Introductie
Fentolamine behoort tot de vaatverwijders. Het verwijdt de bloedvaten waardoor de bloeddruk daalt.
Artsen schrijven het voor bij hoge bloeddruk door een gezwel in de bijnier, misbruik van cocaïne of XTC of plotseling stoppen met clonidine en bij een bepaalde huidaandoening.
Highlight
Werking
Hoge bloeddruk
Als de bloeddruk is verhoogd, stroomt het bloed te krachtig door de vaten. Dit is schadelijk voor de bloedvaten. Beschadigde bloedvaten geven kans op een beroerte (herseninfarct) en ernstige hartziekten, zoals angina pectoris (hartkramp) en hartfalen.
Heel zelden wordt een hoge bloeddruk veroorzaakt door een gezwel in de bijnier. Dit heet feochromocytoom. Door het gezwel maakt de bijnier veel meer adrenaline aan dan normaal, waardoor de bloeddruk stijgt. Soms is de bloeddruk continue verhoogd, soms treden er aanvallen van zeer hoge bloeddruk op. Zo'n aanval kan worden uitgelokt door druk op de tumor, bijvoorbeeld door een bepaalde houding. Tijdens zo'n aanval zijn er klachten van hartkloppingen, hoofdpijn, bleekheid, zweten, misselijkheid en diarree. Tussen de aanvallen door heeft men geen last.
Aanvallen van zeer hoge bloeddruk komen ook voor bij misbruik van cocaïne of XTC. Of als u plotseling stopt met clonidine, een middel tegen hoge bloeddruk. Als u plotseling stopt, bestaat een risico op een zeer hoge bloeddruk. U moet clonidine daarom in enkele dagen geleidelijk afbouwen.
Behandeling
Feochromocytoom
In negen van de tien gevallen is feochromocytoom goedaardig. Indien de bloeddruk continu is verhoogd, schrijft de arts medicijnen voor om de bloeddruk te verlagen. Indien mogelijk kan daarna het gezwel operatief worden verwijderd.
Artsen dienen een injectie met fentolamine toe bij een aanval van ernstig verhoogde bloeddruk om de periode tot de operatie te overbruggen. Ook tijdens de operatie dient men fentolamine toe, omdat bij de operatie de bloeddruk extra kan stijgen.
Misbruik van cocaïne of XTC of plosteling stoppen met clonidine
Uw arts dient direct een injectie met fentolamine toe.
Werking
Fentolamine verslapt de spieren in de wand van de bloedvaten. Hierdoor verwijden deze bloedvaten. Het bloed kan beter doorstromen en de bloeddruk gaat omlaag.
Soms schrijft de arts behalve fentolamine ook een bètablokker voor om zo bepaalde bijwerkingen van fentolamine af te zwakken.
Het middel begint direct te werken en verlaagt de bloeddruk binnen een uur.
Overige huidaandoeningen
Als iemand in shock is heeft hij een heel lage bloeddruk. Van levensbelang is dan een snelle behandeling met een injectie met noradrenaline. Een andere naam voor noradrenaline is norepinefrine. Hierdoor komt de bloeddruk weer op peil. Als noradrenaline per ongeluk buiten de ader is terechtgekomen, kan het omliggende weefsel gaan afsterven. Het lichaamsdeel waarin de injectie is gegeven, wordt dan pijnlijk, rood en gezwollen. De huid raakt ontstoken en er ontstaan korsten.
Werking
Fentolamine kan bovenstaande bijwerking van noradrenaline voorkomen. Het moet dan binnen 12 uur na de toediening van noradrenaline worden ingespoten vlak onder de huid op de plaats van de injectie.
Bijwerkingen
Behalve het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven. Omdat de injectie snel is uitgewerkt, zullen deze bijwerkingen in het algemeen snel verdwijnen. Bij sommige daarvoor gevoelige personen kunnen de bijwerkingen langere tijd aanhouden.
Bij een injectie in een ader verspreidt de werkzame stof zich in het hele lichaam, bij een injectie vlak onder de huid blijft de werkzame stof meer op één plaats. Daarom zijn de bijwerkingen bij een injectie vlak onder de huid minder ernstig en komen minder vaak voor dan bij een injectie in een ader.
De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:
Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)
Duizeligheid, licht gevoel in het hoofd, vooral bij opstaan uit bed of van een stoel.
Dit gaat bij de meeste mensen snel over, mensen met hartfalen kunnen hier langer last van houden. Als u zich duizelig blijft voelen, sta dan langzaam op uit bed of van een stoel. U kunt het best even gaan liggen en de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen. Als u na enkele dagen nog steeds last heeft van duizeligheid, moet u uw arts raadplegen.
Hartkloppingen of een versnelde hartslag.
Uw arts schrijft soms een bètablokker tegelijk voor om deze bijwerkingen te verminderen. Als u last blijft houden waarschuw dan uw arts.
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Pijn op de borst bij inspanning. Mensen met hartkramp (angina pectoris): dit middel kan een aanval uitlokken.
Dit middel verlaagt de bloeddruk en kan hartkloppingen geven. Overleg hierover met uw arts.
Vasthouden van vocht. U merkt dat aan dikke enkels en benen.
Uw arts kan een plastablet voorschrijven om dit tegen te gaan.
Hoofdpijn, blozen en rood worden van het gezicht.
Dit komt doordat de bloedvaten verwijden, waardoor uw bloeddruk kan dalen. Deze bijwerkingen gaan vanzelf weer over.
Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken en diarree.
Deze bijwerking gaat vanzelf weer over.
Verstopte neus
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Gebruik
Hoe?
Aanval van ernstig verhoogde bloeddruk
De arts geeft de injectie in een ader, bijvoorbeeld van de arm.
Huidaandoeningen door norepinefrine
De arts geeft de injectie vlak onder de huid op de plaats van de weefselontsteking.
Wanneer?
Aanval van ernstig verhoogde bloeddruk
De arts bepaalt aan de hand van de bloeddrukcontrole wanneer toediening noodzakelijk is.
Huidaandoeningen door norepinefrine
Als er aanwijzingen zijn dat de norepinefrine-injectie huidaandoeningen heeft veroorzaakt, zal de arts fentolamine geven. Dit moet binnen 12 uur na de injectie met norepinefrine gebeuren.
Hoe lang?
Uw arts bepaalt aan de hand van de resultaten hoe lang u dit middel moet gebruiken.
Vergeten
Verboden
autorijden?
Het kan voorkomen dat u de eerste uren na de injectie duizelig bent. Daarna is dat meestal weer over en is autorijden geen probleem. Rijd geen auto als u duizelig blijft.
alcohol drinken?
Alcohol kan de duizeligheid versterken. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate uit. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt.
alles eten?
U mag alles eten.
Wisselwerking
Hart- en vaatmiddelen die de bloeddruk verlagen, kunnen de werking en bijwerkingen van dit middel versterken. De arts houdt hiermee rekening bij het bepalen van de dosering.
Zwangerschap
Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET tijdens de eerste 3 maanden van de zwangerschap (1e trimester) of als u zwanger wilt worden. Ook tijdens de laatste 6 maanden van de zwangerschap (2e en 3e trimester) kunt u dit medicijn beter NIET gebruiken. Er zijn niet veel zwangere vrouwen die dit medicijn hebben gebruikt. Daarom is niet zeker wat de risico's van dit medicijn zijn voor zwangere vrouwen en hun kind.
Borstvoeding
Het is niet bekend of het in de moedermelk terechtkomt en of het slecht is voor de baby.
Stoppen
Handelsinformatie
Fentolamine is sinds 1950 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar als Regitine in injecties.
Fentolamine is ook op de markt in combinatie met papaverine onder de naam Androskat, zie de tekst fentolamine met papaverine.
Disclaimer
Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.