fenylefrine in het oog

Introductie

Fenylefrine vernauwt de bloedvaatjes in het oogslijmvlies. Hierdoor neemt zwelling van het oogslijmvlies af. Het verwijdt ook de pupil.

Artsen schrijven het voor bij oogirritatie en bij oogonderzoek.


Instructiefilmpje

Film 1 - Oogdruppels en oogzalf


Highlight

  • Fenylefrine vermindert de zwelling van het oogslijmvlies. Het verwijdt ook de pupil.
  • Bij oogirritatie, bij oogonderzoek en bij kinderen bij ontsteking binnen in het oog (uveïtis).
  • Oogirritatie: u merkt dat uw oog binnen enkele dagen minder rood is. Gebruik het niet langer dan 1 week. Anders heeft u kans dat de irritatie erger terugkomt.
  • Oogonderzoek, operaties aan het oog en ontsteking binnen in het oog: de iris ontspant vanaf 20 minuten na het indruppelen. De werking is maximaal na 60 tot 90 minuten. Het effect houdt 5 tot 7 uur aan.
  • U kunt last krijgen van rode ogen. Gaat dit niet weg of gaan uw ogen jeuken? Raadpleeg dan uw arts. Een lichte irritatie na het druppelen is normaal. Dit verdwijnt meestal vanzelf.
  • Oogdruppelen is niet makkelijk. Laat een apotheekmedewerker het u voordoen. Of bekijk het instructiefilmpje op deze website.
  • Draagt u contactlenzen? Vraag bij uw apotheek na of de oogdruppels uw contactlenzen kunnen beschadigen.
  • Bent u zwanger? Of wilt u zwanger worden? Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.
  • Geeft u borstvoeding? Dit medicijn komt in de moedermelk en kan zo slecht zijn voor de baby. Vraag aan uw arts of apotheker of u dit medicijn mag gebruiken.


Werking

Oogirritatie

Geïrriteerde ogen voelen branderig of jeuken. Het bindvlies rond het oog kan rood worden en het oog kan flink gaan tranen. Het kan voelen alsof er een zandkorrel in het oog zit.

Oorzaak
Oogirritatie kan ontstaan doordat prikkelende stoffen in het oog terechtkomen, zoals stof, zandkorreltjes, rook of dampen van reinigingsmiddelen. Ook fel licht, koude lucht of tocht en contactlenzen kunnen de ogen irriteren.

Behandeling
Een lichte irritatie van het oog gaat meestal binnen een paar dagen vanzelf over. U kunt de genezing versnellen door 4 keer per dag het geïrriteerde oog schoon te maken met vers leidingwater.
Wanneer u contactlenzen draagt, kunt u deze beter uitlaten zolang u klachten heeft.

Uw arts kan bij lichte irritatie van het oogbindvlies fenylefrine voorschrijven. Fenylefrine vernauwt de bloedvaatjes in het oogslijmvlies. Hierdoor neemt zwelling van het oogslijmvlies af. Na een paar dagen zullen de klachten minder worden.

Lees meer over oogirritatie . "

Oogonderzoek

Fenylefrine ontspant de iris in het oog. Hierdoor wordt de pupil (zwarte gaatje in de iris) wijder. Dan kan de oogarts bepaalde metingen uitvoeren en het oog makkelijker onderzoeken of opereren.

De iris begint vanaf 20 minuten na het indruppelen te ontspannen. De werking is maximaal na 60 tot 90 minuten. Het effect houdt 5 tot 7 uur aan.

Lees meer over oogonderzoek . "


Bijwerkingen

Behalve het gewenste effect kan dit medicijn bijwerkingen geven. De kans op bijwerkingen is bij lagere sterkte (gebruikt bij oogirritatie) gering. Bij de hogere sterkten (gebruikt bij oogonderzoek of operaties) zijn er meer bijwerkingen. Ouderen en kinderen hebben meer kans op bijwerkingen

De belangrijkste bijwerkingen zijn de volgende:

Soms (bij 10 tot 30 op de 100 mensen)

  • Prikkelend of branderig gevoel na indruppelen. Uw oog kan flink gaan tranen.

    Dit verdwijnt binnen een half uur.

  • Wazig zien

    Dit trekt snel weer weg.

  • Pijn rond het oog.

    Raadpleeg bij pijn rond het oog uw arts.

Zelden (bij 1 tot 10 op de 100 mensen)

  • Stijging van de bloeddruk.

    Waarschuw uw arts.

  • Wazig zien, lichtschuwheid, aanval van verhoogde druk in het oog (glaucoom). U merkt glaucoom aan plotseling wazig zien, roodheid van het oog, hevige hoofdpijn en misselijkheid.

    Waarschuw direct een arts.

Zeer zelden (bij minder dan 1 op de 100 mensen)

  • Voortdurend geïrriteerde ogen.

    Langdurig gebruik kan uw oogslijmvlies aantasten. Uw oogslijmvlies reageert dan niet meer op fenylefrine of andere middelen die het oogslijmvlies laten slinken. Gebruik dit medicijn daarom niet langer dan één week achtereen, behalve als uw arts u anders adviseert.

  • Overgevoeligheid voor dit medicijn. U merkt dat aan toenemende roodheid van het oog en de huid erom heen, en jeuk en irritatie.

    Raadpleeg uw arts. Geef aan de apotheker door dat u overgevoelig bent voor dit medicijn. Het apotheekteam kan er dan op letten dat u het niet opnieuw krijgt.

  • Meer kans op hartritmestoornissen. U kunt last krijgen van plotselinge duizelingen of kortdurend buiten bewustzijn raken. Dit is vooral van belang voor mensen met een bepaalde hartritmestoornis, namelijk het aangeboren verlengde QT-interval. Gebruik dit middel NIET als u deze hartritmestoornis heeft. Overleg met uw arts.

     Mogelijk kan de arts u een ander middel voorschrijven.

Uitleg frequenties

Regelmatig : bij meer dan 30 op de 100 mensen
Soms : bij 10 tot 30 op de 100 mensen
Zelden : bij 1 tot 10 op de 100 mensen
Zeer zelden : bij minder dan 1 op de 100 mensen


Gebruik

Kijk voor de juiste dosering altijd op het etiket van de apotheek.

Hoe?

  • Was uw handen met water en zeep en droog ze goed af met een schone handdoek.
  • Als u contactlenzen draagt: haal zowel harde als zachte lenzen uit uw oog voor u de oogdruppels gebruikt. Het hangt af van het soort conserveermiddel in deze oogdruppels of u uw contactlenzen tussen de toedieningen door weer kunt indoen. Er zijn namelijk conserveermiddelen die zachte contactlenzen kunnen beschadigen. Kijk hiervoor in de bijsluiter van de verpakking. Harde contactlenzen kunt u eventueel na toedienen van de druppels weer indoen. Verpakkingen voor eenmalig gebruik bevatten geen conserveermiddel.
  • Neem plaats op een stoel of een bank.
  • Schroef het dopje van flesje en leg het dopje op de zijkant. Bij verpakking voor eenmalig gebruik: draai de bovenkant van het plastic tubetje af.
  • Neem het flesje of plastic tubetje in uw hand alsof u een pen vasthoudt.
  • Trek voorzichtig met de vingertoppen van uw andere hand het onderste ooglid naar beneden, zodat er een 'gootje' ontstaat.
  • Buig het hoofd achterover en kijk recht omhoog.
  • Zet de hand met het flesje op de hand die het gootje maakt.
  • Breng het flesje boven het omlaag getrokken ooglid (het gootje). Zorg ervoor dat het flesje uw oog, ooglid of wimpers niet raakt, anders bederven de oogdruppels sneller.
  • Knijp in het flesje en laat één druppel in het gootje vallen.
  • Buig uw hoofd terug en doe voorzichtig uw oog dicht.
  • De werkzame stof in deze oogdruppels kan te snel uit het oog verdwijnen doordat het via het traankanaaltje in de neusholte wegloopt. Bovendien heeft u meer kans op bijwerkingen omdat de werkzame stof dan in uw bloed komt. Druk daarom deze kanaaltjes na het indruppelen één minuut dicht. Dit doet u door zachtjes uw vinger in de holling tussen het oog en de neus te duwen, net onder het bobbeltje in de hoek van uw oog.
  • Doe uw oog weer open.
  • Draai, na gebruik, de dop weer op het flesje. Gooi het tubetje met het restant weg.
  • Was uw handen nogmaals met water en zeep.

Vindt u het lastig de druppel goed in het oog te krijgen? Vraag dan in de apotheek om een oogdruppelhulp. Met dit houdertje kunt u gemakkelijker in het oog druppelen.

Bewaar de oogdruppels zoals op het etiket is aangegeven. De meeste flesjes met oogdruppels zijn na openen nog 1 maand houdbaar. U kunt op de verpakking noteren wanneer u het heeft geopend.

Wanneer?
Bij oogirritatie: u mag het middel indruppelen op elk moment van de dag. Het beste kunt u vaste tijdstippen kiezen. Hierdoor is de kans op vergeten kleiner. Verdeel de dosis zo goed mogelijk over de dag voor een constant effect. Bij drie keer per dag druppelen is dat om de acht uur.

Bij oogonderzoek of operatie: meestal 1 of meer druppels voorafgaande aan het onderzoek of de operatie. Soms na de operatie nog 1 of 2 keer per dag. Verdeel de doseringen zo goed mogelijk over de dag.

Hoelang?
Bij oogirritatie: gebruik dit middel zo lang u klachten heeft. Meestal zullen de klachten na een paar dagen over zijn. Gebruik het niet langer dan 1 week achtereen. Heeft u na 1 week nog klachten, raadpleeg dan uw arts.

Bij oogonderzoek of operatie: uw arts zal aangeven hoelang u het moet gebruiken.


Vergeten

Bent u vergeten te druppelen? Duurt het meer dan 2 uur voor u de volgende dosis zou gebruiken? Druppel dan alsnog. Duurt het minder dan 2 uur? Sla de vergeten dosis dan over en ga door met het normale schema. Het heeft namelijk geen zin een dubbele hoeveelheid te druppelen.


Verboden

autorijden?
Na het indruppelen is het mogelijk dat u even wazig ziet. Bij de oogdruppels met lage sterkte gaat dit meestal binnen enkele minuten voorbij. Bij de sterkere oogdruppels kan het langer duren, bijvoorbeeld enkele uren. Daarna kunt u dan autorijden.

alcohol drinken en alles eten?
Bij dit medicijn zijn hiervoor geen beperkingen.


Wisselwerking

De medicijnen waarmee de belangrijkste wisselwerkingen optreden, zijn andere oogdruppels of oogzalven. Het is het beste minstens 5 minuten te wachten tussen het indruppelen van de verschillende oogdruppels.

Gebruikt u zowel een oogdruppel als een oogzalf of ooggel: gebruik dan eerst de druppel en 5 minuten later de oogzalf of ooggel.

Als u 2 soorten oogdruppels moet gebruiken: eerst de oogdruppel gebruiken waar u het minst last van heeft en als laatste de oogdruppel waarvan u de meeste irritatie na het indruppelen krijgt. Zo voorkomt u dat door de eventuele tranenvloed de werkzame bestanddelen van de oogdruppels te snel 'uitgetraand' worden.


Zwangerschap

Zwangerschap
Meld het aan uw arts en apotheker als u zwanger bent of dit binnenkort wilt worden.

  • Gebruikt u dit medicijn 1 keer of voor korte tijd? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken tijdens de zwangerschap. Het medicijn komt in een heel kleine hoeveelheden in uw bloed. Hierdoor kan er maar weinig bij het kind komen. Wel moet u na het druppelen de traankanaaltjes 1 minuut dicht drukken. Hierdoor komt er nog minder van dit medicijn in uw bloed. Zie ook “Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?”.
  • Gebruikt u dit medicijn voor langere tijd? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u zwanger bent of binnenkort wilt worden. In theorie kan dit medicijn de doorbloeding van de placenta (moederkoek) remmen. Hierdoor kan er minder bloed van de moeder naar de baby stromen. Dit kan schadelijk zijn voor de baby. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken.


Borstvoeding
Wilt u borstvoeding geven, overleg dan met uw arts.

  • Gebruikt u dit medicijn 1 keer of voor korte tijd? Dan kunt u dit medicijn veilig gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in een heel kleine hoeveelheden in uw bloed. Hierdoor kan er maar weinig in de moedermelk komen. Wel moet u na het druppelen de traankanaaltjes 1 minuut dicht drukken. Hierdoor komt er nog minder van dit medicijn in uw bloed en in de moedermelk. Zie ook “Hoe moet ik dit medicijn gebruiken?”.
  • Gebruikt u dit medicijn voor langere tijd? U kunt dit medicijn beter NIET gebruiken als u borstvoeding geeft. Het medicijn komt in de moedermelk en kan zo slecht zijn voor de baby. Ook kan het er voor zorgen dat de borstvoeding minder wordt of zelfs stopt. Misschien kan uw arts een ander medicijn voorschrijven. Een medicijn waarvan wel bekend is dat u het veilig kunt gebruiken. Of u kunt kunstvoeding geven.


Stoppen

Als u het medicijn niet langer dan 1 week heeft gebruikt, kunt u in één keer stoppen. U krijgt dan geen ontwenningsverschijnselen.

Na gebruik langer dan 1 week kunt u wel ontwenningsverschijnselen krijgen. Hierbij kan uw oog opnieuw geïrriteerd raken. Begin dan niet opnieuw met fenylefrine, maar raadpleeg uw arts.


Handelsinformatie

Fenylefrine is sinds 1933 internationaal op de markt. Het is op recept verkrijgbaar in oogdruppels als het merkloze Fenylefrine. Oogdruppels in hogere sterkte zijn verkrijgbaar in verpakkingen voor eenmalig gebruik. Deze worden gebruikt bij oogoperaties en oogonderzoek in het ziekenhuis.


Disclaimer

Deze tekst is opgesteld door het Geneesmiddel Informatie Centrum van de KNMP. Deze tekst is gebaseerd op de bijsluiter van het beschreven medicijn en op andere, wetenschappelijke bronnen. Zoals medische richtlijnen, standaarden en literatuur. Bent u benieuwd hoe het apotheek.nl-team dit doet? Bekijk dan de video. Hoewel bij het opstellen van de tekst uiterste zorgvuldigheid is betracht, is de KNMP niet aansprakelijk voor eventuele schade die zou kunnen voortvloeien uit enige onjuistheid in deze tekst. De officiële bijsluiter van dit medicijn vindt u bij het College ter Beoordeling van Geneesmiddelen op: www.cbg-meb.nl.