Introductie

Clindamycine is een antibioticum van de lincomycinegroep. Het remt de groei van sommige bacteriën.

Artsen schrijven clindamycine op de huid voor bij acne. Het wordt soms gebruikt bij hidradenitis en putjeszolen.

Highlight

• Clindamycine remt groei van bacteriën (antibioticum). Werkt binnen een paar dagen.
• Bij acne (puistjes en pukkels), hidradenitis (ontsteking van uw zweetklieren), putjeszolen en eikelontsteking.
• Acne: reinig eerst uw huid met lauw water en zeepvrije emulsie of gel. Breng het medicijn dan dun aan op de pukkels en op de plaatsen waar u vaak last heeft van mee-eters, pukkels en puisten.
• Eikelontsteking: vóór elke gebruik uw eikel en voorhuid spoelen en droogdeppen. Smeer daarna de crème in een dunne laag op uw eikel en voorhuid.
• Lotion: gebruik voor de lotion een watje. Sommige lotions zijn brandbaar. Blijf daarom uit de buurt van open vuur zoals een sigaret.
• Gel: brengen de gel aan met uw vingertoppen. Niet inmasseren. Was daarna uw handen.
• Zorg dat dit medicijn niet in uw ogen, neus, mond of wondjes komt. Want dat gaat prikken en branden. Gebeurt dit toch, spoel dan direct met veel water.
• Uw huid kan droog en geïrriteerd aanvoelen (meestal bij lotion op alcoholbasis). Gebruik daarom regelmatig een neutrale crème op de plekken waar u dit medicijn smeert. Ook kunnen galbulten (jeukende zwellingen) ontstaan.
• U mag dit medicijn gebruiken als u zwanger bent. Of als u zwanger wilt worden.
• Wilt u borstvoeding geven? En gebruikt dit medicijn op of rond uw tepel? Smeer clindamycine dan direct ná de borstvoeding op uw tepel. Was het vóór de volgende voeding weer van uw tepel af. Zo krijgt uw baby geen clindamycine in de mond.

Download de samenvatting

Werking

Acne

Verschijnselen
Bij acne zitten er puistjes, pukkels en mee-eters in het gezicht, de rug, schouders of borst. Hoewel vooral pubers en jong-volwassenen er last van hebben, kan acne op elke leeftijd voorkomen.

Oorzaak
Bij acne zijn de poriën in de huid van het gezicht, de rug, schouders of borst verstopt. Deze poriën zijn de openingen van talgkliertjes die in de huid zitten. Deze talgklieren produceren talg, een vet waarmee de huid zichzelf beschermt.

Hormoonveranderingen, zoals in de puberteit, laten de buitenlaag van de huid sterker groeien en zorgen dat er meer talg wordt geproduceerd. Hierdoor kunnen poriën verstopt raken, hoopt de talg zich op en ontstaan mee-eters. Door infectie van de porie met de acnebacterie ontstaan ontstekingen. Dit merkt u aan puistjes en pukkels.

Behandeling
Meestal schrijft de arts eerst benzoylperoxide, adapaleen of tretinoïne op de huid voor. Als deze onvoldoende werken, kan uw arts bovendien een antibioticum op de huid voorschrijven, zoals clindamycine.

Werking
Clindamycine remt de groei van de acnebacterie en remt de ontsteking. Hierdoor bestrijdt het de pukkels en puistjes.
Dit effect begint u binnen enkele dagen te merken, maar het kan 4 weken duren voordat het effect maximaal is.

Hidradenitis

Andere namen voor hidradenitis zijn zweetklierontsteking, hidradenitis suppurativa, acne inversa of acne ectopica.

Verschijnselen
Hoewel de aandoening ook wel acne inversa of acne ectopia wordt genoemd, is het niet hetzelfde als acne (jeugdpuistjes). De zwellingen lijken op een puisten of kunnen iets langwerpig zijn. Ze kunnen met pus gevuld raken en openbarsten. De aandoening komt vooral voor in lichaamsplooien, zoals in de oksels en liezen. Verder kunnen de ontstekingen zitten in de bilspleet en schaamstreek, onder of tussen de borsten, achter de oren of in de nek. In veel gevallen komen de ontstekingen steeds terug. Daardoor ontstaan onderhuids zwellingen, holtes en gangetjes en later littekens. Het kan een onaangename geur geven.

Oorzaak
Bij hidradenitis zijn haarzakjes, talgklieren en zweetklieren ontstoken. De klachten verergeren als de ontstekingen openbarsten en geïnfecteerd raken met bacteriën. Er lijkt meer kans op de ontstekingen te zijn bij mensen die roken, met diabetes of met overgewicht. Bovendien komt het bij vrouwen en in sommige families vaker voor. De ontstekingen kunnen verergeren bij stress, veel zweten en bij het dragen van strak zittende kleding. 

Behandeling
Tegen de pijn kunt u paracetamol gebruiken. Als de ontstekingen vaak terugkomen schrijven artsen meestal een lotion met een antibioticum voor, zoals clindamycine. Deze moet u dan 3 maanden gebruiken.

Werking
Clindamycine brengt u aan op de ontstekingen. Het remt de groei van de bacteriën. Hierdoor remt het de ontstekingen van de haarzakjes, talgklieren en zweetklieren bij hidradenitis.

Putjeszolen

Een andere naam voor putjeszolen is pitted keratolysis.

Verschijnselen
Bij putjeszolen zitten er kleine putjes (kratertjes) in de eeltlaag van de voetzool, vooral op drukplekken, zoals op de bal van de voet, op de hiel en aan de rand van de tenen. Soms op de handpalmen.
De voeten kunnen onaangenaam ruiken, jeuken of pijn doen. De huid is soms bruin of groen verkleurd.
Putjeszolen zijn onschuldig, maar kunnen wel heel vervelend zijn.

Oorzaak
De oorzaak ligt bij een combinatie van warmte, vocht en bacteriën.

Behandeling
Als u minder last van zweetvoeten heeft, neemt de kans op putjeszolen ook af. Draag daarom ventilerende schoenen, bijvoorbeeld van leer, wissel verschillende schoenen af en laat de schoenen tussendoor goed drogen, draag sokken die het transpiratievocht goed kunnen absorberen en gebruik eventueel een deodorant voor de voeten.
Helpen deze maatregelen niet, dan kan de arts clindamycine-gel voorschrijven om de bacterie te bestrijden. U moet het dan gebruiken in combinatie met benzoylperoxide-gel.

Eikelontsteking

Verschijnselen
Bij een eikelontsteking zitten er rode of witte plekken, schilfers of puistjes op de eikel. Soms met jeuk of een branderig gevoel. Meestal komt de eikelontsteking door een schimmel of bacterie. 

Behandeling
Komt de eikelontsteking door een bacterie? Dan kan een antibioticum helpen. Antibiotica bestrijden de bacterie. De ontsteking verdwijnt meestal binnen 2 weken. Soms kan het 3 weken duren totdat de ontsteking over is.

Meestal is een crème met antibiotica voldoende. Zoals een crème met clindamycine. Let op: de crème kan het rubber van een condoom of pessarium aantasten. Deze kunnen daardoor makkelijker scheuren.

Gaat de eikelontsteking niet over? Dan schrijft de arts een antibioticum voor om in te nemen.

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Droge en geïrriteerde huid: u kunt dan ook last hebben schilfering en kloven

  Meestal komt deze bijwerking voor bij de lotion op alcoholbasis. Breng geregeld een neutrale crème aan om uw huid te beschermen.

• Galbulten

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Vette huid

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Diarree, misselijkheid, buikpijn of braken

  Dit kan gebeuren als veel clindamycine via de huid in het lichaam is opgenomen. Bijvoorbeeld als u het op grote stukken beschadigde huid aanbrengt. De soort diarree door clindamycine kan gevaarlijk zijn. Krijgt u last van ernstige diarree, ook al is het enige tijd na het gebruik van dit medicijn? Raadpleeg dan direct uw arts.

• Puistjes door ontstoken haarzakjes. Raadpleeg uw arts als u juist meer last van acne krijgt.

• Geïrriteerd of pijnlijk oog

   

  Zorg dat de crème of lotion niet in uw ogen komt.

• Overgevoeligheid. Dit merkt u aan erge jeuk, roodheid en uitslag op de huid.

  Raadpleeg bij deze verschijnselen uw arts. Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor clindamycine. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of soortgelijke medicijnen niet opnieuw krijgt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Hoe?

• Sommige lotions zijn brandbaar. Zorg daarom dat er geen open vuur in de buurt is, zoals de geiser of een brandende sigaret.
• Maak de huid schoon met lauw water, zonder zeep.
• Breng het medicijn daarna dun aan. Niet alleen op de pukkels, maar op alle huiddelen waar u vaak last heeft van mee-eters, pukkels en puisten.
• Breng de lotion aan met een watje.
• Breng de gel aan met de vingertoppen, masseer de gel NIET in.
• Breng alleen aan op onbeschadigde huid. Dus niet op wondjes, schaafwonden, door de zon verbrande huid of eczeem.
• Zorg dat de lotion of de gel niet in de ogen, de neus, de mond of in een wondje komt, want dat geeft irritatie en een branderig gevoel. Gebeurt dit toch, spoel dan direct en grondig met veel water.
• Gebruikt u dit medicijn bij eikelontsteking? U gebruikt hiervoor de crème. Spoel eerst uw eikel en voorhuid schoon met water en maak droog. Smeer dit medicijn in een dunne laag op uw eikel en voorhuid. Was daarna uw handen en trek schoon ondergoed aan.

Wanneer?
Was eerst uw huid en breng de lotion of gel daarna aan.
Bij een keer per dag 's ochtends, bij twee keer per dag 's ochtends en 's avonds.

Hoe lang?

• Bij acne (jeugdpuistjes). Als dit medicijn goed bij u werkt, kunt u het 6 weken tot 3 maanden gebruiken. Raadpleeg uw arts als u na een maand nog geen duidelijke verbetering ziet. Mogelijk is de bacterie die bij u de ontstekingen veroorzaakt, ongevoelig voor clindamycine.
  De arts zal meestal ook benzoylperoxide, adapaleen of tretinoïnevoorschrijven om op de huid te smeren. Dit kunt u na dat halfjaar blijven gebruiken zolang u nog last heeft van acne.
• Bij hidradenitis. U zult dit medicijn in de meeste gevallen gedurende 3 maanden moeten gebruiken.
• Bij putjeszolen. U zult dit medicijn meestal 3 tot 4 weken moeten gebruiken. De bacterie is dan voldoende bestreden. Andere medicijnen tegen zweetvoeten kunt u wel langer blijven gebruiken.
• Bij eikelontsteking. U zult dit medicijn in de meeste gevallen 7 dagen moeten gebruiken, soms gebruikt u het totdat uw klachten zijn verdwenen.

Vergeten

Breng dit middel dan alsnog aan, tenzij het alweer bijna tijd is voor de volgende behandeling. Gebruikt u een keer per dag 's ochtends? Dan kunt u het nog de avond voor u gaat slapen aanbrengen. Zorg dat er een paar uur zit tussen 2 behandelingen, anders irriteert de gel of lotion de huid te veel.

Verboden

Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Wisselwerking

Bij gebruik van meerdere irriterende huidmiddelen krijgt u sneller last van roodheid of een droge jeukende huid. Soms schrijft de arts voor om het ene medicijn 's ochtends en het andere 's avonds te gebruiken. Verzorg uw huid goed door vaak een neutrale crème of zalf te smeren.

Zwangerschap

Zwangerschap
U kunt dit medicijn veilig gebruiken. Het wordt al jarenlang gebruikt door zwangere vrouwen, zonder problemen voor de baby.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Dit medicijn komt in (heel) kleine hoeveelheden in de moedermelk. Dit is niet schadelijk voor de baby.
Heeft u dit medicijn op of rond de tepel gesmeerd? Maak voor de borstvoeding de tepel dan schoon met (afgekoeld gekookt) water.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Clindamycine is sinds 1968 in internationaal op de markt. Het is op recept te krijgen in een crème, gel of lotion als het merkloze Clindamycine.

Clindamycine is ook verkrijgbaar in crème voor gebruik in de vagina. Deze tekst gaat alleen over de crème, lotion of gel voor gebruik op de huid.

Clindamycine wordt ook gebruikt in combinatie met andere werkzame stoffen, onder de merknamen Duac Acne, Treclinac en als het merkloze Clindamycine/Benzoylperoxide.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.