Introductie

Clobazam behoort tot de benzodiazepinen. Het werkt rustgevend, spierontspannend, vermindert angstgevoelens en en beïnvloedt de overdracht van elektrische prikkels in de hersenen.

Artsen schrijven het voor bij angstgevoelens en gespannenheid en epilepsie.

Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen

Highlight

Werking

Angstgevoelens en gespannenheid

Verschijnselen
Iedereen is wel eens angstig. Angst is een normale reactie bij dreigend gevaar. Het leidt tot voorzichtigheid of tot vluchten, en is dus een nuttige vorm van zelfbescherming.

Soms is iemand angstig terwijl daar weinig aanleiding voor is: bijvoorbeeld als u niet naar buiten durft, of geen boodschappen durft te doen in een drukke winkel. We spreken dan van een angststoornis.

Angst geeft vaak klachten als hoofdpijn, buikpijn, slaapproblemen en prikkelbaarheid. Hevige angst kan leiden tot hartkloppingen, benauwdheid, zweten, pijn op de borst, trillen, het gevoel flauw te vallen of tintelingen in de ledematen.

Behandeling
Bij angstgevoelens en gespannenheid door hevige gebeurtenissen kunt u gedurende enkele dagen tot weken dit medicijn gebruiken. Houden de angstgevoelens en gespannenheid langer aan of is er een psychische oorzaak voor? Dan worden ze meestal behandeld met psychotherapie of met antidepressiva.

Werking
Clobazam dempt emoties en werkt daardoor kalmerend als u angstig of gespannen bent. Hierdoor verminderen ook de lichamelijke klachten, zoals hartkloppingen, buikpijn, trillen en transpireren, die vaak met angst en spanning gepaard gaan.

Dit medicijn is een tijdelijke hulp bij deze verschijnselen. Het lost de oorzaak van uw gespannenheid echter niet op. Bij zeer heftige emoties en gedurende een korte periode kan het nuttig zijn.

Effect
Ongeveer een uur na inname wordt u rustiger. De werkingsduur varieert per persoon tussen de 8 tot 24 uur.

Na enkele weken is er kans dat u afhankelijk bent geworden van het medicijn. U merkt dat aan ontwenningsverschijnselen als u niet meer slikt, zoals angst, hoofdpijn, spierpijn, slapeloosheid, rusteloosheid en geïrriteerdheid. Gebruik dit middel daarom niet langer dan enkele weken.

Epilepsie

Verschijnselen
Epilepsie (vallende ziekte) is een aandoening van de hersenen, waarbij een soort kortsluiting in de hersenen ontstaat. Dit gebeurt in aanvallen. De hersenen zijn dan even ontregeld, met bijvoorbeeld spiertrekkingen of bewusteloosheid als gevolg.

Oorzaak
Epilepsie kan allerlei oorzaken hebben, bijvoorbeeld zuurstofgebrek tijdens de geboorte, een hersenvliesontsteking, een ongeval, een beroerte en (zelden) een hersentumor. Meestal is de oorzaak echter onbekend en is er sprake van aanleg.

De ziekte kan op elke leeftijd ontstaan, maar begint meestal op de kinderleeftijd.

Behandeling
Er zijn verschillende soorten anti-epileptica. Bij de behandeling van epilepsie volgt uw arts meestal een schema, waarbij anti-epileptica in een vaste volgorde worden geprobeerd.

Clobazam wordt gebruikt bij mensen bij wie een ander epilepsie-medicijn alleen onvoldoende werkt.

Werking
Clobazam beïnvloedt prikkels in de hersenen die epileptische aanvallen kunnen oproepen.

Als het wordt gebruikt om epileptische aanvallen te voorkomen, is binnen een aantal weken duidelijk of het voldoende werkt. U merkt dat doordat epilepsieaanvallen minder vaak optreden en minder heftig zijn of helemaal verdwijnen.

Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven.

Bij epilepsie kunt u ervan uitgaan dat de bijwerkingen meestal verminderen als u gewend bent geraakt aan het medicijn. Ze zullen meestal opwegen tegen de risico's die door epileptische aanvallen ontstaan. Overleg met uw arts als u er wel veel last van heeft.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

• Vooral de eerste weken van het gebruik: slaperigheid en vermoeidheid

  Hierdoor zijn uw reactie- en concentratievermogen verminderd, waardoor u een grote kans heeft op ongelukken. Ongelukken kunnen bijvoorbeeld plaatsvinden in het verkeer, bij het beklimmen van een ladder, bedienen van apparaten of bij bewakings- en controlewerkzaamheden. Maar u heeft bijvoorbeeld ook meer kans te vallen als u 's nachts uit bed moet om naar het toilet te gaan.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

• Sufheid, trager denken en duizeligheid

  Hierdoor kunt u moeite hebben om u te concentreren of gaat u onduidelijk spreken. Deze klachten kunnen toenemen als u dit medicijn langere tijd gebruikt.

• Psychische klachten, zoals rusteloosheid, depressie, agressie en prikkelbaarheid. Zeer zelden hallucinaties, psychoses en gedachten aan zelfmoord. Dus tegenovergestelde verschijnselen dan u van dit medicijn zou verwachten. Vooral kinderen en ouderen zijn gevoelig voor deze bijwerkingen.

  Raadpleeg bij deze verschijnselen de arts. Mogelijk is een lagere dosering of een ander middel nodig. Merkt u psychische klachten? Raadpleeg dan uw arts.

• Snurken door verslapping van de huig. Heeft u tijdens uw slaap wel eens last dat uw adem korte tijd stilvalt (slaapapneu)? U kunt hier door dit medicijn meer last van krijgen. Neem contact op met uw arts als u dat merkt.

• Maagdarmstoornissen, zoals misselijkheid, verstopping en diarree, droge mond of juist extra speekselvorming, problemen met slikken en zeer zelden braken en diarree.

• Minder eetlust

  Merkt u dat u moeite of geen zin heeft om te eten? Neem dan contact op met uw arts.

• Hoofdpijn en duizeligheid

  Deze bijwerkingen verdwijnen meestal na enige tijd als u gewend bent geraakt aan het medicijn.

• Droge ogen. Vooral mensen met contactlenzen kunnen last krijgen van droge ogen.

• Verminderde werkzaamheid tegen epilepsie

  Het medicijn kan na verloop van enkele weken minder goed werken tegen epilepsie.

• Geheugenverlies van gebeurtenissen die plaatsvinden tijdens gebruik van dit medicijn. Bijvoorbeeld gebeurtenissen in de nacht.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

• Levendige dromen of nachtmerries, meestal in de vroege ochtend

• Spierzwakte, krachteloos gevoel in spieren. Deze bijwerking kan andere klachten veroorzaken, zoals: wazig zien of dubbelzien, door een tijdelijk effect op de oogspieren. Mensen met myasthenia gravis (een ernstige spierziekte) kunnen meer last krijgen van deze ziekte. Raadpleeg uw arts bij verergering van de klachten (zoals algemene spierzwakte, dubbelzien, dichtvallende oogleden, moeite met slikken, kauwen of ademhalen).

• Afname gevoelens: dit middel vlakt niet alleen emoties zoals angst en spanning af, maar ook positieve, zoals blijdschap en tevredenheid. Ook uw betrokkenheid bij en inlevingsvermogen in anderen kan verminderen.

• Vallen

  Vooral doordat dit medicijn ook de coördinatie vermindert. Ouderen en mensen met spierziekten hebben hier de meeste kans op. Ook mensen met Parkinson lopen meer risico. Overleg met uw arts als u dit merkt. 

• Toegenomen eetlust

  Merkt u dat u aankomt? Neem dan contact op met uw arts.

• Huiduitslag en jeuk

  Meestal is dit onschuldig, maar (zeer zelden) kunnen de verschijnselen ernstig zijn. Raadpleeg uw arts als de uitslag er ongewoon uitziet, als u er last van heeft, of als u ook koorts of blaren krijgt.

• Tekort aan bloedplaatjes. Raadpleeg uw arts bij onverklaarbare blauwe plekken of bloedneuzen.

• Problemen met ademhalen. Bij mensen met de longziekte COPD kunnen de ademhalingsklachten toenemen.

  Overleg hierover met uw arts.

• Afhankelijkheid. U kunt last krijgen van ontwenningsverschijnselen als u stopt met het gebruik. Bij kortdurend gebruik is de kans hierop zeer klein. Mensen die dit medicijn langer dan twee maanden achtereen gebruiken hebben hier wel een grote kans op.

  Bouw daarom altijd geleidelijk af als u dit middel langer dan 2 maanden heeft gebruikt.

Heeft u last van een bijwerking? Meld dit dan bij het bijwerkingencentrum lareb. Hier worden alle meldingen over bijwerkingen van medicijnen in Nederland verzameld. Ik wil een bijwerking melden

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen

Gebruik

Kijk voor de juiste dosering op het etiket van de apotheek.

Wanneer?

Angstgevoelens en gespannenheid
Verdeel de tabletten gelijkmatig over de dag. Dus bij drie keer per dag om de acht uur. Gebruikt u dit medicijn alleen in speciale gevallen, zoals bij vliegangst? Neem het dan ongeveer een uur van tevoren in.

Epilepsie
In het begin kunt u de tabletten het beste verdeeld over twee tot drie keer per dag innemen. Later is het vaak mogelijk het medicijn één of twee keer per dag in te nemen. Een eenmaaldaagse dosering kunt u het beste 's avonds voor het slapengaan innemen. U heeft dan het minste last van sufheid overdag.

Hoe lang?

Angstgevoelens en gespannenheid
Gebruik langer dan twee maanden achter elkaar wordt sterk afgeraden. Er is dan te veel kans dat u afhankelijk van dit middel wordt. Dit betekent dat u ontwenningsverschijnselen krijgt als u stopt met het gebruik.

Probeer ook op een andere manier uw angst en spanning te verminderen. Vraag uw arts om advies.

Gebruikt u dit medicijn samen met een antidepressivum? Dan is het meestal de bedoeling dat u binnen enkele weken afbouwt, omdat dan het antidepressivum begint te werken.

Epilepsie
U zult dit middel waarschijnlijk langdurig moeten gebruiken. Na enkele weken tot maanden zal uw arts met u bekijken of het voldoende werkzaam is.

Vergeten

Epilepsie
Het is belangrijk dit middel consequent te blijven gebruiken. Haal een vergeten dosis in volgens onderstaande instructie.

• Als u dit middel 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit middel 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
• Als u dit middel 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.

Angstgevoelens en gespannenheid
Het is niet schadelijk als u een dosis mist. Maar als u het middel al enkele weken gebruikt, bent u er aan gewend geraakt en kunt u bij de vergeten tablet last krijgen van ontwenningsverschijnselen.

Verboden

autorijden?
Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Wilt u weten of u met dit medicijn mag autorijden? Beantwoord dan de vragen in het schema hieronder.

Let op: als u epilepsie heeft, mag u vaak niet autorijden. Of u mag autorijden, hangt af van bepaalde keuringseisen. Overleg hierover met uw arts. Ook heeft het Epilepsiefonds meer informatie over het deelnemen aan het verkeer met epilepsie. Wilt u meer informatie over autorijden bij bepaalde aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.



Voor meer algemene informatie kunt het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken?
Beperk het gebruik van alcohol en drink het liever niet. Door dit medicijn reageert u veel sterker op alcohol dan u gewend bent. Bovendien versterkt alcohol de bijwerkingen van dit medicijn, zoals sufheid en een verminderde coördinatie.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

Wisselwerking

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

• Andere medicijnen die het reactievermogen verminderen. Bij deze medicijnen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op het reactievermogen en coördinatievermogen versterken elkaar. Dan kan clobazam nog langer doorwerken. U kunt dan bijvoorbeeld nog langer geen autorijden. Rijd geen auto als u behalve clobazam nog een medicijn gebruikt dat het reactievermogen vermindert.
• Stiripentol, een ander middel tegen epilepsie, kan het effect en de bijwerkingen van clobazam versterken. Uw arts zal de hoeveelheid clobazam en stiripentol in uw bloed af en toe meten en zo nodig de dosering aanpassen.
• Etravririne, een medicijn tegen hiv en aids. U kunt meer last krijgen van de bijwerkingen van clobazam. Neem contact op met uw arts als u deze combinatie krijgt.

Twijfelt u eraan of bovenstaande wisselwerking voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.

Zwangerschap

Zwangerschap
Meld het aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent. Of als u dit binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Daarom is niet zeker wat de risico's van dit medicijn zijn voor zwangere vrouwen en hun kind. Wel is bekend dat bij gebruik voor lange tijd tijdens de laatste 3 maanden van de zwangerschap (3e trimester) kunnen bij de baby ontwenningsverschijnselen ontstaan. En bij gebruik in een hoge dosis vlak voor de bevalling kan uw kind na de geboorte zo versuft en slap zijn dat het moeite heeft met ademhalen. Gebruik dit medicijn daarom alleen als het echt nodig is. Zo kort mogelijk en in een lage dosis. Weeg samen met uw arts de ernst van uw ziekte af tegen het risico voor het kind. Mogelijk kunt u (tijdelijk) een ander medicijn gebruiken.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts of apotheker. Dit medicijn komt in de moedermelk. Het kan dan bijwerkingen bij het kind geven. Mogelijk kan uw arts u (tijdelijk) een ander medicijn voorschrijven.

Stoppen

Als u dit middel slechts enkele dagen achter elkaar heeft gebruikt, kunt u in één keer stoppen. Er treden dan over het algemeen geen ontwenningsverschijnselen op.

Heeft u het langere tijd gebruikt? Dan is de volgende informatie voor u belangrijk.

Bij gebruik tegen epilepsie
U kunt niet zomaar stoppen. Doe dat altijd in overleg met de arts. De dosering moet namelijk worden afgebouwd om epileptische aanvallen te voorkomen. Dit afbouwen kan een aantal maanden duren.

Moet u stoppen vanwege overgevoeligheid of ernstige bijwerkingen, dan zal uw arts hiermee rekening houden.

Ook als u een ander epilepsiemiddel gaat gebruiken, mag u niet in één keer met dit middel stoppen. Ook in dat geval moet de dosering langzaam worden afgebouwd.

Bij gebruik tegen angststoornissen
Na een gebruik van enkele weken tot maanden moet u langzaam afbouwen. Bij plotseling stoppen heeft u kans dat binnen enkele dagen ontwenningsverschijnselen ontstaan. Bijvoorbeeld hartkloppingen, slapeloosheid, angst, prikkelbaarheid, een gejaagd gevoel, spierkrampen, trillen en overgevoeligheid voor licht, geluid en aanraking.

Deze ontwenningsverschijnselen zijn moeilijk te onderscheiden van angst- en spanningklachten. Het lijkt dan alsof de klachten waar u dit medicijn oorspronkelijk voor kreeg terugkomen. Start dan niet opnieuw met het middel, maar probeer op een andere manier van uw klachten af te komen. U heeft anders kans in een vicieuze cirkel terecht te komen.

Als u de dosis gedurende enkele weken tot maanden verlaagt, heeft u geen of minder last van ontwenningsverschijnselen. Vraag uw arts of apotheker om advies over een goed afbouwschema. Soms kunt u beter eerst overstappen op een ander kalmeringsmiddel, waar makkelijker mee is af te bouwen.

Handelsinformatie

Clobazam is sinds 1975 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten onder de merknaam Frisium en als het merkloze Clobazam.

Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.