Introductie
Abemaciclib is een kinaseremmer. Dit is een doelgerichte kankerremmende stof ('targeted therapy').
Artsen schrijven het voor bij borstkanker die gevoelig is voor hormonen.
Instructiefilmpje
Film 1 - Slikken van medicijnen
Highlight
- Abemaciclib remt de groei van kankercellen. Hierdoor kunnen tumoren niet verder groeien.
- Bij borstkanker die gevoelig is voor hormonen.
- De tablet heel doorslikken met een half glas water. Niet kauwen of fijn maken.
- Pas op met grapefruit. Eet of drink niet te veel grapefruit(sap). Dan is de kans op bijwerkingen namelijk groter. Vraag om informatie bij uw apotheek. Of lees hier meer informatie.
- Meest voorkomende bijwerkingen zijn: misselijkheid, overgeven en diarree. Verder haaruitval, huiduitslag, meer kans op infecties en bloedingen (zoals bloedneuzen).
- U kunt ook last krijgen van moeheid en duizelig zijn. Rijd geen auto zolang u last heeft van deze bijwerkingen.
- Vraag advies wat u tegen de bijwerkingen kunt doen. Haren gaan ongeveer een maand na de behandeling weer groeien.
- Er zijn een paar belangrijke wisselwerkingen met andere medicijnen. Vraag uw apotheker of u abemaciclib veilig kunt gebruiken met andere medicijnen. Ook met medicijnen die u zonder recept heeft gekocht.
- U mag tijdens en tot 3 weken na de behandeling niet zwanger worden. Overleg met uw arts over betrouwbare anticonceptie.
- Geef geen borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Het is niet zeker of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk komt kan het schadelijk zijn voor de baby.
Werking
Kanker
Kanker is een verzamelnaam voor meer dan honderd verschillende ziektes, waarbij lichaamscellen zich ongeremd vermenigvuldigen. Het gevolg zijn tumoren (gezwellen) of afwijkingen in bloed en lymfebanen. Het is een ernstige ziekte die slecht kan aflopen, als er niets aan gedaan wordt.
Door nieuw onderzoek is nu een goede behandeling voor veel soorten kanker mogelijk. Bij snelle behandeling voorkomt u dat een kankergezwel doorgroeit in het omringende weefsel of dat het uitzaait. Bij uitzaaiingen ontstaat kanker op andere plaatsen in het lichaam.
Artsen schrijven abemaciclib voor bij borstkanker die gevoelig is voor hormonen.
Oorzaak
In elke cel zit DNA. DNA bevat de erfelijke eigenschappen van ons lichaam, zoals de bloedgroep en de kleur van de ogen. Door het DNA weten cellen wat ze moeten doen. Bijvoorbeeld ook hoe snel ze zich moeten delen.
Bij een celdeling ontstaan uit één cel 2 dochtercellen, met precies hetzelfde DNA als de moedercel. Als het stukje DNA dat de celdeling bestuurt beschadigd raakt, kan de cel zich sneller gaan delen. De nieuwe cellen hebben dezelfde beschadiging in het DNA als de moedercel. Daardoor gaan ook deze cellen zich veel te snel delen, met kanker tot gevolg.
Hoe de beschadiging in het DNA ontstaat, is vaak onbekend. Het lijkt soms te komen door chemische stoffen zoals teer in tabaksrook, of door asbest, alcohol, te veel of te vet voedsel, straling of door een erfelijke aanleg.
Verschijnselen
Kanker is een verraderlijke ziekte. Elke kankersoort veroorzaakt weer andere klachten. In het beginstadium zijn er vaak helemaal geen verschijnselen. Pas als een kankergezwel tegen zenuwen aandrukt, is pijn te voelen.
Sommige klachten komen bij vrijwel bijna kankersoorten voor, zoals erge vermoeidheid, vermageren en gebrek aan eetlust.
Bij borstkanker kunt u een knobbeltje voelen in de borst, kan de huid indeuken of juist rood en gezwollen zijn, en kan er vocht uit de tepel komen of kan de tepel naar binnen trekken.
Behandeling
De behandeling hangt af van de plaats waar de kanker zit en het stadium van de ziekte. Operatie, chemotherapie (cytostatica), hormoonbehandeling en bestraling zijn de meest voorkomende behandelingsmethoden.
Artsen schrijven abemaciclib voor bij borstkanker. Ze schrijven het alleen voor als de kankercellen gevoelig zijn voor oestrogeenhormoon. Het wordt gecombineerd met een medicijn dat werkt tegen oestrogeenhormoon. Bijvoorbeeld de aromatase-remmer letrozol of het anti-oestrogeen fulvestrant. Ook wordt het soms gecombineerd met een hypothalamushormoon.
Effect
Kinases zijn eiwitten die alle cellen nodig hebben voor hun groei. Ook kankercellen hebben kinases nodig om te groeien. Abemaciclib remt deze eiwitten. Hierdoor kunnen de kankercellen niet verder groeien.
Bijwerkingen
Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)
Minder rode en witte bloedcellen en minder bloedplaatjes. Hierdoor kunt u last krijgen van bloedarmoede, infecties en bloedingen.
De infecties zijn bijvoorbeeld griep, verkoudheid, keelontsteking, longontsteking, blaasontsteking, schimmelinfecties of huidinfecties, zoals steenpuisten.
Soms is het nodig de dosering te verlagen of de volgende toediening uit te stellen. Soms zijn er medicijnen mogelijk om de aanmaak van bloedcellen te stimuleren. De arts zal uw bloed daarom tijdens de behandeling regelmatig laten controleren.
Neem bij de volgende klachten contact op met uw arts: onverklaarbare koorts of keelpijn, koude rillingen, hoesten, benauwdheid, blaasjes in de mond en keel, pijn bij het plassen, bloed in de urine, bloedneuzen, onverklaarbare blauwe plekken en extreme vermoeidheid.
Maagdarmklachten, zoals misselijk zijn, overgeven en diarree. Soms minder eetlust. Hierdoor kunt u afvallen.
Deze bijwerkingen ontstaan door ontsteking van de slijmvliezen van slokdarm, maag en darmen. Om maagpijn en brandend maagzuur minder te maken, kan uw arts een maagbeschermend medicijn voorschrijven.
Als is misselijk bent, kunt uw arts een medicijn tegen misselijk zijn voorschrijven. Soms helpt het om vaker te eten, maar dan kleine beetjes. Als u moet overgeven direct na het innemen van het medicijn mag u deze niet nog een keer innemen. Raadpleeg dan uw arts.
Soms kunt u ook erge diarree krijgen, waardoor u kunt uitdrogen. Heeft u diarree en moet u overgeven? Zorg dat u extra drinkt. Neem contact op met uw arts als u 4 keer of vaker op een dag dunne poep heeft of als u ook 's nachts diarree heeft. Soms is het nodig om uitdroging te voorkomen met medicijnen tegen diarree of met een vochtinfuus. Ook als u vaker dan één keer op een dag moet overgeven, moet u de arts waarschuwen.
Moe zijn en duizeligheid.
Huiduitslag en jeuk. Zelden een droge huid.
Haaruitval en kaalheid.
Niet alleen van hoofdhaar, maar ook van wenkbrauwen, wimpers, okselhaar en schaamhaar. Na de behandeling zal het haar na ongeveer een maand weer gaan groeien.
Hoofdpijn
Ontsteking van het slijmvlies in uw mond.
U kunt last hebben van pijn, een rode mond en een branderig gevoel in de mond.
Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)
Een ernstige longziekte. Heeft u het opeens benauwd en heeft u koorts? Bel dan meteen uw arts.
Meer kans op bloedstolsels in uw been. Heeft uw last van een pijnlijk, opgezwollen been, pijn op de borst, kortademigheid, snel ademen of een snelle hartslag? Waarschuw dan direct uw arts.
Zwakke spieren
Traanogen
Breken of splijten van de nagels.
Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)
Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit kunt u bijvoorbeeld merken aan huiduitslag of galbulten.
In zeer zeldzame gevallen ontstaat een ernstige huidaandoening met een rode huid, blaren, ontstoken ogen of koorts. De blaren komen vooral voor op de lippen en op de slijmvliezen van de mond en geslachtsdelen. Neem dan direct contact op met uw arts.
Als u overgevoelig bent voor dit medicijn mag u het niet meer gebruiken. Geef dat door aan de apotheker. Het apotheekteam kan er op letten dat u dit medicijn niet opnieuw krijgt.Oogprobleem: zien van lichtflitsen
Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden
Uitleg frequenties
Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen
Gebruik
Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.
Hoe?
Neem de tablet in met een half glas water. Heel doorslikken. De tablet niet breken of erop kauwen.
Moet u kort na het innemen van dit medicijn overgeven? Neem dan geen nieuwe tablet, maar overleg met uw arts of verpleegkundige.
Wanneer?
Meestal gebruikt u dit medicijn 2 keer op een dag. Het beste kunt u vaste tijden kiezen, dan vergeet u minder snel een tablet, liefst in de ochtend en in de avond. U kunt de tablet met of zonder voedsel innnemen.
Hoelang?
U kunt abemaciclib gebruiken zolang het goed werkt bij uw ziekte.
Vergeten
Het is belangrijk dat u abemaciclib consequent blijft slikken. Bent u toch een dosis vergeten?
- Komt u hier binnen 4 uur na het normale innametijdstip achter? Neem dan toch zo snel mogelijk de dosis.
- Komt u hier meer dan 4 uur na het normale innametijdstip achter? Sla dan de vergeten dosis over, en neem de volgende dag de dosis op het normale moment in. Neem geen dubbele dosis om een vergeten dosis in te halen. Geef bij de volgende afspraak aan uw arts door dat u een dosis bent vergeten.
Verboden
autorijden?
Dit medicijn kan bijwerkingen veroorzaken, zoals duizeligheid en moeheid. Heeft u hier last van? Dan mag u niet autorijden. Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen zo lang u last heeft van deze bijwerkingen.
Gebruikt u ook andere medicijnen die deze bijwerkingen geven? Let er dan op dat u meer last kunt hebben van deze bijwerkingen.
Alcohol kan de bijwerking van dit medicijn sterker maken. Hierdoor kunt u extra duizelig en moe worden. Gebruik daarom liever geen alcohol of drink minder alcohol als u dit medicijn krijgt
Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.
alcohol drinken?
Alcohol irriteert de slijmvliezen van maag en darmen. U heeft daardoor meer kans op bijwerkingen op de maag en darmen. Gebruik daarom liever geen alcohol tijdens de kuur en zolang u last heeft van uw maag en darmen.
alles eten?
Bij dit medicijn kunt u beter niet te veel grapefruit eten, of grapefruitsap drinken. Dan is de kans op bijwerkingen namelijk groter.
- Wilt u grapefruitsap drinken? Drink niet meer dan 2 dagen per week een glas grapefruitsap. En wacht elke keer dat u grapefruitsap heeft gedronken ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruitsap drinkt.
Dus: als u op maandag grapefruitsap drinkt, wacht dan tot donderdag met het opnieuw drinken van grapefruitsap. - Wilt u grapefruit eten? Eet niet meer dan 2 dagen per week 1 of 2 grapefruits. En wacht na elke keer dat u grapefruit hebt gegeten ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruit eet.
Dus: als u op maandag grapefruit eet, wacht dan tot donderdag met het opnieuw eten van grapefruit.
Bent u gewend om veel of vaak grapefruits te eten, of grapefruitsap te drinken? Bespreek dit dan met uw apotheker of arts. Misschien is er een ander medicijn dat u kunt gebruiken dat wel goed samengaat met grapefruit(sap). Lees hier meer informatie over grapefruit en medicijnen.
Wisselwerking
Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen en niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'Samenstelling'.
De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.
- Vaccins. Overleg met uw arts als u gevaccineerd gaat worden. Sommige vaccins mag u niet gebruiken. Abemaciclib zorgt ervoor dat deze vaccins minder goed werken en verhoogt de kans op bijwerkingen ervan. Dit gaat over bijvoorbeeld bof-mazelen-rodehondvaccin (BMR), gelekoortsvaccin, rotavirusvaccin en BCG-vaccin.
- Bij andere vaccins moet u soms een extra vaccinatie krijgen. Soms moet uw bloed onderzocht om te kijken of het vaccin goed heeft gewerkt. Dit gaat over bijvoorbeeld griepvaccin, tetanusvaccin en vaccin tegen baarmoederhalskanker.
- De bloedverdunners acenocoumarol en fenprocoumon. Abemaciclib kan invloed hebben op de werking hiervan. Vertel de trombosedienst als u abemaciclib gaat gebruiken, als de gebruikte hoeveelheid (dosering) verandert of als u stopt met abemaciclib.
De volgende medicijnen zorgen ervoor dat abemaciclib minder goed werkt. Mogelijk past uw arts de dosering aan. Of controleert de werking van abemaciclib. Overleg hierover met uw arts. Als u stopt met het medicijn duurt het een paar weken totdat dit effect op abemaciclib weg is.
- Sint-janskruid (hypericum), een kruidenmiddel tegen depressieve klachten.
- De medicijnen tegen epilepsie, carbamazepine, fenobarbital, fenytoïne en primidon. Sommige van deze medicijnen worden ook gebruikt bij zenuwpijn en manische depressiviteit.
- De medicijnen tegen tuberculose, rifabutine en rifampicine.
Sommige medicijnen kunnen de bijwerkingen van abemaciclib erger maken. Gebruik deze liever niet samen. Overleg met uw arts als u een van de volgende medicijnen gebruikt of moet gaan gebruiken.
- De antibiotica erytromycine en claritromycine.
- De antischimmelmiddelen itraconazol en voriconazol.
- Het medicijn tegen de ziekte van Cushing ketoconazol.
Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.
Het is belangrijk dat uw arts weet welke medicijnen u nog meer gebruikt. Neem daarom uw medicatieoverzicht mee als u naar het ziekenhuis gaat. Dit is een overzicht waarop staat welke medicijnen u gebruikt. Er staat ook andere belangrijke informatie op. Bijvoorbeeld of u allergisch bent voor sommmige medicijnen. U kunt dit overzicht bij uw eigen apotheek vragen. Krijgt u in het ziekenhuis nieuwe medicijnen, of verandert er iets aan uw medicijngebruik? Geef dit dan ook weer door aan uw eigen apotheek. Dan blijft uw medicatieoverzicht bijgewerkt.
Zwangerschap
Zwangerschap
U mag dit medicijn NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort zwanger wilt worden. Tijdens de behandeling en tot 3 weken daarna mag u niet zwanger worden. Bespreek met uw arts een betrouwbare anticonceptiemethode.
Borstvoeding
Geef GEEN borstvoeding als u dit medicijn gebruikt. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk komt, kan het schadelijk zijn voor de baby.
Stoppen
Een behandeling met dit medicijn is zwaar en kan moeilijk vol te houden zijn, ook al helpt het u de ziekte te verslaan. Wordt de behandeling u te zwaar, bespreek dat dan met uw arts of verpleegkundige. Samen kunt u de bijwerkingen bespreken en kijken of er aanpassingen of alternatieven mogelijk zijn.
Handelsinformatie
Abemaciclib is sinds 2017 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Verzenios.
Disclaimer
Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.