Metopirone

Active ingredient: metyrapon

The text below is about the active substance metyrapon


Introductie

Metyrapon remt de aanmaak van bepaalde bijnierschorshormonen.

Artsen schrijven metyrapon voor bij ziekten met een verhoogde aanmaak van deze hormonen, zoals de ziekte van Cushing. Het wordt ook gebruikt in onderzoek om te testen of de aansturing van de bijnieren door de hypofyse wel goed werkt.


Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen


Highlight


Werking

Ziekte van Cushing

Bij de ziekte van Cushing maakt de bijnierschors te veel cortisol.

Verschijnselen
De klachten zijn vaag en ontstaan geleidelijk. Door het teveel aan het bijnierschorshormoon cortisol worden buik en gezicht dikker ('vollemaansgezicht').

Andere verschijnselen zijn moeheid, vocht vasthouden, menstruatiestoornissen, minder zin in seks, snel blauwe plekken, acne, overmatige beharing, striemen in de huid en slechte wondgenezing.

De ziekte is aan te tonen door de hoeveelheid cortisol in het bloed of de urine te meten.

Behandeling
De behandeling hangt af van de oorzaak:

  • bij een tumor in de hypofyse zal de arts opereren om het gezwel zoveel mogelijk weg te halen. Eventueel kan ook bestraling plaatsvinden;
  • bij een tumor in de bijnier zal de arts deze bijnier weghalen;
  • als de oorzaak niet duidelijk is of als andere behandeling niet mogelijk is, zal de arts behandeling met geneesmiddelen overwegen. Deze geneesmiddelen onderdrukken de aanmaak van cortisol door de bijnieren. Metyrapon is zo`n geneesmiddel.

Effect
Het effect treedt geleidelijk in. Regelmatig zal de arts de hoeveelheid cortisol in het bloed controleren en eventueel de dosering aanpassen.

Gebruik bij onderzoek
De hypofyse is een orgaan in de hersenen dat hormonen aanmaakt. Bijvoorbeeld hormonen die de bijnierschors aanzetten om bijnierschorshormonen te produceren. Als de hoeveelheid bijnierschorshormoon in het bloed te laag wordt, produceert de hypofyse meer hormoon om de bijnieren tot grotere productie aan te zetten.

Artsen gebruiken metyrapon om te testen of de aansturing van de bijnieren door de hypofyse voldoende werkt. Zo kan er meer duidelijkheid komen over de precieze oorzaak van de klachten.

Lees meer over ziekte van cushing . "


Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit middel bijwerkingen geven.

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

  • Maagdarmklachten, zoals misselijkheid, braken, buikpijn.

    Door het middel tijdens het eten of met wat melk in te nemen, heeft u minder last van misselijkheid.

  • Slaperigheid, sufheid en vermoeidheid.

    Na enkele weken verdwijnt de slaperigheid meestal weer vanzelf.

  • Hoofdpijn en duizeligheid.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Overgevoeligheid voor dit middel. U kunt dit merken aan huiduitslag, jeuk of galbulten.

    Gebruik dit middel dan niet meer. Geef aan de apotheek door dat u overgevoelig bent voor metyrapon. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u dit middel of soortgelijke middelen niet opnieuw krijgt.

Bij langdurig gebruik

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Hoge bloeddruk.

  • In stresssituaties, zoals na een verwonding, operatie of plotseling optredende ziekte: duizeligheid, hoofdpijn, beven en uiteindelijk flauwvallen.

    Dit middel veroorzaakt een tekort aan de bijnierschorshormonen cortisol en aldosteron. Bijnierschorshormonen houden de bloeddruk en de glucosestofwisseling op peil en beschermen het lichaam zo tegen de gevolgen van stresssituaties. Bij een tekort aan cortisol zal in stresssituaties eerder een te lage bloeddruk en een te lage hoeveelheid glucose in het bloed ontstaan. Dit veroorzaakt de genoemde verschijnselen. Vaak zal de arts een kunstmatig bijnierschorshormoon, zoals hydrocortison (cortisol) en/of fludrocortison, voorschrijven om deze verschijnselen te bestrijden.

  • Tekort aan geslachtshormonen. Hierdoor kan bij vrouwen overmatige beharing in het gezicht of op het lichaam ontstaan (hirsutisme).

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen


Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Wanneer?
Gebruik dit middel tijdens het eten of met wat voedsel of melk. U heeft dan minder last van maagdarmklachten.

Hoe lang?

  • Ziekte van Cushing: als u metyrapon gebruikt om de periode tot de operatie te overbruggen, zult het gebruik na de operatie geleidelijk weer kunnen afbouwen. Als operatie niet mogelijk is, zult u dit middel mogelijk levenslang moeten gebruiken.
  • Als u metyrapon gebruikt als testmiddel: het gebruik kan dan eenmalig zijn (een dosis om middernacht) of enkele dosis gedurende 24 uur.


Vergeten

  • Als u dit medicijn 3 keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 2 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over.
  • Als u dit middel 4 of meer keer per dag gebruikt: duurt het nog meer dan 1 uur voor u de volgende dosis normaal inneemt? Neem de vergeten dosis dan alsnog in. Duurt het nog minder dan 1 uur? Sla de vergeten dosis dan over.


Verboden

autorijden?
Dit medicijn kan bijwerkingen veroorzaken, zoals duizelig, slaperig en suf zijn. Heeft u hier last van? Dan mag u niet autorijden. Het kan gevaarlijk zijn aan het verkeer deel te nemen zo lang u last heeft van deze bijwerkingen. Ook als de dosering omhoog of omlaag gaat, kunt u (extra) last hebben van deze bijwerkingen.

Gebruikt u ook andere medicijnen die deze bijwerkingen geven? Let er dan op dat u meer last kunt hebben van deze bijwerkingen.

Voor meer algemene informatie kunt u het thema 'Medicijnen in het verkeer' lezen. In dit thema leest u bijvoorbeeld wat de wet zegt over medicijnen in het verkeer. Ook vindt u adviezen waarmee u rekening moet houden als u wel (weer) mag autorijden.


alcohol drinken?
Alcohol maakt het versuffende effect van dit medicijn sterker. Ook als u niets van deze bijwerking heeft gemerkt, kunt u door het gebruik van alcohol wel suf worden en kunnen uw coördinatie- en beoordelingsvermogen afnemen.

alles eten?
U mag alles eten.


Wisselwerking

Indien metyrapon als test in onderzoek wordt toegepast, zijn er veel soorten medicijnen die het testresultaat kunnen verstoren.

  • De anti-epileptica fenytoïne en fenobarbital.
  • Geslachtshormonen, zoals oestrogenen en progestagenen (bijvoorbeeld in de anticonceptiepil of in hormonen tegen de overgang).
  • Schildkliermedicijnen.
  • Amitriptyline.
  • Chloorpromazine.

Indien u een van de bovenstaande middelen gebruikt, overleg dan eerst met uw arts voor u de test doet.


Zwangerschap

Zwangerschap
U mag dit middel NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort zwanger wilt worden. Er is een kans dat het een aangeboren afwijking bij het kind veroorzaakt. Als u dit middel gebruikt en u denkt erover zwanger te worden, overleg dan met uw arts of u een ander middel kunt gebruiken.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. Het is niet bekend of dit middel in de moedermelk terechtkomt en of het schadelijk voor de baby is. Mogelijk kan de arts u (tijdelijk) een ander middel voorschrijven, waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Gebruikt u dit middel tijdelijk of eenmalig? Dan kunt u gedurende deze tijd de melk afkolven en weggooien. U kunt dan tijdelijk flesvoeding geven.


Stoppen

Stop niet zomaar met het gebruik. De klachten kunnen dan heviger terugkomen. Raadpleeg uw arts als u wilt stoppen. Soms is het nodig het gebruik geleidelijk af te bouwen.


Handelsinformatie

Metyrapon is sinds 1961 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in capsules onder de merknaam Metopirone.


Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.