Introductie

Alitretinoïne behoort tot de retinoïden. Dit zijn stoffen die lijken op vitamine A. Alitretinoïne remt ontstekingen en het vermindert schilfering, jeuk en zwellingen.

Artsen schrijven het voor bij ernstig langdurig handeczeem.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

• Alitretinoïne remt ontstekingen en het vermindert schilfering, jeuk en verdikking van de huid.
• Bij ernstig langdurig handeczeem.
• Neem de capsule heel in met een half glas water zonder te kauwen.
• Neem dit medicijn in tijdens een vette maaltijd, zoals het avondeten. Hierdoor neemt het lichaam dit medicijn beter op.
• U gebruikt dit medicijn meestal 12 tot 24 weken.
• Mogelijke bijwerkingen: verhoogde cholesterol en vetten in het bloed (triglyceriden). Uw arts zal u hier extra op controleren.
• U kunt droge lippen en huid krijgen door dit medicijn. Smeer uw lippen regelmatig in met lippenbalsem en gebruik een crème of een zalf voor uw droge huid.
• U mag alitretinoïne NIET gebruiken als u zwanger bent. Dit medicijn is schadelijk voor de baby. Uw arts zal vóór en tijdens het gebruik van alitretinoïne regelmatig controleren of u zwanger bent. U moet ervoor zorgen dat u niet zwanger wordt. Gebruik daarom 2 verschillende middelen om zwangerschap te voorkomen (anticonceptie). Bijvoorbeeld de pil en een condoom. Gebruik deze anticonceptiemiddelen 1 maand vóór u met alitretinoïne begint tot 1 maand na het stoppen met alitretinoïne. Vraag uw arts om advies.
• Geef geen borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Het is niet zeker of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk terecht komt kan het schadelijk zijn voor de baby.

Werking

Eczeem

Alitretinoïne wordt gebruikt bij zeer ernstig langdurig handeczeem. Eczeem is een ontsteking van de huid. Deze ontsteking wordt niet veroorzaakt door bacteriën, maar door factoren die van buitenaf op de huid en van binnenuit komen. Handeczeem is niet besmettelijk. Sommige vormen zijn moeilijk te behandelen en kunnen lang blijven bestaan. 

Verschijnselen
Handeczeem kan plotseling optreden of langdurig aanwezig zijn. Bij plotselinge eczeem kunt u last hebben van jeukende huiduitslag waarbij de huid rood en gezwollen kan zijn. Ook kunnen blaasjes op de huid ontstaan en soms kan de huid vochtig zijn. De blaasjes drogen uiteindelijk in tot schilfers die vervellen.

Bij langdurige eczeem is de huid vaak minder rood. U kunt vooral last hebben van een droge en schilferige huid. Ook wordt de huid dikker en de huidlijnen grover dan normaal. In de stugge en/of droge huid kunnen kloven ontstaan, die pijn veroorzaken. Deze verschijnselen geven steeds jeuk, waardoor u de neiging heeft te krabben. Dit beschadigt de huid nog meer. 

Oorzaak
Eczeem kan verschillende oorzaken hebben, zoals allergie, stress, overgevoeligheid, uitdroging en irriterende stoffen.

Behandeling
Bij eczeem is het belangrijk een droge huid in te vetten, zodat de irritatie en jeuk verminderen. Smeer daarom minimaal 2 keer op een dag de huid in met een verzachtende crème of zalf. De crèmes en zalven houden de huid soepel en voorkomen dat de huid verder uitdroogt.
Uw arts zal eerst medicijnen voorschrijven voor op de huid, zoals een hormoonzalf. Hierin zitten bijnierschorshormonen (corticosteroïden) die ontstekingen remmen. 
Helpen de hormoonzalven onvoldoende of is uw handeczeem zeer ernstig? Dan kan uw arts alitretinoïne voorschrijven.

Werking
Hoe alitretinoïne werkt bij handeczeem is nog onduidelijk. Alitretinoïne remt ontstekingen en het dikker worden van de huid. Daarom werkt die het beste bij langdurig handeczeem waarbij de huid ruw en verdikt is. 

Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Hoofdpijn. In zeer zeldzame gevallen kan een verhoogde bloeddruk in de hersenen ontstaan. U merkt dit aan ernstige hoofdpijn, misselijkheid en wazig zien.

  Waarschuw dan direct een arts. Na stoppen verdwijnen deze verschijnselen weer.

• Verhoogde cholesterol en triglyceriden (vet) in het bloed. Dit vergroot de kans op hart- en vaatziekten en ontsteking van de alvleesklier. Heeft u eerder een alvleesklierontsteking gehad? Dan mag u dit medicijn niet gebruiken.

  Raadpleeg uw arts. Heeft u diabetes, een overgewicht, of verhoogde cholesterol en/of vetgehalte in uw bloed? Dan zal uw arts u hier extra op controleren.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Droge slijmvliezen, dit merkt u aan een droge mond, lippen en ogen. Hierdoor kunt u last krijgen van rode ogen, ontstoken lippen en mondhoeken, en kloven in de lippen.

  Draagt u contactlenzen, dan kunt u deze vaak door de droge ogen minder goed verdragen. Smeer uw lippen regelmatig in met lippenbalsem. Heeft u last van droge ogen, dan kunt u kunsttranen gebruiken. Raadpleeg hiervoor uw arts.

• Droge, geïrriteerde huid. U heeft dan last van een rode huid, branderig gevoel, schilfering, kloven, jeuk en huiduitslag.

  Smeer de huid regelmatig in met vochtinbrengende crème of zalf om zo uitdroging van de huid te voorkomen.

• Uw huid kan gevoeliger worden voor UV-licht. Bijvoorbeeld van de zon, de zonnebank of UV-lamp. Dit kan jeuk, roodheid en ernstige verbranding geven. Ook kunt u last krijgen van huiduitslag en huidverkleuring.

  Begint u net met dit medicijn? Blijf dan uit direct zonlicht, vooral tussen 10:00 en 15:00 uur. Bescherm uw huid tegen de zon. Bijvoorbeeld met zonnebrandmiddel en beschermende kleding, zoals een hoed en een zonnebril. Ga niet onder de zonnebank. Krijgt u een ernstige reactie op de zon? Stop dan met dit medicijn en waarschuw uw arts.

• Maagdarmklachten, zoals misselijk en overgeven.

• Duizelig gevoel

• Pijn in spieren en gewrichten. In zeer zeldzame gevallen ontstoken gewrichten.

• Haaruitval

  U kunt hierdoor kale plekken krijgen. De haargroei komt weer terug als stopt met dit medicijn. Zeer zelden krijgt u veranderde haarstructuur of problemen met de groei van nagels.

• Blozen

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Wazig zien, slechter zien in het donker en staar

• Psychische klachten, angstgevoelens, psychosen of veranderde stemming, zoals toename van depressieve gedachten, vijandige gevoelens naar zichzelf of anderen. Dit kan zich uiten in agressie, zelfverwonding of gedachten aan zelfmoord.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?
Neem de capsule heel in met een half glas water. U mag niet op de capsule kauwen.

Wanneer?
Neem dit medicijn in tijdens het eten. Hierdoor neemt het lichaam dit medicijn beter op, vooral bij eten met veel vet.
Het best kunt u een vaste tijd kiezen om uw medicijn in te nemen, dan vergeet u het minder snel. Bijvoorbeeld tijdens het avondeten.

Hoe lang?
U gebruikt dit medicijn 12 tot 24 weken. Na 12 weken beoordeelt uw arts of uw handeczeem is verbeterd. Bij verbetering kunt u dit medicijn tot 24 weken blijven gebruiken. Het is niet onderzocht of langer gebruik veilig is.
Merkt u geen verbetering? Dan werkt dit medicijn waarschijnlijk niet bij u en zult u moeten stoppen met het gebruik. Bespreek dit met uw arts.

Vergeten

Het is belangrijk dat u dit medicijn gebruikt zoals de arts het voorschrijft. Bent u het medicijn vergeten in te nemen?

Als u dit medicijn 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten dosis dan over. Neem nooit dubbele dosis om een vergeten dosis in te halen.

Verboden

Ja, dat kan. U mag autorijden, en u mag eten en drinken zoals u normaal doet.

Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Antibiotica van het tetracycline-type, zoals doxycycline, demeclocycline, minocycline of tetracycline. In combinatie met alitretinoïne kunnen deze medicijnen de bloeddruk in het hoofd gevaarlijk verhogen. U mag deze medicijnen daarom niet samen gebruiken, neem contact op met uw arts of apotheker.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn NIET als zwanger bent of binnenkort zwanger wilt worden. Het kan een miskraam veroorzaken. Ook is er een groot risico dat het aangeboren afwijkingen bij de baby veroorzaakt. Vrouwen moeten voor gebruik zeker weten dat ze niet zwanger zijn.

Bent u een vrouw in de vruchtbare leeftijd? Dan gelden er bepaalde regels, voordat u dit medicijn mag innemen.

• Uw arts zal voordat u begint met alitretinoïne een zwangerschapstest bij u uitvoeren.
• Tijdens het gebruik van alitretinoïne zal uw arts elke maand een zwangerschapstest bij u uitvoeren.
• Na het stoppen met de behandeling, zal de arts na 1 maand een zwangerschapstest bij u uitvoeren. Omdat dit medicijn nog een tijd in het lichaam kan achterblijven.
• Uw arts zal elke keer een recept schrijven voor maximaal 1 maand. Voor elke maand heeft u een nieuw recept nodig.
• Zorg ervoor dat u niet zwanger wordt als u alitretinoïne gebruikt. Gebruik daarom 2 vormen van anticonceptie. Anticonceptie is een middel om zwangerschap te voorkomen. Bijvoorbeeld de pil en condooms. Start hiermee 1 maand voor gebruik. En ga hiermee door tot en met 1 maand na stoppen van alitretinoïne. Bespreek met uw arts welke anticonceptie het beste bij u past.
• Denkt u dat u toch zwanger bent of bent geworden? Stop dan meteen met het gebruik van alitretinoïne. Neem direct contact op met uw arts.
• Doneer geen bloed tijdens het gebruik van alitretinoïne en tot en met 1 maand na stoppen met alitretinoïne. Dit om te voorkomen dat een zwangere vrouw een bloedtransfusie met alitretinoïne erin ontvangt.
• Bent u gestopt met alitretinoïne, maar heeft u nog capsules over? Breng deze dan terug naar de apotheek. Geef uw medicijnen nooit aan iemand anders.
• U bent verplicht u aan deze regels te houden.

Voor vrouwen in de niet-vruchtbare leeftijd gelden de volgende regels.

• Uw arts moet u informeren over de risico's van het medicijn op ongeboren baby's. Als u met de behandeling stopt, zal uw arts of apotheek de overgebleven capsules terugnemen.
• Doneer geen bloed tijdens het gebruik van alitretinoïne en tot en met 1 maand na stoppen met alitretinoïne. Dit om te voorkomen dat een zwangere vrouw een bloedtransfusie met alitretinoïne erin ontvangt.
• U mag dit medicijn alleen zelf gebruiken. Geef het medicijn niet aan anderen. En bewaar het zo dat anderen er niet bij kunnen.

Borstvoeding
Gebruik dit medicijn NIET als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk komt, kan het schadelijk zijn voor de baby. Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Misschien kunt u tijdelijk met dit medicijn stoppen. Of misschien kunt u overstappen op een ander medicijn. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt flesvoeding geven.

Stoppen

U kunt op elk moment in één keer met het gebruik van dit medicijn stoppen. Let wel op dat het medicijn nog paar weken na stoppen in uw lichaam kan blijven. Daarom moeten vrouwen 1 maand na stoppen nog een laatste zwangerschapstest doen.

Handelsinformatie

Alitretinoïne is sinds 1999 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in capsules onder de merknaam Tectino.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.