Dan blijft de urine de hele dag door minder zuur dan normaal, waardoor de nierstenen beter kunnen oplossen.
• Bij metabole acidose: u gebruikt de drank 4 keer per dag. Doe dat na het eten en voordat u gaat slapen.
• Als maagzuurmiddel: meestal krijgt u de drank als een dosis in 1 keer, voor de operatie. Uw arts zal u vertellen wanneer precies u het maagmiddel moet innemen.

Hoelang?
Bij nierstenen en metabole acidose: u gebruikt de drank zolang het nodig is.
Als maagzuurmiddel: u gebruikt de drank 1 keer. Bijvoorbeeld voor een operatie.

Vergeten

Nierstenen en metabole acidose:
Het is belangrijk dit medicijn consequent te gebruiken. Bent u toch een dosis vergeten? Neem deze dan zo snel mogelijk in. Schuif de volgende dosis op, zodat er minstens 2 uur zit tussen beide innames.

Als maagzuurmiddel voor een operatie:
Bent u vergeten de dosis op de afgesproken tijd in te nemen? Bel dan de arts of verpleegkundige.

Verboden

autorijden, alcohol drinken, alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• aluminium-bevattende middelen om in te nemen, zoals algeldraat. Dit zijn middelen tegen maagklachten. U kunt ze vaak zonder receptkopen. Door natriumcitraat kan er te veel aluminium in het lichaam worden opgenomen. Hierdoor heeft u meer kans op bijwerkingen van de aluminium op het zenuwstelsel. Overleg hierover met uw apotheker.
• sommige medicijnen worden door natriumcitraat beter opgenomen in het lichaam, of juist sneller afgevoerd via de nieren. Deze medicijnen werken dan sterker of juist minder sterk. Overleg met uw arts of apotheker of dat bij uw medicijnen het geval is.
• methenamine, een antibioticum gebruikt bij blaasontsteking. De werking van methenamine neemt af. Overleg hierover met uw arts. Mogelijk moet u een ander medicijn gebruiken.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen zonder nadelige gevolgen voor het kind.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn is niet schadelijk voor het kind.

Stoppen

Als u stopt kunnen de klachten weer terugkomen. Stop daarom alleen als u dit met uw arts heeft besproken. Als u mag stoppen, kan dat in één keer.

Handelsinformatie

Natriumcitraat is al zeer lang in gebruik. De drank is op recept verkrijgbaar onder de naam Natriumcitraat drank FNA.

Er zijn ook tabletten en capsules met natriumcitraat in de handel. Deze zijn niet officieel goedgekeurd door de overheid (geregistreerd). Deze tekst gaat alleen over de drank.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.