Introductie

Diclofenac is een ontstekingsremmende pijnstiller. Dit soort pijnstillers wordt ook wel NSAID genoemd. Het werkt pijnstillend, ontstekingsremmend en koortsverlagend.

Misoprostol vermindert de aanmaak van zuur in de maag en beschermt de maagwand. Het is aan diclofenac toegevoegd, omdat diclofenac de maag kan beschadigen. Misoprostol vermindert deze bijwerking op de maag.

Het wordt voorgeschreven aan mensen die van diclofenac of andere ontstekingsremmende pijnstillers ernstige maagklachten krijgen of die daar een grotere kans op hebben.

Artsen schrijven deze combinatie voor bij chronische pijn waarbij ook sprake is van een ontsteking, zoals bij reumatoïde artritis en de ziekte van Bechterew. Het wordt soms ook gebruikt bij artrose.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

Werking

Reumatoïde artritis

Verschijnselen
Reumatoïde artritis is een ontsteking van de gewrichten. Het geeft pijn, stijfheid en zwelling in de gewrichten van bijvoorbeeld handen, polsen, enkels of voeten. Meestal zijn de verschijnselen zowel links als rechts in dezelfde gewrichten aanwezig.

Door de ontsteking wordt het gewricht dik en gevoelig, soms ook warm. Op den duur raken de gewrichten beschadigd.

Behandeling
Vaak is nog niet meteen duidelijk of er echt sprake is van reumatoïde artritis. In dat geval zal de arts eerst een ontstekingsremmende pijnstiller voorschrijven, zoals diclofenac. Als dat onvoldoende helpt, zal de arts doorverwijzen naar een reumatoloog.

Zodra duidelijk is dat er sprake is van reumatoïde artritis schrijft de arts speciale medicijnen voor, de DMARD's. Deze medicijnen gaan de oorzaak van de gewrichtsontsteking tegen. Het effect van een DMARD is niet meteen te merken, maar pas na enkele weken. In de tussentijd kan de arts diclofenac voorschrijven tegen de ontsteking en pijn.

Ook later, tijdens het gebruik van een DMARD, kunt u bij pijn tijdelijk of af en toe diclofenac met misoprostol gebruiken.

Werking
Dit medicijn remt de ontsteking, hierdoor verminderen de roodheid, zwelling en pijn.

Het pijnstillende effect van diclofenac begint na ongeveer twee uur. De werking houdt ongeveer acht tot twaalf uur aan. De roodheid en zwelling zullen na een aantal dagen tot een week minder worden.

Misoprostol vermindert de kans dat u van diclofenac klachten krijgt van uw maag.

Ziekte van Bechterew

Verschijnselen
De ziekte van Bechterew (spondylitis ankylopoetica) is een ontsteking van de gewrichten van bekken en wervelkolom. Het is een reumatische aandoening.

Bij de ziekte van Bechterew heeft u onder andere last van pijn en stijfheid in de onderrug. Met name ’s ochtends na het opstaan of als men enige tijd heeft gezeten. Door beweging trekt de pijn weer weg. Door vermoeidheid kan de pijn in de loop van de dag weer opzetten.

Behandeling
De ziekte van Bechterew wordt zo snel mogelijk behandeld met medicijnen die de voortgang van deze ziekte afremmen en de pijn verminderen.

Meestal krijgt u eerst een ontstekingsremmende pijnstiller, zoals diclofenac. Als dat de ziekte onvoldoende afremt, kan uw arts speciale medicijnen voorschrijven, meestal is dit sulfasalazine. Dit medicijn gaat de oorzaak van de gewrichtsontsteking tegen.

Het effect van sulfasalazine is niet meteen te merken, maar pas na enkele weken. In de tussentijd kan de arts diclofenac voorschrijven tegen de ontsteking en pijn.

Werking
Dit medicijn remt de ontsteking, hierdoor verminderen de roodheid, zwelling en pijn.

Het pijnstillende effect van diclofenac begint na ongeveer twee uur. De werking houdt acht tot twaalf uur aan. De roodheid en zwelling zullen na een aantal dagen tot een week minder worden. Misoprostol vermindert de kans dat u van diclofenac klachten krijgt van uw maag.

Artrose

Verschijnselen
Artrose is een aandoening van het kraakbeen in een gewricht. Het kraakbeen bekleedt de botuiteinden in het gewricht. Bij artrose is het kraakbeen aangetast, meestal in de heup of knie.

Dit veroorzaakt pijn en stijfheid. Hierdoor kunt u moeite hebben met bewegen en problemen hebben met slapen. De klachten kunnen verdwijnen of af en toe terugkomen.

Behandeling
De klachten kunnen verminderen door het pijnlijke gewricht te bewegen en de spieren te trainen. Maar voorkom wel overbelasting van het gewricht.

Bij pijn is paracetamol de beste keus. Dit heeft de minste bijwerkingen en werkt meestal even goed als diclofenac. Werkt paracetamol na twee weken onvoldoende dan kan de arts daarnaast diclofenac voorschrijven.

Werking
Het pijnstillende effect van diclofenac begint na na ongeveer twee uur. De werking houdtacht tot twaalf uur aan. Misoprostol vermindert de kans dat u van diclofenac klachten krijgt van uw maag.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Maagklachten: maagirritatie, buikpijn, misselijkheid, braken, vol gevoel, gebrek aan eetlust, boeren en zuurbranden. Als u last heeft van slokdarmontsteking door opkomend maagzuur, dan kunnen de klachten kunnen verergeren. Neem contact op met uw arts als u dat bemerkt. Mensen boven de zeventig jaar hebben meer kans op maagklachten door diclofenac.

  Misoprostol kan de kans op veel van deze bijwerking verminderen. Het kan echter zelf ook maagdarmklachten geven. U heeft minder kans op maagdarmklachten als u dit medicijn inneemt met wat voedsel en een glas water of melk. Gebruik geen alcohol of andere voedingsmiddelen die de maag irriteren, zoals scherpe kruiden.

• Darmklachten: diarree, verstopping en winderigheid. Als u lijdt u aan een chronische darmontsteking, zoals de ziekte van Crohn of colitis ulcerosa, dan kan dit medicijn de klachten verergeren. Bespreek met uw arts of dit medicijn voor u geschikt is.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn, daarierigheid en duizelingen

  Dit gaat meestal over als u gewend bent geraakt aan dit medicijn.

• Huiduitslag met jeuk

   Zeer zelden wordt deze huiduitslag veroorzaakt door allergie. De uitslag kan zeer zelden verergeren of ontstaan onder invloed van fel zonlicht of UV-licht van zonnebanken.

• Een maag- of darmzweer of andere ernstige beschadiging van maag, darmen of slokdarm. U merkt dat aan zeurende pijn in de bovenbuik, ernstige maagpijn of pijn achter borstbeen. Door deze beschadigingen kunnen bloedingen in maag en darmen ontstaan. Dit merkt u aan bloederige diarree of zwarte, teerachtige ontlasting. Stop dan met het gebruik en neem contact op met een arts. Bij een maagbloeding kunt u bloed braken. Neem dan onmiddellijk contact op met een arts. Als u ooit een maag- of darmzweer heeft gehad of een andere ernstige maag- of darmaandoening, zoals een maag- of darmbloeding, dan heeft u meer kans op bijwerkingen op maag en darmen. Bespreek met uw arts of dit medicijn voor u geschikt is.

• Heeft u een slokdarmstenose, een vernauwing van de slokdarm? U heeft meer kans op schade aan de slokdarm.

  Overleg hierover met uw arts. Misschien kunt u overstappen op een ander medicijn.

• Heeft u een bloedstollingsziekte. U heeft meer kans op bloedingen.

  Overleg met uw arts of apotheker voor u dit medicijn gaat gebruiken

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Menstruatiepijn, meer bloedverlies tijdens de menstruatie en tussentijds bloedverlies

• Ontstekingen in de mondholte en op de tong

• Oorsuizen of slechter horen

  Neem bij deze verschijnselen contact op met uw arts.

• Wazig zien of dubbelzien

   

  Dit gaat meestal over als u gewend bent geraakt aan dit medicijn.

• Dikke enkels of polsen door vasthouden van vocht in armen en benen (oedeem)

• Benauwdheid door vochtophoping in de longen. Vooral mensen met hartfalen kunnen hier last van krijgen. Overleg met uw arts als uw klachten, zoals benauwdheid en vochtophoping, toenemen.

• Haaruitval

• Mensen met de huidziekte psoriasis: u kunt meer last krijgen uw aandoening

  Neem contact op met uw arts als uw ziekteverschijnselen verergeren.

• Psychische klachten, zoals vermoeidheid, slaperigheid, nachtmerries, slapeloosheid, onrust, opwinding, verwardheid, geheugenstoornissen, nervositeit, angstgevoelens, neerslachtigheid en hallucinaties

• Aantasting van de nieren. Dit merkt u onder andere aan opgezwollen enkels en voeten.

  Neem contact op met uw arts of apotheker als dit optreedt.

• Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kan zich uiten in huiduitslag met galbulten en jeuk. Raadpleeg dan uw arts. Zeer zelden kan een ernstige uitslag ontstaan met koorts of blaren. Neem dan meteen contact op met een arts. Een ernstige overgevoeligheid kan zich ook uiten in benauwdheid of een opgezwollen gezicht. Ga dan onmiddellijk naar een arts. Mensen met astma blijken vaker overgevoelig voor dit medicijn. Dat kan zich uiten in een plotselinge benauwdheidsaanval. Gebruik dit medicijn dan niet meer.

  Heeft u eerder een benauwdheidsaanval gekregen na gebruik van een ontstekingsremmende pijnstiller, gebruik dit medicijn dan niet, maar neem contact op met uw arts. In het geval van overgevoeligheid mag u dit medicijn daarna niet meer gebruiken. Geef daarom door aan de apotheker dat u overgevoelig bent voor diclofenac of misoprostol. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of een andere ontstekingsremmende pijnstiller niet opnieuw krijgt.

• Bloedafwijkingen, ontsteking van de alvleesklier of leverontsteking. Raadpleeg uw arts bij een of meer van de volgende verschijnselen: plotselinge hevige pijn in bovenbuik, geelzucht, onverklaarbare blauwe plekken, extreme vermoeidheid, keelpijn met koorts en blaren in de mond. Overleg ook met uw arts als u last heeft van uw alvleesklier. De klachten kunnen verergeren.

Zeer zelden, bij gebruik gedurende meerdere weken

• Hart- en vaataandoeningen, zoals meer risico op een hartaanval of beroerte. Mensen die al eens een hartaanval, beroerte of trombose hebben gehad mogen diclofenac niet gebruiken, omdat het risico op een hartaanval of beroerte anders te hoog wordt. Dit geldt ook voor mensen met hartfalen of die een operatie hebben gehad aan hart of bloedvaten. Mensen met een hoge bloeddruk, een te hoog cholesterol of diabetes, en mensen die roken lopen ook een verhoogd risico. Overleg in deze gevallen met uw arts. Heeft u angina pectoris (hartkramp). Gebruik dit medicijn alleen in overleg met uw arts. Neem bovendien meteen contact op met uw arts als uw klachten verergeren.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Heel doorslikken met een half glas water. De tabletten niet kauwen of fijnmaken, omdat dan onbedoeld al het werkzame bestanddeel tegelijk vrijkomt. De tabletten zijn zo gemaakt, dat de diclofenac langzaam vrijkomt, waardoor het minder bijwerkingen geeft en langer werkt.

Wanneer?
Neem de tablet tijdens of na de maaltijd. U heeft dan minder kans op bijwerkingen op de maag en darmen.

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Dan houdt u de pijn het beste onder controle.

Hoe lang?

• Chronische gewrichtsontstekingen, zoals reumatoïde artritis en de ziekte van Bechterew. Het duurt zeker enkele dagen tot een week voor de ontsteking vermindert. Meestal schrijven artsen dit medicijn voor als de reumamedicijnen nog aan moeten slaan of gedurende periodes dat de ziekte verergert.
• Artrose. Gebruik dit medicijn niet langer dan twee weken achter elkaar. Bij verergering van de klachten kunt u het opnieuw gebruiken. Vraag uw arts na hoeveel tijd dat weer kan en hoe lang en hoe vaak u het dan kunt gebruiken.

Vergeten

Bij chronische pijnklachten is het belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

• Als u dit medicijn 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 3 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 3 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Verboden

autorijden?
Draaierigheid, duizeligheid en wazig zien komen een enkele keer voor bij dit medicijn. Neem geen deel aan het verkeer als u hier last van heeft.

alcohol drinken?
Alcohol irriteert de maag, net als diclofenac. U kunt daardoor eerder last krijgen van uw maag. Probeer het drinken van alcohol eerst met mate uit. U kunt dan zelf inschatten of u hier veel last van krijgt. Over het algemeen is enkele keren per week een glas wijn geen probleem.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere ontstekingsremmende pijnstillers (deze worden ook wel NSAID's genoemd). Als u beide pijnstillers tegelijkertijd gebruikt verdubbelt u de kans op bijwerkingen, zoals maagdarmklachten. De namen van andere ontstekingsremmende pijnstillers zijn aceclofenac, acetylsalicylzuur, carbasalaatcalcium, celecoxib, dexketoprofen, etoricoxib, fenylbutazon, flurbiprofen, ibuprofen, indometacine, ketoprofen, meloxicam, nabumeton, naproxen, parecoxib, piroxicam, propyfenazon, sulindac en tiaprofeenzuur. Gebruik deze pijnstillers dus niet tegelijkertijd met diclofenac/misoprostol.
• De antistollingsmiddelen acenocoumarol en fenprocoumon. Bij de combinatie heeft u meer kans op bijwerkingen op de maag of zelfs een maagbloeding. Wees extra alert op het effect op uw maag en raadpleeg uw arts bij maagklachten.
  Ook kan diclofenac soms de werking van het antistollingsmiddel versterken. Vertel bij uw volgend bezoek aan de trombosedienst dat u diclofenac/misoprostol gebruikt of heeft gebruikt.
• De antistollingsmedicijnen apixaban, dabigatran en rivaroxaban. Deze medicijnen verhogen de kans op bloedingen in maag en darmen. Overleg hierover met uw arts. Moet u toch een antistollingsmedicijn samen met diclofenac/misopristol gebruiken? Wees dan extra alert. Raadpleeg uw arts bij maagklachten.
• Plasmiddelen (chloortalidon, chloorthiazide, clopamide, epitizide, hydrochloorthiazide, indapamide, bumetanide, furosemide, amiloride, eplerenon, spironolacton en triamtereen).
  Medicijnen van de groep ACE-remmers en angiotensine-II-blokkers, gebruikt bij hoge bloeddruk en hartfalen.
  Diclofenac kan de werking van deze medicijnen verminderen. Overleg hierover met uw arts. Paracetamol kunt u wel veilig gebruiken.
•  
  • Gebruikt u een van deze medicijnen tegen hoge bloeddruk en gaat u nu diclofenac/misoprostol gebruiken? Uw bloeddruk kan stijgen als u diclofenac langer dan twee weken gebruikt. Vraag uw arts om uw bloeddruk extra te controleren.
  • Gebruikt u een van deze medicijnen tegen hartfalen en gaat u nu diclofenac/misoprostol gebruiken? Uw klachten door hartfalen kunnen verergeren. Merkt u dat uw enkels of voeten dikker worden, of bent u sneller kortademig? Neem dan contact op met uw arts.
  • Gebruikt u een van deze medicijnen na een hartinfarct of tegen een nierziekte en gaat u nu diclofenac/misoprostol gebruiken? Vraag uw arts of apotheker om advies.
• Bètablokkers, zoals acebutolol, atenolol, bisoprolol, carvedilol, celiprolol, metoprolol, oxprenolol en propranolol . De werking van deze medicijnen tegen hoge bloeddruk of hartfalen kan verminderen door het gebruik van deze pijnstiller.
  • Gebruikt u de bètablokker tegen hoge bloeddruk? Raadpleeg uw arts voor extra controle van uw bloeddruk als u de pijnstiller langer dan twee weken gebruikt.
  • Gebruikt u de bètablokker tegen hartfalen? Uw klachten kunnen verergeren of terugkomen. Neem contact op met uw arts als u weer dikke voeten of enkels krijgt of als u weer sneller kortademig wordt.
  • Gebruikt u de bètablokker voor een andere aandoening? U kunt deze pijnstiller veilig gebruiken.
• Bepaalde medicijnen tegen depressiviteit, namelijk citalopram, duloxetine, escitalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine, sertraline, trazodon en venlafaxine, en bijnierschorshormonen (corticosteroïden) betamethason, budesonide, cortison, dexamethason, fludrocortison, hydrocortison, methylprednisolon, prednisolon, prednison en triamcinolon. Dit geldt alleen als u deze medicijnen inneemt of geïnjecteerd krijgt.
  Als u medicijnen tegen depressiviteit of bijnierschorshormonen gebruikt heeft u meer kans dat diclofenac bijwerkingen op de maag veroorzaakt. Wees daar extra alert op en raadpleeg uw arts bij maagklachten. Meestal adviseert de arts u om ook een maagbeschermer te gebruiken, zodat u maagklachten voorkomt. Overleg met uw arts of dat bij u nodig is.
• Lithium, een medicijn tegen manische depressiviteit. Diclofenac kan de bijwerkingen van lithium versterken. Uw arts zal het lithiumgehalte in het bloed regelmatig laten meten en de dosering eventueel aanpassen. Waarschuw meteen uw arts als u last krijgt van bijwerkingen van lithium zoals: maagdarmklachten, trillen, spierzwakte, spiertrekkingen, duizeligheid, slaperigheid, sufheid, verwardheid, verminderde concentratie, moeite met lopen en spreken, en epileptische aanvallen. Zorg er bij warm weer voor dat u voldoende drinkt. Waarschuw uw arts ook als u stopt met de pijnstiller. Het lithium kan dan minder goed werken. Ook dan moet de arts het lithiumgehalte in uw bloed extra controleren.
• Methotrexaat. Dit wordt gebruikt bij ontstekingsziekten zoals reuma of psoriasis, maar ook bij kanker. Diclofenac kan de bijwerkingen van methotrexaat versterken. Uw arts zal de hoeveelheid methotrexaat in het bloed extra controleren. Mogelijk moet uw arts de dosering van methotrexaat verlagen.
• Het afweeronderdrukkende medicijn ciclosporine. De combinatie kan schadelijk zijn voor de nieren. Uw arts zal uw nierwerking extra controleren als u de pijnstiller langer dan drie dagen gebruikt.
• Desmopressine, een medicijn gebruikt bij onder andere een tekort aan ADH (diabetes insipidus). U heeft meer kans op watervergiftiging. Ook de hoeveelheid natrium in het bloed kan te laag worden. U merkt watervergiftiging aan het vasthouden van vocht (dikke enkels en voeten). Te weinig natrium merkt u aan hevige vermoeidheid, sufheid, slecht aanspreekbaar zijn en verminderde eetlust. Waarschuw dan uw arts.
• Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.
• Sommige medicijnen tegen kanker. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat. Deze medicijnen verhogen de kans op bloedingen. Overleg hierover met uw arts.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET tijdens de zwangerschap of als u binnenkort zwanger wilt worden. Misoprostol geeft veel kans op aangeboren afwijkingen. Bovendien kan misoprostol weeën opwekken, wat veel kans geeft op een miskraam. Ook diclofenac kan schadelijk zijn voor de baby.

Als u dit middel gebruikt en u denkt erover om zwanger te worden, overleg dan met uw arts welk ander medicijn u veilig kunt gebruiken.

Borstvoeding
Misoprostol gaat in kleine hoeveelheden over in de moedermelk.

• Gebruikt u dit medicijn enkele dagen? Wacht dan na inname van het medicijn minstens vier uur tot u borstvoeding geeft. Er is dan nauwelijks meer medicijn in de moedermelk.
• Moet u dit medicijn langer gebruiken? Overleg dan met uw arts. Dit medicijn kan bijwerkingen geven bij het kind, zoals diarree. Mogelijk kan uw arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen.

Handelsinformatie

Diclofenac is sinds 1974 internationaal op de markt en misoprostol sinds 1985. Deze combinatie is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Arthrotec.

Diclofenac alleen is ook verkrijgbaar onder de merknamen Cataflam, Voltaren en het merkloze Diclofenac. Misoprostol is ook verkrijgbaar onder de merknaam Cytotec.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.