Introductie

Ivabradine vertraagt het hartritme.

Artsen schrijven het voor bij angina pectoris (hartkramp) en hartfalen.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

Werking

Angina pectoris

Verschijnselen
Angina pectoris (hartkramp) is een hartaandoening met aanvallen van pijn of een beklemmend gevoel op de borst. Deze pijn kan uitstralen naar de arm, kaak, hals of schouder. De pijn ontstaat vooral op momenten dat het hart harder moet gaan werken, bijvoorbeeld bij inspanning, stress, emoties, een zware maaltijd of bij de overgang van warmte naar kou.

Oorzaak
De belangrijkste oorzaak van angina pectoris is een vernauwing van de bloedvaten die het hart van bloed voorzien (de kransslagaderen). Hierdoor komt er minder bloed naar de hartspier, dus ook minder zuurstof. Dit zuurstofgebrek veroorzaakt de klachten.

Behandeling
Als u meer dan twee aanvallen van hartkramp per week heeft, schrijft uw arts meestal een bètablokker voor. Als bètablokkers niet werken of niet mogen worden gebruikt, kan de arts ivabradine voorschrijven. Soms moet u ivabradine én een bètablokker gebruiken.

Werking
Ivabradine vertraagt de hartslag tot een aanvaardbaar niveau. Hierdoor heeft het hart minder zuurstof nodig. Dit vermindert de kans op een angina pectoris-aanval.

De werking begint binnen één uur na inname en houdt twaalf uur aan. Het effect merkt u doordat u minder last heeft van pijn op de borst, bijvoorbeeld bij het traplopen. Dit betekent echter niet dat u meteen meer inspannende activiteiten mag gaan doen. Uw lichaam moet hier weer langzaam aan wennen. Overleg hierover met uw arts.

Hartfalen

Verschijnselen
Bij hartfalen (decompensatio cordis) is de pompkracht van het hart verzwakt. Het bloed wordt niet meer goed rondgepompt. U bent daardoor sneller moe, u kunt last krijgen van vocht in de benen of achter de longen. U bent dan ook sneller benauwd.

Oorzaak
Oorzaken voor hartfalen kunnen zijn een langdurig bestaande hoge bloeddruk, slecht werkende hartkleppen, vernauwing in de bloedvaten die het hart van bloed voorzien (kransslagaders), stoornissen in het hartritme of een hartinfarct.

Behandeling
Behalve het wegnemen van de oorzaak, zoals het behandelen van de hoge bloeddruk of het vervangen van een slechte hartklep, spelen geneesmiddelen een belangrijke rol bij hartfalen. De belangrijkste medicijnen zijn plastabletten, ACE-remmers, angiotensine-II-blokkers en bètablokker. Als de klachten niet voldoende verminderen, kan de arts bovendien ivabradine voorschrijven.

Werking
Ivabradine vertraagt de hartslag tot een aanvaardbaar niveau. Hierdoor heeft het hart minder zuurstof nodig. Dit verbetert de pompkracht van het hart. De klachten verminderen hierdoor.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Korte ogenblikken van plotseling oplichtende heldere vlekken in het gezichtsveld. Zelden ontstaat wazig zien en zeer zelden dubbelzien.

  Dit ontstaat binnen twee maanden na het begin van het gebruik en verdwijnt geleidelijk weer vanzelf. Een heel enkele keer blijven de lichtverschijnselenbestaan. Neem dan contact op met uw arts. 

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Te trage hartslag of andere hartritmestoornissen

  Indien u al een lage hartslag in rust heeft, bijvoorbeeld beneden de 70 slagen per minuut, kunt u ivabradine niet gebruiken. Overleg hierover met uw arts. Uw arts zal uw hartslag regelmatig laten controleren. 
  Ook andere hartritmestoornissen kunnen optreden. Raadpleeg uw arts als u hartkloppingen heeft.

• Hoofdpijn

  Dit kan de eerste maand ontstaan en verdwijnt weer vanzelf.

• Duizeligheid en zeer zelden flauwvallen.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, verstopping, diarree en buikpijn.

  Meestal helpt het als u dit medicijn met wat voedsel inneemt. Blijft u er ook na enige dagen last van houden? Neem dan contact op met uw arts.

• Spierkramp

• Kortademigheid

  Waarschuw dan uw arts.

• Huiduitslag, rode huid en jeuk

• Hartkloppingen

  Vooral mensen met de aangeboren vorm van de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op. Gebruik dit medicijn NIET als u deze aangeboren hartritmestoornis heeft. Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander medicijn.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
Neem dit medicijn in tijdens het eten, 's ochtends bij het ontbijt en 's avonds bij het avondeten. Het medicijn wordt dan gelijkmatiger door het lichaam opgenomen.

Hoe lang?
Waarschijnlijk moet u ivabradine langdurig gebruiken. Overleg dit met uw arts.

Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

U gebruikt dit medicijn 2 keer per dag: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende tablet normaal inneemt? Neem de vergeten tablet dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten tablet dan over.

Verboden

autorijden?
Dit medicijn kan plotseling optredende lichtvlekken en wazig zien veroorzaken. Vooral de eerste weken tot maanden kunt u hier last van hebben. Rijd geen auto zolang u hier last van heeft. Met name 's nachts kunnen de lichtverschijnselen zeer hinderlijk zijn.

alcohol drinken?
Alcohol kan de duizeligheid versterken. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt.

Als u dit middel gebruikt voor hartfalen: overmatig alcoholgebruik kan klachten als benauwdheid en vocht vasthouden verergeren. In het algemeen heeft u deze klachten niet bij enkele keren per week een glas wijn.

alles eten?
Bij dit medicijn kunt u beter niet te veel grapefruit eten, of grapefruitsap drinken. Dan is de kans op bijwerkingen namelijk groter.

• Wilt u grapefruitsap drinken? Drink niet meer dan 2 dagen per week een glas grapefruitsap. En wacht elke keer dat u grapefruitsap heeft gedronken ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruitsap drinkt.
  Dus: als u op maandag grapefruitsap drinkt, wacht dan tot donderdag met het opnieuw drinken van grapefruitsap.
• Wilt u grapefruit eten? Eet niet meer dan 2 dagen per week 1 of 2 grapefruits. En wacht na elke keer dat u grapefruit hebt gegeten ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruit eet.
  Dus: als u op maandag grapefruit eet, wacht dan tot donderdag met het opnieuw eten van grapefruit.

Bent u gewend om veel of vaak grapefruits te eten, of grapefruitsap te drinken? Bespreek dit dan met uw apotheker of arts. Misschien is er een ander medicijn dat u kunt gebruiken dat wel goed samengaat met grapefruit(sap). Lees hier meer informatie over grapefruit en medicijnen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Sommige medicijnen tegen hiv en hepatitis C. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. De werking of bijwerkingen van deze medicijnen kunnen veranderen. Overleg hierover met uw arts.

Onderstaande medicijnen kunnen de bijwerkingen van ivabradine verergeren.

• De antibiotica claritromycine en erytromycine.
• De antischimmelmiddelen itraconazol, ketoconazol en voriconazol.
• De hartmiddelen verapamil en diltiazem.

Als u een van bovenstaande medicijnen moet gebruiken, overleg dan eerst met uw apotheker of arts.

Onderstaande medicijnen kunnen de werking van ivabradine verminderen. Bespreek dit met uw arts. Uw arts kan de dosering ivabradine aanpassen als dat nodig is. De wisselwerking met ivabradine kan enkele weken duren. Overleg daarom ook met uw arts als u stopt met deze middelen.

• De medicijnen tegen epilepsie carbamazepine, fenytoïne en primidon.
• De medicijnen tegen tuberculose rifabutine en rifampicine.
• Sint-janskruid (hypericum), een kruidenmiddel tegen depressieve klachten. Overleg met uw arts. U kunt het best stoppen met sint-janskruid als u ivabradine gaat gebruiken.

Indien u een van bovenstaande medicijnen moet gebruiken, moet uw arts de werking van ivabradine controleren en eventueel de dosis aanpassen.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET tijdens de zwangerschap of als u zwanger wilt worden. Het kan schadelijk zijn voor de baby. Als u dit medicijn gebruikt en u denkt erover zwanger te worden, overleg dan met uw arts of u een ander medicijn kunt gebruiken.

Borstvoeding
Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft of stop de borstvoeding. Dit medicijn kan in de moedermelk terechtkomen. Het is niet bekend of het schadelijk is voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Stoppen

Stop alleen na overleg met uw arts. Als u in een keer stopt kunnen de aanvallen van hartkramp weer terugkomen of kunnen het oedeem en de benauwdheid terugkeren. Mogelijk adviseert uw arts om de dosis geleidelijk te verminderen. Overleg hierover met uw arts.

Handelsinformatie

Ivabradine is sinds 2005 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Procoralan en als het merkloze Ivabradine.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.