Introductie

Betamethason behoort tot de bijnierschorshormonen of corticosteroïden. Op de huid toegepast remmen ze ontstekingen, verminderen schilfering, werken jeukstillend en verminderen zwelling.

Bijnierschorshormonen die op de huid worden gebruikt, zijn ingedeeld naar sterkte. Betamethason behoort tot de sterk werkzame bijnierschorshormonen.
Betamethason wordt bij veel huidaandoeningen gebruikt. De belangrijkste aandoeningen waarbij artsen het voorschrijven zijn eczeem, psoriasis, jeuk, Lupus Erythematodes (LE) en lichtovergevoeligheid.

Instructiefilmpje

Film 1 - Doseerinstructies corticosteroid op de huid

Highlight

• Betamethason remt ontstekingen en vermindert schilfering, jeuk en zwellingen.
• Dit middel is een bijnierschorshormoon (corticosteroïd).
• Bij ontstekingen van de huid, zoals eczeem, insectensteken, psoriasis, lupus erythematodes (LE) en lichtovergevoeligheid.
• U heeft binnen een paar uur minder jeuk.
• Na enkele dagen zijn roodheid en schilfering minder.
• Kijk op de site hoeveel u moet smeren. De hoeveelheid is aangegeven in vingertop-streepjes per huidoppervlak. Als u te dun smeert, werkt het medicijn onvoldoende.
• Gebruik niet meer dan 100 gram per week (volwassenen). Als u meer gebruikt heeft u kans op bijwerkingen in het lichaam.
• Gebruikt u betamethason een paar weken lang iedere dag op dezelfde plek? Dan wordt de huid daar dunner. U krijgt op die plek dan sneller wondjes of blauwe plekken.
• Gebruik ook elke dag een vette crème tegen irritatie van de huid. De ontstoken plekken blijven dan langer weg.
• Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.
• Geeft u borstvoeding? Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt. Het is niet zeker of dit medicijn altijd veilig is voor de baby. Vraag aan uw arts of u dit medicijn mag gebruiken.

Download de samenvatting

Werking

Eczeem

Verschijnselen
Eczeem is een jeukende huiduitslag waarbij de huid rood, gezwollen, schilferig, stug en droog kan zijn. Ook kunnen zich blaasjes op de huid bevinden of kan de huid vochtig zijn. Door de jeuk heeft u de neiging te krabben, waardoor de huid nog meer beschadigt.

Oorzaak
Eczeem kan allerlei oorzaken hebben, zoals allergie, stress, overgevoeligheid, uitdroging en irriterende stoffen.

Behandeling
Bij eczeem is het belangrijk om een droge huid in te vetten, zodat de irritatie en jeuk verminderen. Smeer daarom minstens één keer per dag de huid in met een verzachtende crème of zalf, zonder werkzaam bestanddeel. Uw arts kan u dit op recept voorschrijven. De crèmes en zalven houden de huid soepel en voorkomen dat de huid verder uitdroogt.

Behalve een verzachtende crème zal uw arts u meestal ook een huidmiddel met bijnierschorshormonen voorschrijven, zoals hydrocortison-acetaat of triamcinolonacetonide. Als deze medicijnen onvoldoende werken kan uw arts betamethason proberen. Bij zeer ernstige eczeem kan uw arts u adviseren meteen met betamethason te beginnen. 

Effect
Betamethason remt de ontsteking, stilt de jeuk en vermindert de zwelling. De huid kan hierdoor herstellen: de jeuk, droogheid en schilfering nemen af. De huid zal er beter uitzien en is soepeler.

Nadat u het medicijn heeft opgesmeerd, blijft het tussen de twaalf uur tot een dag werken. Als u het meerdere dagen achter elkaar opsmeert ontstaat er een 'voorraadje' in de huid. Hierdoor blijft het enkele dagen werken, zonder dat u het opnieuw opsmeert.

U heeft binnen een paar uur minder jeuk. Na enkele dagen zijn roodheid en schilfering minder.

Psoriasis

Verschijnselen 
Bij psoriasis groeit de bovenste laag van de huid te snel. Hierdoor ontstaan verdikkingen en schilfers. Ook kan de huid ontstoken zijn en erg jeuken. De ernst van de aandoening varieert van één tot twee kleine plekjes tot een uitgebreide schilfering van de huid. Kenmerkend zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering. De oorzaak van psoriasis is niet bekend.

Behandeling
Bij psoriasis schrijft uw arts meestal eerst een sterk werkend bijnierschorshormoon voor zoals dit medicijn. Bij klachten in het gezicht of in de lichaamsplooien zal uw arts eerst een minder sterk werkend bijnierschorshormoon adviseren, zoals clobetason of triamcinolonacetonide. Als dat na een aantal weken onvoldoende werkt, kan uw arts een sterker bijnierschorshormoon voorschrijven, zoals dit medicijn.

Heeft  u veel last van jeuk? Smeer dan ook met een verzachtende crème of zalf, zonder werkzaam bestanddeel. Uw arts kan u dit op recept voorschrijven. Die crème of zalf mag u zo vaak gebruiken als u wilt.

Werking
Betamethason vermindert de overmatige huidgroei en roodheid, remt de ontsteking en stilt de jeuk. De huid kan hierdoor tot rust komen en zal daardoor minder jeuken en er beter uitzien.

Als u het verschillende dagen achter elkaar opsmeert ontstaat er een 'voorraadje' in de huid, waardoor het daarna nog enkele dagen blijft werken, zonder dat u het opnieuw opsmeert.

Nadat u het medicijn dun heeft opgesmeerd blijft het tussen de twaalf uur tot een hele dag werken. U heeft binnen een paar uur minder jeuk. Na enkele dagen zijn roodheid en schilfering minder.

Jeuk

Insectenbeten kunnen hevige jeuk veroorzaken. Meestal gaat dit vanzelf over. Een verkoelende (menthol)gel helpt vaak voldoende. 

Als de jeuk blijft, of als de huid heftig reageert op de insectenbeet kan de arts soms betamethason voorschrijven. Dit stilt de jeuk en helpt de huidklachten te verminderen.

U heeft binnen een paar uur minder jeuk.

Lupus Erythematodes (LE)

Verschijnselen
Deze ziekte kan zich op verschillende manieren uiten. Eén van deze uitingen zijn rode vlekken meestal in het gezicht, vooral op de neus. Maar ze kunnen zich ook bevinden op de borst, handen, voeten, ellebogen en knieën.

De ernst en de vorm van de huidaandoening variëren sterk. Sommige mensen hebben er nauwelijks last van, bij anderen zijn de verschijnselen heel opvallend. De vlekken kunnen klein en vlak zijn, op de huid liggen of er juist in. In dit laatste geval zijn de plekken vaak pijnlijk. Kenmerkend bij LE zijn perioden van spontane verbetering of verslechtering.

Oorzaak
Lupus Erythematodes is een auto-immuunziekte. Dit wil zeggen dat het afweersysteem zich tegen het eigen lichaam richt. De oorzaak hiervan is onbekend. Bij deze ziekte kunt u ook last krijgen van ontstekingen in andere organen in het lichaam, dit heet systemische Lupus Erythematodes (SLE).

Behandeling
De huidklachten van deze aandoening kunnen behandeld worden met een sterk werkend bijnierschorshormoon, zoals dit medicijn.

Werking
Betamethason vermindert de roodheid en remt de ontsteking. Nadat u het medicijn dun heeft opgesmeerd blijft het tussen de twaalf uur en een dag werken. U merkt dat de roodheid en zwelling binnen enkele dagen minder worden.

Lichtovergevoeligheid

Lichtovergevoeligheid heet ook wel zonneallergie. Zonlicht bevat UV-A-licht en UV-B-licht. Bij zonnebrand is UV-B-licht de grootste boosdoener; bij zonneallergie is dat UV-A-licht.

Verschijnselen
Als uw huid overgevoelig is voor zonlicht, krijgt u huiduitslag nadat u in de zon bent geweest. U krijgt dan jeuk, roodheid, galbulten en een schilferende huid. Meestal begint de huidirritatie als de zon krachtiger wordt. Dus in het voorjaar of het begin van de zomer. De klachten kunnen elk jaar erger worden.

Oorzaak
Vaak is onbekend waarom de huid overgevoelig op de zon reageert.

Behandeling
Bij overgevoeligheid voor licht is het advies om het zonlicht zo veel mogelijk te vermijden. Bij minder ernstige vormen kunt u ook uw huid in het voorjaar geleidelijk aan de zon laten wennen. Gebruik daarbij een goed zonnebrandmiddel. Eventueel kunt u ook uw huid laten wennen door in het voorjaar lichttherapie te ondergaan.

Als wennen van de huid niet helpt, kan de arts een ontstekingsremmende crème of zalf voorschijven, zoals betamethason.

Effect
Betamethason remt de ontsteking op de huid en vermindert jeuk, roodheid en schilfering. U heeft binnen een paar uur minder jeuk. U merkt dat de roodheid en schilfering binnen enkele dagen minder worden.

Bijwerkingen

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Huidinfecties

  Dit medicijn kan de verschijnselen van een huidinfectie maskeren. U merkt dus minder snel op dat de huid met een bacterie, schimmel of virus is geïnfecteerd. De verschijnselen van een infectie, zoals jeuk, zwelling en roodheid treden immers minder op. De infecties kunnen zich daardoor makkelijk ongemerkt uitbreiden. Gebruik dit medicijn daarom niet op een plek van de huid waarvan u weet of vermoedt dat deze geïnfecteerd is met een schimmel, bacterie of virus. Dus bijvoorbeeld niet op of in de buurt van voetschimmel, zweren, gordelroos en een koortslip. Als u ook een medicijn tegen deze infectie gebruikt, kunt u het wel toepassen.

• Overgevoeligheid voor betamethason of een van de bestanddelen van dit huidmiddel. Dit merkt u aan een verergering van de huidaandoening of doordat de huidaandoening niet overgaat.

  Raadpleeg uw arts als u overgevoeligheid vermoedt. Blijkt u overgevoelig, geef dat dan aan de apotheker door. Het apotheekteam kan er op letten dat u het medicijn niet opnieuw krijgt.

• Na gebruik gedurende meer dan drie weken: dunnere huid, waardoor u sneller wondjes of blauwe plekken krijgt

  Stop met het gebruik als u merkt dat u hier last van heeft. De huid kan zich dan weer herstellen. Smeer dit medicijn vanwege deze bijwerking liever niet op dunne huid, zoals van het gezicht en de geslachtsdelen. Oude mensen hebben een erg dunne huid. Daarom moeten zij dit medicijn extra spaarzaam gebruiken.

• Na gebruik gedurende meer dan drie weken: littekenachtige strepen (striae), rode plekken, verkleuring van de hals, verbleking of juist een donkere verkleuring van de huid op de plek waar u dit medicijn aanbrengt.

  Deze huidafwijkingen zijn meestal blijvend. Raadpleeg uw arts bij deze verschijnselen.

• Bij gebruik in het gezicht gedurende meer dan drie weken: rode, jeukende uitslag rond de mond, neus of ogen. Soms pijnlijk of met schilfering.

  Raadpleeg dan uw arts. Meestal verdwijnen deze klachten vanzelf als u stopt met dit medicijn.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Bij aanbrengen op acne-plekken: een verergering van acne

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Bij mensen met de huidziekte psoriasis, ontstaan van met vocht gevulde blaasjes

  Raadpleeg uw arts als u hier last van heeft.

• Na gebruik gedurende meer dan drie weken: meer haargroei op de plek waar u het medicijn heeft aangebracht

• Na gebruik gedurende meer dan drie weken: tragere genezing van wonden

  Breng het daarom alleen op advies van uw arts aan op een kapotte huid.

• Na gebruik gedurende meer dan drie weken: cataract (grauwe staar), als dit medicijn per ongeluk in het oog komt.

  Gebruik dit medicijn daarom niet in de buurt van het oog. Wees voorzichtig bij smeren in het gezicht.

• Na gebruik gedurende meer dan drie weken bij mensen met glaucoom (verhoogde oogboldruk) kan dit medicijn de oogboldruk verder verhogen. U kunt dit merken aan wazig zien, minder zien, een rood of opgezwollen oog, hevige pijn aan het oog of aan het gezicht, misselijkheid en braken.

  Raadpleeg bij deze verschijnselen direct uw arts. De kans dat u hier last van krijgt is groter als er per ongeluk wat van dit medicijn in uw ogen komt. Deze bijwerking kan ook ontstaan als veel medicijn via de huid in het bloed is gekomen en zo het oog heeft kunnen bereiken. Meestal zal uw arts adviseren dit medicijn niet langer dan twee weken in het gezicht te gebruiken.

• Als u na langdurig gebruik (meer dan drie weken) plotseling stopt met dit medicijn, kunnen de klachten weer terugkomen. U merkt dit aan een intens rode huid, een brandend gevoel en tintelingen. Ook op plaatsen op de huid waar u eerder geen klachten had.

  Bouw het gebruik daarom langzaam af. Overleg hierover met uw arts. Zie ook rubriek 'Hoe gebruik ik dit medicijn'.

• Bij langdurig gebruik van meerdere weken tot maanden: tijdelijke vermindering van de werking van de bijnierschors. Hierdoor kunt u na het stoppen tijdelijk last krijgen van erge vermoeidheid.

  De kans hierop is groter als u grote hoeveelheden van dit medicijn gebruikt. Bijvoorbeeld als een volwassene gedurende meerdere maanden meer dan vijftig gram zalf of crème per week gebruikt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Uw arts heeft u waarschijnlijk een instructie gegeven hoe vaak en wanneer u dit medicijn moet aanbrengen. Het is nuttig deze instructie op te schrijven, zodat u dit later na kunt kijken. Kijk voor de juiste dosering ook altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

• Het is belangrijk dat u de juiste hoeveelheid bijnierschorshormoon (corticosteroïd) op uw huid smeert. Te dik smeren zorgt voor bijwerkingen. Maar te dun smeren zorgt ervoor dat het middel onvoldoende werkt. Een smeersel (lotion, huidemulsie) mag er niet afdruipen. Meer informatie over het juiste gebruik en de juiste hoeveelheid vindt u op Corticosteroïden op de huid gebruiken.
• Was de vinger waarmee u het medicijn heeft aangebracht daarna met wat zeep. Ook kunt u voor het aanbrengen plastic handschoenen of een 'vingercondoom' gebruiken. Dit is een hoesje dat u over de vinger aanbrengt. Het is te krijgen in uw apotheek.
• Soms adviseert de arts de ingesmeerde plekken af te dekken met plastic folie of verband. Dit versterkt het effect, maar verhoogt ook de kans op sommige bijwerkingen.
• Gebruik niet meer dan honderd gram per volwassene per week. Als u meer gebruikt, heeft u een grotere kans op sommige bijwerkingen.
• Smeer dit medicijn niet in de buurt van de ogen. Als het per ongeluk toch in het oog komt, moet u het oog goed spoelen met water om het medicijn te verwijderen.

Wanneer?

Huidaandoeningen, zoals eczeem, psoriasis, jeuk en Lupus Erythematodes (LE)
Breng het medicijn aan op een moment dat u weet dat u het eerstkomende halfuur geen water op de huid komt, anders spoelt u het er weer af. Het beste kunt u het daarom voor de nacht aanbrengen.

• Smeer de huidaandoening in wanneer deze verergert of weer opkomt. Vaak begint u met één tot twee keer per dag. Als de klachten verminderen gaat u over op één keer per dag smeren. Het beste is het om dit medicijn na een paar dagen smeren even niet te gebruiken. Bijvoorbeeld per week vier dagen dit medicijn smeren en daarna drie dagen niet.
• Gebruik verder elke dag de vette crème die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven. Deze gaat irritatie van de huid tegen, waardoor de ontstoken plekken langer wegblijven.

Lichtovergevoeligheid
U brengt het middel twee keer per dag aan. Breng het medicijn aan op een moment dat er het eerstkomende half uur geen water op de huid komt. Anders spoelt het medicijn er weer af.

Hoelang?

Huidaandoeningen, zoals eczeem, psoriasis, jeuk en Lupus Erythematodes (LE)
Als u dit medicijn enige tijd achter elkaar gebruikt kan de werking afnemen.

• Als u het medicijn slechts tijdelijk hoeft te gebruiken, smeer het dan niet langer dan ongeveer drie weken. Als u daarna betamethason enkele dagen niet smeert, keert de werkzaamheid weer terug.
• Als u dit medicijn langdurig moet gebruiken, smeer het dan bij voorkeur niet langer dan een paar dagen achtereen. Gebruik daarna alleen een crème of zalf zonder werkzame stof en wissel dit dan steeds af met enkele dagen betamethason. Hierdoor keert de werkzaamheid steeds weer terug.
• Soms geeft de arts aan om dit medicijn de eerste keer wel twee tot drie weken achter elkaar door te gebruiken en daarna de behandeling telkens na enkele dagen te onderbreken.
• Zodra de jeuk en de roodheid verminderen, kunt u dit medicijn afbouwen. Smeer het dan nog maximaal 1 keer per dag en sla steeds meer dagen over. Ga hiermee door totdat de klachten zijn verdwenen. Uw huisarts kan u hiervoor een afbouwschema geven. Het is belangrijk dat u het gebruik langzaam afbouwt. Want als u plotseling stopt, kunnen uw huidklachten weer terugkeren.

Lichtovergevoeligheid
U mag dit medicijn maximaal 7 dagen gebruiken.

Vergeten

Laat u bij het gebruik van dit medicijn leiden door de ernst van uw aandoening. Gebruik het medicijn daarom als de aandoening verergert en verminder het gebruik als de klachten afnemen.

Het heeft geen zin een dubbele hoeveelheid te smeren. Het vergroot wel de kans op bijwerkingen. Mocht u het medicijn er vlak na het aanbrengen per ongeluk afwassen, dan kunt u het wel opnieuw aanbrengen.

Verboden

autorijden, alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Smeer andere huidmiddelen niet tegelijkertijd op de aangedane plekken. U heeft dan kans dat u dit medicijn met het volgende wegsmeert. Smeer eerst het corticosteroïd op de huid. Wacht dan ten minste 1 uur voordat u de vette crème of zalf smeert, die uw arts meestal ook heeft voorgeschreven.

Zwangerschap

Zwangerschap
Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent of dit binnenkort wilt worden.

• Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd of in grote hoeveelheden? Of gebruikt u dit medicijn op een beschadigde huid? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Bij gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap bestaat er namelijk een risico op bijwerkingen bij het kind. Er is een risico dat de baby minder goed groeit. Ook kan het medicijn de werking van de bijnierschors van de baby remmen.
  Overleg daarom met uw arts over de voor-en nadelen. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.
  Moet u na overleg met uw arts dit medicijn blijven gebruiken tijdens de zwangerschap? Dan is extra controle van de baby nodig. Tijdens de zwangerschap zal de arts de groei van de baby controleren. En na de geboorte zal de arts de bijnierschors van uw de baby controleren.
• Gebruikt u dit medicijn voor korte tijd en in kleine hoeveelheden? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven? Overleg dan met uw arts.

• Gebruikt u dit medicijn voor lange tijd of in grote hoeveelheden? Of gebruikt u dit medicijn op een beschadigde huid? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk komt en of het slecht is voor de baby. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.
• Gebruikt u dit medicijn voor korte tijd en in kleine hoeveelheden? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft.
  Heeft u dit medicijn op of rond de tepel gesmeerd? Maak voor de borstvoeding de tepel dan schoon met (afgekoeld gekookt) water.

Stoppen

• U kunt niet zomaar stoppen met dit medicijn. Uw huidklachten kunnen dan terugkeren. Overleg hierover met uw arts. Uw huisarts kan u een afbouwschema geven. Blijf tijdens het afbouwen met dit medicijn uw huid goed verzorgen met een vette zalf of crème. Ga hier ook mee door als u helemaal met dit medicijn bent gestopt.
• Als u betamethason gedurende meerdere weken gebruikt en u meer dan 100 gram crème of zalf per week gebruikt, kunnen uw bijnieren eraan gewend zijn geraakt. U kunt dan niet zomaar stoppen, maar moet het gebruik gedurende enkele dagen afbouwen.

Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Betamethason is sinds 1961 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar onder de merknamen Betnelan en Diprosone en als het merkloze Betamethason. Het is te verkrijgen in een crème, smeersel (lotion, huidemulsie) en zalf.

Betamethason wordt op de huid ook gebruikt in combinatie met andere werkzame stoffen onder de merknamen Diprosalic, Diprolene (betamethason in propyleenglycol), Dovobet (calcipotriol met betamethason op de huid) en Xamiol (calcipotriol met betamethason op de huid).

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.