Introductie

Golimumab onderdrukt afweerreacties van het lichaam. Het hoort tot de groep van TNF-alfa remmers, dat zijn medicijnen tegen ontstekingen. Golimumab is een biological. Dit betekent dat het door levende cellen in celkweken wordt gemaakt.

Artsen schrijven het voor bij reumatoïde artritis, de ziekte van Bechterew, juveniele idiopathische artritis (jeugdreuma) en bij de chronische darmziekte colitis ulcerosa.

Highlight

• Golimumab onderdrukt de lichaamsafweer en remt ontstekingen.
• Bij gewrichtsontstekingen (reuma, jeugdreuma, ziekte van Bechterew) en darmontstekingen (colitis ulcerosa).
• Meestal merkt u binnen een paar weken dat de ziekte rustiger wordt. Merkt u binnen 3 tot 4 maanden niet dat golimumab werkt? Dan zal uw arts een ander medicijn voor u zoeken.
• U kunt het medicijn zelf toedienen. De arts of verpleegkundige zal u uitleggen hoe u dit moet doen.
• Meestal gebruikt u 1 keer maand een injectie.
• U kunt last krijgen van roodheid, jeuk, pijn en zwelling op de plaats van de injectie. Meestal gaat dit binnen een paar dagen vanzelf over. Geef de injectie daarom steeds op een andere plaats.
• Andere bijwerkingen: luchtweg- of andere infecties, maagdarmklachten en hoofdpijn. Bloedafwijkingen kunnen ontstaan na een paar weken tot maanden. De arts zal uw bloed daarom regelmatig controleren. Krijgt u keelpijn, koorts of krijgt u snel blauwe plekken? Waarschuw dan uw arts.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.
• Geeft u borstvoeding? Of wilt u borstvoeding geven? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.

Werking

Reumatoïde artritis

Verschijnselen
Reumatoïde artritis (RA) is een ontsteking van de gewrichten. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld handen, polsen, enkels of voeten. Meestal zijn de verschijnselen links en rechts in dezelfde gewrichten aanwezig. Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur raken de gewrichten beschadigd.

Oorzaak
Reumatoïde artritis is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het lichaam antistoffen maakt tegen eigen lichaamscellen, in dit geval van de gewrichten. Hierdoor ontstaat een ontsteking die het gewricht verder beschadigt. Het is onbekend waarom het lichaam zich keert tegen de eigen cellen.

Werking
Golimumab remt in het lichaam het eiwit tumor necrose factor TNF-alfa, dat ontstaat bij ontstekingen zoals reumatoïde artritis. Hierdoor vermindert de ontsteking en wordt de reumatoïde artritis afgeremd.

Golimumab is een DMARD: een Disease Modifying Antirheumatic Drug. Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door reuma kunnen afremmen. Ze hebben geen snel effect op de pijn, maar ze kunnen de ontstekingsverschijnselen onderdrukken.

Behandeling
Artsen schrijven golimumab vaak voor samen met een andere DMARD, namelijk methotrexaat. 
Net als de andere DMARD`s werkt golimumab niet meteen. De werking is meestal binnen enkele weken merkbaar.

Ziekte van Bechterew

Bij de ziekte van Bechterew zijn de gewrichten tussen de ruggenwervels en tussen de wervelkolom en het bekken ontstoken. Deze ziekte wordt ook wel pondylitis ankylopoëtica of spondyloartritis (SA) genoemd. Het gevolg is een pijnlijke, stijve rug die vooral in de ochtend na het opstaan problemen geeft. Door te bewegen verdwijnen de pijn en de stijfheid langzaam. In een vergevorderd stadium van de ziekte kunnen de ruggenwervels met elkaar vergroeid raken. Hierdoor kan een kromme rug ontstaan.

Behalve de ruggenwervelgewrichten kunnen ook knieën, heupen en schouders ontstoken zijn. Verder kunnen pezen, zoals de achillespees in de hiel, ontstoken raken. De vingers en voeten gaan hierdoor pijn doen. Verder hebben sommige Bechterew-patiënten regelmatig oogontstekingen of huid- of darmziekten.

Oorzaak
De oorzaak van de ziekte van Bechterew is nog onbekend. De ziekte wordt gezien als een reumatische aandoening, maar is niet hetzelfde als reumatoïde artritis. In sommige families komt de ziekte vaker voor.

Behandeling
De behandeling is om de pijn en ontsteking te remmen en kromgroeien te voorkomen. De arts zal in eerst pijnstillende ontstekingsremmers, zoals ibuprofen, diclofenac of naproxen voorschrijven. Ook is oefentherapie belangrijk om de wervelkolom soepel te houden. Als dit niet voldoende werkt, kan de arts overgaan tot het voorschrijven van een DMARD. Een zogenaamde Disease Modifying Antirheumatic Drug. Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door ontsteking kunnen afremmen. Golimumab hoort tot de DMARD’s.

Werking en effect
Golimumab remt in het lichaam het eiwit tumor necrose factor TNF-alfa. Dit eiwit ontstaat bij ontstekingen zoals bij de ziekte van Bechterew. Hierdoor wordt de ontsteking minder en wordt de ziekte van Bechterew afgeremd. Net als de andere DMARD's werkt golimumab niet meteen. De klachten als pijn en stijfheid nemen meestal binnen een paar weken af.

Juveniele idiopathische arthritis (jeugdreuma, reuma bij kinderen)

Artsen schrijven golimumab soms voor bij kinderen met gewrichtsontstekingen, zoals juveniele idiopathische artritis (jeugdreuma).

Bij jeugdreuma zijn sommmige gewrichten ontstoken. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld handen, polsen, enkels of voeten. Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur kunnen de gewrichten beschadigd raken of kan groeiachterstand ontstaan.

Werking en effect
Golimumab remt in het lichaam het eiwit tumor necrose factor TNF-alfa, dat ontstaat bij ontstekingen zoals jeugdreuma. Hierdoor wordt de ontsteking minder en wordt de jeugdreuma afgeremd.

Golimumab is een DMARD: een Disease Modifying Antirheumatic Drug. Dit zijn medicijnen die de schade aan de gewrichten door reuma kunnen afremmen. Ze hebben geen snel effect op de pijn, maar ze kunnen de ontstekingsverschijnselen onderdrukken. De klachten als pijn en stijfheid nemen meestal na een paar weken af.

Behandeling
Artsen schrijven golimumab voor als methotrexaat onvoldoende effect heeft. Het wordt vaak toegevoegd aan de behandeling met methotrexaat. 

Colitis ulcerosa

Verschijnselen
Colitis ulcerosa is een chronische ontsteking van het slijmvlies van de dikke darm. Hierdoor heeft u regelmatig erge diarree, vaak met bloed en slijm erbij. Andere klachten zijn buikpijn, koorts, uitdrogingsverschijnselen, bloedarmoede en gewichtsverlies. Periodes met weinig klachten worden afgewisseld met periodes waarin de ziekte opvlamt.

Oorzaak
Colitis ulcerosa is een auto-immuunziekte. Dat betekent dat het afweersysteem de eigen lichaamscellen aanvalt, in dit geval van de dikke darm. Hierdoor ontstaat een ontsteking die de darm verder beschadigt. Meestal is alleen het laatste deel van de darm aangedaan. Na verloop van tijd kan de ziekte zich uitbreiden naar de rest van de dikke darm.

Behandeling
Colitis ulcerosa wordt eerst behandeld met 5-ASA-medicijnen, zoals mesalazine, met bijnierschorshormonen (corticosteroïden), azathioprine of mercaptopurine. Als dat onvoldoende werkt of als u deze medicijnen niet kunt of mag gebruiken, dan kan de arts golimumab voorschrijven.

Werking en effect
Golimumab remt in het lichaam het eiwit tumor necrose factor TNF-alfa. Dit eiwit ontstaat bij ontstekingen zoals bij colitis ulcerosa. Hierdoor wordt de ontsteking minder en wordt de ziekte afgeremd. Uw klachten, zoals diarree en buikpijn, worden dan minder. Het kan een paar weken duren voor u dit merkt. 

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Verkoudheidsklachten. U kunt last hebben van keelpijn, heesheid of een loopneus.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Roodheid, pijn en zwelling op de plaats van de injectie. Dit verdwijnt vanzelf.

• Minder rode en witte bloedcellen en minder bloedplaatjes. U heeft daardoor meer kans op infecties, bloedarmoede en bloedingen.
  Waarschuw de arts bij keelpijn, koorts, blaren in de mond, blauwe plekken, bloedneuzen, een bleke huid, ernstige vermoeidheid, kortademigheid, aanhoudend hoesten of bloed in de urine. Verder als u een infectie heeft, zoals bronchitis, huidinfecties of een schimmelinfectie. 

   

   

  
   

   

  In zeldzame gevallen kan tuberculose ontstaan. Voor, tijdens en tot 5 maanden na de laatste injectie zal de arts uw longen laten controleren op onder andere tuberculose.

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid en buikpijn. Zelden kan verstopping (obstipatie) ontstaan. 

• Hoofdpijn

• Verhoogde bloeddruk. Zeer zelden kunnen hartritmestoornissen of een hartaanval ontstaan.

  Waarschuw uw arts bij pijn op de borst.

• Psychische klachten, zoals depressie en slapeloosheid.

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft. 

• Duizeligheid, zelden stoornis in coördinatie en evenwicht. 

• Een tintelend, prikkelend of doof gevoel. Vaak in uw handen of voeten. 

• Overgevoeligheid. Dit kunt u merken aan huiduitslag, galbulten en jeuk. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid of een opgezwollen gezicht, lippen, mond, tong of keel. Zeer zelden ontstaan ook rode vlekken en blaren op de huid. In deze gevallen, moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-hulpdienst gaan.

  Als u overgevoelig bent, mag u golimumab niet meer gebruiken. Geef dit daarom aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Meer kans op bepaalde soorten huidkanker. 

• Te veel vet in het bloed, waardoor de kans op hart- en vaatziekten groter wordt.

  Heeft u al een te hoog vetgehalte in uw bloed? Dan zal uw arts u daar extra op controleren.

• Te veel glucose in het bloed.

  Dit kan ontstaan doordat de alvleesklier te weinig insuline aanmaakt. U merkt dat doordat u meer dorst heeft, veel moet drinken en plassen. Waarschuw dan uw arts.

• Trombose, waarbij een bloedstolseltje een bloedvat kan afsluiten. Dit gebeurt meestal in een been, soms in de longen. Waarschuw een arts, als u een harde, rode en pijnlijke plek in uw kuit krijgt of een zwaar gevoel in het been. Of als u plotseling kortademig wordt of bloed ophoest.

• Aandoening van de blaas, urinewegen, nierbekken of nieren. Waarschuw uw arts als u pijn voelt bij het plassen, of als u bloed in de urine ziet.

• Ontsteking van de lever. Bij plotselinge hevige pijn in de buik of gele verkleuring van de huid of slijmvliezen direct uw arts waarschuwen. Mensen die eerder hepatitis B hebben gehad, kunnen dit opnieuw krijgen.

• Bloedvergifiging. U bent dan erg ziek van een infectie. U merkt dit aan een hele hoge of juist lage lichaamstemperatuur, snelle hartslag, snel ademhalen, en bleek zijn. Ook kunt u last hebben van sufheid of in de war zijn. Waarschuw dan direct een arts.

• Veranderingen in de menstruatie

• Ontsteking van het slijmvlies in uw mond of maag. 

  Raadpleeg uw arts als u hier veel last van heeft. 

• (Erger worden van) psoriasis. 

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Wazig zien, rode ogen of irritatie van de ogen. 

• Te trage of juist te snelle werking van de schildklier. U merkt een te snelle schildklier aan een snelle hartslag, gejaagd gevoel, een warm gevoel, zweten en gewichtsverlies. Een te langzame schildklier merkt u aan vermoeidheid, een koud gevoel en gewichtstoename.

  Merkt u dat u hier last van heeft? Raadpleeg dan uw arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Als u het medicijn zelf gaat toedienen, krijgt u instructie van de arts of verpleegkundige. Golimumab moet vlak onder de huid van de onderbuik of dij ingespoten. Kies steeds een andere injectieplaats. Zorg ervoor dat de plek waar u gaat injecteren niet beschadigd, rood of verhard is, of een blauwe plek heeft. Ook mogen er op de plek waar u gaat injecteren geen littekens of (zwangerschaps)striemen (striae) zitten.

Wanneer?
Meestal gebruikt u 1 keer in de maand een injectie. Het beste kunt u een vaste dag kiezen, dan vergeet u minder snel een dosis.

Hoelang?
Binnen een aantal weken moet duidelijk merkbaar zijn dat het medicijn werkt. Als het niet werkt, heeft het geen zin om het medicijn nog te krijgen. Als het medicijn wel werkt, kunt u het voor een langere tijd gebruiken.

Vergeten

Het is belangrijk dat u dit medicijn gebruikt zoals de arts heeft voorgeschreven. Bent u toch het medicijn vergeten te injecteren?

• Duurt het langer dan 14 dagen voordat u de volgende injectie moet toedienen? Dien de vergeten injectie dan alsnog toe. De volgende dosis kunt u hierna gewoon op het normale moment gebruiken.
• Duurt het korter dan 14 dagen voordat u de volgende injectie moet toedienen? Overleg dan met uw arts. Meestal moet u de gemiste dosis gebruiken. U krijgt dan een nieuw schema voor de volgende dosis.

Verboden

Kan ik met dit medicijn autorijden, alcohol drinken en alles eten of drinken?
Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft een wisselwerking met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerking optreedt, zijn de volgende.

• Abatacept en anakinra, medicijnen tegen reuma. Deze medicijnen maken uw weerstand minder, net zoals golimumab. Hierdoor kunt u sneller infecties krijgen. Raadpleeg uw arts als u deze combinatie voorgeschreven heeft gekregen.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Wel is bekend dat dit medicijn de afweer van de baby kan onderdrukken (immunosuppressie).

Bespreek samen met uw arts wat de mogelijke opties zijn. Is de ziekte rustig? Dan kunt u mogelijk halverwege de zwangerschap stoppen met dit medicijn. Om het risico op immunosuppressie bij de baby kleiner te maken.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts of apotheker. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan uw arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.

Stoppen

Als u stopt met dit medicijn, kunnen de klachten weer terugkomen. Overleg met uw arts, als u wilt stoppen.

Handelsinformatie

Golimumab is sinds 2009 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Simponi.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.