ivacaftor

Introductie

Ivacaftor verbetert de aanmaak van slijm door de klieren in het lichaam.

Artsen schrijven het voor bij bepaalde vormen van cystische fibrose (CF).


Instructiefilmpje

Film 1 - Slikken van medicijnen


Highlight

  • Ivacaftor verbetert de aanmaak van slijm door de klieren in het lichaam.
  • Bij bepaalde vormen van cystische fibrose (taaislijmziekte).
  • Werkt binnen een paar dagen.
  • Tabletten doorslikken met een half glas water.
  • Korrels mengen met een lepeltje koud of lauw voedsel of vocht.
  • Innemen met voedsel dat wat vet bevat, zoals volle melk, kaas, vlees of eieren. Dan werkt dit medicijn het beste.
  • Pas op met grapefruit. Eet of drink niet te veel grapefruit(sap). Dan is de kans op bijwerkingen namelijk groter. Vraag om informatie bij uw apotheek. Of lees hier meer informatie.
  • Bijwerkingen: buikpijn, diarree, hoofdpijn, duizeligheid, verkoudheid en huiduitslag. Overleg met uw arts als u hier last van heeft.


Werking

Cystische fibrose

Cystische fibrose (CF), ook wel cystic fibrosis of taaislijmziekte genoemd, is een erfelijke ziekte. Het is een ziekte van slijmproducerende klieren. Zoals de klieren van de longen, alvleesklier, lever, darmen, huid en mond. Dit slijm is onder meer nodig om afvalstoffen uit het lichaam te transporteren. Slijm helpt ook om verteringsenzymen van de alvleesklier naar de darmen te brengen.

Oorzaak en verschijnselen
Cystische fibrose (CF) is een aangeboren ziekte.
Het slijm is taai en dik. Hierdoor kan het slijm niet goed worden afgevoerd en kunnen er verstoppingen ontstaan. Door verstopping in de luchtwegen kan een longontsteking ontstaan. Verstopping in de alvleesklier en in de darmen kunnen problemen met de voedselvertering veroorzaken. 

Bij mensen met CF hebben de cellen van de klieren een foutje. Hierdoor kunnen bepaalde stoffen veel moeilijker de cellen verlaten. Het slijm uit die klieren wordt dan taai en dik.

Behandeling
Mensen met CF gebruiken veel verschillende medicijnen, zoals spijsverteringsenzymen tegen de maagdarmklachten en antibiotica voor luchtweginfecties.

In sommige gevallen kan de arts ivacaftor voorschrijven. Dit is alleen zinvol bij een bepaalde soort ‘fout’ in de celwand. Uw arts kan u vertellen of daar in uw geval sprake van is.

Werking
Ivacaftor zorgt ervoor dat stoffen de cel makkelijker verlaten. Hierdoor verbetert het slijm dat door de klieren wordt gemaakt beter.

Effect
Het kan enkele dagen voor dit medicijn helemaal goed werkt. U kunt dan bijvoorbeeld merken dat u krachtiger kunt ademen.

Lees meer over cystische fibrose . "


Bijwerkingen

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

  • Buikpijn en diarree

  • Hoofdpijn en duizeligheid

  • Verkoudheid, keelpijn, verstopte neus of loopneus, en andere luchtweginfecties, zoals ontsteking van de bijholtes

  • Huiduitslag

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Oorpijn, onaangenaam gevoel in het oor, oorsuizingen. Zeer zelden verstopte oren.

  • Borstafwijkingen, zoals een zwelling of knobbeltje in een borst.
    Zeer zelden groei van borsten, ook bij mannen. Veranderingen of pijn aan de tepels. Borstontsteking, waardoor pijnlijke borsten of afscheiding uit de tepels.

    Raadpleeg in deze gevallen uw arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Leveraandoeningen, u merkt dit aan pijn boven in de buik, misselijkheid, gele kleur van oogwit en huid, jeuk over het hele lichaam.

    Waarschuw uw arts bij pijn boven in de buik, misselijkheid, gele kleur van oogwit en huid, jeuk over het hele lichaam. Uw arts zal uw bloed regelmatig controleren om uw leverwerking in de gaten te houden. Soms moet u tijdelijk stoppen met dit medicijn tot uw lever zich weer heeft hersteld.

  • Veranderingen in de ooglens

    Dit is tot nu toe alleen opgetreden bij kinderen. De arts zal bij kinderen de ogen regelmatig controleren.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen


Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

  • Tabletten doorslikken met een half glas water.
  • Korrels (granulaat) mengen met een lepeltje zacht voedsel of vloeistof. Dit mag niet warm zijn, maar op kamertemperatuur of koud. Neem binnen een uur in.

Wanneer?
Innemen met voedsel dat wat vet bevat. Bijvoorbeeld voedsel met kaas, volle melk, chocola, vlees, vette vis, tofu, eieren, avocado's, noten, humus of met voedsel dat is gebakken in boter of olie. Met dit voedsel wordt het medicijn veel beter in het lichaam opgenomen.

Hoelang?
Gebruik dit medicijn zolang uw arts het voorschrijft, meestal maanden tot jaren.


Vergeten

Het is belangrijk dit medicijn consequent in te nemen. Mocht u toch een dosis vergeten zijn:

U gebruikt dit medicijn 2 keer per dag: duurt het meer dan 6 uur voor u de volgende dosis moet innemen? Neem de vergeten dosis dan alsnog in met wat vetrijk voedsel. Duurt het minder dan 6 uur? Sla de vergeten dosis dan over.


Verboden

autorijden?
Dit medicijn kan duizeligheid veroorzaken. Heeft u hier last van? Rijd dan geen auto.

alcohol drinken?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.

alles eten?
Bij dit medicijn kunt u beter niet te veel grapefruit eten, of grapefruitsap drinken. Dan is de kans op bijwerkingen namelijk groter.

  • Wilt u grapefruitsap drinken? Drink niet meer dan 2 dagen per week een glas grapefruitsap. En wacht elke keer dat u grapefruitsap heeft gedronken ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruitsap drinkt.
    Dus: als u op maandag grapefruitsap drinkt, wacht dan tot donderdag met het opnieuw drinken van grapefruitsap.
  • Wilt u grapefruit eten? Eet niet meer dan 2 dagen per week 1 of 2 grapefruits. En wacht na elke keer dat u grapefruit hebt gegeten ten minste 3 dagen totdat u weer grapefruit eet.
    Dus: als u op maandag grapefruit eet, wacht dan tot donderdag met het opnieuw eten van grapefruit.

Bent u gewend om veel of vaak grapefruits te eten, of grapefruitsap te drinken? Bespreek dit dan met uw apotheker of arts. Misschien is er een ander medicijn dat u kunt gebruiken dat wel goed samengaat met grapefruit(sap). Lees hier meer informatie over grapefruit en medicijnen.


Wisselwerking

Dit middel heeft wisselwerkingen met andere medicijnen. In de tekst hieronder staan alleen de werkzame stoffen van deze medicijnen, dus niet de merknamen. Of uw medicijn een van die werkzame stoffen bevat, kunt u nagaan in uw bijsluiter onder het kopje 'samenstelling'.

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn de volgende.

  • Onderstaande medicijnen vergroten sterk de kans op bijwerkingen door ivacaftor. Overleg hierover met uw arts. Soms zal de arts de dosering van ivacaftor verlagen of een van de onderstaande medicijnen vervangen door een medicijn dat de wisselwerking niet heeft:
    • de antibiotica claritromycine en erytromycine;
    • de antischimmelmedicijnen fluconazol, itraconazol en voriconazol;
    • de hiv-middelen ritonavir en cobicistat;
    • het medicijn tegen hepatitis C simeprevir;
    • het medicijn tegen de ziekte van Cushing ketoconazol.
  • Rifampicine, een medicijn tegen tuberculose en hersenvliesontsteking. Rifampicine vermindert de werking van ivacaftor. Als u toch beide medicijnen moet gebruiken, zal uw arts u soms een hogere dosering van ivacaftor voorschrijven. Als u stopt met rifampicine duurt het een paar weken totdat dit effect van rifampicine op ivacaftor weg is.

Twijfelt u eraan of een van de bovenstaande wisselwerkingen voor u van belang is? Neem dan contact op met uw apotheker of arts.


Zwangerschap

Zwangerschap
Overleg met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. Over het gebruik van dit medicijn tijdens de zwangerschap is nog te weinig bekend. Meld het in elk geval aan uw arts en apotheker zodra u zwanger bent of binnenkort wilt worden.

Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts. U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het is niet bekend of dit medicijn in de moedermelk terechtkomt. Als het in de moedermelk komt, kan het schadelijk zijn voor de baby.


Stoppen

U kunt op elk moment in één keer stoppen met het gebruik van dit medicijn. Uw klachten kunnen dan wel terugkomen. Stop dus alleen in overleg met uw arts.


Handelsinformatie

Ivacaftor is sinds 2012 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in tabletten en korrels (granulaat) onder de merknaam Kalydeco.
Ivacaftor is ook verkrijgbaar in combinatie met een andere werkzame stof, onder de merknaam Orkambi. Deze combinatie is te verkrijgen in tabletten.


Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.