Introductie

Fosfomycine is een antibioticum. Het werkt tegen infecties met bacteriën.

Artsen schrijven het voor bij infecties met bacteriën, zoals blaasontsteking, luchtweginfecties, beenmergontsteking, ontsteking van de binnenkant van het hart en hartkleppen (endocarditis), hersenvliesontsteking, huidinfecties, ontsteking van bot, beenmerg en gewrichten.

Highlight

• Fosfomycine doodt bacteriën (antibioticum).
• Bij infecties met bacteriën. Zoals infecties van de blaas, luchtwegen, huid, beenmerg, bot, gewrichten en hersenvliezen. Ook bij infecties van het hart.
• Zakjes met korrels en zakjes met poeder: los de korrels of het poeder op in een glas water en drink meteen op. U hoeft het meestal maar 1 keer in te nemen. Binnen een paar dagen heeft u minder klachten.
• Slik fosfomycine op een lege maag. Bijvoorbeeld minstens 2 uur voor het eten of 2 uur na het eten. Dan werkt dit medicijn beter.
• Neem dit medicijn het liefst in voor u gaat slapen en nadat u geplast hebt. Dan kan het medicijn lang in de blaas blijven om zijn werk te doen.
• Infuus: dit krijgt u in het ziekenhuis van uw arts of verpleegkundige.
• U kunt last krijgen van misselijk zijn, overgeven of diarree. Deze bijwerkingen gaan vanzelf over.
• Zeer zelden huiduitslag (roodheid en jeuk). Vertel dit dan aan uw arts. Bij huiduitslag kunt u allergisch zijn voor dit medicijn. Meld dat bij uw apotheek.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Gebruikt u dit medicijn 1 keer? Dan mag u dit medicijn gebruiken als u zwanger bent of zwanger wilt worden. Gebruikt u dit medicijn vaker? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken. Het is niet zeker of dit medicijn veilig is voor de baby in uw buik.
• Geeft u borstvoeding? Dit medicijn komt in de moedermelk. Gebruikt u dit medicijn 1 keer? Geef dan 24 uur geen borstvoeding. Gebruikt u dit medicijn vaker? Overleg dan met uw arts of apotheker.

Download de samenvatting

Werking

Infecties met bacteriën

Fosfomycine doodt verschillende soorten bacteriën. Het wordt gebruikt bij ontsteking van de blaas, ernstige ontsteking van de luchtwegen, bot en beenmerg, gewrichten, huid en bindweefsel, de binnenwand van het hart en hartkleppen (endocarditis), hersenvliezen en de buik.

Werking
Fosfomycine doodt veel soorten bacteriën. Na het inbrengen van het infuus verspreidt het medicijn zich via uw bloed over uw lichaam. Het komt bijna overal in uw lichaam en ook in de urine. Het kan dus bij verschillende infecties worden gebruikt. Ook als de bacterie op lastig te bereiken plaatsen zit, zoals bij een ontsteking in het hart of van de hartkleppen (endocarditis).

Effect
Het infuus werkt meteen. De capsule werkt na ongeveer 2 uur. Na een paar dagen merkt u dat de klachten van de infectie minder worden.

Blaasontsteking bij vrouwen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas komen en daar een blaasontsteking veroorzaken. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u dan maar weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig. Uw plas kan troebel zijn of er kan bloed in zitten. Ook kunt u pijn hebben in de onderbuik.

Behandeling
Bij een blaasontsteking zonder koorts zal uw arts nitrofurantoïne voorschrijven. Als u hier niet tegen kunt of nitrofurantoïne niet mag gebruiken, kan uw arts u fosfomycine voorschrijven.

Bij hele ernstige infecties kan het zijn dat antibiotica in een injectie of infuus worden gegeven, zoals fosfomycine-infuus.

Werking
Fosfomycine doodt vele soorten bacteriën. Na een dosis met fosfomycine-korrels worden de klachten van de blaasontsteking snel minder, meestal na een halve dag tot 2 dagen. Daarna verdwijnen de klachten helemaal.

Bij een hele ernstige infectie kan het enkele dagen duren voordat het infuus met fosfomycine gaat werken.

Voorkomen van blaasontsteking
Soms krijgt u fosfomycine om een blaasontsteking te voorkomen. Dit is bijvoorbeeld als iemand er vaak last van heeft. U gebruikt dan 1 zakje fosfomycine in de 10 dagen.

Blaasontsteking bij mannen

Bacteriën kunnen via de plasbuis in de blaas komen en daar een blaasontsteking veroorzaken. Dit geeft klachten als vaak moeten plassen, terwijl u dan maar weinig plast. Het plassen is pijnlijk of branderig. Uw plas kan troebel zijn of er kan bloed in zitten. Ook kunt u pijn hebben in de onderbuik.

Behandeling
Bij mannen met klachten van een blaasontsteking kan uw arts een antibioticum voorschrijven. Meestal is dit nitrofurantoïne.

Bij hele erge infecties kan uw arts antibiotica via een infuus geven, zoals fosfomycine-infuus.

Werking
Fosfomycine doodt vele soorten bacteriën. Bij een hele ernstige infectie kan het enkele dagen duren voordat het infuus met fosfomycine gaat werken.

Luchtweginfecties

Bij bronchitis en longontsteking kan fosfomycine in een infuus worden gebruikt.

Verschijnselen
Bronchitis is een infectie van de vertakkingen van de luchtpijp (de bronchiën). U moet veel hoesten en soms hoest u slijm op. Ook kunt u koorts hebben.
Een longontsteking is een infectie van de longblaasjes. U voelt zich flink ziek, heeft meestal koorts en moet hoesten. Het ademen kan pijnlijk zijn en u bent vaak benauwd.

Behandeling
In de meeste gevallen wordt een luchtweginfectie door een virus veroorzaakt. Deze luchtweginfecties gaan meestal vanzelf over. Het gebruik van antibiotica heeft geen zin, want antibiotica werken niet tegen virussen.  
In sommige gevallen is de veroorzaker een bacterie. De infectie is dan ernstiger. U heeft vaak een antibioticum nodig, meestal een kuur met capsules of tabletten. Als dit onvoldoende helpt kan een ziekenhuisopname nodig zijn om antibiotica via een infuus te geven, bijvoorbeeld een infuus met fosfomycine.

Beenmergontsteking

Een beenmergontsteking is een infectie met bacteriën van een bot en het beenmerg. Een beenmergontsteking is zeldzaam maar komt wel eens bij kinderen voor.

Oorzaak
Bacteriën kunnen het bot bereiken door een wond, operatie, een huidinfectie of een open botbreuk. Ook kunnen bacteriën vanuit een infectie ergens anders in het lichaam, via de bloedbaan het bot bereiken.

Verschijnselen
De ontsteking zit meestal in de lange botten, zoals in de armen of benen. Het aangedane bot is pijnlijk. Ook de gewrichten eromheen kunnen pijnlijk zijn. Meestal voelt uw kind zich flink ziek en heeft het koorts.

Behandeling
Uw kind zal een infuus met antibiotica krijgen in het ziekenhuis. Hier doet men onderzoek naar de aard van de ziekteverwekker. De arts kiest een antibioticum dat het meest werkzaam is bij de bacterie. Soms is dat een infuus met fosfomycine.

Hersenvliesontsteking

Hersenvliesontsteking is een infectie van de vliezen rond de hersenen. Het wordt veroorzaakt door bepaalde virussen of bacteriën. Het wordt ook wel meningitis of nekkramp genoemd. Omdat kinderen worden ingeënt tegen de meest voorkomende veroorzakers van hersenvliesontsteking, komt de ziekte steeds minder vaak voor.

Verschijnselen
Verschijnselen van hersenvliesontsteking zijn koorts, spierpijn, koude rillingen, hoofdpijn, misselijkheid, verwardheid, overgevoeligheid voor licht en geluid, lusteloosheid en pijnlijke gewrichten. Vaak wordt uw nek stijf, u kunt de kin dan niet meer op de borst doen.

In sommige gevallen ontstaan kleine huidbloedinkjes. Als u hierop duwt met een glas, blijven deze kleine paarsrode vlekjes zichtbaar - ze verbleken niet bij drukken. Deze huidbloedinkjes ontstaan als de bacterie in het bloed terechtkomt en daar gaat groeien. Dit is een zeer ernstige situatie, die snelle opname in het ziekenhuis nodig maakt.

Behandeling
Een hersenvliesontsteking door een virus verloopt meestal mild en geneest vanzelf binnen 2 weken.
Een hersenvliesontsteking door een bacterie is veel ernstiger en kan bij 1 op de 5 mensen doofheid of zenuwbeschadiging veroorzaken. Er is direct een kuur met antibiotica nodig, soms via een infuus. De arts kiest een antibioticum dat het meest werkzaam is bij de bacterie. Soms is dat een infuus met fosfomycine.  

Huidinfectie

Door beschadiging van de huid, zoals bij eczeem, doorligwonden, bijt- of snijwonden kunnen bacteriën de huid binnendringen en een ontsteking veroorzaken. 

Verschijnselen
Bij een huidinfectie kan uw huid rood, warm, gezwollen en pijnlijk zijn. Ook ontstaat pus en zijn er soms blaasjes op de huid. Soms krijgt u koorts en voelt u zich ziek.

Behandeling
Bij licht geïnfecteerde schaaf- of snijwonden en blaren is een antibioticum meestal niet nodig. Het is voldoende om de geïnfecteerde huid goed te wassen en te ontsmetten. Het lichaam ruimt zelf de bacterie op en zorgt dat de wond heelt.
Als de infectie dieper ligt of erg uitgebreid is en u heeft koorts, dan kan de arts kiezen voor een antibioticum. Meestal is dat een kuur met capsules of tabletten. Als dit onvoldoende helpt kan een ziekenhuisopname nodig zijn om antibiotica via een infuus te geven, bijvoorbeeld een infuus met fosfomycine. 

Bijwerkingen

De zakjes met korrels bevatten suiker. Mensen met diabetes moeten hiermee rekening houden.

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, diarree, opkomend maagzuur en buikpijn. Zeer zelden overgeven of een ernstige vorm van diarree.

  Neem contact op met uw arts als u meermalen per dag waterdunne ontlasting heeft en daarbij ook moet overgeven en koorts heeft.

• Hoofdpijn en duizeligheid

• Vaginale infecties met jeuk en irritatie, soms met vocht of slijm uit de vagina.

  Als u dit merkt, neem dan contact op met uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Huiduitslag, jeuk en galbulten

  Raadpleeg uw arts als u dit opmerkt. Dit kan wijzen op overgevoeligheid (zie Overgevoeligheid).

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dit aan huiduitslag, galbulten of jeuk.

  Raadpleeg dan uw arts.
  In zeldzame gevallen kunt u benauwd of duizelig worden en flauwvallen. Ook kunt u 'angio-oedeem' krijgen. Hierbij ontstaat een zwelling van het gezicht, lippen, mond, tong of keel. U kunt dan erg benauwd worden. In beide gevallen moet u onmiddellijk een arts opzoeken of naar de Eerste-Hulpdienst gaan. U mag dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor fosfomycine. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.

Als u dit medicijn via een infuus krijgt, heeft u ook nog kans op de volgende bijwerkingen:

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Bij toedienen van het infuus: irritatie van de wand van het bloedvat. U merkt dit aan pijn, roodheid en zwelling op die plaats.

  Om de kans hierop te verkleinen zal de arts of verpleegkundige het infuus langzaam laten inlopen, meestal een kwartier tot een uur.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Verminderde eetlust, smaakstoornissen

• Draaierig gevoel, in de war zijn, minder goed zien

   

• Leverproblemen. Bij pijn in de bovenbuik, een gele verkleuring van de ogen, ontkleurde ontlasting of zeer donkere urine moet u de arts waarschuwen.

• Minder rode en witte bloedcellen en bloedplaatjes. U merkt dat aan extreme moeheid, bleke huid en slijmvliezen, snel blauwe plekken of bloedneuzen, of aan keelpijn, koorts en blaren in de mond. Waarschuw in deze gevallen een arts.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Korrels of poeder: los de inhoud van het zakje op in een glas water en drink dit direct op.
• Infuus: de verpleegkundige of arts zal het infuus inbrengen. Het infuus duurt een kwartier tot 1 uur.

Wanneer?
Neem fosfomycine in op een lege maag, bijvoorbeeld 2 tot 3 uur voor het eten of 2 tot 3 uur na het eten. Het wordt dan beter opgenomen in het lichaam. Neem fosfomycine het liefst in voordat u naar bed gaat en nadat u heeft geplast. Het medicijn kan dan de hele nacht inwerken op de blaas.

Hoelang?
Uw arts bepaalt de duur aan de hand van het soort infectie en de ernst van de infectie.

• Zakjes met korrels of poeder: de behandeling bestaat meestal uit één dosis fosfomycine. Binnen een halve dag tot 2 dagen behoren de klachten te verdwijnen. Heeft u na 3 dagen nog dezelfde klachten, ga dan terug naar uw arts. Neem bij voorkeur een potje ochtendurine mee.
• Infuus: u krijgt meestal 2 tot 4 keer per dag een infuus, gedurende meerdere dagen.

Vergeten

Verboden

autorijden?
Duizleigheid komt zelden voor bij dit medicijn. Rijd geen auto, als u hier last van heeft.

alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Buiktyfusvaccin-capsules. Fosfomycine maakt het buiktyfusvaccin in de capsules onwerkzaam. Gebruik daarom beide middelen niet samen. Als tussen beide medicijnen minimaal 3 dagen zit, is er geen probleem.
  Wilt u capsules met buiktyfusvaccin gebruiken? Wacht dan minimaal 3 dagen na afloop van de kuur met fosfomycine. Of vraag uw arts om een injectie tegen buiktyfus. De wisselwerking treedt dan niet op.
  Heeft u minder dan 3 dagen geleden capsules met buiktyfusvaccin gebruikt en moet u nu starten met fosfomycine? Neem dan contact op met uw arts.
• De antistollingsmiddelen acenocoumarol en fenprocoumon. Fosfomycine kan de bloedstolling ontregelen. Vertel de trombosedienst dat u fosfomycine gebruikt. Deze wisselwerking geldt alleen als u fosfomycine meerdere dagen achter elkaar gebruikt. Een eendaagse kuur heeft geen invloed op de bloedstolling.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap

• Gebruikt u dit medicijn gedurende meerdere dagen? Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Daarom is niet zeker of dit medicijn altijd veilig is voor zwangere vrouwen en hun kind. Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent, of binnenkort wilt worden. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
• Gebruikt u dit medicijn als eenmalige dosis? U kunt dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap. Er is redelijk veel ervaring met het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap. En er zijn geen aanwijzingen dat dit medicijn slecht is voor de zwangerschap of voor de baby.

Borstvoeding

• Gebruikt u dit medicijn als eenmalige dosis? Stop tijdelijk de borstvoeding. Wacht na inname 24 uur tot u weer borstvoeding gaat geven. Gedurende deze tijd kunt u de melk afkolven en weggooien. U kunt dan tijdelijk flesvoeding geven. Na deze tijd zit er geen medicijn meer in de moedermelk. U kunt dan weer veilig borstvoeding geven.
• Gebruikt u dit medicijn gedurende meerdere dagen? Stop dan de borstvoeding. Dit medicijn komt in kleine hoeveelheid in de moedermelk. Het is niet bekend of dit veilig is voor de baby. Raadpleeg uw arts of apotheker.

Stoppen

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Fosfomycine is sinds 1973 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknaam Monuril in granulaat (korrels) voor drank, onder de merknaam Fomicyt in infuusvloeistof en als het merkloze Fosfomycine poeder voor drank en Fosfomycine granulaat.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.