amitriptyline

Introductie

Amitriptyline hoort tot de groep tricyclische antidepressiemiddelen. Het regelt in de hersenen de hoeveelheid natuurlijk voorkomende stoffen die een rol spelen bij stemmingen en emoties.

Artsen schrijven het voor bij depressie, posttraumatische stressstoornis, pijn door een zenuw en bedplassen. Ook bij spierpijn bij fibromyalgie, hoofdpijn. En soms bij maagklachten, prikkelbare-darmsyndroom met veel pijn, en slapeloosheid bij iemand die niet meer beter wordt (palliatieve zorg). En bij migraine en te veel speeksel bij ALS.


Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen


Highlight

  • Amitriptyline zorgt voor een betere stemming en het maakt u minder angstig. Hierdoor heeft u minder last van piekeren, slaapproblemen en prikkelbaarheid. Ook werkt amitriptyline tegen pijnklachten.
  • Bij depressie, posttraumatische stressstoornis, pijn door een zenuw (zenuwpijn) en bedplassen. Ook bij spierpijn door fibromyalgie, hoofdpijn, migraine, maagklachten en prikkelbare-darmsyndroom. En bij slapeloosheid bij (palliatieve zorg) zorg voor iemand die niet meer beter wordt ). En bij kwijlen (te veel speeksel) bij de zenuw- en spierziekte ALS.
  • U merkt niet direct verbetering. Dit duurt een paar weken. Bij pijn door een zenuw merkt u vaak na 1 week dat het werkt. Bij bedplassen na een paar dagen.
  • U kunt suf of slaperig zijn of duizelig voelen. Deze bijwerkingen zijn in het begin het sterkst.
  • Gebruikt u meer dan 75 mg per dag? Dan mag u niet autorijden.
  • Gebruikt u 75 mg of minder per dag? Dan mag u 1 week na starten met amitriptyline weer veilig autorijden.
  • Wordt de hoeveelheid die u slikt hoger? Dan mag u pas weer autorijden als u 1 week dezelfde dosering gebruikt.
  • Lees voor meer informatie over autorijden de tekst hieronder.
  • Pas op met alcohol. Dit kan u nog suffer maken.
  • Andere bijwerkingen: droge mond, hartkloppingen, verstopping, zwaarder worden en misselijk zijn. Heeft u hier veel last van? Overleg dan met uw arts.
  • Gebruikt u dit medicijn al een paar weken? Stop dan niet in een keer. Bouw amitriptyline langzaam af in overleg met uw arts of apotheker.
  • Bent u zwanger of wilt u zwanger worden? Overleg met uw arts of u dit medicijn mag gebruiken.

Download de samenvatting

 


Werking

Depressie

Verschijnselen
Bij depressiviteit heeft iemand een verdrietige stemming. Ook is er geen interesse en plezier meer in de dingen van het leven. Iemand die depressief is, voelt zich vaak waardeloos en heeft schuldgevoelens. Ook kunnen mensen met depressiviteit snel geïrriteerd zijn en moeite met inslapen of doorslapen hebben.


Werking
Amitriptyline verbetert deze verschijnselen bij ongeveer zes op de tien mensen. U heeft meer energie en uw stemming verbetert. Maar het kan wel twee tot vier weken duren voor u merkt dat het medicijn werkt. Na ongeveer zes weken werkt het het beste. Het is belangrijk om het middel dan nog minsten zes tot negen maanden te blijven gebruiken. Daarmee maakt u de kans kleiner dat de depressie terugkomt. Bij ouderen adviseren artsen vaak om dit medicijn langer te gebruiken. En ook bij mensen die eerder een depressie hebben gehad.

Consequent gebruiken
Dit medicijn tegen depressiviteit gaat pas na een paar weken werken. Maar u kunt wel meteen na het begin van de behandeling last krijgen van bijwerkingen. Stop dan niet met het gebruik. Want meestal worden de de bijwerkingen minder als u gewend bent aan het middel. Vaak verdwijnen ze zelfs.

Behandeling
Uw arts zal meestal beginnen met de laagst mogelijke dosering. Zo heeft u in het begin zo min mogelijk last van de bijwerkingen. In de loop van de eerste weken zal uw arts u een hogere dosering geven. U krijgt ook een hogere dosering als de lagere dosering niet werkt.

Lees meer over depressie . "

Posttraumatische stressstoornis

Verschijnselen
Een posttraumatische stressstoornis kan ontstaan na een traumatische gebeurtenis. Bijvoorbeeld een bedreiging, een verkrachting, een ramp of een ongeluk. Als het niet lukt dit te verwerken, kan iemand een posttraumatische stressstoornis krijgen.

Dit kan direct na de traumatische gebeurtenis beginnen, of pas veel later. Iemand krijgt dan verschijnselen van meer angst of spanning die er voor de traumatische gebeurtenis niet waren. Bijvoorbeeld slecht slapen, concentratieproblemen of heftige schrikreacties. Ook beleeft iemand details van de gebeurtenis vaak opnieuw. Dit kunnen nachtmerries zijn of herinneringen die iemand niet uit het hoofd kan zetten.

Behandeling
Gesprekken met een psychiater of psycholoog (psychotherapie) kunnen helpen. Amitriptyline kan helpen tegen de verschijnselen van een posttraumatische stressstoornis, zoals angst.

Effect
U merkt niet meteen dat amitriptyline werkt, maar pas na twee tot drie maanden. De eerste twee weken van de behandeling kunt u zelfs meer last van angst krijgen. Ook heeft u de eerste weken meer kans op bijwerkingen. Stop dan niet met het gebruik. Meestal worden de bijwerkingen minder als u gewend bent aan het medicijn. Vaak verdwijnen ze zelfs. Het is belangrijk het medicijn minimaal een jaar te blijven gebruiken. U voorkomt hiermee dat de klachten terugkomen.

Lees meer over posttraumatische stressstoornis . "

Zenuwpijn

Verschijnselen
Bij zenuwpijn (pijn door een zenuw) voelt u heftige pijnschokken met een erg scherpe, stekende of steeds brandende pijn. De pijn is er de hele tijd of kan ontstaan na alleen maar een lichte aanraking. Het gaat vaak één speciaal deel van het lichaam. Zoals een deel van het gezicht, een deel van de romp of een voet of arm.

Ook fantoompijn is een vorm van zenuwpijn. Dit is pijn die er lijkt te zijn in een afgezet lichaamsdeel, bijvoorbeeld een been.

Oorzaak
De oorzaak van zenuwpijn ligt bij de gevoelszenuwen. Deze versturen 'berichten' over aanrakingen en verwondingen naar de hersenen. Beschadigde of geïrriteerde zenuwen zullen deze berichten verkeerd versturen. Daardoor voelen de hersenen heftige pijn, zonder dat er een verwonding is.

Een beschadiging of irritatie van een gevoelszenuw kan bijvoorbeeld ontstaan na gordelroos (een infectie van een zenuw met een Herpes-virus) of bij diabetes (suikerziekte). Maar er kunnen ook andere oorzaken zijn. Bij zenuwpijnen ligt de oorzaak van de pijn dus niet in een beschadiging op de plaats waar u de pijn voelt. Maar bij de betrokken gevoelszenuw zelf. Daarom werken gewone pijnstillers meestal niet bij zenuwpijnen.

Werking
Amitriptyline werd in het begin gebruikt als middel tegen depressiviteit. Bij dit gebruik bleek soms ook dat zenuwpijnen minder werden. Bij pijn werkt het op een andere manier dan bij depressiviteit. Het werkt niet meteen tegen pijn, maar pas na na één tot twee weken.

Lees meer over zenuwpijn . "

Bedplassen

Als een kind van vijf jaar of ouder `s nachts de plas niet lang genoeg kan ophouden heet dat bedplassen.

Behandeling
Plast een kind gemiddeld twee keer per maand of vaker in bed? Dan zal een arts eerst een behandeling zonder geneesmiddelen proberen. Bijvoorbeeld door het kind te belonen als het droog is gebleven. Of door het kind wakker te laten worden als het gaat plassen met een plaswekker.

Artsen schrijven amitriptyline alleen voor als er tegelijk ook op andere manieren wordt geprobeerd het bedplassen minder te maken. Vraag uw arts naar de beste aanpak voor uw kind.

Werking
Het is niet bekend hoe amitriptyline werkt bij bedplassen. Het blijkt lang niet bij alle kinderen te werken. Als het werkt, is het meestal na een paar dagen merkbaar.

Lees meer over bedplassen . "

Spierpijn

Artsen schrijven amitriptyline soms voor bij fibromyalgie.

Verschijnselen
Fibromyalgie is een ziekte van spieren en gewrichten zonder een duidelijke oorzaak. De belangrijkste verschijnselen zijn pijn in de spieren, vooral in de pezen waarmee de spieren vastzitten aan botten.  Verder ook stijfheid, sommige drukgevoelige punten verspreid over het hele lichaam en extreme moeheid.

Behandeling
Er is geen goede behandeling voor fibromyalgie. Bij veel patiënten helpt ontspanningstherapie, adviezen over houding, beweging en het leren omgaan met de pijn.

Artsen schrijven amitriptyline voor als andere therapieën niet voldoende helpen. Hoe het werkt is niet precies bekend. Maar mogelijk heeft het invloed op hoe de hersenen omgaan met pijnprikkels en maakt het de slaapproblemen minder.

Effect
Het middel kan spierpijn, ochtendstijfheid, vermoeidheid en pijn op de drukgevoelige punten minder maken. Ook maakt het slaapproblemen kleiner. Het middel werkt niet bij iedereen even goed.

Lees meer over spierpijn . "

Hoofdpijn

Amitriptyline wordt gebruikt bij spanningshoofdpijn die maar niet overgaat.

Spanningshoofdpijn
Bij spanningshoofdpijn hebt u last van een doffe of drukkende pijn in de schedelhuid, de slapen of de nek. Soms voelt het of er een strakke band om uw hoofd zit. Deze vorm van hoofdpijn komt door spierspanning in de nek- en schouderspieren. Bijvoorbeeld door een verkrampte houding tijdens het werken, stress of angst.

Behandeling
Tegen spanningshoofdpijn werken rust, ontspanningsoefeningen en massage het beste. Helpt dit niet, dan kan de arts proberen of amitriptyline werkt.

Het is niet precies bekend hoe amitriptyline werkt bij spanningshoofdpijn. Mogelijk heeft het invloed op hoe de hersenen omgaan met pijnsignalen. Het middel werkt niet bij iedereen en het kan een paar weken duren voor u merkt dat de spanningshoofdpijn is verdwenen.

Lees meer over hoofdpijn . "

Migraine

Verschijnselen

Bij migraineaanvallen heeft u last van bonzende hoofdpijn, meestal aan één kant van het hoofd. Ook zijn mensen met migraine vaak misselijk en overgevoelig voor licht en geluid. Sommige vrouwen hebben aanvallen rond de menstruatie. Een migraineaanval duurt meestal een dag, maar kan ook korter of langer duren.

 

Behandeling 

Om een aanval te stoppen, kunt u een pijnstiller gebruiken en mogelijk een middel tegen de misselijkheid. Heeft u meer dan 2 aanvallen per maand? Dan is het zinvol een medicijn te proberen dat de aanvallen voorkómt. Amitriptyline is een van deze medicijnen.

 

Effect

Bij sommige gebruikers nemen de aanvallen af. Dit effect is meestal pas na 3 maanden gebruik te beoordelen. Als u 3 maanden na het instellen van de juiste dosering nog geen verbetering merkt, overleg dan met uw arts.

Lees meer over migraine . "

Slapeloosheid

Amitriptyline wordt gebruikt bij slaapproblemen in de palliatieve zorg (zorg voor iemand die niet meer beter wordt).

Amitripyline wordt gebruikt als andere medicijnen tegen slapeloosheid onvoldoende werken.

Lees meer over slapeloosheid . "

Overmatige speekselvloed

Overmatige speekselvloed of kwijlen is een sociaal erg vervelende aandoening. Het kan verschillende oorzaken hebben: neurologische stoornissen, zoals epilepsie, de ziekte van Parkinson, amyotrofe lateraalsclerose (ALS). Of een beroerte, infectie van de mondholte of het gebruik van sommige geneesmiddelen. Amitriptyline wordt gebruikt bij te veel speeksel bij ALS. Het maakt de hoeveelheid speeksel minder.

Lees meer over overmatige speekselvloed . "

Maagklachten

Er zijn verschillende soorten maagklachten. Het meest komen voor brandend maagzuur, pijn in de bovenbuik en oprispingen. Soms gaat dit samen met misselijkheid, een opgeblazen gevoel of een vol gevoel na het eten.

Brandend maagzuur
Brandend maagzuur merkt u aan een zeurderige of scherpe pijn. Deze pijn voelt u vooral vlak na het eten, omdat er dan het meeste maagzuur is. Maagzuur is een vloeistof in de maag die nodig is om voedsel te verteren. U kunt last krijgen van dit zuur bij te veel maagzuur. Of als er wondjes in het maagslijmvlies zitten.

Oprispingen (refluxklachten)
Bij oprispingen komt een deel van de zure maaginhoud naar boven. Dit kunt u proeven in de mond of keel. En het maagzuur kan de slokdarm irriteren. U kunt er misselijk van worden. Dit kan komen doordat het klepje tussen de slokdarm en maag niet goed sluit.
Meestal is er geen duidelijke oorzaak aan te wijzen. Vaak gaat het om een combinatie van zaken. Roken en stress kunnen maagklachten geven. Ook sommige voedingsmiddelen kunnen een rol spelen. Bijvoorbeeld te veel of te vet eten, koffie, alcohol of koolzuurhoudende dranken (met ‘prik’).

Behandeling
Soms helpt het als u uw eetgewoonten verandert. Neem bijvoorbeeld 3 tot 6 kleine maaltijden per dag, in plaats van 1 of 2 grote. Neem geen voedsel en drank waar u snel last van krijgt, zoals alcohol of scherpe kruiden. Ook als u stopt met roken, kunnen maagklachten minder worden.
Ook sommige medicijnen kunnen maagklachten geven. Overleg met uw arts als u denkt dat uw maagklachten door medicijnen komen.

Helpen deze adviezen niet voldoende? Uw arts schrijft dan meestal een medicijn voor dat het maagzuur bindt. Werkt dat ook onvoldoende? Uw arts kan dan een maagzuurremmer voorschrijven, zoals omeprazol. Als maagzuurremmers ook niet goed werken, kan uw arts amitriptyline geven

Werking
Amitriptyline zorgt ervoor dat u minder last heeft van pijn bij maagklachten. Het zorgt er mogelijk ook voor dat u minder last heeft van maagzuur.

Lees meer over maagklachten . "

Prikkelbaredarmsyndroom

Verschijnselen
Bij het prikkelbaredarmsyndroom heeft u langdurig last van darmkrampen. Dit zijn pijnlijke samentrekkingen van de darmen die meestal optreden als er voedsel passeert. Ook kunt u last hebben van winderigheid, afwisselend verstopping of dunne ontlasting, een opgezette buik of slijm bij de ontlasting.

Oorzaak
De precieze oorzaak is nog onbekend. Wel is bekend dat voedsel en stress een rol kunnen spelen.

Behandeling
Door vezelrijke voeding te gebruiken, voldoende te drinken, voldoende lichaamsbeweging te nemen en stress te vermijden, kunnen de klachten minder worden. Helpt dit onvoldoende, en heeft u erge pijnklachten? Dan kan uw arts amitriptyline voorschrijven. 

Lees meer over prikkelbaredarmsyndroom . "


Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. Of er bijwerkingen optreden, en hoe erg ze zijn, verschilt. Het hangt af van hoeveel en hoe lang u dit medicijn gaat gebruiken. Ook zullen bijwerkingen niet bij iedereen optreden, maar alleen bij personen die daarvoor gevoelig zijn.

U merkt het meest van de bijwerkingen in de eerste week. Daarna nemen ze af of verdwijnen zelfs. Ze gaan weer over als u met het medicijn stopt.

Sommige aandoeningen kunnen door amitriptyline erger worden. Neem daarom in elk geval contact op met uw arts als u lijdt aan hartkramp (angina pectoris), epilepsie, een vergrote prostaat of porfyrie.

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Regelmatig (bij meer dan 30 op de 100 mensen)

  • Sufheid, slaperigheid, een verminderd reactievermogen en wazig zien.

    Dit is vooral lastig bij activiteiten waarbij u goed moet opletten. Voorkom ongelukken in het verkeer. En ook bij andere activiteiten thuis en op het werk. Bijvoorbeeld wanneer u een ladder beklimt, met apparaten werkt en op het werk iets bewaakt of controleert. Doe geen dingen die gevaarlijk zijn. Zeker niet de eerste twee weken van de behandeling als u nog aan het middel moet wennen. Als u dit medicijn 's avonds inneemt, heeft u hier minder last van. Overleg hierover met uw arts.

  • Droge mond, doordat u minder speeksel maakt.

    Heeft u in het begin van de behandeling veel last van een droge mond? Dan kunt u de aanmaak van speeksel stimuleren. Dit kan met (suikervrije) kauwgom of door te zuigen op ijsblokjes. Door de droge mond ontstaan sneller gaatjes in uw gebit en ontstekingen van het slijmvlies van de mondholte. Poets en flos extra goed als u merkt dat u last blijft houden van een droge mond. Laat als u wilt de tandarts vaker controleren.

  • Als u het syndroom van Sjögren heeft. Dit is een aandoening waarbij de slijmvliezen van onder andere ogen en mond droger zijn dan normaal. U kunt meer klachten krijgen.

    U heeft minder traanvocht en speeksel door dit middel. Heeft u meer last heeft van oogirritatie of een droge mond?  Overleg dan met uw arts. Mogelijk is een ander middel geschikter.

  • Duizeligheid, vooral bij het opstaan uit bed of uit een stoel. Mensen met hartfalen kunnen hier meer last van hebben.

    Dit kan komen door een lagere bloeddruk. Meestal gaat de duizeligheid na een paar dagen tot weken over. Uw lichaam is dan gewend aan de lagere bloeddruk. Als u zich duizelig voelt, sta dan niet te snel op uit bed of van een stoel. U kunt het beste even liggen. En de benen wat hoger leggen, bijvoorbeeld op een kussen. Blijft u last houden, overleg dan met uw arts.

  • Hartkloppingen. Dit kan bij mensen met hartkramp (angina pectoris) een aanval uitlokken van pijn op de borst bij inspanning.

    Overleg hierover met uw arts.

  • Verstopping (obstipatie)

    Eet vezelrijke voeding en drink veel. Neem contact op met uw arts als u veel last blijft houden van verstopping.

  • Gewichtstoename

    Dit komt voor een deel doordat u meer eetlust heeft. Maar ook doordat uw lichaam soms meer water vasthoudt (oedeem).

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

  • Misselijkheid en braken, vooral als u begint met dit medicijn.

    Mogelijk helpt het om dit medicijn op een volle maag in te nemen.

  • Trillende handen

  • Overmatig zweten

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Moeilijk kunnen plassen. Dit is vooral van belang als u al moeite met plassen heeft door een vergrote prostaat.

    Neem contact op met uw arts als u dit merkt. Mogelijk is een ander medicijn geschikter voor u.

  • Minder of soms juist meer zin in vrijen.

    Bij mannen: moeilijker krijgen van een erectie en zaadlozing. Bij vrouwen: moeilijker krijgen van een orgasme.

  • Verwardheid en zeer zelden gejaagdheid, angst en slapeloosheid.

  • Hartritmestoornissen. U merkt dit soms alleen aan plotselinge duizelingen of als u even wegraakt. Vooral mensen met de aangeboren vorm van de hartritmestoornis verlengd QT-interval hebben hier meer kans op.

    Gebruik dit medicijn NIET als u deze aangeboren hartritmestoornis heeft.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Overgevoeligheid voor dit medicijn. Dit merkt u aan huiduitslag, galbulten en jeuk.

    Gebruik dit medicijn dan niet meer. Een ernstige overgevoeligheid is te merken aan benauwdheid of een opgezwollen gezicht. Ga dan direct naar een arts. In beide gevallen mag u dit medicijn in de toekomst niet meer gebruiken. Geef daarom aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor amitriptyline. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit medicijn of dezelfde soort middelen niet opnieuw krijgt.

  • Droge ogen doordat u minder traanvocht aanmaakt. Heeft u het syndroom van Sjögren, een aandoening waarbij de slijmvliezen van onder andere ogen en mond droger zijn dan normaal? U kunt meer klachten krijgen. 

    Ook mensen met contactlenzen hebben hier snel last van. Heeft u meer last heeft van oogirritatie of een droge mond?  Overleg dan met uw arts. Mogelijk is een ander medicijn geschikter.

  • Borstvorming (bij mannen), melkafscheiding.

    Dit verdwijnt weer als u stopt met het gebruik.

  • Bloed- of leverafwijking. U kunt dit merken aan onverklaarbare koorts, keelpijn, blauwe plekken of een gele verkleuring van het oogwit.

    Staak dan het gebruik en waarschuw uw arts.

  • Mensen met epilepsie lopen een grotere kans op een epileptische aanval.

  • Kinderen zijn extra gevoelig voor de bijwerkingen van dit medicijn.

  • Meer depressieve gedachten of gedachten aan zelfmoord. 

    Neem contact met uw arts op als u meer depressieve gevoelens krijgt. Of als de depressieve gevoelens erger worden. Jongeren onder de 25 jaar hebben meer kans op deze bijwerkingen.

  • Mensen met het Brugada-syndroom, een erfelijke hartaandoening, hebben een grotere kans op hartritmestoornissen.

    Gebruik dit medicijn NIET als u dit syndroom heeft. Overleg met uw arts. Mogelijk kunt u overstappen op een ander medicijn.

  • Hartaandoeningen, zoals meer kans op een hartaanval. De kans hierop is groter bij mensen die in het verleden een hartaanval hebben gehad.

    Waarschuw uw arts, als u plotseling pijn op de borst krijgt. Heeft u kort geleden een hartaanval gehad? Dan mag u dit middel niet gebruiken. Overleg hierover met uw arts.

  • Bewegingsstoornissen. Deze herkent u aan zuig-, kauw- en smakbewegingen. Of aan bewegingen van de tong en grimassen en tics van het gezicht. Bij mensen die al een bewegingsstoornis hebben kan dit verergeren. 

    Neem bij deze verschijnselen contact op met uw arts. 

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen


Gebruik

Kijk voor de goede dosering op het etiket van de apotheek.

Hoe?

Tabletten innemen met een half glas water.

Wanneer?
U mag dit medicijn innemen op elk moment van de dag. Heeft u last van sufheid of slaperigheid overdag? Dan kunt u dit medicijn 's avonds innemen. Overleg hierover met uw arts.

Gebruikt u een hoge dosering? Bijvoorbeeld meer dan 75 mg per dag? Dan kunt u de dosis in twee keer innemen. U kunt bijvoorbeeld 's ochtends één dosis innemen en 's avonds één dosis. Overleg hierover met uw arts.

Prikkelbare-darmsyndroom
Neem dit medicijn in de avond, voor u gaat slapen.

Hoe lang?

Depressiviteit
Als het medicijn na 6 weken niet werkt, overleg dan met uw arts.

Bespreek gedurende de hele behandeling alle veranderingen in uw gedrag of stemming steeds met uw arts. Het kan zijn dat u niet goed of onvoldoende op dit medicijn reageert. Misschien werkt een ander medicijn beter.

Na verbetering van de klachten moet u het meestal 6 maanden of langer blijven gebruiken. Dan heeft u minder kans dat de depressiviteit terugkomt.

Posttraumatische stressstoornis
Als het medicijn na 3 maanden nog niet werkt, heeft het waarschijnlijk geen zin om ermee door te gaan. Spreek hierover met uw arts. Na verbetering van de klachten moet u het meestal nog minstens een jaar blijven gebruiken.

Zenuwpijn
Gebruik dit medicijn zolang u last blijft houden van de zenuwpijn. Dit is vaak verschillende maanden tot jaren.

Bedplassen
Dit medicijn is alleen een hulpmiddel bij het begin van een plastraining. Het is dus niet de bedoeling om het altijd door te gebruiken.

Spanningshoofdpijn
Als het medicijn werkt, kan het nodig zijn het lange tijd te gebruiken, soms een jaar of langer. Als het middel na 6 weken nog niet werkt, zal de dosering misschien hoger moeten. Merkt u na 3 maanden nog geen verbetering? Dan kunt u beter in overleg met uw arts een ander medicijn proberen.

Spierpijn (fibromyalgie)
Om goed te beoordelen of het medicijn werkt, moet u het minstens twee weken gebruiken. Na 2 of 3 maanden gebruik kan het medicijn wat minder gaan werken. Hoe kan het medicijn weer voldoende werken? Door het gebruik 2 tot 4 weken te stoppen en daarna weer te beginnen.

Migraine
Na een paar weken tot maanden zal uw arts met u bekijken of het voldoende werkt. Het kan zijn dat de arts de dosering in de tussentijd aanpast. Als bij u het aantal aanvallen minder wordt en u niet te veel last heeft van bijwerkingen, kunt u het lange tijd gebruiken.

Slapeloosheid in de palliatieve zorg
Amitriptyline kan zolang worden gebruikt als nodig is.


Vergeten

  • Als u dit medicijn 1 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 8 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan nog in. Duurt het nog minder dan 8 uur? Sla de vergeten tablet dan over. Slikt u het hierdoor overdag in plaats van 's avonds? Houd er dan rekening mee dat dit medicijn sufheid geeft. U kunt nu bijvoorbeeld niet autorijden.
  • Als u dit medicijn 2 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 4 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan nog in. Duurt het nog minder dan 4 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
  • Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan nog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.


Verboden

autorijden?

Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen als u dit medicijn gebruikt. Wilt u weten of u met dit medicijn mag autorijden? Beantwoord dan de vragen in het schema hieronder.

amitriptyline verkeersdeelname

 

Uitzondering: Heeft u dit medicijn minimaal 3 maanden in dezelfde dosering gebruikt? Dan mag u autorijden als het CBR u rijgeschikt verklaart. Overleg met uw arts of dit voor u geldt.

Let op: ook depressie kan een reden zijn dat u niet mag autorijden. Overleg met uw arts of dat bij u het geval is. Wilt u meer informatie over autorijden bij sommige aandoeningen? Kijk dan op de website van het CBR.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.

alcohol drinken?
Alcohol zorgt dat u nog suffer wordt. Ook als u gewend bent geraakt aan dit medicijn, kunt u door het gebruik van alcohol erg suf worden. Beperk daarom het gebruik van alcohol en drink het liever niet.

alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.


Wisselwerking

Dit medicijn heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u lezen in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

  • Andere medicijnen die het reactievermogen verminderen. Bij deze medicijnen is vaak op de verpakking een gele waarschuwingssticker geplakt. De effecten op bijvoorbeeld de rijvaardigheid versterken elkaar. Rijd in elk geval geen auto als u twee of meer van zulke middelen gebruikt.
  • Carbamazepine en primidon, medicijnen tegen epilepsie. Door deze medicijnen kan amitriptyline minder goed werken. Uw arts zal daarom extra controleren. En past misschien de dosering aan.
  • Sommige andere medicijnen tegen depressie, namelijk bupropion, citalopram, fluoxetine, fluvoxamine, paroxetine en sertraline. Deze medicijnen kunnen de hoeveelheid amitriptyline in het bloed verhogen. Hierdoor kan het medicijn meer bijwerkingen geven, zoals sufheid, duizeligheid, verstopping, droge mond of moeilijk kunnen plassen. Ook kan een ernstige bijwerking optreden als u deze medicijnen tegelijk met amitriptyline gebruikt. U kunt dan last krijgen van spiertrekkingen, trillen, koorts, zweten, opgewondenheid en verward zijn. Overleg met uw arts, zodat deze misschien de doseringen kan verlagen.
  • Rifampicine, een medicijn tegen tuberculose. Rifampicine kan de werking van amitriptyline verminderen. Uw arts zal daarom de werkzaamheid controleren. Mogelijk verhoogt uw arts de dosering van amitriptyline.
  • Cimetidine, een medicijn tegen te veel maagzuur. Door dit medicijn kan de hoeveelheid amitriptyline in uw bloed te hoog worden. Overleg hierover met uw arts, misschien kan deze u een ander medicijn tegen te veel maagzuur geven.
  • Terbinafine, een medicijn tegen schimmelinfecties. Door dit medicijn kan de hoeveelheid amitriptyline in uw bloed te hoog worden. Hierdoor kan het medicijn meer bijwerkingen geven. Bijvoorbeeld suf, duizelig, of verward zijn, wazig zien, verstopping, droge mond of moeilijk kunnen plassen. Overleg hierover met uw arts.
  • Kinidine, een medicijn tegen hartritmestoornissen. Door dit medicijn kan de hoeveelheid amitriptyline in uw bloed te hoog worden. Hierdoor kan het medicijn meer bijwerkingen geven. Bijvoorbeeld suf, duizelig, of verward zijn, wazig zien, verstopping, droge mond of moeilijk kunnen plassen. Overleg hierover met uw arts.
  • Sommige medicijnen tegen hiv. Vraag aan uw apotheker om welke medicijnen dit gaat.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.


Zwangerschap

Zwangerschap
Gebruik dit medicijn alleen in overleg met uw arts. Weeg met uw arts de ernst van uw aandoening af tegen het risico van dit medicijn voor het kind. Bij gebruik van dit medicijn tijdens de laatste weken van de zwangerschap kan het kind namelijk ontwenningsverschijnselen krijgen na de geboorte. Dit merkt u aan trillen, een onregelmatige ademhaling, slecht drinken en hard huilen. Of andere bijwerkingen, zoals verstopping of weinig kunnen plassen. Maar soms kan het ook schadelijk voor de baby of voor u zijn, als uw aandoening niet zo goed mogelijk behandeld wordt. Zo kunnen depressieve klachten ook schadelijk zijn voor de moeder en het kind. Stoppen met dit medicijn als u al zwanger bent wordt dan meestal niet aangeraden. Overleg daarom met uw arts over de voor- en nadelen.

Goede controle tijdens de zwangerschap is belangrijk. Soms is het nodig de hoeveelheid van het medicijn in het bloed te meten en de dosering aan te passen.

Borstvoeding
U kunt dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Dit medicijn komt in een erg kleine hoeveelheid in de moedermelk terecht. Er zijn tot nu toe geen bijwerkingen bij het kind gemeld.


Stoppen

Nee, bouw liever langzaam af over een periode van 4 weken. Plotseling stoppen na een gebruik van ten minste 5 tot 8 weken geeft bij sommige mensen klachten. U kunt last krijgen van angst, slapeloosheid, onrust, duizelig zijn, hoofdpijn, spierpijn, misselijk zijn en zweten.

Deze verschijnselen komen vaak pas 1 tot 2 dagen nadat u plotseling bent gestopt. En zijn na 2 tot 3 weken meestal over. Niet iedereen heeft even veel last van ontwenningsverschijnselen. Kijk daarom hoe u reageert als u de dosering iets minder wordt. Als u er geen last van heeft, kunt u misschien sneller afbouwen. Vraag uw arts hierbij om advies.

Gebruikt u dit medicijn tegen depressie? Let erop dat amitriptyline pas na ongeveer 6 weken het beste werkt. En dat u het middel daarna nog minstens 6 maanden moet blijven gebruiken. Als u eerder stopt, heeft u meer kans dat de depressiviteit terugkomt.

Als u dit medicijn gebruikt tegen een depressie, wordt het gebruik wel vaak over een periode van enkele maanden afgebouwd. Dit is om te voorkomen dat de verschijnselen van de depressie terugkomen.


Handelsinformatie

Ja, u heeft een recept nodig.

Amitriptyline is sinds 1961 internationaal op de markt. Het is op recept te krijgen als het merkloze Amitriptyline in tabletten.


Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.