Introductie

Dit medicijn is een anticonceptiepil. Het is een zogenaamde minipil. Dit betekent dat er in deze pil alleen één soort vrouwelijk geslachtshormoon zit. Namelijk het progestageenhormoon desogestrel.

In andere anticonceptiepillen zit een combinatie van een oestrogeenhormoon met een progestageenhormoon. Oestrogeen- en progestageenhormonen spelen een belangrijke rol bij de vruchtbaarheidscyclus.

De minipil kan worden gebruikt om zwangerschap te voorkomen.

Highlight

• Anticonceptiepil met het progestageen-hormoon desogestrel (minipil).
• Om zwangerschap te voorkomen. Ook geschikt voor vrouwen die borstvoeding geven.
• Gebruikt u de minipil voor het eerst? Begin dan op de eerste dag dat u ongesteld wordt. Dan werkt de pil meteen en bent u meteen beschermd tegen zwangerschap.
• Begint u niet op de eerste dag, maar een paar dagen later? De pil is dan pas na 7 dagen betrouwbaar. Gebruik daarom in de eerste week extra vorm van anticonceptie, bijvoorbeeld condooms.
• Gebruikte u eerst een andere anticonceptiepil of -methode? Meestal kunt u direct overstappen op deze pil. Vraag uw apotheek om uitleg.
• Neem altijd op dezelfde tijd van de dag in. Dus altijd 's avonds of altijd 's ochtends. U slikt deze pil aan een stuk door, dus zonder pauzedagen. U neemt het dus ook in tijdens uw menstruatie. Bent u een pil vergeten? Dus als u hem meer dan 12 uur te laat heeft geslikt. Of heeft u binnen 4 uur na het slikken overgegeven of ernstige diarree gekregen? Dan werkt de pil mogelijk minder goed. Kijk in de bijsluiter wat u moet doen, of vraag uw apotheek hiernaar.
• U kunt last krijgen van tussentijds bloedverlies of juist wegblijven van de menstruatie. U kunt ook zwaarder worden. Verder kunt u misselijk worden, pijnlijke borsten of hoofdpijn krijgen. Meestal gaan deze bijwerkingen binnen 3 maanden vanzelf weg. Blijft u last houden? Raadpleeg dan uw arts.
• De minipil heeft wisselwerkingen met andere middelen. Laat uw apotheker daarom controleren of u het veilig kunt gebruiken met uw andere medicijnen. Ook medicijnen die u zonder recept heeft gekocht.
• Bent u ondanks de minipil met desogestrel toch zwanger geworden? Stop dan met de minipil. Heeft u per ongeluk de eerste maanden van de zwangerschap de minipil gebruikt? Dit is niet slecht voor uw baby. Overleg hierover verder met uw apotheker of arts.
• Wilt u borstvoeding geven? Pas 3 weken ná de bevalling kunt u de minipil veilig gebruiken terwijl u borstvoeding geeft.
   

Download hier de samenvatting

Werking

Voorkomen van zwangerschap

Werking
Het progestageenhormoon in deze minipil remt de eisprong en voorkomt dat een eicel vrijkomt tijdens de cyclus. Ook maakt het de slijmprop in de baarmoederhals moeilijk doordringbaar voor zaadcellen.

Wanneer beginnen?
Het werkt meteen vanaf de eerste tablet. Begin de eerste keer met slikken op de eerste dag van de menstruatie. Dan bent u zeker van een betrouwbare anticonceptie. Kies hiervoor de eerste dag dat de menstruatie goed doorzet. Sommige vrouwen hebben namelijk daarvoor een aantal dagen last van licht bloedverlies (‘spotting’).

Begint u niet op de eerste dag van de menstruatie, maar een paar dagen later? Dan is de pil niet meteen betrouwbaar. Dan moet u de eerste week extra voorzorgsmaatregelen nemen, bijvoorbeeld condooms.

Heeft u eerst een andere anticonceptiepil geslikt? Dan kunt u direct daarna, zonder stopweek, beginnen met deze pil. In dat geval is de minipil meteen vanaf de eerste dag veilig. Neem elke dag een pil, zonder stopweek.

Gaat u de minipil gebruiken binnen drie weken na de bevalling? Of direct na een abortus tijdens de eerste drie maanden van de zwangerschap? Dan is de anticonceptiepil meteen vanaf de eerste dag veilig. 

Bijwerkingen

Bij sommige vrouwen veroorzaakt dit medicijn bijwerkingen. Blijven deze bijwerkingen na drie maanden bestaan? Dan heeft het zin om met uw arts te bespreken of een andere pil geschikter voor u is.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

• Onregelmatig bloedverlies, doorbraakbloedingen ('spotting').

  Ongeveer de helft van de gebruikers van de minipil heeft hier last van. De pil blijft betrouwbaar, als u hem tenminste steeds op tijd hebt ingenomen. Ongeveer één op de vier vrouwen heeft vaker bloedingen dan normaal. Als u hier last van heeft, raadpleeg dan uw arts.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Wegblijven van de menstruatie.

  Bij één op de vijf vrouwen worden de bloedingen minder of blijven ze zelfs weg. Als u een keer geen menstruatie krijgt is dat niet erg. U kunt gewoon doorgaan met innemen van de minipil, zoals u gewend bent. Blijft de menstruatie regelmatig weg? Doe dan een zwangerschapstest. Neem contact op met uw arts voor advies.

• Misselijkheid en gevoelige borsten.

  Deze klachten horen na een tijd vanzelf over te gaan. Als u na drie maanden nog last heeft, raadpleeg dan uw arts.

• Gewichtstoename

  Hierdoor kan ook uw bloeddruk iets stijgen. Dit is zelden zo ernstig dat u met de pil moet stoppen.

• Hoofdpijn of migraine.

  Als u hier na drie maanden nog last van heeft, is mogelijk een andere pil geschikter voor u. Overleg hierover met uw arts.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Droge vagina, waardoor irritatie en jeuk kunnen ontstaan, soms met vocht of slijm uit de vagina.

  Als u dit merkt, neem dan contact op met uw arts.

• Huidafwijkingen, zoals acne, bruine vlekken op de huid of huidirritatie onder invloed van zonlicht. Verder een vette huid en vet haar, overmatige haargroei of juist haaruitval.

  Als u hier last van heeft, raadpleeg dan uw arts.

• Stemmingsveranderingen, zoals sneller geïrriteerd, nervositeit of depressie.

  Als u dit merkt, neem dan contact op met uw arts.

• Meer of minder zin in vrijen.

  De hormonen in de pil kunnen invloed hebben op uw zin in seks. Als u hier problemen mee heeft, overleg dan met uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Borstkanker

  Hoewel de kans op borstkanker erg klein is, is de kans iets hoger dan bij vrouwen die geen hormonen gebruiken. Bij vrouwen boven de vijftig neemt het risico op borstkanker toe. Daarom wordt het gebruik van de pil afgeraden boven de vijftig.

  Bij vrouwen die borstkanker hebben of hebben gehad, kan de tumor groeien of terugkomen door het gebruik van dit middel. U kunt dit middel daarom beter niet gebruiken. Overleg met uw arts over een mogelijk alternatief (niet-hormonale anticonceptie). Is dit er niet? Dan kunt u bij sommige vormen van borstkanker dit middel wel gebruiken. Dit is het geval wanneer is aangetoond dat de tumor ongevoelig is voor hormonen.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag en galbulten.

  Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

• Leveraandoeningen. Dit merkt u aan een gevoelige, opgezwollen buik. Of aan een gele verkleuring van het oogwit of van de huid.

  Waarschuw dan een arts.

• Heeft u acute porfyrie? Dit is een stofwisselingsziekte waarbij u aanvallen krijgt van buikpijn, overgeven, koorts en hartkloppingen. Dan kan dit middel een aanval uitlokken.

  Geef aan de apotheek door dat u acute porfyrie heeft. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel of andere uitlokkende middelen niet krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek of in de bijsluiter.

Hoe?
Neem de pil elke dag in op dezelfde tijd.

• Begint u voor het eerst met de pil? Gebruik dan de eerste pil op de eerste dag van de menstruatie. Blijf de pil daarna elke dag op dezelfde tijd slikken. Het maakt niet uit of er een bloeding is.
• Begint u niet op de eerste dag van de menstruatie, maar een paar dagen later? De pil is dan pas na 7 dagen betrouwbaar. Neem in de eerste week extra voorzorgsmaatregelen, bijvoorbeeld condooms.
• Schakelt u over van een andere pil op de minipil? U kunt meteen beginnen met de minipil. Neem de minipil elke dag op dezelfde tijd in, dus zonder pauzeweek.
• Heeft u last van ernstige waterdunne diarree of overgeven binnen 4 uur na het innemen van de pil? Neem meteen een nieuwe pil in en neem de volgende op de normale tijd in. Als de nieuwe pil goed is opgenomen, doordat u geen last meer heeft gehad van diarree of overgeven, is er niets aan de hand.
  Zit er meer dan 36 uur tussen 2 minipillen? Dan is de minipil minder betrouwbaar. Dan gelden dezelfde adviezen zoals beschreven bij Wat moet ik doen als ik een dosis ben vergeten?.
• Wilt u uw menstruatie uitstellen? Dat kan niet met de minipil. U kunt dan beter een combinatiepil gebruiken. Deze kunt u zonder pauze doorslikken, zolang u de menstruatie wilt uitstellen. Overleg hierover met uw arts.
• Begint u met de pil na een bevalling? Vanaf 3 weken na de bevalling kunt u beginnen met het gebruik van de minipil.
  • Begint u binnen 4 weken na de bevalling met de minipil? Dan bent u meteen beschermd.
  • Begint u na 4 weken na de bevalling met de minipil? Dan is de minipil pas na 7 dagen betrouwbaar. Gebruik daarom 7 dagen een condoom als u seks heeft. Of start op de eerste dan van uw menstruatie. Dan bent u meteen beschermd.

Wanneer? 
U mag het middel innemen op elk moment van de dag. U moet de minipil wel steeds op dezelfde tijd innemen. Dus bijvoorbeeld altijd om acht uur 's ochtends of altijd om tien uur 's avonds. Kies een moment dat voor u het handigst is. Dit zodat u er altijd aan kunt denken. Of u nu werkt, of vrij bent in het weekend of op vakantie bent.

Hoe lang?

• Als u rookt is het verstandig om rond uw 35ste levensjaar een andere methode van anticonceptie te kiezen. U heeft dan een verhoogd risico op hart- en vaatziekten.
• Als u niet rookt, kunt u de pil ook na uw 35ste levensjaar doorgebruiken. Er is geen reden te stoppen als u de pil al jaren achtereen gebruikt. Behalve als u zwanger wilt worden.
• Bent u ouder dan vijftig? Dan heeft u kans dat u in de overgang bent. Als u tijdens het gebruik van deze minipil nog regelmatig menstrueert is dat nog niet het geval.
  Menstrueert u echter niet of nauwelijks? Dan zou u kunnen stoppen met de pil en kijken of u nog menstrueert. Als de menstruatie niet meer komt, weet u dat u in de overgang bent. Misschien merkt u dit ook aan opvliegers, zweetaanvallen en een droge pijnlijke vagina. U heeft dan geen anticonceptiepil meer nodig. Heeft u veel last van overgangsklachten? Vraag dan advies aan uw arts.

Vergeten

Bent u een pil vergeten? Dan kunt u die nog innemen binnen 36 uur na de vorige pil. Dit is dus maximaal 12 uur te laat. De daaropvolgende pil moet u dan wel op de normale tijd innemen. De pil is dan nog betrouwbaar.

Bent u later dan 36 uur? Dan neemt de betrouwbaarheid van de pil af. Het advies hangt af van de week waarin de pil vergeten is.

• Hebt u een pil vergeten tijdens de eerste week van een pilstrip? Neem alsnog de vergeten pil in. Ga verder met uw schema en gebruik zeven dagen lang condooms. Heeft u gemeenschap gehad in de vijf dagen vóór de dag dat u de pil bent vergeten? Of zonder condooms in de zeven dagen daarna? Ga dan naar de apotheek voor de morning-afterpil.
• Hebt u een pil vergeten tijdens de overgebleven weken van een pilstrip? Neem alsnog de pil in en ga verder met uw schema. De pil is weer betrouwbaar als u deze zeven dagen achterelkaar heeft geslikt. Gebruik condooms in de zeven dagen na het vergeten van de pil.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De volgende medicijnen verminderen de betrouwbaarheid van de minipil. Hierdoor stijgt de kans op een zwangerschap. Mogelijk vervangt uw arts het medicijn. Of misschien krijgt u een ander anticonceptiemiddel, zoals een spiraaltje of de prikpil. Als dit niet mogelijk is, kunt u condooms gebruiken. Als u stopt met het medicijn is het effect op de hormonen nog vier weken aanwezig. Gebruik daarom condooms tijdens en tot en met vier weken na het stoppen van dit medicijn.

• Medicijnen tegen epilepsie, namelijk carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne en primidon.
• Medicijnen tegen tuberculose rifampicine en rifabutine.
• Sint-janskruid (hypericum), een kruidenmiddel gebruikt bij depressie. Overleg met uw arts.
• Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. De werking of bijwerkingen van deze medicijnen kunnen veranderen. Overleg hierover met uw arts.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Krijgt u tijdens het gebruik van de minipil geen of onregelmatige bloedingen? Dan is er geen reden om te twijfelen aan de betrouwbaarheid van de pil. Dit is een normaal verschijnsel.

Heeft u pil niet op tijd heeft ingenomen? Of heeft u last gehad van ernstige diarree of overgeven? Dan kan de betrouwbaarheid van de pil zijn verminderd. U kunt dan voor de zekerheid een zwangerschapstest uitvoeren. U kunt hier ook contact met uw arts over opnemen.

Het innemen van de minipil tijdens de eerste maanden van een eventuele zwangerschap doet geen kwaad aan de baby.

Het is niet nodig een paar maanden te wachten met zwanger worden nadat u met de pil bent gestopt. Het hormoon uit de minipil is namelijk binnen twee dagen uit het bloed verdwenen. Sommige artsen adviseren één gewone menstruatie af te wachten voordat u zwanger wordt. Dit heeft te maken met het feit dat dan de datum van de bevruchting en dus de 'uitgerekende' datum beter is te bepalen.

Borstvoeding
Vanaf 3 weken na de bevalling kunt u de minipil veilig gebruiken tijdens het geven van borstvoeding. De hormonen uit de minipil komen in een zeer kleine hoeveelheid in de moedermelk. Dit is niet slecht voor de baby.

Stoppen

U kunt met dit middel stoppen wanneer u wilt. U hoeft geen pilstrip af te maken als u dat niet wilt. Als u stopt, krijgt u meestal na een paar dagen een bloeding. U bent na het stoppen met de pil wel meteen vruchtbaar; u kunt dus direct zwanger worden.

Stopt u omdat u zwanger wilt worden? Dan raden sommige artsen aan om eerst een gewone menstruatie af te wachten. Het tijdstip van bevruchting en de datum van bevalling zijn dan gemakkelijker uit te rekenen.

Ook is het verstandig om vanaf vier weken voor tot en met acht weken na de bevruchting foliumzuur te slikken. Deze vitamine vermindert het risico op een aangeboren neurologische aandoening bij de baby ('open ruggetje') en waarschijnlijk ook het aantal aangezichtsmisvormingen ('hazenlip' en 'gespleten verhemelte'). Als u stopt met de pil kunt u meteen foliumzuur (0.4 of 0.5 mg in tabletvorm) slikken. Vraag ernaar bij de apotheek.

Wilt u zwanger worden? Geeft dit door aan uw apotheker en arts. Zij kunnen u helpen met het veilig gebruiken van medicijnen tijdens uw zwangerschap.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Desogestrel is sinds 1981 internationaal op de markt. Deze minipil is sinds 2000 in Nederland te krijgen onder de merknamen Cerazette, Delamonie en Zarelle en als het merkloze Desogestrel.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.